Ly Dị và Tái Hôn Theo Lăng Kính Kinh Thánh
Vấn đề ly dị và tái hôn là một trong những chủ đề phức tạp, nhạy cảm và gây nhiều tranh luận nhất trong cộng đồng Cơ Đốc. Nó chạm đến trái tim, linh hồn, và cuộc sống thực tế của hàng triệu tín hữu. Khi đối diện với sự đổ vỡ của hôn nhân, câu hỏi “Tôi có thể tái hôn theo Kinh Thánh được không?” thường đi kèm với nỗi đau, sự hổ thẹn và khao khát được phục hồi. Là những người tin vào thẩm quyền tối cao của Lời Chúa, chúng ta không thể đưa ra câu trả lời dựa trên cảm xúc, văn hóa hay quan điểm cá nhân, mà phải khiêm nhường, cẩn trọng lắng nghe và nghiên cứu những gì Kinh Thánh thực sự dạy dỗ. Bài viết này sẽ đi sâu vào các phân đoạn then chốt, khám phá ngữ nghĩa nguyên bản và tìm kiếm sự cân bằng giữa chân lý thánh khiết của Đức Chúa Trời và ân điển phục hồi của Ngài.
Trước khi bàn đến sự đổ vỡ, chúng ta phải hiểu về kế hoạch nguyên thủy. Sáng-thế Ký 2:24 thiết lập nền tảng: “Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt.” Trong nguyên bản Hê-bơ-rơ, từ “dính díu” (דָּבַק - *dāḇaq*) mang nghĩa gắn chặt, kết dính, trung thành. Còn “một thịt” (בָּשָׂר אֶחָד - *bāsār eḥāḏ*) nói lên sự hợp nhất toàn diện về thể xác, tình cảm và thuộc linh. Chúa Giê-xu chính Ngài đã trích dẫn phân đoạn này và thêm một lời phán quyết quan trọng: “Vậy, sự gì Đức Chúa Trời đã phối hiệp, loài người chớ phân rẽ.” (Ma-thi-ơ 19:6). Đây là ý định tuyệt đối: hôn nhân là một giao ước trọn đời, bất khả phân, được thiết lập bởi chính Đức Chúa Trời. Mọi cuộc thảo luận về ly dị và tái hôn phải xuất phát từ sự thừa nhận rằng đây là một sự xa cách đau đớn so với ý muốn hoàn hảo của Ngài.
Giáo lý của Chúa Giê-xu được ghi lại một cách chi tiết trong Ma-thi-ơ 5:31-32, Ma-thi-ơ 19:3-9 và Mác 10:2-12. Người Pha-ri-si đến hỏi Ngài có được phép ly dị vì bất cứ cớ nào không, ám chỉ đến trường phái của thầy Rabbi Hillel, cho phép ly dị vì những lý do rất nhỏ nhặt. Chúa Giê-xu đưa họ trở về với ý định nguyên thủy, và sau đó phán: “Song ta phán cùng các ngươi: Nếu ai để vợ mình không phải vì cớ ngoại tình, mà cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và ai cưới người đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.” (Ma-thi-ơ 19:9).
Đây là phân đoạn then chốt. Từ Hy Lạp được dùng cho “ngoại tình” ở đây là πορνεία (*porneia*). Từ này không chỉ giới hạn ở hành vi ngoại tình sau hôn nhân (từ Hy Lạp chuyên biệt cho điều đó thường là μοιχεία - *moicheia*), mà có nghĩa rộng hơn, chỉ “sự gian dâm” nói chung. Trong bối cảnh Do Thái giáo thế kỷ thứ nhất, nhiều học giả tin rằng *porneia* ở đây ám chỉ đến các mối quan hệ hôn nhân bất chính ngay từ đầu – tức là những cuộc hôn nhân trái với luật pháp Môi-se do họ hàng gần (loạn luân), hoặc với người ngoại bang thờ hình tượng. Tuy nhiên, cách giải thích phổ biến và trực tiếp nhất trong truyền thống Tin Lành là *porneia* bao hàm tội gian dâm/tà dâm nghiêm trọng (bao gồm ngoại tình) phá vỡ giao ước hôn nhân. Chúa Giê-xu cho thấy, trong một thế giới sa ngã, có một “ngoại lệ” (*exception clause*) dựa trên hành vi tình dục bất chính đã phá hủy sự “một thịt”. Sự phá vỡ đó không đến từ người vô tội, mà từ người phạm tội *porneia*.
