Bị Sửa Phạt Có Nghĩa Là Gì?
Trong hành trình đức tin, một trong những kinh nghiệm có thể khiến Cơ Đốc nhân bối rối, thậm chí dao động, đó là trải qua những giai đoạn khó khăn, thử thách mà chúng ta thường quen gọi là “bị sửa phạt”. Cụm từ này dễ bị hiểu lầm là sự trừng phạt nặng nề từ một Đức Chúa Trời giận dữ. Tuy nhiên, khải thị từ Lời Chúa cho chúng ta một bức tranh hoàn toàn khác – đầy tình yêu thương, mục đích cứu chuộc và ân điển biến đổi. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai mở ý nghĩa thần học phong phú của sự sửa phạt trong Kinh Thánh, dựa trên nền tảng nguyên văn Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, để giúp chúng ta hiểu biết và đón nhận sự dạy dỗ của Cha Thiên Thượng với tấm lòng biết ơn.
Trong tiếng Việt, “sửa phạt” mang sắc thái của cả sự sửa chữa lẫn trách phạt. Để hiểu rõ, chúng ta cần quay về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh.
1. Trong Tân Ước (Hy Lạp): Từ then chốt là παιδεία (paideia) và động từ παιδεύω (paideuō). Từ này không đơn thuần là trừng phạt (timōria), mà mang nghĩa rộng hơn nhiều: “sự giáo dục, huấn luyện, dạy dỗ, kỷ luật”. Nó xuất phát từ gốc pais (đứa trẻ), và diễn tả toàn bộ quá trình một người cha dùng để dạy dỗ, uốn nắn, hướng dẫn đứa con mình trở nên trưởng thành và khôn ngoan. Khái niệm này bao gồm sự chỉ dẫn bằng lời nói, gương mẫu, lời quở trách và cả những hình thức kỷ luật cần thiết để sửa trị hành vi sai trái.
Một từ khác là ἐλέγχω (elegchō), thường được dịch là “quở trách, bẻ trách, khiến người ta thấy tội lỗi của mình” (Giăng 16:8).
2. Trong Cựu Ước (Hê-bơ-rơ): Từ phổ biến là יָסַר (yasar). Từ này cũng mang nghĩa chính là “dạy dỗ, chỉ dẫn, sửa trị, làm cho ngay thẳng”. Nó được dùng trong bối cảnh một người cha dạy con (Châm Ngôn 3:11-12) hay Đức Chúa Trời dạy dỗ dân sự Ngài.
Như vậy, ngay từ ngữ nguyên, “bị sửa phạt” trong Kinh Thánh không phải là một bản án từ một quan tòa, mà là bài học yêu thương từ một người Cha. Nó nằm trong phạm trù của sự giáo dục hơn là trừng phạt.
Kinh Thánh trình bày rõ ràng động cơ, chủ thể và đối tượng của sự sửa phạt.
1. Động Cơ: TÌNH YÊU THƯƠNG, không phải CƠN GIẬN.
Đây là điểm then chốt phân biệt sự sửa phạt của Đức Chúa Trời với mọi sự trừng phạt hay báo thù của con người.
“Vì Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu, Hễ ai mà Ngài nhận làm con, thì cho roi cho vọt.” (Hê-bơ-rơ 12:6, trích từ Châm Ngôn 3:11-12).
“Những kẻ Ta yêu thương, thì Ta quở trách sửa phạt.” (Khải Huyền 3:19).
Sứ đồ Giăng cũng xác nhận: “Ngài đã vì tội lỗi chúng ta mà phó chính mình Ngài… hầu cho chúng ta được xưng công bình trong Ngài” (Ga-la-ti 2:20, Rô-ma 5:9). Sự phán xét và hình phạt dành cho tội lỗi đã đổ trên Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá một lần đủ cả. Vì vậy, đối với những ai đã ở trong Christ, Đức Chúa Trời không còn xem chúng ta như đối tượng để trút cơn thịnh nộ (orgē), mà như những đứa con để dạy dỗ (paideia). Mọi sự sửa phạt đều xuất phát từ tấm lòng yêu thương của Người Cha, với mục đích đem lại ích lợi tối cao cho chúng ta.
