Luật Pháp Trong Kinh Thánh: Từ Bóng Hình Đến Thực Tại Nơi Đấng Christ
Trong hành trình đức tin, khái niệm "luật pháp" (Law) thường gây ra không ít thắc mắc và thậm chí là ngộ nhận cho nhiều tín hữu. Một số người xem nó như gánh nặng không thể mang, số khác lại lơ là nó như một điều đã lỗi thời. Tuy nhiên, để hiểu đúng trọn vẹn Phúc Âm và mối quan hệ của chúng ta với Đức Chúa Trời, việc nghiên cứu Kinh Thánh về luật pháp là điều hết sức thiết yếu. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát những câu Kinh Thánh then chốt về luật pháp, khám phá mục đích nguyên thủy, sự hoàn tất của nó trong Đấng Christ, và vai trò của nó trong đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Hiểu Biết Căn Bản: "Luật Pháp" Trong Nguyên Ngữ
Trước khi đi vào phân đoạn, chúng ta cần nắm bắt ý nghĩa của từ "luật pháp" trong ngôn ngữ Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ thường dùng là "Torah" (תּוֹרָה). Từ này không chỉ đơn thuần mang nghĩa "luật lệ" hay "qui định" như cách hiểu hiện đại, mà rộng hơn, nó có nghĩa là "sự chỉ dẫn", "lời giáo huấn" hoặc "đạo lý". Torah là lời chỉ dẫn của Đức Chúa Trời dành cho dân sự Ngài để họ biết cách sống thánh khiết và tương giao với Ngài.
Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ được sử dụng là "Nomos" (νόμος), thường được dịch thẳng là "luật". Các tác giả Tân Ước sử dụng từ này với nhiều sắc thái: có khi chỉ về toàn bộ kinh luật Môi-se (Ngũ Kinh), có khi chỉ về hệ thống điều răn đạo đức, và cũng có khi được dùng như một nguyên tắc tổng quát (như "luật của tội lỗi", "luật của Đức Thánh Linh").
II. Mục Đích Của Luật Pháp Theo Kinh Thánh
Kinh Thánh cho chúng ta một cái nhìn rõ ràng về lý do Đức Chúa Trời ban luật pháp. Đây không phải là một kế hoạch dự phòng, mà là một phần trong chương trình cứu chuộc toàn vẹn của Ngài.
1. Luật Pháp Làm Bày Tỏ Tội Lỗi: Một trong những chức năng chính của luật pháp là cho con người biết thế nào là tội. Sứ đồ Phao-lô viết: "Vả, tôi chẳng biết sự tham lam là gì, nếu luật pháp không nói: Ngươi chớ tham lam. Nhưng tội lỗi nhân dịp điều răn, sanh ra trong tôi mọi sự tham lam" (Rô-ma 7:7-8). Luật pháp như một tấm gương lớn, phản chiếu sự bất toàn và tội lỗi của chúng ta (Gia-cơ 1:23-25). Từ Hy Lạp được dùng cho "biết" ở đây là "ginōskō" (γινώσκω), mang nghĩa nhận biết qua kinh nghiệm. Luật pháp khiến chúng ta kinh nghiệm một cách cá nhân về tình trạng phạm tội của mình.
2. Luật Pháp Là Thầy Giáo Dẫn Chúng Ta Đến Với Đấng Christ: Đây là một hình ảnh vô cùng sống động. "Ấy vậy, luật pháp đã như thầy giáo đặng dẫn chúng ta đến Đấng Christ, hầu cho chúng ta bởi đức tin mà được xưng công bình" (Ga-la-ti 3:24). Từ "thầy giáo" trong nguyên bản là "paidagōgos" (παιδαγωγός), chỉ về một người quản gia hoặc người hướng dẫn có nhiệm vụ dẫn đứa trẻ đến trường. Luật pháp không phải là điểm đến, mà là phương tiện. Nó cho thấy chúng ta không thể tự mình đạt đến tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời, và từ đó dồn chúng ta vào sự cần thiết phải tìm kiếm một Đấng Cứu Chuộc – chính là Chúa Giê-xu Christ.
