Kinh Thánh có thực sự nói cha mẹ nên ném đá những đứa con bội nghịch?

Chào mừng bạn đến với bài nghiên cứu chuyên sâu này. Câu hỏi: "Kinh Thánh có thực sự nói cha mẹ nên ném đá những đứa con bội nghịch?" là một thắc mắc nghiêm túc, thường xuất hiện khi độc giả lần đầu tiếp cận một số phân đoạn trong Cựu Ước. Điều này có thể gây sốc, bối rối và thậm chí là hiểu lầm về bản tính của Đức Chúa Trời. Là một nhà nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta phải tiếp cận vấn đề này với sự cẩn trọng, tôn trọng toàn bộ lời Chúa, và đặt nó trong dòng chảy của sự mặc khải tiệm tiến (progressive revelation) dẫn đến sự hoàn tất trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Xác Định Phân Đoạn Kinh Thánh Trọng Tâm

Câu hỏi trên chủ yếu đề cập đến một điều luật cụ thể được chép trong Phục truyền luật lệ ký 21:18-21 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925):

"Khi một người có một đứa con trai bướng bỉnh bạn nghịch, không nghe lời cha mẹ, và chúng có sửa phạt nó cũng chẳng khứng nghe, thì cha mẹ sẽ bắt nó, dẫn đến trước mặt các trưởng lão của thành mình, tại nơi cửa thành. Đoạn, cha mẹ sẽ nói cùng các trưởng lão của thành ấy rằng: Con trai chúng tôi nầy bướng bỉnh bạn nghịch, không nghe lời chúng tôi, nó hoang đàng và say sưa. Các trưởng lão của thành ấy sẽ ném đá cho nó chết. Như vậy, ngươi sẽ cất sự ác khỏi giữa mình, và cả Y-sơ-ra-ên sẽ hay điều đó mà bắt sợ."

Thoạt nhìn, đoạn Kinh Thánh này dường như ủng hộ cách hiểu trực tiếp của câu hỏi. Tuy nhiên, việc giải kinh đúng đắn đòi hỏi chúng ta phải đặt nó trong bối cảnh văn hóa, thần học và lịch sử cứu rỗi rộng lớn hơn.

Bối Cảnh Trong Giao Ước Cũ: Luật Pháp Môi-se và Xã Hội Y-sơ-ra-ên

Trước hết, cần hiểu rằng sách Phục truyền luật lệ ký (Deuteronomy) là một bộ luật quốc gia dành riêng cho dân Y-sơ-ra-ên trong thời kỳ hình thành thể chế thần quyền (theocracy) – tức là chế độ mà Đức Chúa Trời trực tiếp cai trị qua các luật lệ của Ngài. Đây không phải là chỉ dẫn phổ quát cho mọi nền văn hóa hay mọi thời đại, mà là luật đặc thù cho một dân tộc trong một giai đoạn lịch sử cụ thể.

Mục đích của luật này là:

• Bảo vệ trật tự xã hội: Trong một xã hội bộ tộc du mục rồi định cư, sự vâng lời và hiếu kính cha mẹ (כַּבֵּד, kabbēd - làm nặng, tôn trọng) là nền tảng của sự ổn định gia đình và cộng đồng. Sự bội nghịch được mô tả không đơn thuần là một lần cãi lời, mà là một thái độ nổi loạn có hệ thống, liên tục và công khai ("bướng bỉnh bạn nghịch", "hoang đàng và say sưa"). Từ "bướng bỉnh" trong tiếng Hê-bơ-rơ (סוֹרֵר, sorer) và "bạn nghịch" (מֹרֶה, moreh) diễn tả sự nổi loạn có chủ ý, cứng cổ, khước từ mọi sự uốn nắn.
• Bảo vệ tính thánh khiết của cộng đồng giao ước: Hành vi như vậy bị xem là tội nghiêm trọng vì nó phá vỡ giao ước tại gia đình - đơn vị căn bản của xã hội Y-sơ-ra-ên. Nó bị xếp ngang hàng với các tội nghiêm trọng khác như thờ hình tượng, làm tiên tri giả (Phục truyền 13:5). Mục đích cuối cùng là "cất sự ác khỏi giữa mình" – tức thanh tẩy cộng đồng thánh.
• Tính răn đe và tính công bằng: Việc xử phạt không thuộc quyền tùy tiện của cha mẹ. Quy trình được quy định rõ: (1) Cha mẹ đã cố gắng sửa phạt, dạy dỗ. (2) Họ phải đưa con đến trước các trưởng lão – tức hệ thống tư pháp công cộng. (3) Các trưởng lão sẽ điều tra và xét xử. (4) Hình phạt được thực hiện bởi cả cộng đồng ("các trưởng lão... sẽ ném đá"). Điều này ngăn chặn sự báo thù cá nhân và đảm bảo tính khách quan.

