Ý nghĩa của việc coi mọi sự là niềm vui (Gia-cơ 1:2) là gì?

Lời kêu gọi “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn” (Gia-cơ 1:2, Kinh Thánh Tân Ước, 1925) thường gây choáng váng, thậm chí tưởng chừng phi lý đối với tâm trí tự nhiên của chúng ta. Làm sao có thể vui mừng trong đau khổ, bệnh tật, thất bại hay bách hại? Sứ đồ Gia-cơ không đang rao giảng thuyết lạc quan tầm thường hay phủ nhận thực tế đau thương. Thay vào đó, ngài mở ra một chân lý thuộc linh sâu sắc, hé lộ một lăng kính đức tin hoàn toàn mới để Cơ Đốc nhân nhìn vào những hoàn cảnh khó khăn nhất của đời sống. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ý nghĩa, bối cảnh, và nền tảng Kinh Thánh của mệnh lệnh đầy thách thức này, cung cấp cho chúng ta chìa khóa để sống nó trong đời sống thực tế.

Để thấu hiểu trọn vẹn, chúng ta phải đào sâu vào ngôn ngữ Hy Lạp nguyên bản.

1. "Sự thử thách trăm bề" (Πειρασμοῖς - Peirasmois): Danh từ peirasmos trong tiếng Hy Lạp mang một phổ nghĩa rộng. Nó có thể chỉ:

- Thử thách với mục đích tôi luyện: Giống như lửa thử vàng, đây là những hoàn cảnh được Chúa cho phép để thanh luyện, củng cố đức tin và bày tỏ phẩm chất thật của nó (xem Gióp 23:10). Đây là nghĩa chính trong ngữ cảnh này.
- Cám dỗ để phạm tội: Cùng một từ này được dùng khi Sa-tan cám dỗ Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 4:1). Sự khác biệt nằm ở nguồn gốc và mục đích cuối cùng. Đức Chúa Trời không cám dỗ ai phạm tội (Gia-cơ 1:13), nhưng Ngài cho phép những thử thách xảy đến, và trong đó, kẻ thù có thể tìm cách biến chúng thành cơ hội để chúng ta sa ngã.

Tính từ "trăm bề" (ποικίλοις - poikilois) nhấn mạnh tính đa dạng, nhiều màu sắc, và bất ngờ của những thử thách. Chúng không đến theo một khuôn mẫu; có thể là tài chính, thể chất, tình cảm, thuộc linh, hay từ các mối quan hệ.

2. "Coi như là điều vui mừng trọn vẹn" (Πᾶσαν χαρὰν ἡγήσασθε - Pasan charan hēgēsasthe): Động từ then chốt ở đây là hēgeomai, có nghĩa là "xem xét, đánh giá, coi là, tính như". Đây không phải là một cảm xúc tự phát, mà là một sự lựa chọn có ý thức, một phán quyết của ý chí dựa trên đức tin. Chúng ta được lệnh đánh giá, xếp loại những thử thách vào hạng mục "niềm vui trọn vẹn".

"Niềm vui" (chara) ở đây không đồng nhất với "hạnh phúc" (eudaimonia) hay "vui thích" (hēdonē) theo cảm tính. Chara trong Tân Ước thường chỉ niềm vui thuộc linh sâu sắc, bắt nguồn từ mối liên hệ với Đấng Christ và sự nhận biết ý muốn Ngài, bất chấp hoàn cảnh bên ngoài (xem Phi-líp 4:4, I Phi-e-rơ 1:8). "Trọn vẹn" (pasan) có nghĩa là "tất cả, mọi thứ, trọn vẹn". Đây không phải niềm vui nửa vời, mà là sự vui mừng trọn vẹn, sâu đậm.

Gia-cơ 1:2 không đứng riêng lẻ. Câu 3 và 4 ngay lập tức cung cấp nguyên nhân và mục đích đằng sau mệnh lệnh đáng kinh ngạc này: "vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn lành trọn vẹn, không thiếu thốn chút nào" (Gia-cơ 1:3-4).

Chúng ta có thể coi thử thách là niềm vui vì biết (ὁ γινώσκω - ho ginōskō) – đây là sự hiểu biết thuộc linh, sự nhận thức bằng đức tin về một thực tại thần thượng. Chúng ta biết rằng:

• Thử thách sản sinh ra "sự nhịn nhục" (ὑπομονή - hupomonē): Từ Hy Lạp này vượt xa ý nghĩa thụ động của "chịu đựng". Nó mang nghĩa kiên trì bền bỉ, sự bám trụ vững vàng, lòng bền đỗ dưới áp lực. Nó là phẩm chất của người lính giữ vững vị trí trong trận chiến. Thử thách không hủy diệt đức tin thật, mà rèn giũa và làm bộc lộ sức chịu đựng kiên cố đó.
• Mục Tiêu Tối Thượng: Sự Trọn Lành, Trọn Vẹn (τέλειοι - teleioi): Đây là đỉnh cao của luận điểm. Mục đích của Đức Chúa Trời không phải là sự thoải mái tạm thời, mà là sự trưởng thành thuộc linh trọn vẹn. Teleios thường được dùng để chỉ sự trưởng thành, hoàn thiện, đạt đến mục đích (như trong Ma-thi-ơ 5:48). Quy trình thần thượng là: Thử Thách (peirasmos) → Thử Nghiệm Đức Tin → Sinh Ra Nhịn Nhục (hupomonē) → Dẫn Đến Sự Trọn Vẹn (teleiotēs). Khi nhìn thử thách qua lăng kính này, chúng ta thấy chúng là "công cụ đẽo gọt" của Thợ Gốm Thiên Thượng, nhằm uốn nắn chúng ta nên giống hình ảnh Con Ngài (Rô-ma 8:28-29).

