Đức Chúa Trời có biết tương lai không?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và thực tế nhất mà mỗi Cơ Đốc nhân có thể đối diện là: Đức Chúa Trời có biết tương lai không? Câu trả lời không chỉ là nền tảng cho sự hiểu biết về bản tính của Đức Chúa Trời, mà còn là cơ sở cho sự bình an, hy vọng và đức tin của chúng ta giữa một thế giới đầy bất trắc. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá chân lý về sự biết trước (foreknowledge) của Đấng Tạo Hóa, giải nghĩa các từ ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh.

Kinh Thánh trình bày một cách rõ ràng và nhất quán rằng Đức Chúa Trời biết mọi sự, từ khởi đầu đến cuối cùng. Đây không phải là một khả năng phát triển theo thời gian, mà là một thuộc tính bản thể (attribute) của Ngài, xuất phát từ chính thần tánh toàn tri (omniscient) và đời đời (eternal) của Ngài.

1. Những Tuyên Bố Trực Tiếp Trong Cựu Ước:

Trong sách Ê-sai, Đức Chúa Trời phán một lời tuyên bố đanh thép về sự độc nhất của Ngài: “Hãy nhớ lại sự đã xảy ra ngày xưa; vì ta là Đức Chúa Trời, không có Chúa nào khác; ta là Đức Chúa Trời, chẳng có ai giống như ta. Ta từ ban đầu đã rao truyền cuối cùng, và từ thuở xưa những việc chưa làm. Ta phán rằng: Mưu của ta sẽ lập, và ta sẽ làm ra mọi sự ta đẹp lòng... Ta đã phán, ta cũng sẽ làm cho thành; đã định, ta cũng sẽ làm cho xong.” (Ê-sai 46:9-11).

Ở đây, cụm từ “rao truyền cuối cùng” (Hebrew: mērō’š) và “thuở xưa những việc chưa làm” (Hebrew: miqqedem ’ăšer lō’- nā‘ăśû) khẳng định tri thức của Đức Chúa Trời vượt trên dòng thời gian tuyến tính của con người. Ngài công bố kết cục từ trước khi khởi đầu diễn ra.

Một phân đoạn nổi tiếng khác là Thi Thiên 139, nơi Đa-vít kinh ngạc thốt lên về sự hiểu biết toàn diện của Đức Chúa Trời: “Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài đã dò xét tôi và biết tôi. Chúa biết khi tôi ngồi, lúc tôi đứng dậy; Từ xa Chúa hiểu biết ý tưởng tôi... Các ý tưởng tôi Chúa đếm biết, Dẫu chưa có một lời nói trên lưỡi tôi. Kìa, Chúa đã biết trọn hết rồi.” (Thi Thiên 139:1-4). Từ “biết” ở đây trong tiếng Hê-bơ-rơ là yāḏa‘, mang nghĩa biết một cách thân mật, trọn vẹn và trải nghiệm, không chỉ là sự nhận thức lý thuyết.

Sự biết trước của Đức Chúa Trời không thụ động; nó tích cực liên hệ đến kế hoạch cứu rỗi và sự dẫn dắt lịch sử của Ngài.

1. Sự Biết Trước Về Đấng Christ Và Công Cuộc Cứu Chuộc:

Phi-e-rơ tuyên bố trong bài giảng đầu tiên sau lễ Ngũ Tuần: “Người nầy, bị nộp theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời, các ngươi đã mượn tay độc ác mà đóng đinh trên thập tự giá và giết đi.” (Công vụ 2:23). Từ “biết trước” trong tiếng Hy Lạp là prognōsis (πρόγνωσις), nghĩa là tri thức trước. Điều này cho thấy sự chết của Chúa Giê-xu không phải là một tai nạn lịch sử, mà nằm trong kế hoạch tối cao và sự biết trước chủ động của Đức Chúa Trời.

Phi-e-rơ còn gọi Chúa Giê-xu là “Chiên Con đã bị giết từ buổi sáng thế.” (Khải Huyền 13:8), ám chỉ rằng kế hoạch cứu chuộc đã hiện hữu trong tri thức của Đức Chúa Trời từ trước vô cùng.

2. Sự Biết Trước Về Dân Sự Ngài:

Trong thư Rô-ma, sứ đồ Phao-lô liên kết chặt chẽ sự biết trước của Đức Chúa Trời với sự kêu gọi và xưng công bình của con dân Ngài: “Vì những kẻ Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định sẵn để nên giống như hình bóng Con Ngài... Còn những kẻ Ngài đã định sẵn, thì Ngài cũng đã gọi, những kẻ Ngài đã gọi, thì Ngài cũng đã xưng là công bình...” (Rô-ma 8:29-30). Ở đây, “biết trước” (Hy Lạp: proginōskō - προγινώσκω) không chỉ là tiên kiến thụ động, mà thường được hiểu trong bối cảnh Kinh Thánh là sự biết một cách thân mật và lựa chọn yêu thương từ trước (xem thêm A-mốt 3:2: “Chỉ các ngươi là ta biết trong mọi họ hàng trên đất”).

