Chúa Giê-su bị đóng đinh vào thứ mấy?

Trong lịch sử cứu rỗi, không có sự kiện nào quan trọng hơn sự chết và sự sống lại của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Việc xác định chính xác ngày Chúa bị đóng đinh không chỉ là một bài toán lịch sử hay niên đại học, mà còn mang ý nghĩa thần học sâu sắc, liên quan mật thiết đến việc ứng nghiệm lời tiên tri và sự hoàn tất chương trình cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Dựa trên sự chứng minh của Kinh Thánh và sự nhất quán của truyền thống Hội Thánh đầu tiên, câu trả lời rõ ràng là: **Chúa Giê-su đã bị đóng đinh và chịu chết vào thứ Sáu, ngay trước ngày Sa-bát.**

Các sách Phúc Âm đều cung cấp những manh mối then chốt, và khi đặt chúng cạnh nhau, chúng ta có một bức tranh rõ ràng.

• Mác 15:42 ghi: "Bấy giờ đương ban chiều, vì là ngày sắm sửa, nghĩa là hôm trước ngày Sa-bát".
• Lu-ca 23:54 xác nhận: "Ấy là ngày sắm sửa, và Sa-bát gần đến."
• Giăng 19:31 giải thích thêm: "Vì bấy giờ là ngày sắm sửa về ngày Sa-bát, và ngày Sa-bát nầy là rất trọng thể".

Thuật ngữ "ngày sắm sửa" (tiếng Hy Lạp: παρασκευή - paraskeuē) là từ kỹ thuật để chỉ thứ Sáu, ngày người Do Thái chuẩn bị mọi thứ cho ngày Sa-bát (thứ Bảy), là ngày họ không được phép làm việc. Vì thế, bối cảnh rất rõ ràng: Chúa chịu chết vào chiều thứ Sáu, và các môn đồ phải gấp rút hạ xác Ngài xuống trước khi mặt trời lặn, bắt đầu ngày Sa-bát.

Lời tiên tri quan trọng nhất mà Chúa Giê-xu đã tự phán về chính mình là: "Vì Giô-na đã bị ở trong bụng cá lớn ba ngày ba đêm, cũng một thể ấy, Con người sẽ ở trong lòng đất ba ngày ba đêm" (Ma-thi-ơ 12:40). Lời này dẫn đến nhiều thắc mắc: Nếu Ngài chết thứ Sáu và sống lại Chủ Nhật, làm sao đủ "ba ngày ba đêm"?

Câu trả lời nằm ở cách tính ngày của người Do Thái thời đó. Một phần của ngày được tính là một ngày trọn. Điều này phù hợp với phong tục cổ xưa. Chúng ta có thể lập trình tự như sau:

1. Ngày Thứ Nhất (Thứ Sáu): Chúa chịu chết và được chôn vào chiều tối trước khi mặt trời lặn. Đây là một phần của ngày thứ nhất.
2. Ngày Thứ Hai (Thứ Bảy - Ngày Sa-bát): Chúa nằm trong mộ trọn ngày Sa-bát.
3. Ngày Thứ Ba (Chủ Nhật): Chúa sống lại vào sáng sớm ngày thứ nhất trong tuần, khi trời còn tối (Giăng 20:1). Đây là một phần của ngày thứ ba.

Như vậy, theo cách tính của người Do Thái, Chúa đã "ở trong lòng đất" trải qua ba ngày lịch (Thứ Sáu, Thứ Bảy, Chủ Nhật), ứng nghiệm lời tiên tri. Cụm từ "ba ngày ba đêm" trong văn hóa Do Thái không nhất thiết phải là 72 giờ tròn, mà có thể chỉ một khoảng thời gian trải qua ba ngày. Chính các thầy tế lễ và người Pha-ri-si cũng hiểu lời tiên tri này theo cách đó khi họ nói với Phi-lát: "... Sau ba ngày ta sẽ sống lại" (Ma-thi-ơ 27:63). Họ yêu cầu canh mộ cho đến ngày thứ ba, chứ không phải ngày thứ tư, chứng tỏ họ hiểu "sau ba ngày" đồng nghĩa với "vào ngày thứ ba".

Một câu Kinh Thánh thường được đem ra thảo luận là Giăng 19:14: "Vả, ấy là ngày sắm sửa về lễ Vượt Qua, và độ chừng giờ thứ sáu." Cụm "ngày sắm sửa về lễ Vượp Qua" (tiếng Hy Lạp: παρασκευὴ τοῦ πάσχα) khiến một số người cho rằng Chúa chịu chết vào ngày 14 Nisan, trước khi Lễ Vượt Qua (bữa ăn chiên lễ Vượt Qua) diễn ra vào chiều tối, trong khi các sách Phúc Âm Nhất Lãm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca) dường như mô tả Bữa Tiệc Ly là bữa ăn Lễ Vượt Qua.

Sự giải thích hài hòa nhất, được nhiều nhà nghiên cứu Kinh Thánh chấp nhận, liên quan đến sự khác biệt trong lịch sử dụng. Có thể có hai cách tính lịch: một cách chính thức của giới lãnh đạo Do Thái tại Giê-ru-sa-lem (theo lịch mặt trời-hoàng đạo), và một cách khác được sử dụng bởi người Ga-li-lê (và có thể là Chúa Giê-su cùng các môn đồ), theo lịch mặt trăng truyền thống hơn, khiến ngày lễ bắt đầu sớm hơn một ngày. Theo đó, Chúa Giê-su và các môn đồ đã dự Lễ Vượt Qua vào tối thứ Năm (bắt đầu ngày 14 Nisan theo lịch của họ), và Ngài bị đóng đinh vào ngày hôm sau, cũng chính là ngày mà các thầy tế lễ tại đền thờ giết chiên lễ Vượt Qua (chiều ngày 14 Nisan theo lịch của họ). Điều này mang ý nghĩa biểu tượng vô cùng mạnh mẽ: Chúa Giê-su, Chiên Con của Đức Chúa Trời (Giăng 1:29), đã chịu giết đúng vào giờ mà những con chiên tượng trưng cho sự cứu chuộc trong Cựu Ước bị giết. Ngài là sự ứng nghiệm trọn vẹn của Lễ Vượt Qua (1 Cô-rinh-tô 5:7).