Giáo lý này của Gia-cơ không mới mẻ, mà bắt nguồn sâu xa từ Cựu Ước và chính lời dạy của Chúa Giê-xu.

- Gương Mẫu Cựu Ước: Sách Gióp là biểu tượng mạnh mẽ nhất. Sau khi mất tất cả, Gióp tuyên bố: "Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi khen danh Đức Giê-hô-va!" (Gióp 1:21). Ông không hiểu, nhưng ông tin cậy Đấng Toàn Tri. Trước khi được phục hồi gấp bội, đức tin của ông đã được tinh luyện qua lửa thử.

- Lời Chúa Giê-xu Dạy Trong Bài Giảng Trên Núi: "Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy! Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng của các ngươi ở trên trời là lớn lắm" (Ma-thi-ơ 5:10-12). Chúa Giê-xu kết nối trực tiếp sự bắt bớ (một dạng thử thách) với lệnh "hãy vui vẻ, nức lòng mừng rỡ", dựa trên viễn cảnh vĩnh cửu ("phần thưởng... ở trên trời").

- Chính Đấng Christ, Tác Giả và Đấng Làm Trọn Đức Tin: Sứ đồ Phao-lô viết: "Ấy là Ngài [Đức Chúa Giê-xu] vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, nhịn chịu thập tự giá, khinh điều sỉ nhục, và hiện nay ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời" (Hê-bơ-rơ 12:2). Chúa Giê-xu đã chọn coi thập tự giá (sự thử thách tột cùng) là điều đáng "vui mừng" vì Ngài thấy được kết quả phía trước: ơn cứu chuộc cho nhân loại. Ngài là mẫu mực hoàn hảo cho chúng ta noi theo.

Lẽ thật này sẽ vô ích nếu không được áp dụng. Dưới đây là một số bước thực hành:

1. Thay Đổi Tư Duy Bằng Lời Chúa (Rô-ma 12:2): Khi thử thách ập đến, tâm trí tự nhiên sẽ kêu la: "Thật tồi tệ! Tại sao lại là tôi?". Hãy chủ động áp dụng "sự biết" từ Gia-cơ 1:3. Hãy tự nhủ: "Lạy Chúa, Ngài đang thấy điều này. Con chọn tin rằng Ngài đang dùng hoàn cảnh này để rèn luyện đức tin con, sản sinh sự nhịn nhục và hướng con đến sự trọn vẹn hơn." Hãy viết các câu Kinh Thánh như Gia-cơ 1:2-4, Rô-ma 5:3-5, I Phi-e-rơ 1:6-7 và đọc đi đọc lại.

2. Cầu Nguyện với Sự Tạ Ơn và Cầu Xin Sự Khôn Ngoan (Gia-cơ 1:5): Ngay sau khi nói về thử thách, Gia-cơ khuyên: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho." Cầu xin khôn ngoạn để thấy hoàn cảnh qua con mắt của Đức Chúa Trời, và bắt đầu cầu nguyện với lời tạ ơn (Phi-líp 4:6), ngay cả khi chỉ có thể thưa: "Con cảm ơn Chúa vì Ngài đang kiểm soát và Ngài thành tín."

3. Tập Trung Vào Đấng Christ, Không Phải Hoàn Cảnh: Niềm vui (chara) của chúng ta bắt nguồn từ Con Người, không phải từ tình huống. Hãy hướng mắt về Chúa Giê-xu, Đấng đã vượt qua và hiện đang đồng cảm với chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15). Sự hiện diện Ngài mang lại bình an và niềm vui ngay giữa cơn bão (Giăng 16:33).

4. Nhìn Về Tương Lai Vĩnh Cửu: Sứ đồ Phao-lô viết: "Vì sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng ta sanh cho chúng ta sự vinh hiển cao trọng đời đời, vô lượng, vô biên" (II Cô-rinh-tô 4:17). Hãy đặt thử thách hiện tại trên bàn cân với vinh hiển đời đời. Viễn cảnh này làm thay đổi tỉ lệ và giúp chúng ta bền chí.

5. Cùng Đi Với Hội Thánh: Chia sẻ gánh nặng với các tín hữu trưởng thành (Ga-la-ti 6:2). Lắng nghe những chứng nghiệm của họ về ơn Chúa trong lúc khó khăn sẽ khích lệ và củng cố đức tin chúng ta.

Mệnh lệnh "hãy coi... như là điều vui mừng" trong Gia-cơ 1:2 không phải là sự phủ nhận nỗi đau hay một thử thách tàn nhẫn. Đó là một lời mời gọi vào trong sự tự do đích thực – tự do khỏi việc bị hoàn cảnh điều khiển cảm xúc và đức tin của chúng ta. Đó là lời tiết lộ về chiến lược yêu thương của Đức Chúa Trời: Ngài dùng ngay cả những công cụ thô ráp nhất (sự thử thách) để tạo nên một kiệt tác (một đời sống trưởng thành, vững vàng, giống Đấng Christ).

Khi chúng ta học tập, bằng đức tin, đánh giá lại những "lửa thử" của cuộc đời và xếp chúng vào mục "niềm vui thuộc linh", chúng ta bước vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về thập tự giá. Chúng ta trở nên giống Thầy mình, là Đấng đã coi sự sỉ nhục của thập tự giá là niềm vui. Ước mong mỗi chúng ta không chỉ đọc, mà sống trọn vẹn lẽ thật biến đổi này, để trong mọi sự, danh Chúa được tôn cao, đức tin chúng ta được tinh luyện, và chúng ta trở nên "trọn lành trọn vẹn, không thiếu thốn chút nào".