2. Chủ Thể: ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ CHA, không phải Quan Tòa.
Hê-bơ-rơ 12:7-10 làm sáng tỏ điều này:
“Ví bằng anh em chịu sửa phạt, ấy là Đức Chúa Trời đãi anh em như con… Lại nếu chúng ta đã có cha phần xác sửa phạt mình, mà chúng ta còn tôn kính, huống chi là Cha thiêng liêng, chúng ta há chẳng nên phục Ngài hơn nhiều để được sống sao? Vả, cha phần xác theo ý mình mà sửa phạt chúng ta trong ít ngày; nhưng Cha thiêng liêng sửa phạt chúng ta là vì ích lợi chúng ta, hầu cho chúng ta được dự phần trong sự thánh khiết Ngài.”
Hình ảnh ở đây rõ ràng là mối quan hệ cha-con. Sự sửa phạt là bằng chứng của tư cách làm con, là đặc quyền của những người được Ngài nhận làm con cái (Giăng 1:12). Người đời ngoài không thuộc về gia đình Đức Chúa Trời thì không nằm trong “chương trình giáo dục” đặc biệt này (1 Cô-rinh-tô 5:12-13).
3. Mục Đích Tối Hậu: SỰ THÁNH KHIẾT VÀ BÌNH AN CÔNG BÌNH.
Mục tiêu của Chúa không phải là làm chúng ta đau khổ, mà là biến đổi chúng ta trở nên giống hình ảnh Con Ngài.
“Ngài sửa phạt chúng ta là vì ích lợi chúng ta, hầu cho chúng ta được dự phần trong sự thánh khiết Ngài. Thật các sự sửa phạt lúc đầu coi như một cớ buồn bã, chớ không phải vui mừng; nhưng về sau sinh ra bông trái công bình và bình an cho những kẻ đã chịu luyện tập như vậy.” (Hê-bơ-rơ 12:10-11).
Sự sửa phạt nhằm:
- Cắt bỏ điều vô ích: Như người trồng nho tỉa sạch nhánh không sinh trái để cây sai trái hơn (Giăng 15:2).
- Uốn nắn tính cách: Rèn luyện đức tin, đức nhịn nhục, sự trưởng thành thuộc linh (Gia-cơ 1:2-4).
- Ngăn ngừa sự sa ngã: Đưa chúng ta trở lại khi đi lạc đường, như chiên bị lạc được người chăn dùng gậy dẫn về (Thi Thiên 23:4).
- Tôn vinh Đức Chúa Trời: Khi đời sống chúng ta được tinh luyện, nó trở nên chứng cớ rõ ràng về quyền năng và ân điển biến đổi của Ngài.
Để hiểu đúng, chúng ta cần phân biệt một số khái niệm thường bị lẫn lộn:
1. Sửa Phạt (Discipline) vs. Thử Thách (Testing/Trial):
- Thử thách (Gia-cơ 1:2, 1 Phi-e-rơ 1:6-7) thường đến để tăng trưởng và chứng minh đức tin đã có, như lửa thử vàng. Nó có thể đến từ hoàn cảnh, ma quỷ, hoặc chính Chúa cho phép (Gióp). Mục đích là làm cho đức tin quý hơn vàng.
- Sửa phạt thường có liên hệ trực tiếp hơn với một tội lỗi, thái độ hoặc xu hướng sai trật cần được sửa chữa. Nó là một sự can thiệp trực tiếp và cá nhân của Cha để uốn nắn hành vi của con cái Ngài.
2. Sửa Phạt (của Cha) vs. Hình Phạt (của Quan Tòa):
- Hình phạt (Punishment) nhắm vào quá khứ, trả giá cho tội đã phạm, với động cơ là công lý.
- Sửa phạt (Discipline) nhắm vào tương lai, ngăn ngừa tái phạm và xây dựng tính cách, với động cơ là tình yêu.
3. Sửa Phạt của Chúa vs. Hậu Quả Tự Nhiên của Tội Lỗi:
Nếu một người phạm tội trộm cắp và bị bắt, điều đó là hậu quả của luật pháp tự nhiên và xã hội. Nhưng qua hoàn cảnh đó, Chúa có thể sử dụng để sửa phạt, cảnh tỉnh và dẫn người ấy đến sự ăn năn. Sự khác biệt nằm ở thái độ và kết quả trong lòng người được sửa phạt: họ có nhận ra tiếng Chúa, ăn năn và được biến đổi không?