3. Luật Pháp Bày Tỏ Bản Tính Thánh Khiết Của Đức Chúa Trời: Luật pháp là sự biểu lộ ý chỉ và bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời. Thi Thiên 19:7 tôn vinh: "Luật pháp của Đức Giê-hô-va là trọn vẹn, bổ linh hồn lại." Luật pháp hoàn hảo vì nó phát xuất từ Đấng hoàn hảo. Nó cho chúng ta biết Đức Chúa Trời là Đấng công bình, yêu thương và thánh khiết như thế nào.
III. Chúa Giê-xu Và Luật Pháp: Sự Ứng Nghiệm Và Hoàn Tất
Mối quan hệ giữa Chúa Giê-xu và luật pháp là then chốt để hiểu thần học Tân Ước. Chính Chúa Giê-xu đã tuyên bố long trọng: "Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri. Ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn" (Ma-thi-ơ 5:17).
Động từ "làm cho trọn" trong tiếng Hy Lạp là "plēroō" (πληρόω), mang nghĩa "làm đầy trọn", "làm tròn", "mang đến ý nghĩa viên mãn nhất". Chúa Giê-xu không đến để hủy bỏ Torah, nhưng để:
1. Ứng Nghiệm Mọi Lời Tiên Tri: Mọi hình bóng, biểu tượng và lời tiên tri trong Cựu Ước về Đấng Mê-si, về của lễ chuộc tội, đều được Ngài ứng nghiệm một cách trọn vẹn (Lu-ca 24:44).
2. Giải Nghĩa Trọn Vẹn Ý Nghĩa Của Luật Pháp: Trong Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), Chúa Giê-xu đào sâu ý nghĩa của luật pháp, từ hành vi bên ngoài đến động cơ bên trong của lòng người ("Các ngươi có nghe lời phán... nhưng ta nói cùng các ngươi..."). Ngài cho thấy luật pháp đòi hỏi sự thánh khiết tận trong tâm linh.
3. Hoàn Thành Sự Đòi Hỏi Công Bình Của Luật Pháp Thay Cho Chúng Ta: Đây là điểm trọng tâm của Phúc Âm. Chúng ta, vì bị tội lỗi trói buộc, không thể giữ trọn luật pháp. Nhưng Chúa Giê-xu, là Con Người hoàn hảo, đã sống một đời sống vâng phục trọn vẹn luật pháp của Đức Chúa Trời. Sự vâng phục trọn vẹn đó được kể cho chúng ta khi chúng ta tin Ngài. "Vả, hễ sự gì mà luật pháp không làm nổi, tại xác thịt làm cho nên ra yếu đuối, thì Đức Chúa Trời đã làm rồi: Ngài đã vì cớ tội lỗi sai chính Con mình lấy xác thịt giống như xác thịt tội lỗi chúng ta, và đã đoán phạt tội lỗi trong xác thịt" (Rô-ma 8:3).
IV. Vị Trí Của Luật Pháp Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Vậy, sau khi được cứu bởi ân điển qua đức tin nơi Đấng Christ, luật pháp còn vị trí nào trong đời sống chúng ta? Kinh Thánh dạy rõ:
1. Chúng Ta Không Còn Dưới Luật Pháp, Nhưng Dưới Ân Điển: Đây là lẽ thật giải phóng. "Vì anh em không thuộc dưới luật pháp, mà thuộc dưới ân điển" (Rô-ma 6:14). Chúng ta không còn cố gắng tuân giữ luật pháp như một phương cách để được xưng công bình hay duy trì sự cứu rỗi. Sự cứu rỗi là món quà nhưng không, nhận bởi đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9).
2. Luật Pháp Của Đức Thánh Linh Và Luật Pháp Của Tình Yêu Thương: Tuy không còn "dưới luật pháp", chúng ta lại được hướng dẫn bởi một nguyên tắc cao trọng hơn. "Luật pháp của Thánh Linh sự sống trong Đức Chúa Jêsus Christ đã buông tha tôi khỏi luật pháp của sự tội và sự chết" (Rô-ma 8:2). Đức Thánh Linh sống trong lòng tín hữu, ban quyền năng và ước muốn để sống đẹp lòng Đức Chúa Trời. Đồng thời, Chúa Giê-xu ban cho chúng ta một điều răn mới: "Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy" (Giăng 13:34). Sứ đồ Phao-lô khẳng định: "Vì cả luật pháp được nên trọn trong một lời nầy: Ngươi hãy yêu kẻ lân cận như mình" (Ga-la-ti 5:14). Tình yêu thương trở thành động lực và tiêu chuẩn cho mọi hành vi.
