Đức Chúa Jêsus là Đấng khởi đầu và hoàn tất đức tin của chúng ta (Hê-bơ-rơ 12:2) có ý nghĩa gì?

Trong hành trình đức tin đầy chông gai và thử thách, mỗi Cơ Đốc nhân đều cần một điểm tựa vững chắc, một tấm gương trọn vẹn và một nguồn sức mạnh bền vững. Thư gửi cho người Hê-bơ-rơ, với mục đích khích lệ những tín hữu đang nao núng, đã chỉ ra ánh sáng duy nhất: “nhìn xem Đức Chúa Jêsus, là cội rễ và cuối cùng của đức tin, tức là Đấng vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục, và hiện nay ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 12:2, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Khẳng định này không chỉ là một lời an ủi, mà là nền tảng thần học sâu sắc về bản chất và sự hoàn thành của đức tin Cơ Đốc. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu phân tích ý nghĩa của chức vụ Đấng Christ với tư cách là Đấng khởi đầu và hoàn tất đức tin, qua việc giải kinh, nghiên cứu từ ngữ gốc, và rút ra những áp dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh.

Để hiểu trọn vẹn thần học của câu Kinh Thánh then chốt này, chúng ta cần quay về với nguyên bản tiếng Hy Lạp. Tác giả sử dụng hai danh từ đầy sức nặng để mô tả Chúa Jêsus:

• “Đấng khởi đầu” (hoặc “cội rễ” trong bản 1925) là dịch từ danh từ Hy Lạp ἀρχηγός (archēgós). Từ này mang nhiều sắc thái: Người khởi xướng, người sáng lập, người tiên phong, thủ lĩnh, nguyên nhân đầu tiên. Trong văn học Hy Lạp, nó được dùng cho người mở đường, người tiên phong dẫn dắt một phong trào hay khai phá một con đường mới. Vì vậy, Chúa Jêsus không chỉ là người đầu tiên có đức tin, mà Ngài là Đấng khai sinh, kiến tạo và dẫn dắt toàn bộ con đường đức tin. Ngài tạo ra con đường đó và là Thủ Lĩnh đi đầu trên con đường ấy.
• “Đấng hoàn tất” (hoặc “cuối cùng” trong bản 1925) dịch từ danh từ Hy Lạp τελειωτής (teleiōtḗs). Đây là một từ rất hiếm gặp, chỉ xuất hiện duy nhất một lần trong Tân Ước. Nó xuất phát từ gốc telos, có nghĩa là “mục đích”, “sự hoàn thành”, “sự viên mãn”. Teleiōtḗs do đó có nghĩa là “Đấng làm cho trọn vẹn, Đấng hoàn thành, Đấng đem đến sự viên mãn tối hậu”. Chúa Jêsus không chỉ bắt đầu cuộc đua, mà Ngài còn là Đấng hoàn tất nó một cách mẫu mực và đem lại ý nghĩa trọn vẹn cho đức tin của mọi người theo sau.

Sự kết hợp của hai danh từ này cho thấy một chân lý trọn vẹn: Đức tin Cơ Đốc bắt nguồn từ, được duy trì bởi, và hướng đến sự hoàn thành trong chính con người và công trình của Đức Chúa Jêsus Christ. Đức tin không phải là một ý tưởng trừu tượng, mà là một mối quan hệ sống động với Đấng Christ, Đấng đã sống trọn vẹn đức tin ấy.

Chức vụ là Đấng khởi đầu đức tin của Chúa Jêsus được bày tỏ qua nhiều khía cạnh:

1. Ngài là Nguồn Gốc và Kiến Trúc Sư của Đức Tin Cứu Rỗi: Sự cứu rỗi bởi đức tin không phải là một phát minh của loài người. Nó được thiết lập bởi chính Đức Chúa Trời qua Chúa Jêsus. Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:8). Chúa Jêsus, với tư cách là Con Đức Chúa Trời, chính là hiện thân của ân điển đó và là Đấng mang đến đức tin. Phi-e-rơ cũng gọi Ngài là “Đấng làm đầu” (cũng dịch từ archēgós) của sự sống (Công vụ 3:15).

