Chúa trông như thế nào?

Loài người từ xưa đã tò mò muốn biết Đức Chúa Trời trông như thế nào. Từ các nền văn minh cổ đại với những tượng thần bằng đá, đến những miêu tả nghệ thuật thời Trung cổ, con người luôn cố gắng hình dung khuôn mặt của Đấng Tạo Hóa. Nhưng Kinh Thánh, Lời của Đức Chúa Trời, cho chúng ta biết gì về diện mạo của Ngài? Bài viết này sẽ khám phá câu trả lời dựa trên Kinh Thánh, với cái nhìn của đức tin Tin Lành, đồng thời đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc.

Kinh Thánh tuyên bố rõ ràng: "Đức Chúa Trời là thần" (Giăng 4:24). Điều này có nghĩa Ngài không có thân thể vật lý như con người. Ngài vô hình, siêu việt, không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Trong 1 Ti-mô-thê 1:17, Phao-lô gọi Đức Chúa Trời là "Vua đời đời, bất tử, không thấy được". Còn 1 Ti-mô-thê 6:16 mô tả Ngài "ngự trong sự sáng không thể đến gần được". Vì vậy, bất kỳ cố gắng nào để mô tả Chúa bằng hình dáng vật chất đều không đầy đủ và có nguy cơ rơi vào sự thờ hình tượng.

Mặc dù Đức Chúa Trời là thần, Ngài đã nhiều lần hiện ra với con người trong Cựu Ước dưới hình dạng có thể nhìn thấy. Các học giả thường gọi đây là "thần hiện" (theophany). Một số trường hợp nổi bật:

• Sáng thế 18: Đức Chúa Trời hiện ra với Áp-ra-ham dưới dạng ba người. Một trong số đó được nhận diện là Đức Giê-hô-va (câu 13, 17).
• Sáng thế 32:24-30: Gia-cốp vật lộn với một người mà sau đó ông gọi là Đức Chúa Trời (Ông nói: "Tôi đã thấy Đức Chúa Trời mặt đối mặt").
• Xuất Ê-díp-tô 33:11, 18-23: Môi-se nói chuyện với Đức Chúa Trời "mặt đối mặt", nhưng khi ông xin được thấy vinh quang Ngài, Đức Chúa Trời chỉ cho ông thấy lưng Ngài vì không ai có thể thấy mặt Ngài mà còn sống.

Nhiều nhà thần học Tin Lành xem những lần hiện ra này là sự xuất hiện của Đấng Christ tiền nhập thể (Christophany). Con Đức Chúa Trời, Ngôi Lời, đã tạm mang lấy hình dạng con người để giao tiếp với loài người trước khi Ngài thật sự nhập thể.

Các tiên tri trong Cựu Ước đã được ban cho những khải tượng về ngai vàng Đức Chúa Trời, thường với ngôn ngữ biểu tượng cao độ. Chúng không nhằm miêu tả chính xác hình dạng của Đức Chúa Trời, nhưng truyền đạt sự oai nghi, thánh khiết và quyền tể trị của Ngài.

• Ê-sai 6:1-4: Ê-sai thấy Chúa ngồi trên ngai cao sang, vạt áo Ngài đầy dẫy đền thờ. Xung quanh có các sê-ra-phim kêu rằng: "Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Đức Giê-hô-va vạn quân".
• Ê-xê-chi-ên 1:26-28: Trên vòng khung của ngai có hình dạng giống như người, từ lưng trở lên như kim loại lấp lánh, từ lưng trở xuống như lửa. Và sự chói sáng xung quanh giống như cầu vồng.
• Đa-ni-ên 7:9-10: Đấng Thượng Cổ (Ancient of Days) mặc áo trắng như tuyết, tóc trên đầu như len tinh sạch, ngai bằng lửa, bánh xe lửa.

Các mô tả này thường dùng hình ảnh rực rỡ, lửa, ánh sáng để nhấn mạnh sự vinh hiển và uy nghi của Đức Chúa Trời, chứ không phải để vẽ nên một chân dung. Ngay cả khi có "hình như người", thì đó cũng là cách diễn đạt hữu hạn cho sự vô hạn.

Chúng ta không cần phải đoán mò nữa, vì Đức Chúa Trời đã bày tỏ chính Ngài cách trọn vẹn qua Con Một của Ngài, Chúa Giê-xu Christ. Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời vô hình (Cô-lô-se 1:15). Giăng viết: "Chẳng hề ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con Một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta biết" (Giăng 1:18). Chúa Giê-xu tuyên bố: "Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9).