3. Luật Pháp Là Tiêu Chuẩn Để Dạy Dỗ Và Sửa Trị: Phao-lô viết cho Ti-mô-thê: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình" (2 Ti-mô-thê 3:16). Luật pháp trong Kinh Thánh vẫn là tiêu chuẩn khách quan, không thay đổi của Đức Chúa Trời để chúng ta biết thế nào là tội, thế nào là công bình, và để sửa dạy, uốn nắn chúng ta trong con đường ngay thẳng.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Trong Đời Sống Hằng Ngày
Lẽ thật về luật pháp không chỉ là giáo lý suông, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và suy nghĩ.
1. Đọc Cựu Ước Với Con Mắt Mới: Khi đọc các sách luật pháp (như Lê-vi Ký, Phục Truyền), thay vì thấy chúng như một gánh nặng, hãy nhìn thấy bức tranh về sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và sự chuẩn bị kỳ diệu cho Đấng Christ. Mỗi của lễ, mỗi nghi lễ đều chỉ về Chúa Giê-xu, là Chiên Con hoàn hảo của Đức Chúa Trời.
2. Sống Bởi Năng Quyền Của Đức Thánh Linh: Thay vì tự mình cố gắng "giữ luật" bằng sức riêng (điều chắc chắn dẫn đến thất bại và thất vọng), hãy học tập bước đi theo sự hướng dẫn và năng quyền của Đức Thánh Linh mỗi ngày (Ga-la-ti 5:16, 22-23). Trái của Thánh Linh là kết quả của một đời sống được Ngài điều khiển.
3. Dùng Luật Pháp Như Kim Chỉ Nam Cho Đời Sống Đạo Đức: Mười Điều Răn (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:1-17) vẫn là nền tảng tuyệt vời cho đạo đức Cơ Đốc. Chúng dạy chúng ta về bổn phận với Đức Chúa Trời (các điều răn 1-4) và với người lân cận (các điều răn 5-10). Hãy suy ngẫm chúng không như những luật lệ khô khan, mà như những lời chỉ dẫn khôn ngoan từ Cha Thiên Thượng cho một cuộc sống phước hạnh và hòa thuận.
4. Rao Giảng Phúc Âm Cách Trọn Vẹn: Khi chia sẻ Phúc Âm, đừng vội bỏ qua chức năng của luật pháp. Chính luật pháp mới cho người ta thấy họ cần một Đấng Cứu Thế. Hãy dùng luật pháp như "thầy giáo" để dẫn đưa lòng người nhận biết tội lỗi và quay về với ân điển trong Chúa Giê-xu Christ.
Kết Luận
Luật pháp của Đức Chúa Trời không phải là kẻ thù của người tin Chúa, nhưng là người bạn đồng hành dẫn chúng ta đến với Đấng Christ. Nó vạch trần tội lỗi chúng ta, chỉ ra tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời, và cuối cùng, dồn chúng ta vào vòng tay của Đấng đã hoàn thành mọi đòi hỏi của luật pháp thay cho chúng ta. Giờ đây, trong Đấng Christ, chúng ta được tự do khỏi sự rủa sả và sự kết tội của luật pháp, nhưng không được tự do phạm tội. Trái lại, chúng ta được tự do – và được ban quyền năng – để sống một đời sống yêu thương, thánh khiết và vâng phục Đức Chúa Trời, bởi quyền năng của Đức Thánh Linh và vì tình yêu đáp lại ân điển vĩ đại mà chúng ta đã lãnh nhận. Hãy tiếp tục nghiên cứu Kinh Thánh, để Lời Chúa, bao gồm cả những lời dạy về luật pháp, tiếp tục dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị và trang bị cho chúng ta trong mọi sự lành (2 Ti-mô-thê 3:16-17).