Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa siêu việt, vừa bí ẩn lại vừa được tường trình rõ ràng như Chúa Giê-su của Na-xa-rét. Câu hỏi “Các ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) mà Ngài đặt ra cho các môn đồ vẫn còn vang vọng đến hôm nay, đòi hỏi một sự đáp trả cá nhân và thần học từ mỗi người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá thân vị, cuộc đời, công việc và di sản đời đời của Chúa Giê-su Christ dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ nguyên bản, nhằm mang đến một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về Đấng là trung tâm của niềm tin Cơ Đốc.

I. Danh Xưng và Bản Chất: Giê-su, Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời

Để hiểu Chúa Giê-su là ai, trước hết phải khảo sát các danh xưng và tước hiệu Kinh Thánh dành cho Ngài.

1. Giê-su (Jesus/Iēsous - Ἰησοῦς): Danh xưng này có nguồn gốc từ tiếng Hê-bơ-rơ “Yeshua” (יֵשׁוּעַ) hay “Yehoshua” (יהושע), có nghĩa là “Giê-hô-va là sự cứu rỗi”. Thiên sứ truyền tin cho Giô-sép: “Ngươi sẽ đặt tên là JÊSUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Ngay từ tên gọi, bản chất công việc của Ngài đã được bày tỏ: sự cứu rỗi. Đây không phải là một sự giải cứu thuộc chính trị hay thể chất tạm thời, mà là sự giải cứu cội rễ khỏi quyền lực và hình phạt của tội lỗi.

2. Đấng Christ (Christos - Χριστός): Đây không phải là họ của Ngài, mà là một chức vụ, một tước hiệu thiêng liêng. Từ “Christos” trong tiếng Hy Lạp tương đương với từ “Mashiakh” (מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các vị vua, thầy tế lễ và tiên tri thường được xức dầu để biệt riêng cho một chức vụ thánh. Chúa Giê-su là Đấng được xức dơn bởi Đức Thánh Linh (Công vụ 10:38) để làm trọn cả ba chức vụ: Tiên Tri (phán dạy Lời Đức Chúa Trời), Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm (dâng chính mình làm tế lễ chuộc tội – Hê-bơ-rơ 4:14), và Vua (trị vì trên đời sống tín đồ và trên muôn vua – Khải Huyền 19:16). Xưng nhận “Giê-su là Đấng Christ” (1 Giăng 5:1) chính là cốt lõi của đức tin.

3. Con Đức Chúa Trời: Danh hiệu này nói lên mối quan hệ độc nhất giữa Chúa Giê-su với Đức Chúa Cha. Ngài không phải là một tạo vật được dựng nên, mà là Con Một (Monogenēs - Μονογενής), mang nghĩa “duy nhất cùng một loại”, đến từ trong lòng Cha (Giăng 1:18). Trong phép báp-tem và sự hóa hình, có tiếng từ trời phán: “Nầy là Con yêu dấu của ta” (Ma-thi-ơ 3:17, 17:5). Thần tính của Chúa Giê-su được khẳng định rõ ràng: “Ngôi Lời (Logos - Λόγος) vốn ở với Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” (Giăng 1:1). Ngài đồng đẳng với Đức Chúa Trời (Phi-líp 2:6), nhưng đã vâng phục, tự hạ mình, mặc lấy thân phận con người để hoàn thành công cuộc cứu chuộc.

II. Cuộc Đời và Chức Vụ Trên Đất: Emmanuel – Đức Chúa Trời Ở Cùng Chúng Ta

Lời tiên tri trong Ê-sai 7:14 được ứng nghiệm: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.” (Ma-thi-ơ 1:23). Cuộc đời Chúa Giê-su là sự hiện diện hữu hình của Đức Chúa Trời giữa loài người.

