Xuất Ê-díp-tô Ký 21:22–23 liên quan thế nào đến vấn đề phá thai?

Trong các cuộc thảo luận đương đại về đạo đức sinh học, đặc biệt là vấn đề phá thai, một phân đoạn Kinh Thánh trong Cựu Ước thường được viện dẫn từ nhiều phía: Xuất Ê-díp-tô Ký 21:22-23. Để hiểu đúng và áp dụng nguyên tắc Kinh Thánh vào vấn đề hệ trọng này, chúng ta cần một cuộc nghiên cứu chuyên sâu, đặt phân đoạn trong bối cảnh văn hóa, ngôn ngữ gốc và toàn bộ mạc khải của Kinh Thánh.

Bối Cảnh và Nguyên Văn Phân Đoạn

Xuất Ê-díp-tô Ký chương 21 là một phần của "Sách Giao Ước" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:22-23:33), trình bày các luật lệ áp dụng cụ thể cho dân Y-sơ-ra-ên sau khi nhận Mười Điều Răn. Phân đoạn chúng ta xem xét nằm trong phần luật về bồi thường thiệt hại do hành vi bạo lực gây ra.

"22 Khi người ta đánh nhau, xô ngã một người đàn bà có thai, làm cho sảo thai, nhưng không có sự hư hại chi khác, thì kẻ đó sẽ bị phạt theo như chồng người đàn bà đó đã định, và phải nộp tiền trước mặt các quan án. 23 Nhưng nếu có sự hư hại chi, thì mạng sẽ đền mạng," (Xuất Ê-díp-tô Ký 21:22-23, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Ngay từ bản dịch tiếng Việt, chúng ta đối diện với những từ ngữ then chốt cần làm sáng tỏ: "sảo thai" và "sự hư hại chi". Đây là chìa khóa để giải nghĩa phân đoạn.

Phân Tích Ngôn Ngữ Gốc: Tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew)

Để hiểu sâu sắc ý định của Đấng lập pháp thần thượng, chúng ta phải trở về với nguyên ngữ:

• "Làm cho sảo thai": Cụm từ tiếng Hê-bơ-rơ là "וְיָצְאוּ יְלָדֶיהָ" (vəyāṣəʼū yəlādeyhā). Động từ yāṣā (יצא) cơ bản có nghĩa là "đi ra, xuất ra". Danh từ yeled (ילד) nghĩa là "đứa trẻ, con cái". Cụm từ này không nhất thiết ngụ ý cái chết của thai nhi, mà có thể chỉ sự sinh non. Bản dịch tiếng Anh NIV dùng "gives birth prematurely" (sinh non) phản ánh ý này.
• "Không có sự hư hại chi": Từ Hê-bơ-rơ là "אָסוֹן" (āsôn). Từ này xuất hiện rất ít trong Cựu Ước, nhưng trong Sáng-thế Ký 42:4, 38, nó được dùng để chỉ "tai họa" có thể xảy ra. Ở đây, āsôn ngụ ý một sự tổn hại nghiêm trọng, thảm khốc, có thể dẫn đến chết chóc — cho người mẹ hoặc đứa trẻ. Câu 23 nói rõ: "Nếu có sự hư hại chi (āsôn), thì mạng đền mạng."

Do đó, kịch bản được mô tả là: một cuộc ẩu đả dẫn đến việc một phụ nữ mang thai bị xô ngã và sinh non. Nếu cả mẹ và con (hoặc một trong hai) không bị tổn hại nghiêm trọng (āsôn), thì hình phạt là tiền bồi thường. Nhưng nếu có tổn hại nghiêm trọng (āsôn) — tức là cái chết của người mẹ hoặc đứa trẻ — thì nguyên tắc "mạng đền mạng" (lex talionis) được áp dụng.

Luật Pháp và Giá Trị Sự Sống Trong Cựu Ước

Phân đoạn này minh họa rõ ràng một nguyên tắc nền tảng của luật pháp Môi-se: sự sống con người là thiêng liêng và có giá trị trước mặt Đức Chúa Trời. Luật phân biệt rõ giữa thiệt hại về tài sản (bồi thường bằng tiền) và xâm phạm đến sự sống (hình phạt tương xứng).

• Sự sống của thai nhi được đặt trong cùng một phạm trù pháp lý nghiêm trọng với sự sống của người mẹ. Hình phạt "mạng đền mạng" được áp dụng nếu thai nhi chết (āsôn), chứng tỏ hành vi gây ra cái chết cho thai nhi bị xem là sát nhân, đòi hỏi sự báo trả nghiêm khắc.
• Điều này phù hợp với nhiều phân đoạn khác khẳng định Đức Chúa Trời biết và định hình sự sống từ trong lòng mẹ: "Chính Chúa nắn nên tâm thần tôi, Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi... Xương cốt tôi không giấu được Chúa, Khi tôi được dệt nên trong nơi kín... Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi" (Thi-thiên 139:13-16). Hay lời kêu gọi của Đức Giê-hô-va với Giê-rê-mi: "Trước khi ta tạo nên ngươi trong lòng mẹ, ta đã biết ngươi" (Giê-rê-mi 1:5).

Như vậy, luật pháp Cựu Ước bảo vệ thai nhi không phải như một tài sản, mà như một con người mang hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 1:27), được Ngài biết và định trước.

