Ý Nghĩa Của Ba Ngày: Sự Chết Và Sự Sống Lại Của Chúa Giê-su
Trong niềm tin Cơ Đốc, sự kiện Chúa Giê-su chịu chết và sống lại là trung tâm của đức tin và hy vọng. Tuy nhiên, một chi tiết không thể bỏ qua được các sách Phúc Âm và các thư tín nhấn mạnh nhiều lần: “đến ngày thứ ba” (Ma-thi-ơ 16:21, Lu-ca 24:7). Tại sao là ba ngày? Đây có phải chỉ là một con số ngẫu nhiên, một chi tiết thời gian thuần túy, hay nó chất chứa những ý nghĩa thần học sâu xa, mặc khải trọn vẹn về kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai triển ý nghĩa của khoảng thời gian ba ngày từ khi Chúa Giê-su chịu chết cho đến khi Ngài phục sinh, dựa trên nền tảng Kinh Thánh, ngôn ngữ nguyên bản và sự dạy dỗ của các Sứ Đồ.
Trước hết, chúng ta phải hiểu rằng ba ngày này không phải là một sự cố tình tình cờ, mà là sự ứng nghiệm chính xác của lời tiên tri từ chính Chúa Giê-su và từ Cựu Ước. Điều này khẳng định tính chủ động và chủ quyền của Ngài trong toàn bộ sự kiện khổ nạn.
1. Lời Tự Báo Trước của Đấng Christ: Chúa Giê-su đã nhiều lần công khai báo trước về số phận của Ngài, và luôn gắn liền với chi tiết “ngày thứ ba”.
"Kể từ đó, Chúa Giê-su mới tỏ cho môn đồ biết rằng mình phải đi đến thành Giê-ru-sa-lem, phải chịu tại đó nhiều sự khốn khổ bởi các trưởng lão, các thầy tế lễ cả, cùng các thầy thông giáo, và phải bị giết, đến ngày thứ ba phải sống lại." (Ma-thi-ơ 16:21, Kinh Thánh Tin Lành 1925).
Cùng một công thức này được lặp lại trong Ma-thi-ơ 17:23, 20:19; Lu-ca 9:22, 18:33. Điều này cho thấy đây là một phần thiết yếu của sự mặc khải về chức vụ Mê-si-a của Ngài.
2. Dấu Lạ của Giô-na: Lời Tiên Tri Rõ Ràng Nhất: Khi các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đòi một dấu lạ, Chúa Giê-su đã đáp lại bằng một hình ảnh tiên tri rõ ràng về thời gian ba ngày.
"Ngài đáp rằng: Dòng dõi hung ác gian dâm này xin một dấu lạ, nhưng sẽ chẳng cho dấu lạ khác ngoài dấu lạ của đấng tiên tri Giô-na. Vì Giô-na đã ở trong bụng cá lớn ba ngày ba đêm, cũng một thể ấy, Con người sẽ ở trong lòng đất ba ngày ba đêm." (Ma-thi-ơ 12:39-40).
Câu Kinh Thánh này là then chốt. Chúa Giê-su tự động liên hệ kinh nghiệm của Giô-na với chính Ngài. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “lòng đất” là “kardia tēs gēs” (καρδία τῆς γῆς), có nghĩa đen là “trái tim của đất”, ám chỉ cõi chết, âm phủ (Sheol/Hades). Như Giô-na được “cứu” ra khỏi nơi tưởng như mộ phần dưới biển sau ba ngày, Chúa Giê-su sẽ chiến thắng cõi chết sau ba ngày.
3. Hình Bóng trong Cựu Ước: Ngoài Giô-na, các học giả cũng nhận thấy một số hình bóng khác. Chẳng hạn, việc Y-sác được xem như sống lại từ sự hi sinh sau “ba ngày đường” (Sáng Thế Ký 22:4). Hay lời hứa Ô-sê: “Sau hai ngày Ngài sẽ khiến chúng ta sống lại, ngày thứ ba Ngài sẽ dựng chúng ta lên, và chúng ta sẽ sống trước mặt Ngài” (Ô-sê 6:2). Mặc dù bối cảnh trực tiếp của Ô-sê nói về sự phục hưng của dân Y-sơ-ra-ên, nhưng các nhà thần học Tin Lành xem đây là một lời tiên tri ám chỉ về sự phục sinh của Đấng Christ, là trưởng tử trong cuộc phục hưng vĩ đại (I Cô-rinh-tô 15:20).
Ba ngày này không chỉ là khoảng trống chờ đợi, mà là một hành trình thần học liên tục, mỗi ngày mang một ý nghĩa trọng đại trong công trình cứu chuộc.