1. Sự Biết Trước Của Đức Chúa Trời và Ý Chí Tự Do Của Con Người:

Đây là điểm căng thẳng thần học lớn. Làm thế nào Đức Chúa Trời biết trước mọi sự, mà con người vẫn có trách nhiệm cho những lựa chọn của mình? Kinh Thánh giữ cả hai chân lý này trong sự cân bằng mầu nhiệm. Đức Chúa Trời tối cao (sovereign), nhưng Ngài tạo dựng con người có khả năng lựa chọn thật sự. Sự biết trước của Ngài không ép buộc hay biến con người thành những con rối. Phao-lô nói về sự chọn lựa của Đức Chúa Trời trong Rô-ma 9, nhưng trong cùng bức thư, ông kêu gọi con người phải ăn năn và tin (Rô-ma 2:4, 10:9). Chúng ta thấy rõ điều này trong câu chuyện Chúa Giê-xu báo trước sự phản bội của Giu-đa (Giăng 6:64, 70-71; 13:21). Chúa biết trước, nhưng Giu-đa vẫn hành động theo ý muốn và lòng tham của mình, và bị phán xét vì điều đó (Công vụ 1:25).

2. Đức Chúa Trời Có “Thay Đổi” Ý Định Không?

Có những phân đoạn dường như cho thấy Đức Chúa Trời “đổi ý” (như trong chuyện Giô-na, hay lời cầu thay của Môi-se trong Xuất Ê-díp-tô Ký 32). Điều này không mâu thuẫn với sự biết trước của Ngài, mà bày tỏ mối quan hệ giao ước thật giữa Đấng Tối Cao và con người. Trong mối quan hệ đó, Ngài đáp lại lời cầu nguyện chân thành và sự ăn năn. Sự biết trước của Ngài bao gồm cả lời cầu nguyện của chúng ta và sự đáp lời của Ngài trong dòng thời gian.

Chân lý về Đức Chúa Trời biết trước mọi sự không phải để thỏa mãn trí óc tò mò, mà để biến đổi đời sống và đức tin của chúng ta.

1. Nền Tảng Cho Sự Bình An Và Tin Cậy:

Khi đối diện với tương lai mờ mịt, bệnh tật, khó khăn kinh tế hay bất ổn xã hội, chúng ta có thể nghỉ yên trong sự biết trước và chủ quyền của Đức Chúa Trời. Ngài phán: “Vì ta biết ý tưởng ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi được sự trông cậy trong lúc cuối cùng.” (Giê-rê-mi 29:11). Sự bình an đến từ việc tin rằng Đấng nắm giữ tương lai là Cha yêu thương, toàn tri và toàn năng của chúng ta.

2. Động Lực Cho Sự Cầu Nguyện Thân Mật:

Nếu Đức Chúa Trời đã biết mọi nhu cầu của chúng ta rồi, tại sao phải cầu nguyện? Chính vì Ngài biết, nên chúng ta có thể đến trong sự thật lòng, không cần diễn văn hoa mỹ. Cầu nguyện không phải là thông báo cho Ngài biết điều Ngài chưa biết, mà là giao phó những điều Ngài đã biết cho tình yêu và sự khôn ngoan của Ngài, đồng thời được biến đổi qua sự tương giao đó (Ma-thi-ơ 6:8).

3. Sự Xác Quyết Trong Chức Vụ Và Sự Vâng Lời:

Hiểu rằng Đức Chúa Trời biết trước mọi chướng ngại và kết quả, chúng ta có thể bước đi trong sự vâng lời cách can đảm, như tiên tri Ê-sai hay sứ đồ Phao-lô, dù trước mắt có vẻ thất bại. Chúng ta gieo giống, tin cậy Ngài sẽ cho lớn lên theo cách và thời điểm Ngài đã biết trước (I Cô-rinh-tô 3:6-7).

4. Niềm Hy Vọng Cánh Chung Vững Chắc:

Lời tiên tri về tương lai – về sự tái lâm của Chúa Giê-xu, sự phán xét cuối cùng, trời mới đất mới – đều bắt nguồn từ Đấng biết và tuyên bố cuối cùng từ ban đầu. Điều này cho chúng ta hy vọng chắc chắn rằng lịch sử đang hướng về một đích điểm tốt lành trong kế hoạch của Đức Chúa Trời, chứ không phải là một chuỗi hỗn độn vô nghĩa.

Kinh Thánh khẳng định dứt khoát: Đức Chúa Trời có biết tương lai. Sự biết trước của Ngài là trọn vẹn, tuyệt đối, và căn cứ trên chính bản tính toàn tri, có từ trước vô cùng và hiện hữu ngoài dòng thời gian của Ngài. Sự hiểu biết này không phải là một giáo lý khô khan, mà là nguồn suối của sự bình an sâu xa, đức tin vững vàng và hy vọng vinh quang cho mọi con cái Chúa.

Chúng ta không được mời gọi để giải mã mọi bí ẩn về sự tương tác giữa chủ quyền của Đức Chúa Trời và trách nhiệm con người, nhưng được mời gọi để tin cậy và vâng lời Đấng mà sự hiểu biết của Ngài vượt quá trí khôn chúng ta. Như Phao-lô đã cất lên lời ngợi khen: “Ôi! Sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!” (Rô-ma 11:33). Hãy an nghỉ trong Đấng nắm giữ ngày hôm qua, hôm nay và cho đến đời đời.

“Xin sự bình an của Đức Chúa Trời, là sự bình an vượt quá mọi sự hiểu biết, giữ gìn lòng và trí anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” (Phi-líp 4:7)