1. Sự Giáng Sinh và Nhân Tính Trọn Vẹn: Chúa Giê-su được thai dựng bởi quyền năng Đức Thánh Linh, sinh bởi nữ đồng trinh Ma-ri (Lu-ca 1:35). Điều này đảm bảo Ngài không vướng vào tội nguyên tổ, đồng thời mang trọn nhân tính. Ngài lớn lên, học hỏi, trải qua mọi sự thử thách như chúng ta, nhưng chẳng phạm tội (Hê-bơ-rơ 4:15). Sự vô tội này là điều kiện tiên quyết để Ngài có thể trở nên của lễ chuộc tội toàn hảo.

2. Chức Vụ Công Khai: Rao Giảng, Dạy Dỗ và Chữa Lành: Chúa Giê-su công bố sứ điệp: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7) phác họa đạo đức của vương quốc Ngài. Các phép lạ Ngài làm – chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, hóa bánh ra nhiều – không chỉ thể hiện lòng thương xót, mà còn là những “dấu chỉ” (sēmeia - σημεῖα) xác nhận Ngài là Đấng Mê-si-a và bày tỏ uy quyền của Đấng Sáng Tạo trên mọi lĩnh vực của sự sống và thiên nhiên.

3. Những Lời Tuyên Bố Độc Nhất Vô Nhị: Chúa Giê-su tuyên bố mình có quyền tha tội (Mác 2:5-7), là sự sống lại và sự sống (Giăng 11:25), là đường đi, lẽ thật và sự sống (Giăng 14:6). Ngài khẳng định: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Những lời tuyên bố này, nếu không phải là sự thật, thì sẽ là sự lộng ngôn. Nhưng quyền năng và sự phục sinh của Ngài đã xác nhận mọi lời Ngài phán là chân thật.

III. Sự Chết và Phục Sinh: Cốt Lõi Của Tin Lành

Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su không nằm ở những phép lạ, mà nằm ở sự hy sinh tự nguyện của Ngài trên thập tự giá.

1. Sự Chết Chuộc Tội: Chúa Giê-su đến “phó sự sống mình làm giá chuộc (lytron - λύτρον) cho nhiều người” (Mác 10:45). Trên thập tự giá, Ngài gánh thay tội lỗi của cả nhân loại. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 5:21). Tiếng kêu “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30) trong tiếng Hy Lạp là “Tetelestai” (Τετέλεσται), một thuật ngữ thương mại có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”. Món nợ tội lỗi đã được trả xong.

2. Sự Phục Sinh – Sự Đắc Thắng Vĩ Đại: Nếu sự chết của Chúa Giê-su là sự hoàn thành, thì sự phục sinh của Ngài là sự xác nhận quyền năng và sự đắc thắng. Ngài “bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự phục sinh là bằng chứng tối hậu rằng Đức Chúa Trời đã chấp nhận của lễ chuộc tội của Ngài, và Ngài đã đạp nát đầu con rắn xưa là ma quỷ (Sáng Thế Ký 3:15). Như Phao-lô tuyên bố: “Sự chết đã bị nuốt mất trong sự thắng… Cảm tạ Đức Chúa Trời đã cho chúng ta sự thắng nhờ Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta!” (1 Cô-rinh-tô 15:54, 57).

3. Sự Thăng Thiên và Chức Vụ Đang Tiếp Diễn: Sau khi phục sinh, Chúa Giê-su thăng thiên ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Mác 16:19), nơi vị trí quyền năng tối cao. Tại đó, Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34). Ngài là “Đấng Trung Bảo (mesitēs - μεσίτης) duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người” (1 Ti-mô-thê 2:5), liên tục chuyển cầu cho những ai nhờ Ngài mà đến cùng Đức Chúa Trời.

IV. Di Sản Đời Đời và Sự Trở Lại Trong Vinh Quang

Chúa Giê-su không chỉ là một nhân vật lịch sử, Ngài là Chúa của hiện tại và tương lai.