Trong toàn bộ Kinh Thánh, không có ghi chép lịch sử nào về việc điều luật này được thi hành. Điều này khiến nhiều nhà giải kinh cho rằng mục đích chính của nó mang tính răn đe triệt để, nhấn mạnh sự nghiêm trọng của tội bất hiếu trong mắt Đức Chúa Trời, hơn là một chỉ dẫn thường xuyên để thi hành.

Sự Mặc Khải Tiệm Tiến: Từ Luật Pháp Đến Ân Điển Trong Chúa Giê-xu Christ

Đây là điểm then chốt của thần học Tin Lành. Lời Chúa trong Tân Ước mặc khải trọn vẹn ý muốn của Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ. Chúa Giê-xu không đến để phá bỏ luật pháp, nhưng để làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài đưa luật pháp lên một bình diện thuộc linh và hoàn tất sự chuộc tội mà luật pháp chỉ có thể bày tỏ mà không thể giải quyết.

1. Giáo Huấn của Chúa Giê-xu về Tha Thứ và Phục Hồi: Trọng tâm trong chức vụ Chúa Giê-xu là ân điển, sự tha thứ và phục hồi, chứ không phải sự hủy diệt. Ngài dạy tha thứ "đến bảy mươi lần bảy" (Ma-thi-ơ 18:22). Câu chuyện Người con trai hoang đàng (Lu-ca 15:11-32) là hình ảnh tuyệt vời về người cha chạy ra đón đứa con bội nghịch, ôm lấy và phục hồi địa vị cho nó. Đức Chúa Trời trong Tân Ước là Người Cha nhân từ, luôn sẵn sàng đón nhận sự ăn năn.

2. Sự Chuyển Dịch từ Hình Phạt Thể Xác Sang Kỷ Luật Thuộc Linh và Tình Yêu: Trong thư Ê-phê-sô 6:4, sứ đồ Phao-lô truyền dạy: "Hỡi các người làm cha, chớ hề chọc giận con cái mình, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó." Từ "sửa phạt" ở đây trong tiếng Hy Lạp là παιδεία (paideia), mang nghĩa giáo dục, huấn luyện, dạy dỗ, kỷ luật vì mục đích xây dựng, chứ không phải sự trừng phạt hủy diệt (τιμωρία, timōria).

3. Giáo Huấn về Tính Thánh Khiết Cá Nhân và Cộng Đồng Hội Thánh: Trong Tân Ước, việc "cất sự ác khỏi giữa mình" (I Cô-rinh-tô 5:13) được áp dụng cho Hội Thánh qua kỷ luật thuộc linh (như quở trách, tạm ngưng thông công, giao cho ma quỷ để hủy hoại phần xác thịt hầu cứu phần linh hồn - I Cô-rinh-tô 5:5), với mục đích tối thượng là sự ăn năn và phục hồi (II Cô-rinh-tô 2:5-8), chứ không phải hủy diệt thân thể.

Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Ngày Nay

Vậy, làm thế nào để chúng ta, với tư cách là cha mẹ Cơ Đốc trong thời đại ân điển, áp dụng lẽ thật này một cách khôn ngoan và theo Kinh Thánh?