Ngày Thứ Nhất (Thứ Sáu - Ngày Chuộc Tội): Đây là ngày của sự hoàn tất. Trên thập tự giá, Chúa Giê-su phán: “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30). Từ “trọn” trong tiếng Hy Lạp là “tetelestai” (τετέλεσται), một thuật ngữ kế toán có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”. Sự chết của Ngài là của lễ chuộc tội trọn vẹn, đời đời, thay thế mọi hệ thống tế lễ của Cựu Ước (Hê-bơ-rơ 9:12). Ngài gánh tội của cả nhân loại, và hứa cho kẻ trộm trên thập tự: “Hôm nay ngươi sẽ ở với ta trong nơi Ba-ra-đi” (Lu-ca 23:43). Linh hồn Ngài xuống âm phủ (Sheol/Hades) – nơi của linh hồn người chết. Theo I Phi-e-rơ 3:18-20, chính trong thân linh, Ngài đã “giảng” (rao báo chiến thắng) cho các linh hồn bị tù.
Ngày Thứ Hai (Thứ Bảy - Ngày Sa-bát & Sự Chôn): Đây là ngày của sự yên lặng và xác nhận sự chết thật. Thân thể Chúa Giê-su nằm trong mộ, được bọc bằng vải liệm và một tảng đá lớn lấp cửa (Ma-thi-ơ 27:60). Sự yên lặng của ngày Sa-bát này mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: Chúa Giê-su thật sự đã chết. Ngài không ngất đi, không giả chết. Sự chết của Ngài là một thực tại lịch sử được xác nhận bởi lính canh La Mã và sự niêm phong của nhà cầm quyền. Đồng thời, đây cũng là ngày Sa-bát – ngày nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời sau công trình sáng tạo (Sáng Thế Ký 2:2). Có một sự tương ứng thú vị: Sau khi hoàn tất công trình cứu chuộc vĩ đại hơn, Chúa Giê-su cũng “nghỉ ngơi” trong mộ phần. Sự chôn này cũng ứng nghiệm lời tiên tri: “Người ta đã đặt mồ Ngài với kẻ ác, nhưng khi chết, Ngài được chôn với kẻ giàu” (Ê-sai 53:9).
Ngày Thứ Ba (Chúa Nhật - Ngày Chiến Thắng & Sự Sống Lại): Đây là ngày của sự xác nhận quyền năng và ban hy vọng. “Ngày thứ ba” phá vỡ sự yên lặng của tử thần. Chúa Giê-su sống lại bởi quyền năng của Đức Chúa Trời (Rô-ma 6:4). Sự sống lại của Ngài là:
- Bằng chứng xác nhận sự chuộc tội đã thành: Nếu Đấng Christ không sống lại, đức tin chúng ta là vô ích, chúng ta vẫn ở trong tội lỗi (I Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại là con dấu của Đức Chúa Trời chứng nhận rằng Ngài đã bằng lòng về của lễ chuộc tội.
- Sự hoàn thành trọn vẹn lời hứa: Nó chứng minh Ngài đúng là Con Đức Chúa Trời (Rô-ma 1:4) và mọi lời Ngài phán là đáng tin.
- Sự đầu tiên của cuộc phục sinh cuối cùng: Ngài là “trái đầu mùa của những kẻ ngủ” (I Cô-rinh-tô 15:20). Chiến thắng của Ngài bảo đảm chiến thắng cho mọi tín hữu.
Vậy, tổng hợp lại, ý nghĩa của ba ngày là gì?
1. Sự Xác Nhận và Đảm Bảo về Lời Hứa của Đức Chúa Trời: Ba ngày là một thước đo thời gian cụ thể, có thể kiểm chứng được. Khi Chúa Giê-su sống lại đúng “ngày thứ ba”, nó cho thấy mọi sự diễn ra đúng theo kế hoạch tể trị của Đức Chúa Trời, từng chi tiết. Điều này củng cố đức tin của chúng ta vào sự thành tín của Ngài trong mọi lời hứa khác.
2. Sự Hoàn Tất Trọn Vẹn của Công Tình Cứu Chuộc: Công trình cứu rỗi không chỉ là sự chết (tha tội) mà còn là sự sống lại (ban sự sống mới). Ba ngày bao trọn cả hai phương diện: Cái chết thay thế (Ngày 1) và Sự sống phục sinh (Ngày 3). Thiếu một trong hai, ơn cứu rỗi không trọn vẹn (Rô-ma 4:25).