Sứ đồ Phao-lô, dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh, đã giải quyết một tình huống mới cho Hội Thánh: trường hợp một tín hữu có người phối ngẫu không tin Chúa. 1 Cô-rinh-tô 7:10-16 đưa ra hai nguyên tắc quan trọng:
1. Mệnh lệnh từ Chúa (câu 10-11): “Song với những kẻ đã kết bạn, ta truyền, không phải ta, nhưng Chúa truyền, rằng vợ chớ nên lìa chồng… và chồng chớ nên bỏ vợ.” Nếu có sự lìa bỏ, thì chỉ có hai lựa chọn: “hãy ở không lấy chồng” hoặc “hãy làm hòa với chồng mình”. Điều này nhấn mạnh tính nghiêm túc của giao ước.
2. Nguyên tắc “người không tin muốn lìa” (câu 12-15): “Ví bằng người không tin muốn lìa, thì hãy để cho họ lìa”. Ở đây, từ Hy Lạp χωρίζω (*chōrizō*) có nghĩa là “phân ly, ly thân”. Phao-lô nói rằng trong trường hợp này, “anh em hay chị em không phải phuộc sự ràng buộc gì”. Cụm từ “không phải phuộc sự ràng buộc gì” (οὐ δεδούλωται - *ou dedoulōtai*) nghĩa là “không bị nô lệ”. Điều gì đã trói buộc họ? Đó là giao ước hôn nhân. Vậy, sự ràng buộc đó đã được tháo ra bởi sự từ bỏ của người không tin. Nhiều nhà giải kinh tin rằng điều này bao hàm cả quyền được tái hôn cho người tín hữu bị bỏ rơi, vì họ “không còn bị ràng buộc” nữa. Lý do được đưa ra là sự bình an và sự kêu gọi của Đức Chúa Trời nhằm bảo toàn Hội Thánh.
Từ những phân đoạn trên, có thể tổng hợp một số quan điểm chính trong Cơ Đốc giáo:
1. Quan Điểm “Không Có Ngoại Lệ”: Dựa trên Mác 10:11-12 và Lu-ca 16:18 (nơi không nhắc đến “ngoại lệ”), một số tin rằng ly dị và tái hôn dưới bất kỳ hình thức nào cũng là tội ngoại tình. Tái hôn chỉ hợp lệ khi người phối ngẫu đầu tiên qua đời (Rô-ma 7:2-3).
2. Quan Điểm “Một Ngoại Lệ” (Phổ Biến Trong Tin Lành): Chấp nhận ngoại lệ *porneia* (ngoại tình) mà Chúa Giê-xu đề cập trong Ma-thi-ơ. Trong trường hợp này, người vô tội có quyền (không phải nghĩa vụ) ly dị và được tự do để tái hôn. Sự ly dị chỉ là sự công nhận trên giấy tờ cho sự phá vỡ giao ước đã xảy ra trong thực tế.
3. Quan Điểm “Hai Ngoại Lệ”: Mở rộng ngoại lệ thứ hai từ 1 Cô-rinh-tô 7:15 – khi người không tin từ bỏ một cách vĩnh viễn. Quan điểm này cũng thường chấp nhận quyền tái hôn cho người bị bỏ rơi.
4. Quan Điểm Về Sự Ăn Năn và Phục Hồi: Ngay cả khi có ngoại lệ, Kinh Thánh luôn ưu tiên cho sự tha thứ và phục hồi (Ma-la-chi 2:16 – “Vì Đức Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên có phán rằng ta ghét sự ly dị”). Nếu người phạm tội thật lòng ăn năn và cả hai sẵn lòng, việc hàn gắn hôn nhân luôn là lựa chọn tốt nhất và vinh hiển nhất.