Quan Điểm Tân Ước và Sự Hoàn Thành Trong Đấng Christ

Là tín hữu Tin Lành, chúng ta hiểu rằng Chúa Giê-xu Christ đã hoàn thành luật pháp (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài không hủy bỏ các nguyên tắc công bình và thánh khiết của luật pháp, nhưng đưa chúng lên một tầm cao mới trong tình yêu thương và ân điển.

• Chúa Giê-xu mở rộng và thâm sâu hóa ý nghĩa của điều răn "chớ giết người" (Ma-thi-ơ 5:21-22), lên án ngay cả cơn giận vô cớ và lời nói khinh miệt. Nếu sự sống người khác là quý giá đến mức ngay cả thái độ khinh thường cũng bị lên án, thì việc cố ý chấm dứt sự sống của một thai nhi càng phải được xem xét cách nghiêm túc.
• Sự nhập thể của Chúa Giê-xu bắt đầu từ lúc thai dựng bởi Đức Thánh Linh trong lòng Ma-ri (Lu-ca 1:31, 35). Giăng Báp-tít nhảy mừng trong lòng Ê-li-sa-bet khi hai thai nhi gặp nhau (Lu-ca 1:41, 44). Điều này khẳng định thai nhi không phải là "vật chất tiềm năng" mà là một con người có thân vị, có tâm linh, có thể cảm nhận sự hiện diện của Đấng Christ.
• Tinh thần của Đấng Christ là tinh thần bảo vệ, chữa lành và phục hồi, đặc biệt cho những người yếu đuối, bị gạt ra ngoài lề xã hội — và thai nhi là hình ảnh rõ nhất của sự yếu đuối và không thể tự bảo vệ.

Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc

Từ nghiên cứu trên, chúng ta rút ra những bài học và ứng dụng thiết thực:

1. Tôn trọng Sự Sống như Món Quà Thiêng Liêng: Mỗi sự sống, từ lúc thụ thai, đều do Đức Chúa Trời tạo dựng và có mục đích của Ngài. Cơ Đốc nhân được kêu gọi trở thành người bảo vệ và ủng hộ sự sống, chứ không phải kẻ chấm dứt nó. Điều này bao gồm việc ủng hộ các chính sách bảo vệ thai nhi và hỗ trợ các bà mẹ gặp khó khăn.
2. Đồng Cảm và Hỗ Trợ Thực Tế: Thay vì chỉ lên án, Hội Thánh phải đi đầu trong việc cung cấp sự hỗ trợ thực tế cho phụ nữ mang thai trong hoàn cảnh khó khăn: tư vấn, hỗ trợ vật chất, chăm sóc y tế, và tạo môi trường cộng đồng đón nhận. Chúng ta noi gương Chúa Giê-xu, đầy lòng thương xót với người tội lỗi và người bị tổn thương (Giăng 8:1-11).
3. Rao Giảng Tin Lành Cứu Rỗi và Sự Tha Thứ: Kinh Thánh dạy rằng trong Đấng Christ, mọi tội lỗi đều có thể được tha thứ (1 Giăng 1:9). Đối với những ai đã từng phá thai, hoặc có liên quan, thông điệp của Hội Thánh phải là sự tha thứ trọn vẹn, sự chữa lành tâm linh sâu sắc, và sự phục hồi trong ân điển Chúa. Sự kết án không có ích bằng tình yêu cứu chuộc.
4. Giáo Dục và Cầu Nguyện: Cần dạy dỗ cho thế hệ trẻ về giá trị thánh của sự sống, về sự trong sạch theo tiêu chuẩn Kinh Thánh, và về trách nhiệm trong các mối quan hệ. Đồng thời, cầu nguyện cho xã hội nhận biết chân lý của Đức Chúa Trời về sự sống.

Kết Luận: Một Lập Trường Của Tình Yêu và Chân Lý

Phân đoạn Xuất Ê-díp-tô Ký 21:22-23, khi được nghiên cứu trong ngôn ngữ gốc và bối cảnh toàn bộ Kinh Thánh, cung cấp một nền tảng vững chắc khẳng định: sự sống con người, kể cả khi còn trong bụng mẹ, có giá trị thiêng liêng trước mặt Đức Chúa Trời và được luật pháp Ngài bảo vệ nghiêm minh. Quan điểm này không dừng ở Cựu Ước, mà được Tân Ước làm sáng tỏ và nâng cao qua chính sự sống và sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu Christ.

Là những người tin theo Tin Lành, lấy Kinh Thánh làm nền tảng đức tin và nếp sống, chúng ta được kêu gọi để yêu thương, bảo vệ sự sống, và rao truyền sự cứu rỗi, hy vọng và sự chữa lành mà chỉ có Đấng Christ mới ban cho được. Hãy để Hội Thánh trở thành nơi nương náu an toàn cho cả người mẹ lẫn đứa trẻ chưa sinh, và là nơi tình yêu thương xót của Đấng Christ được bày tỏ trọn vẹn.

"Ta đã đến, hầu cho chiên được sự sống, và được sự sống dư dật" (Giăng 10:10). Sự sống mà Ngài ban và bảo vệ bao gồm mọi giai đoạn, từ lúc bắt đầu cho đến đời đời.