Một số ít quan điểm cho rằng Chúa chết vào thứ Tư để đủ "ba ngày ba đêm" theo nghĩa đen 72 giờ. Tuy nhiên, quan điểm này gặp phải nhiều vấn đề:

• Nó mâu thuẫn trực tiếp với các câu Kinh Thánh rõ ràng đã dẫn ở trên, tất cả đều nói sự kiện xảy ra vào "ngày trước ngày Sa-bát" (thứ Sáu).
• Nó tạo ra khoảng trống thời gian không phù hợp với trình tự thuật sự trong các sách Phúc Âm. Nếu Chúa chết thứ Tư, thì ngày thứ Năm và thứ Sáu sẽ là những ngày "Sa-bát" gì? Kinh Thánh không hề đề cập đến hai ngày Sa-bát liên tiếp trong tuần đó.
• Cụm từ "sau ba ngày" và "ngày thứ ba" được dùng thay thế cho nhau trong chính Kinh Thánh (Ma-thi-ơ 16:21; 17:23; 20:19; Lu-ca 9:22; 18:33), chứng tỏ chúng tương đương nhau trong cách hiểu của các tác giả.

Do đó, quan điểm truyền thống (Thứ Sáu Tuần Thánh) vừa phù hợp với dữ kiện Kinh Thánh, vừa được Hội Thánh suốt 20 thế kỷ công nhận.

Việc hiểu biết và xác tín về ngày Chúa chịu chết không phải chỉ là kiến thức lịch sử, nhưng phải dẫn chúng ta đến sự thờ phượng, biết ơn và sống động trong đức tin.

1. Sự Chắc Chắn Của Lời Tiên Tri: Sự kiện Chúa chết đúng vào ngày Lễ Vượt Qua không phải là ngẫu nhiên. Nó cho thấy toàn bộ Kinh Thánh là một chỉnh thể, từ Lễ Vượt Qua đầu tiên ở Ê-díp-tô (Xuất Ê-díp-tô Ký 12) cho đến Chiên Con cuối cùng là Chúa Giê-su, đều nằm trong chương trình toàn tri và tể trị của Đức Chúa Trời. Điều này củng cố đức tin của chúng ta vào sự đáng tin cậy tuyệt đối của Lời Ngài.

2. Sự Hoàn Hảo Của Sự Hy Sinh: Chúa Giê-su chịu chết vào "giờ thứ chín" (3 giờ chiều, Ma-thi-ơ 27:46), là giờ dâng của lễ thiêu hằng ngày tại đền thờ. Ngài là của lễ trọn vẹn, một lần đủ cả, dâng lên vì tội lỗi của cả nhân loại (Hê-bơ-rơ 10:10-14). Chúng ta không cần phải mang gánh nặng tội lỗi hay cố gắng tự chuộc tội nữa. Sự cứu rỗi đã hoàn tất.

3. Tấm Gương Về Sự Vâng Phục Trong Kế Hoạch Của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-su biết rõ mọi sự sẽ xảy ra, nhưng Ngài vẫn bước đi từng bước trong sự vâng phục Chúa Cha. Mỗi ngày trong cuộc đời chúng ta, dù thuận lợi hay khó khăn, cũng nằm trong sự dẫn dắt tể trị của Đức Chúa Trời. Chúng ta được kêu gọi bước đi trong sự vâng phục và tin cậy, như Chúa Giê-su đã làm.

4. Sống Với Lòng Biết Ơn Và Khẩn Cấp: Mỗi thứ Sáu, đặc biệt là Thứ Sáu Tuần Thánh, phải là lời nhắc nhở chúng ta về cái giá khôn lường của tội lỗi và tình yêu vô bờ bến của Đức Chúa Trời. Nó thôi thúc chúng ta sống mỗi ngày với lòng biết ơn sâu xa, và với tinh thần khẩn cấp trong việc rao truyền Tin Lành cứu rỗi này cho người khác.

Dựa trên sự chứng minh xác đáng của Kinh Thánh, Chúa Giê-su Christ, Chiên Con của Đức Chúa Trời, đã bị đóng đinh và chịu chết vào chiều thứ Sáu, ngày "Chuẩn bị" trước ngày Sa-bát. Sự chết của Ngài ứng nghiệm trọn vẹn biểu tượng của Lễ Vượt Qua trong Cựu Ước và lời tiên tri của chính Ngài về việc "ở trong lòng đất ba ngày" trước khi sống lại vinh hiển vào sáng sớm ngày thứ nhất trong tuần.

Ngày thứ Sáu đó không phải là một ngày của thất bại, nhưng là ngày của chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã lau sạch hết tội lỗi của những ai tin nhận Ngài, đánh bại quyền lực của sự chết và Sa-tan, và mở ra con đường sống mới cho nhân loại. Vì vậy, chúng ta không chỉ ghi nhớ một sự kiện lịch sử, mà còn sống trong ánh sáng của chiến thắng ấy mỗi ngày, với lòng biết ơn không thôi và hy vọng vững chắc vào sự sống đời đời trong Ngài.