Lý thuyết thần học phải dẫn đến sự thực hành đức tin. Dưới đây là những bước thực tiễn:
1. Xét Lòng Mình và Nhận Biết:
Khi gặp khó khăn, thất bại hay đau đớn, thay vì oán trách, hãy dừng lại và cầu hỏi Chúa: “Lạy Cha, có phải Ngài đang muốn dạy con điều gì không? Có điều gì trong đời sống, thái độ hoặc mối quan hệ của con cần Ngài sửa chữa không?” Hãy xin Chúa soi sáng qua Lời Ngài và sự cáo trách của Thánh Linh (Giăng 16:8).
2. Kiểm Tra Bằng Lời Chúa:
Sự sửa phạt của Chúa không bao giờ mâu thuẫn với bản tính và Lời Ngài. Nó sẽ không dẫn bạn đến sự tuyệt vọng, nghi ngờ tình yêu Chúa, hay phạm tội. Ngược lại, nó hướng bạn đến sự ăn năn, vâng phục và tìm kiếm sự thánh khiết (2 Cô-rinh-tô 7:10-11).
3. Ăn Năn và Từ Bỏ:
Nếu Chúa chỉ cho bạn một tội lỗi cụ thể, hãy lập tức xưng tội với Ngài (1 Giăng 1:9) và quyết tâm từ bỏ, với sự nương cậy nơi ân điển Ngài. Sự sửa phạt thường sẽ được rút đi khi bài học được tiếp thu.
“Hãy tự hạ mình xuống dưới tay quyền phép của Đức Chúa Trời, hầu cho đến kỳ thuận hiệp Ngài nhắc anh em lên.” (1 Phi-e-rơ 5:6).
4. Đón Nhận với Thái độ Vâng Phục và Biết Ơn:
Đây là thái độ của đức tin. Dù đau đớn, hãy nhớ rằng Cha bạn đang hành động. Hãy tập nói: “Con cảm ơn Cha vì Ngài yêu con đủ để sửa trị con. Xin giúp con học được bài học này.” Thái độ này biến đổi kinh nghiệm từ sự cay đắng thành cơ hội gần gũi Cha hơn.
5. Tìm Kiếm Bông Trái Công Bình và Bình An:
Sau cơn sửa phạt, hãy chủ động tìm kiếm và ghi nhận những thay đổi tích cực: sự nhạy cảm với tội lỗi tăng lên, lòng khao khát Lời Chúa và cầu nguyện mạnh mẽ hơn, nhân đức Christ (như nhịn nhục, nhu mì, tự chủ) được hình thành rõ rệt hơn. Đó chính là “bông trái bình an” (Hê-bơ-rơ 12:11).
Sự sửa phạt không phải là dấu hiệu cho thấy Đức Chúa Trời đã bỏ rơi chúng ta, mà trái lại, là bằng chứng hùng hồn nhất rằng chúng ta thực sự thuộc về Ngài. Nó là cái ôm của Người Cha, nắm lấy vai đứa con đang đi lạc hướng, nhẹ nhàng nhưng kiên quyết xoay nó trở lại con đường sự sống. Trong thế giới đầy hỗn loạn và đau khổ, chúng ta có một niềm an ủi vô song: không một sự đau đớn nào xảy đến với con cái Chúa mà vượt quyền kiểm soát yêu thương của Ngài. Mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Ngài (Rô-ma 8:28), kể cả những bài học khó từ bàn tay sửa phạt của Cha.
Vì vậy, thay vì chán nản, chúng ta hãy can đảm. Thay vì oán trách, chúng ta hãy biết ơn. Hãy nhìn xem Chúa Giê-xu, “là cội rễ và cuối cùng của đức tin chúng ta, Ngài đã vì sự vui mừng đặt trước mặt mình, nhịn chịu thập tự giá, khinh điều sỉ nhục” (Hê-bơ-rơ 12:2). Chính Ngài đã trải qua sự thử thách và đau khổ tột cùng để chúng ta được làm con. Giờ đây, với tư cách là con, chúng ta bước vào trường học của ân điển, nơi mọi sự sửa phạt đều hướng về một mục đích vinh quang: được nên giống như Con yêu dấu của Ngài, và cuối cùng, được dự phần trọn vẹn trong sự thánh khiết và vinh hiển của chính Đức Chúa Trời.