2. Ngài là Tấm Gương Hoàn Hảo về Đời Sống Đức Tin: Cảnh người tin Chúa được mô tả như những vận động viên trong cuộc chạy đua (Hê-bơ-rơ 12:1). Chúa Jêsus chính là Vận Động Viên tiên phong, người đã chạy trọn con đường và để lại một dấu vết hoàn hảo. Đời sống trần thế của Ngài là một minh chứng sống động về đức tin vâng phục và phó thác trọn vẹn nơi Cha. Từ lời tuyên bố “Thưa Đức Chúa Trời, nầy tôi đến... tôi phải làm theo ý muốn Cha” (Hê-bơ-rơ 10:7,9) cho đến tiếng kêu trên thập tự giá “Cha ơi, tôi giao linh hồn tôi trong tay Cha!” (Lu-ca 23:46), Chúa Jêsus luôn sống trong sự tin cậy tuyệt đối vào Cha trên trời.

3. Ngài Mở Ra Con Đường Mới và Sống Động: Thư Hê-bơ-rơ gọi đức tin là con đường “mới và sống” mà Chúa Jêsus đã mở ra cho chúng ta ngang qua bức màn, tức là thân xác Ngài (Hê-bơ-rơ 10:20). Từ archēgós cũng được dùng khi nói Ngài là “Đấng dẫn đường đức tin và làm cho đức tin được trọn vẹn” (Hê-bơ-rơ 12:2 bản NIV). Ngài không chỉ vạch ra lộ trình, mà chính Ngài đã đi trọn con đường ấy, xé tan mọi rào cản giữa con người tội lỗi với Đức Chúa Trời thánh khiết.

Công việc hoàn tất đức tin của Chúa Jêsus càng đầy vinh quang và quyết định hơn:

1. Ngài Hoàn Tất Cuộc Đua Bằng Sự Vâng Phục Cho Đến Chết: Đỉnh điểm của đức tin Chúa Jêsus là sự vâng phục trên thập tự giá. Câu Kinh Thánh nhấn mạnh: “vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục.” Chữ “vui mởng” (Hy Lạp: chará) ở đây không phải là cảm xúc nhất thời, mà là niềm vui thuộc linh sâu xa xuất phát từ việc hoàn thành ý muốn của Cha và đem lại ơn cứu rỗi cho nhân loại. Ngài đã nhìn thấy kết quả sau sự đau đớn – đó là sự cứu chuộc chúng ta – và xem đó là niềm vui. Sự “hoàn tất” ở đây gắn liền với chính sự chết chuộc tội của Ngài, lời Ngài phán “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30) là lời tuyên bố về sự hoàn tất công trình cứu chuộc.

2. Ngài Được Tôn Vinh và Xác Nhận là Đấng Hoàn Tất: Sự hoàn tất được chứng thực bằng việc Ngài “hiện nay ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời.” Việc ngồi bên hữu Đức Chúa Cha là biểu tượng của quyền năng, thẩm quyền tối cao và sự công nhận trọn vẹn (xem Hê-bơ-rơ 1:3, 8:1). Điều này khẳng định rằng cuộc đua của Ngài đã kết thúc trong chiến thắng vinh quang. Ngài không chỉ hoàn tất đức tin của riêng mình, mà còn mở đường để những ai thuộc về Ngài cũng được kể là công bình và cuối cùng được đưa vào sự vinh hiển (Hê-bơ-rơ 2:10).

3. Ngài Làm Cho Đức Tin Của Chúng Ta Được Trọn Vẹn: Đức tin của chúng ta là bất toàn, nhiều khi yếu đuối và dao động. Nhưng chính Chúa Jêsus, Đấng Hoàn Tất, là Đấng bồi bổ, củng cố và đem đức tin ấy đến chỗ viên mãn. Sự cầu thay của Ngài trên thiên đàng đảm bảo cho đức tin của chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25). Ngài là “Đấng làm đầu và Đấng làm nên đức tin”, có nghĩa Ngài sẽ tiếp tục công việc trong chúng ta cho đến ngày hoàn tất (Phi-líp 1:6).