1. Di Sản cho Hội Thánh: Ngài để lại một cộng đồng mới – Hội Thánh – được xây dựng trên chính Ngài là đá góc (Ma-thi-ơ 16:18). Ngài ban Đức Thánh Linh xuống để làm Đấng Yên Ủi, Đấng Dẫn Dắt và làm ấn chứng cho sự cứu rỗi của chúng ta (Giăng 14:16-17, Ê-phê-sô 1:13-14). Kinh Thánh Tân Ước, được soi dẫn bởi Đức Thánh Linh, là di sản chép lại về Ngài và Lời Ngài để chúng ta học biết.

2. Lời Hứa Về Sự Trở Lại: Đây là niềm hy vọng trọng tâm của Hội Thánh. Trước khi về trời, các thiên sứ tuyên bố: “Cũng một Đức Chúa Jêsus nầy… sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, để thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình và bình an (2 Ti-mô-thê 4:1, Khải Huyền 21-22).

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Biết Chúa Giê-su là ai đòi hỏi một sự đáp ứng trong đời sống.

1. Đặt Đức Tin Nơi Ngài Là Cứu Chúa và Chúa Tể: Sự hiểu biết phải dẫn đến đức tin. Hãy tin nhận rằng Chúa Giê-su chết thay cho tội lỗi của bạn và sống lại. Hãy mời Ngài làm Chúa (Chúa Tể – Kyrios - Κύριος) của đời sống bạn (Rô-ma 10:9). Đây không phải là sự đồng ý về mặt tri thức, mà là sự đầu phục trọn vẹn.

2. Bước Đi Trong Mối Quan Hệ Với Ngài: Đời sống Cơ Đốc là một mối quan hệ. Hãy dành thời gian cầu nguyện (trò chuyện với Ngài), học Lời Ngài (Kinh Thánh) để biết ý muốn Ngài, và vâng theo tiếng phán của Đức Thánh Linh. “Nhánh nho” phải kết hiệp với “gốc nho” mới có thể kết quả (Giăng 15:5).

3. Sống Với Sự Xác Quyết Về Ơn Cứu Rỗi Và Hy Vọng Về Tương Lai: Vì công việc Ngài đã hoàn tất, bạn có thể sống trong sự bình an, biết rằng mình đã được xưng công bình. Đồng thời, hãy sống với lòng trông cậy về sự trở lại của Ngài, giữ mình thanh sạch và trung tín trong chức vụ (1 Giăng 3:2-3).

4. Làm Chứng Về Ngài: Khi đã thực sự biết Chúa Giê-su là ai, chúng ta không thể giữ im lặng. Hãy sẵn sàng chia sẻ về Ngài – về tình yêu, sự chết chuộc tội và quyền năng phục sinh – cho những người xung quanh (Công vụ 1:8).

Kết Luận

Chúa Giê-su là Emmanuel – Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Ngài là Giê-su, Cứu Chúa gánh tội; là Christ, Đấng Mê-si-a được xức dầu; là Con Đức Chúa Trời, đồng đẳng với Đức Chúa Cha. Cuộc đời Ngài bày tỏ tình yêu thương, sự dạy dỗ khôn ngoan và quyền năng vô biên. Cái chết chuộc tội của Ngài trên thập tự giá là đáp án cho nan đề tội lỗi, và sự phục sinh của Ngài là nền tảng cho niềm hy vọng đời đời. Di sản Ngài để lại là Hội Thánh, Lời Ngài và lời hứa chắc chắn về sự trở lại trong vinh quang.

Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” giờ đây đã được Kinh Thánh giải đáp rõ ràng. Câu hỏi còn lại dành cho mỗi chúng ta là: “Tôi sẽ đáp lại Ngài như thế nào?” Nguyện xin Đức Thánh Linh mở lòng mỗi người để nhận biết, tin cậy, yêu mến và sốt sắng theo Chúa Giê-su Christ, là Chân Thần và là Cứu Chúa duy nhất của nhân loại. A-men.