3. Chiến Thắng Tối Hậu Trên Sa-tan, Tội Lỗi và Sự Chết: Ba ngày cho thấy sự chết không phải là hồi kết. Chúa Giê-su đã đi vào sào huyệt của kẻ thù (sự chết, âm phủ), tước đoạt quyền lực của nó, và bước ra cách khải hoàn. Cô-lô-se 2:15 mô tả: “Ngài đã truất bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, dùng thập tự giá chiến thắng chúng nó, và nộp ra tỏ tường giữa thiên hạ.” Hành trình ba ngày là cuộc hành quân khải hoàn của Đấng Christ.
4. Sự Ứng Nghiệm Kinh Thánh Cách Toàn Diện: Nó kết nối Cựu Ước và Tân Ước, chứng tỏ toàn bộ Kinh Thánh đều làm chứng về Đấng Christ (Lu-ca 24:27). Từ Giô-na trong Cựu Ước đến lời phán của Chúa Giê-su, tất cả hòa hợp cách kỳ diệu.
Lẽ thật về ba ngày này không chỉ là giáo lý lịch sử, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta hôm nay.
1. Sống Với Niềm Tin Vững Chắc Vào Lời Hứa: Nếu Chúa giữ đúng lời hứa về “ngày thứ ba” một cách chính xác, chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy Ngài sẽ giữ mọi lời hứa khác trong đời sống chúng ta – về sự hiện diện, sự chu cấp, sự hướng dẫn và sự trở lại của Ngài.
2. Có Góc Nhìn Đúng Về Những “Ngày Thứ Bảy” Trong Đời: Mỗi tín hữu đều trải qua những “ngày thứ Bảy” – những giai đoạn chờ đợi, tăm tối, im lặng, khi dường như Đức Chúa Trời không hành động, khi hy vọng bị chôn vùi. Hãy nhớ: Sau ngày Thứ Sáu đau thương và trước ngày Chúa Nhật vinh quang, luôn có một ngày Thứ Bảy. Sự im lặng của Đức Chúa Trời không có nghĩa là sự vắng mặt hay thất bại của Ngài. Ngài vẫn đang cai trị ngay cả trong “ngôi mộ” của hoàn cảnh chúng ta.
3. Đối Diện Với “Sự Chết” Trong Đời Sống Bằng Hy Vọng Phục Sinh: Chúng ta đối diện với nhiều “cái chết”: mất mát, thất bại, bệnh tật, mối quan hệ đổ vỡ. Lẽ thật về ba ngày dạy chúng ta rằng trong Đấng Christ, mọi “cái chết” đều có thể là cửa ngõ dẫn đến một sự sống mới, một vinh quang lớn hơn. Chúng ta có thể “tỏ ra đã chết với tội lỗi, nhưng sống cho Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 6:11).
4. Rao Truyền Một Tin Lành Trọn Vẹn: Khi rao giảng, chúng ta phải rao giảng cả Chúa Giê-su chịu chết và sống lại (I Cô-rinh-tô 15:3-4). Tin Lành không dừng lại ở thập tự giá, mà dẫn đến ngôi mộ trống và Chúa sống. Điều này ban cho chúng ta quyền năng và hy vọng để làm chứng.
5. Sống Với Sự Vững Lòng Về Tương Lai: Vì Đấng Christ đã sống lại, chúng ta biết rằng sự chết thể xác không phải là dấu chấm hết. Chúng ta có một hy vọng sống động về sự sống lại thân thể và sự sống đời đời (I Cô-rinh-tô 15:52-54). Điều này giải phóng chúng ta khỏi sự sợ hãi và cho phép chúng ta sốựng can đảm vì Nước Trời.
Ba ngày từ khi Chúa Giê-su chịu chết đến khi Ngài sống lại là một mặc khải thiết yếu, không thể tách rời của Tin Lành. Nó không chỉ là một chi tiết thời gian, mà là cốt lõi của kế hoạch cứu rỗi, thể hiện sự chính xác, quyền năng và sự thành tín tuyệt đối của Đức Chúa Trời. Ba ngày ấy tóm tắt hành trình của Đấng Christ: Từ thập tự giá đền tội, qua ngôi mộ xác nhận sự chết, đến sự sống lại khải hoàn. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không chỉ tưởng niệm sự chết và sống lại của Chúa trong những dịp lễ, mà còn sống trong ánh sáng của lẽ thật này mỗi ngày. Hãy để hy vọng về “ngày thứ ba” – hy vọng về sự phục sinh, sự đổi mới và chiến thắng sau cùng – định hình cách chúng ta đối diện với mọi “ngày thứ Sáu” đau thương và “ngày thứ Bảy” im lặng trong cuộc đời mình. Vì Đấng đã chiến thắng trong ba ngày ấy, đang sống và ngự trong chúng ta, ban cho chúng ta quyền năng để sống một đời sống mới cho Ngài.