Lẽ thật “Đức Chúa Jêsus là Đấng khởi đầu và hoàn tất đức tin” không chỉ là giáo lý cao siêu, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và tin hằng ngày.

1. Hãy “Nhìn Xem” Đức Chúa Jêsus (Hy Lạp: aphorōntes): Mệnh lệnh trung tâm là “nhìn xem”. Động từ này có nghĩa là tập trung ánh mắt vào, hướng toàn bộ sự chú ý khỏi những điều khác và đặt vào một đối tượng duy nhất. Thay vì nhìn vào hoàn cảnh khó khăn, sự yếu đuối của bản thân hay tội lỗi vấp phạm, chúng ta được kêu gọi dứt khoát hướng mắt về Chúa Jêsus. Điều này đòi hỏi sự kỷ luật trong việc suy ngẫm Lời Chúa, cầu nguyện và nhớ đến gương mẫu của Ngài.

2. Chạy Đua Với Sự Kiên Nhẫn, Vứt Bỏ Mọi Gánh Nặng: Biết rằng Chúa Jêsus đã chạy trọn con đường và chiến thắng cho phép chúng ta chạy với lòng kiên nhẫn (Hê-bơ-rơ 12:1). Chúng ta có thể “vứt bỏ mọi gánh nặng” – những lo lắng, tham vọng trần tục, và “tội lỗi dễ vấn vương” – vì biết rằng Đấng đi trước chúng ta đã mang lấy gánh nặng lớn nhất là tội lỗi thế gian.

3. Sống Bởi Đức Tin Của Con Đức Chúa Trời: Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: “Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi; nay tôi còn sống trong xác thịt, ấy là tôi sống trong đức tin của Con Đức Chúa Trời, là Đấng đã yêu tôi, và đã phó chính mình Ngài vì tôi” (Ga-la-ti 2:20). Đây là bí quyết: Đức tin chúng ta không dựa trên cảm xúc hay thành tích cá nhân, mà dựa trên chính đức tin trung tín của Con Đức Chúa Trời đang hành động trong chúng ta.

4. Vững Lòng Trong Sự Hy Vọng Vì Ngài Đã Hoàn Tất: Khi thất bại, nghi ngờ hay mệt mỏi, hãy nhớ rằng sự cứu rỗi và sự chiến thắng sau cùng của chúng ta không tùy thuộc vào khả năng giữ đức tin của mình, mà vào Đấng Christ là Teleiōtḗs – Đấng Hoàn Tất. Ngài sẽ hoàn thành công việc tốt lành mà Ngài đã khởi sự trong chúng ta. Điều này ban cho chúng ta sự bình an và can đảm để bước tiếp.

Hê-bơ-rơ 12:2 là viên ngọc quý của lời khích lệ và lẽ thật. Nó đưa chúng ta ra khỏi chính mình và đặt để chúng ta vào trong Đấng Christ – Đấng là nguồn gốc, lẽ mẫu, động lực và mục tiêu sau cùng của mọi đức tin. Ngài là Archēgós, Người Tiên Phong vĩ đại đã mở con đường bằng huyết Ngài. Ngài là Teleiōtḗs, Đấng Hoàn Tất đã hoàn thành cuộc đua bằng sự phục sinh vinh hiển và đang cầu thay cho chúng ta.

Vì vậy, hỡi anh chị em đang mệt mỏi, chán nản, hoặc đang hân hoan chạy đua, xin hãy “nhìn xem Đức Chúa Jêsus”. Hãy để ánh mắt thuộc linh của bạn không rời khỏi Ngài. Hãy nhớ rằng đức tin của bạn bắt đầu từ Ngài, được nuôi dưỡng bởi Ngài, và sẽ được Ngài đem đến chỗ hoàn hảo trong ngày vinh hiển. Hành trình đức tin không phải là câu chuyện về sự kiên trì của chúng ta, mà là câu chuyện về sự trung tín của Đấng Christ, Đấng “hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi” (Hê-bơ-rơ 13:8). Trong Ngài, chúng ta tìm thấy sức lực để bước đi, và trong Ngài, chúng ta chắc chắn sẽ cặp bến thiên đàng.