Những câu Kinh Thánh nào nói về sự ngợi khen?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, sự ngợi khen không đơn thuần là một hành động tôn giáo, mà là hơi thở của linh hồn hướng về Đấng Tạo Hóa. Nó là ngôn ngữ của thiên đàng, là phản ứng tự nhiên của tấm lòng được Chúa chạm đến. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá nền tảng Kinh Thánh về sự ngợi khen, giải nghĩa các từ ngữ nguyên thủy, và đưa ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống hằng ngày.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), có nhiều từ diễn tả các sắc thái khác nhau của sự ngợi khen:

• "Halal" (הלל): Đây là từ phổ biến nhất, nghĩa là "khen ngợi, tán dương, làm sáng tỏ, khoe khoang về." Từ này nhấn mạnh đến việc công khai, ồn ào, và đầy nhiệt huyết. Danh xưng "Ha-lê-lu-gia" (Hallelujah) bắt nguồn từ đây, có nghĩa là "Hãy ngợi khen Đức Giê-hô-va!" (Thi Thiên 104:35).
• "Yadah" (ידה): Mang nghĩa "giơ tay lên, phó dâng, cảm tạ, xưng nhận." Nó bao hàm ý tưởng thừa nhận những phẩm chất và công việc của Đức Chúa Trời bằng lời nói và cử chỉ (Thi Thiên 63:4).
• "Zamar" (זמר): Có nghĩa là "chơi đàn, hát, ca ngợi." Từ này thường liên quan đến âm nhạc như một phương tiện để ngợi khen (Thi Thiên 147:1).
• "Barak" (בר): Thường được dịch là "chúc phước," nhưng cũng có nghĩa là "quỳ gối xuống, cúi đầu." Nó thể hiện sự tôn kính và thờ phượng trong thái độ hạ mình (Thi Thiên 95:6).

Trong Tân Ước, tiếng Hy Lạp cũng có những từ then chốt:

• "Doxazo" (δοξάζω): Có gốc từ "doxa" (vinh quang), nghĩa là "làm cho vinh hiển, tôn vinh, tán dương." Sự ngợi khen làm bày tỏ vinh quang của Đức Chúa Trời (Lu-ca 2:20).
• "Aineo" (αἰνέω) và "Epaineo" (ἐπαινέω): Có nghĩa là "ca ngợi, tán dương" (Lu-ca 2:13).
• "Eulogeo" (εὐλογέω): Nghĩa là "chúc phước, nói tốt về, tán dương" (Ma-thi-ơ 21:9).

Như vậy, sự ngợi khen theo Kinh Thánh là hành động tự nguyện, đa dạng (bằng lời nói, bài hát, cử chỉ, âm nhạc) của cả con người (tâm-thần-trí) nhằm tôn cao, tán dương, và bày tỏ lòng biết ơn về bản tính, công việc, và vinh quang của Đức Chúa Trời Ba Ngôi.

Kinh Thánh tràn ngập những lời kêu gọi và gương mẫu về sự ngợi khen. Chúng ta sẽ khảo sát theo các chủ đề.

• Thi Thiên 150:6: "Phàm vật gì có hơi-thở, khá ngợi-khen Đức Giê-hô-va! Ha-lê-lu-gia!" Đây là lời kết cho toàn sách Thi Thiên, một mệnh lệnh phổ quát cho mọi sinh vật.
• Hê-bơ-rơ 13:15: "Vậy, hãy cậy Đức Chúa Jêsus mà hằng dâng tế-lễ bằng sự ngợi-khen cho Đức Chúa Trời, nghĩa là bông-trái của môi-miếng xưng danh Ngài ra." Đây là chức vụ thầy tế lễ của mọi tín đồ trong thời đại Tân Ước.
• 1 Phi-e-rơ 2:9: "Nhưng anh em là dòng-giống được lựa-chọn, là chức thầy tế-lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời, hầu cho anh em rao-giảng nhơn-đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối-tăm, đến nơi sáng-láng lạ-lùng của Ngài." Sự ngợi khen ("rao giảng nhơn đức") là mục đích tồn tại của chúng ta.

Chúng ta ngợi khen Đức Chúa Trời vì chính Ngài là ai (thuộc tính) và vì những gì Ngài đã làm (công việc).

• Ngợi khen vì bản tính Ngài: "Hãy ngợi-khen Đức Giê-hô-va, vì Đức Giê-hô-va là thiện; Khá hát ngợi-khen danh Ngài, vì danh ấy là êm-ái." (Thi Thiên 135:3). Ngợi khen Ngài là Đấng Thánh (Ê-sai 6:3), là tình yêu (1 Giăng 4:8), là thành tín (Thi Thiên 89:1).
• Ngợi khen vì công cuộc sáng tạo: "Các từng trời rao-truyền sự vinh-hiển của Đức Chúa Trời, Bầu trời giãi tỏ công-việc tay Ngài làm." (Thi Thiên 19:1).
• Ngợi khen vì sự cứu chuộc: Đây là trọng tâm của sự ngợi khen Tân Ước. "Đáng chúc phước thay Đức Chúa Trời, Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài đã xuống phước cho chúng ta trong Đấng Christ đủ mọi thứ phước thiêng-liêng ở các nơi trên trời!" (Ê-phê-sô 1:3). Khải Huyền 5:9-10 miêu tả bài ca mới ngợi khen Chiên Con đã chịu giết để chuộc tội.
• Ngợi khen trong mọi hoàn cảnh: "Hãy cảm-tạ trong mọi sự, vì ý-muốn của Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ đối với anh em là như vậy." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:18). "Tôi sẽ hát ngợi-khen Chúa cả đời tôi, Hát ngợi-khen Đức Chúa Trời tôi trọn khi tôi còn sống." (Thi Thiên 146:2).