1. Cho Người Đã Ly Dị và Muốn Tái Hôn:
- Xem Xét Nguyên Nhân: Thành thật trước mặt Chúa và với những người lãnh đạo thuộc linh để xác định hoàn cảnh ly dị của mình thuộc trường hợp nào. Sự ăn năn thật là cần thiết cho mọi tội lỗi từ cả hai phía đã góp phần vào sự đổ vỡ.
- Tìm Kiếm Sự Hướng Dẫn: Tham vấn với các mục sư, trưởng lão có hiểu biết Kinh Thánh và đầy dẫy ân điển. Đừng đưa ra quyết định trong cô độc.
- Sống Độc Thân Có Thể Là Ơn Gọi: Hãy mở lòng với khả năng Chúa kêu gọi bạn sống độc thân để phục vụ Ngài cách trọn vẹn hơn trong giai đoạn này (1 Cô-rinh-tô 7:32-35). Đây không phải là hình phạt, mà có thể là một đặc ân.
- Nếu Tái Hôn: Hãy bước vào với sự kính sợ Chúa, bài học từ quá khứ, và cam kết xây dựng một cuộc hôn nhân vinh hiển Đấng Christ. Hãy để Hội Thánh đồng hành và chúc phước.
2. Cho Hội Thánh và Cộng Đồng:
- Tránh Hai Thái Cực: Không nên dễ dãi đến mức coi thường tội lỗi, cũng đừng khắt khe đến mức đẩy những người đau buồn vào sự tuyệt vọng và xa lánh Hội Thánh.
- Là Cộng Đồng Của Ân Điển và Chân Lý: Hội Thánh phải là nơi an toàn để chia sẻ gánh nặng (Ga-la-ti 6:2), cung ứng sự tư vấn khôn ngoan, và đồng hành trong hành trình chữa lành. Đồng thời, phải rao giảng trọn vẹn ý muốn của Đức Chúa Trời cho hôn nhân.
- Chào Đón và Phục Hồi: Hãy nhìn mọi người qua lăng kính của sự cứu chuộc. Câu chuyện của người đàn bà Sa-ma-ri (Giăng 4) – người đã có năm đời chồng và đang sống với người không phải chồng – cho thấy Chúa Giê-xu tiếp cận với sự thật và ân điển, và cuối cùng biến đổi bà trở thành một nhà truyền giáo.
Dù bạn đang ở vị trí nào trong câu chuyện đau thương về ly dị, hãy nhớ rằng biên giới cuối cùng của ân điển Chúa không bao giờ là tội lỗi của chúng ta, mà là thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ. “Vả, hễ đều chi Đức Chúa Trời đã hiệp, thì chớ để người ta phân rẽ.” (Ma-thi-ơ 19:6). Sứ điệp Tin Lành là: chính Ngài đã hiệp chúng ta lại với Đức Chúa Trời, và không gì có thể phân rẽ chúng ta khỏi tình yêu Ngài (Rô-ma 8:38-39).
Quyết định tái hôn cần được cân nhắc trong sự cầu nguyện, nghiên cứu Kinh Thánh nghiêm túc và sự hướng dẫn của Hội Thánh. Dù lựa chọn cuối cùng là gì, mục đích tối thượng của bạn không phải là tìm kiếm sự hợp lệ hóa cho một quyết định, mà là tìm kiếm vinh hiển của Đức Chúa Trời, sự thánh khiết và sự phục hồi trọn vẹn trong Chúa Giê-xu. Đối với Ngài, không có tình trạng nào là vô vọng, không có con người nào là không thể chữa lành, và không có cuộc đời nào không thể được Ngài sử dụng cho vương quốc của Ngài.
Hãy chạy đến với Ngài, Đấng gánh lấy mọi gánh nặng và ban cho sự an nghỉ thật. Dù quá khứ có thế nào, tương lai của bạn trong Đấng Christ vẫn đầy hy vọng và mục đích.