1. Hiểu Rõ Trọng Tâm Của Sự Dạy Dỗ: Mục tiêu của chúng ta không phải là sự vâng lời máy móc vì sợ hãi, mà là dẫn dắt lòng con trẻ đến với mối quan hệ với Chúa Giê-xu. Châm ngôn 22:6 dạy: "Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó." "Con đường" ở đây trước hết là con đường của sự kính sợ Chúa (Châm ngôn 1:7).

2. Thực Hành Kỷ Luật Trong Tình Yêu Thương và Sự Nhất Quán: Kỷ luật (discipline) là cần thiết (Châm ngôn 13:24: "Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình; Song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó."). Nhưng nó phải xuất phát từ tình yêu, vì lợi ích của con, và phải nhất quán. Nó bao gồm các hình thức phù hợp với lứa tuổi: mất đặc quyền, thời gian tĩnh lặng suy nghĩ, bồi thường... luôn đi kèm với lời giải thích rõ ràng về hành vi sai trái và lẽ phải theo Kinh Thánh.

3. Làm Gương và Xây Dựng Mối Quan Hệ: Sự vâng phục hiệu quả nhất xuất phát từ một mối quan hệ yêu thương và tôn trọng. Cha mẹ phải làm gương về đời sống tin kính, thừa nhận sai lầm của mình khi cần, và luôn mở lòng để lắng nghe, đối thoại với con.

4. Cầu Nguyện Không Thôi và Giao Phó Cho Chúa: Cuối cùng, chúng ta nhận ra rằng con cái là cơ nghiệp Chúa ban (Thi thiên 127:3). Trách nhiệm lớn nhất của chúng ta là đem chúng trình dâng lên cho Chúa trong lời cầu nguyện. Hãy cầu xin Chúa biến đổi tấm lòng của con cái (Ê-xê-chi-ên 36:26), và khôn ngoan dẫn dắt từ Đức Thánh Linh trong từng tình huống.

5. Đối Với Con Cái Trưởng Thành Bội Nghịch: Trong trường hợp con cái đã trưởng thành và khước từ Chúa cùng gia đình cách cứng cổ, nguyên tắc Tân Ước hướng dẫn chúng ta: (1) Tiếp tục yêu thương và cầu nguyện. (2) Đặt ra các ranh giới lành mạnh để bảo vệ sự bình an của gia đình. (3) Không đồng tình hay hỗ trợ cho lối sống tội lỗi của chúng. (4) Luôn sẵn sàng chào đón sự ăn năn và phục hồi, như Người Cha nhân lành.

Kết Luận

Trở lại câu hỏi ban đầu: Kinh Thánh có thực sự nói cha mẹ nên ném đá những đứa con bội nghịch? Câu trả lời là: Có một điều luật trong Cựu Ước (Phục truyền 21) quy định việc đó trong bối cảnh xã hội thần quyền đặc thù của Y-sơ-ra-ên, với mục đích răn đe nghiêm trọng và bảo vệ sự thánh khiết của cộng đồng. Tuy nhiên, toàn bộ mạch văn và sự mặc khải trọn vẹn của Kinh Thánh, đặc biệt qua sự chết chuộc tội và sự phục sinh của Chúa Giê-xu Christ, đã chuyển dịch trọng tâm từ sự trừng phạt công bằng sang ân điển, sự tha thứ, dạy dỗ và phục hồi trong tình yêu thương.

Là Cơ Đốc nhân sống dưới thời đại ân điển, chúng ta không áp dụng điều luật xử phạt thể xác đó. Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi trở nên những người quản gia khôn ngoan, yêu thương, kiên nhẫn và cầu nguyện cho con cái mình, bắt chước tấm lòng của Cha Thiên Thượng, Đấng "không muốn cho một kẻ nào chết mất, song muốn cho mọi người đều ăn năn" (II Phi-e-rơ 3:9). Ước mong bài nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về Lời Chúa và áp dụng nó cách khôn ngoan trong sự kêu gọi làm cha mẹ.