• Chúa Giê-xu Christ: Chính Ngài đã ngợi khen Cha. Trong giờ phút đau đớn trước sự phản bội, Ngài và các môn đồ hát thơ thánh (thường là Thi Thiên 113-118) rồi đi ra (Ma-thi-ơ 26:30).
• Phao-lô và Si-la: "Lối nửa đêm, Phao-lô và Si-la đang cầu-nguyện, hát ngợi-khen Đức Chúa Trời; và những kẻ tù nghe." (Công vụ 16:25). Sự ngợi khen trong ngục tối đã mở ra cơn động đất giải cứu.
• Sức mạnh phá vỡ xiềng xích: Sự ngợi khen là vũ khí thuộc linh mạnh mẽ. Khi vua Giô-sa-phát đối diện với kẻ thù, ông đặt những người ca hát ngợi khen Chúa đi trước quân đội. Kết quả là "Khi chúng khởi ca-hát và ngợi-khen, Đức Giê-hô-va đặt phục-binh xông vào... và chúng đều bị bại." (2 Sử ký 20:21-22).

Sự ngợi khen không chỉ dành cho nhà thờ vào Chúa Nhật. Nó phải là thái độ sống của Cơ Đốc nhân.

Hãy tập thói quen bắt đầu và kết thúc ngày bằng lời ngợi khen. Hát một bài thánh ca trong lúc làm việc nhà, lái xe. Hãy làm trọn Hê-bơ-rơ 13:15. Khi cầu nguyện, đừng vội xin xỏ, hãy dành thời gian đầu tiên để cảm tạ và ngợi khen Chúa vì Ngài là ai (theo mẫu cầu nguyện "Chúa Là" trong Kinh Thánh).

Đây là đỉnh cao của đức tin. Khi gặp khó khăn, thay vì than vãn, hãy chọn lựa ngợi khen Chúa vì: Ngài vẫn đang ngự trị, Ngài vẫn yêu thương bạn, Ngài có kế hoạch tốt lành. Hãy như Gióp: "Đức Giê-hô-va đã ban-cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi-khen danh Đức Giê-hô-va!" (Gióp 1:21). Sự ngợi khen thay đổi bầu không khí thuộc linh và đặt mắt chúng ta lại vào Đấng Toàn Năng.

"Tôi sẽ hết lòng ngợi-khen Đức Giê-hô-va tại trong hội của người công-bình." (Thi Thiên 111:1). Sự nhóm lại của Hội Thánh là cơ hội để chúng ta cùng nhau dâng lên Chúa lời ngợi khen tập thể, khích lệ nhau qua lời chứng về ơn phước Ngài. Hãy tích cực tham gia phần ngợi khen chung, không phải như một khán giả, mà như một thầy tế lễ dâng của lễ.

Sự vâng lời là một hình thức ngợi khen cao nhất. Khi chúng ta sống thánh khiết, yêu thương, và làm mọi sự "như làm cho Chúa" (Cô-lô-se 3:23), chính cuộc đời chúng ta trở thành một bài ca ngợi khen sống động cho Danh Chúa. "Ấy vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh-hiển Đức Chúa Trời mà làm." (1 Cô-rinh-tô 10:31).

Sự ngợi khen là dây ràng buộc chúng ta với thiên đàng, là chìa khóa mở kho tàng phước hạnh và quyền năng của Đức Chúa Trời. Nó không phụ thuộc vào cảm xúc, mà là một sự lựa chọn của ý chí, dựa trên lẽ thật bất biến về Đức Chúa Trời. Từ "Halal" trong Cựu Ước đến "Doxazo" trong Tân Ước, Kinh Thánh vẽ nên một bức tranh sống động về một dân tộc được kêu gọi để ca ngợi vinh quang của ân điển Ngài.

Hãy để đời sống chúng ta trở nên một bản giao hưởng không ngừng dâng lên Đấng đáng được mọi sự ngợi khen. Hãy bắt đầu ngay hôm nay, trong hoàn cảnh hiện tại của bạn, với một tấm lòng biết ơn và đôi môi tuyên xưng: "Hỡi linh-hồn ta, hãy ngợi-khen Đức Giê-hô-va! Mọi điều gì ở trong ta hãy ca-tụng danh thánh của Ngài!" (Thi Thiên 103:1).