Vậy, nếu muốn biết Đức Chúa Trời trông như thế nào, chúng ta hãy nhìn vào Chúa Giê-xu. Nhưng điều thú vị là Kinh Thánh không mô tả chi tiết ngoại hình của Chúa Giê-xu. Ê-sai 53:2 tiên tri rằng Ngài "không có hình dung, không có sự đẹp đẽ", nghĩa là Ngài xuất hiện như một người bình thường, không có vẻ ngoài nổi bật. Điều này nhấn mạnh rằng sự vinh hiển của Đức Chúa Trời không phải nằm ở hình thể bề ngoài, mà ở bản tính, tình yêu, sự thánh khiết và quyền năng của Ngài được bày tỏ qua cuộc đời, lời nói và việc làm của Chúa Giê-xu.

Vì vậy, thay vì tập trung vào diện mạo vật lý, chúng ta tập trung vào con người thật của Chúa Giê-xu – Ngài là tình yêu, ánh sáng, sự sống, chân lý.

Kinh Thánh thường dùng hình ảnh ánh sáng rực rỡ, lửa, chói lòa để mô tả sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Trong Tân Ước, sách Khải Huyền cho thấy Đấng ngồi trên ngai "giống như bích ngọc và hồng bửu thạch; có cái mống xung quanh ngai, trông như lục bửu thạch" (Khải Huyền 4:3). Và thành Giê-ru-sa-lem mới "không cần mặt trời, mặt trăng soi sáng, vì vinh quang Đức Chúa Trời chói lòa, và Chiên Con là ngọn đèn của thành" (Khải Huyền 21:23).

Tiếng Hê-bơ-rơ dùng từ "kavod" (כָּבוֹד) để chỉ vinh quang của Đức Chúa Trời, có nghĩa là "sức nặng", "sự uy nghi". Tiếng Hy Lạp là "doxa" (δόξα). Vinh quang ấy biểu lộ sự hiện diện đầy quyền năng và thánh khiết của Ngài.

Chúng ta không thể chịu nổi vinh quang trọn vẹn của Đức Chúa Trời trong thân thể tạm này, nhưng một ngày kia, khi ở với Ngài, chúng ta sẽ được thấy Ngài "mặt đối mặt" (1 Cô-rinh-tô 13:12). Khải Huyền 22:4 hứa rằng những người được cứu "sẽ thấy mặt Ngài".

Trong Kinh Thánh, Đức Chúa Trời cũng được so sánh với nhiều thứ trong tự nhiên như đá (Thi thiên 18:2), chim (Thi thiên 91:4), sư tử (Ô-sê 5:14), v.v. Đó là những ẩn dụ để dạy về thuộc tính của Ngài chứ không phải hình dáng thật. Điều răn thứ hai cấm tạo tượng chạm để thờ vì Đức Chúa Trời không thể bị giới hạn bởi bất kỳ hình tượng nào (Xuất Ê-díp-tô 20:4-5).

Việc hiểu biết về diện mạo của Đức Chúa Trời không chỉ là lý thuyết, mà có nhiều ứng dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân:

• Thờ phượng trong thần linh và lẽ thật: Vì Đức Chúa Trời là thần, nên Ngài tìm kiếm những kẻ thờ phượng Ngài trong thần linh và lẽ thật (Giăng 4:24). Chúng ta thờ phượng Ngài bằng tâm linh, không qua hình ảnh hay tượng gỗ.
• Tập trung vào bản tính của Ngài: Thay vì tò mò về ngoại hình, chúng ta hãy học biết các đức tính của Ngài qua Lời Chúa: thánh khiết, yêu thương, công bình, thành tín, v.v.
• Nhìn vào Chúa Giê-xu: Mọi sự bày tỏ về Đức Chúa Trời đều quy về Chúa Giê-xu. Hãy học theo gương Ngài, vâng lời Ngài, và trở nên giống Ngài mỗi ngày.
• Tránh thờ hình tượng: Đừng tạo ra hình ảnh nào để đại diện cho Đức Chúa Trời hoặc thờ lạy, vì điều đó làm giảm giá trị của Ngài và vi phạm điều răn của Ngài.
• Trông mong sự hiện diện đời đời: Chúng ta mong đợi ngày được thấy Chúa mặt đối mặt, được ở trong vinh quang Ngài mãi mãi. Điều đó thúc giục chúng ta sống thánh khiết (1 Giăng 3:2-3).

Đức Chúa Trời là Đấng Thần Linh vô hình, nhưng Ngài đã bày tỏ chính Ngài qua những lần hiện ra trong Cựu Ước, qua các khải tượng, và đặc biệt qua Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ. Chúng ta không thể và không cần biết hình dạng vật lý của Ngài, bởi vì vinh quang và bản tính của Ngài vượt xa mọi hình ảnh. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc biết Ngài một cách cá nhân, yêu mến Ngài, và vâng theo Lời Ngài. Một ngày kia, chúng ta sẽ được thấy Ngài như Ngài thật là, và đó là niềm hy vọng phước hạnh của mỗi tín hữu.