Kinh Thánh nói gì về việc nói xấu người khác?

Trong xã hội hiện đại, nơi thông tin và ngôn từ được lan truyền với tốc độ chóng mặt, vấn đề “nói xấu” hay “đâm thọc” dường như trở nên phổ biến và đôi khi bị xem nhẹ. Tuy nhiên, với con mắt thuộc linh và tiêu chuẩn của Lời Chúa, đây là một tội lỗi nghiêm trọng, phá hoại mối quan hệ giữa con người với nhau và nhất là với Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá bản chất, hậu quả, và con đường giải cứu mà Đức Chúa Trời chỉ ra cho vấn đề nan giải này.

Để hiểu rõ, chúng ta cần truy nguyên các từ ngữ Kinh Thánh dùng để miêu tả hành vi này. Trong tiếng Hy Lạp (ngôn ngữ gốc của Tân Ước), có một số từ then chốt:

• Καταλαλιά (Katalalia): Từ này xuất hiện trong 2 Cô-rinh-tô 12:20 và 1 Phi-e-rơ 2:1, được dịch là “nói hành” hay “nói xấu”. Nó mang nghĩa nói chuyện cách phỉ báng, gièm pha, hạ thấp danh dự người khác.
• Διάβολος (Diabolos): Đây là từ gốc cho “ma quỷ” (kẻ cáo buộc, kẻ vu khống). Trong 1 Ti-mô-thê 3:11 và Tít 2:3, nó được dùng để chỉ những người nữ không được “làm ma quỷ” (ἀνθρώπους), nghĩa là không được hay nói xấu, vu cáo.
• Ψιθυρισμός (Psithyrismos): Nghĩa là “thì thầm”, “bàn tán”, thường đi đôi với “nói xấu” (2 Cô-rinh-tô 12:20).

Trong Cựu Ước, tiếng Hê-bơ-rơ sử dụng từ רָכִיל (rakil) trong Lê-vi Ký 19:16: “Ngươi chớ đi thèo lẻo trong vòng dân sự ngươi…”. “Thèo lẻo” (rakil) chỉ việc đi đây đó như một kẻ buôn chuyện, phao tin đồn, phá hoại mối quan hệ.

Như vậy, Kinh Thánh định nghĩa nói xấu không đơn thuần là “nói sự thật khó nghe”, mà là việc cố ý lan truyền thông tin (có thể đúng hoặc sai) nhằm mục đích làm hại danh tiếng, phá vỡ mối quan hệ, hoặc nâng cao vị thế của mình bằng cách hạ thấp người khác. Nó là biểu hiện của lòng kiêu ngạo, ganh ghét và thiếu tình yêu thương.

Kinh Thánh không hề xem nhẹ tội này, và những cảnh báo được đưa ra hết sức rõ ràng:

1. Nói Xấu Là Công Việc Của Xác Thịt Và Đối Nghịch Với Đức Chúa Trời: Sứ đồ Phao-lô liệt kê “nói hành” (katalalia) vào danh sách những việc làm của xác thịt, ngang hàng với tà dâm, thờ hình tượng, giết người (2 Cô-rinh-tô 12:20; Rô-ma 1:29-30). Trong Rô-ma 1:30, ông gọi những kẻ đó là “hay gièm chê, hay giận Đức Chúa Trời, hay hung bạo, hay nói hành…”.

2. Nó Phá Hủy Cộng Đồng Và Tình Huynh Đệ: Sách Châm Ngôn, cuốn sách khôn ngoan thực tiễn, đưa ra nhiều hình ảnh sống động:

“Lưỡi dối trá ghét những kẻ nó làm tổn thương; Miệng nịnh hót gây sự hủy hoại.” (Châm Ngôn 26:28).

“Kẻ nào đi thèo lẻo bày tỏ điều kín đáo; Còn người có lòng thành trung giữ kín công việc.” (Châm Ngôn 11:13).
Lời nói xấu như “lửa” (Gia-cơ 3:5-6) và như “nhát gươm đâm” (Châm Ngôn 12:18; 30:14), có sức tàn phá khủng khiếp.

3. Nó Làm Buồn Đức Thánh Linh Và Cản Trở Sự Thờ Phượng: Trước khi dạy về sự thờ phượng, Sứ đồ Phao-lô kêu gọi: “Vậy, hãy trừ bỏ… mọi điều nói hành” (Ê-phê-sô 4:31). Đức Thánh Linh là Thần Lẽ Thật và Yêu Thương, Ngài buồn rầu khi chúng ta dùng lưỡi để phá hoại anh em mình (Ê-phê-sô 4:30).

4. Nó Khiến Người Nói Không Được Vào Nước Thiên Đàng: Đây là lời cảnh báo nghiêm trọng nhất. Trong 1 Cô-rinh-tô 6:9-10, Phao-lô viết: “Chớ tự dối mình… kẻ nói hành… sẽ chẳng hưởng nước Đức Chúa Trời đâu.”

Chúa Giê-xu Christ, Đấng hoàn hảo, đã đối diện trực tiếp với tội nói xấu. Ngài bị các nhà lãnh đạo tôn giáo gán cho danh hiệu “người ham ăn, người say rượu, bạn của người thâu thuế và kẻ xấu nết” (Ma-thi-ơ 11:19). Trên thập tự giá, Ngài còn bị kẻ qua đường “nhục mạ” (blasphemeō - nói lời phạm thượng, xúc phạm) (Ma-thi-ơ 27:39). Thế nhưng, phản ứng của Ngài là gì? “Ngài bị rủa mà chẳng rủa lại, chịu nạn mà không hề ngăm đe” (1 Phi-e-rơ 2:23). Ngài phó thác mọi sự cho Đức Chúa Cha, Đấng xét đoán công bình.

Phúc âm không chỉ lên án tội lỗi mà cung cấp giải pháp toàn vẹn:

1. Sự Biến Đổi Từ Bên Trong: Vấn đề cốt lõi không nằm ở cái lưỡi, mà ở tấm lòng. Chúa Giê-xu dạy: “Vì do nơi lòng mà ra những ác tưởng… những lời gièm chê.” (Ma-thi-ơ 15:18-19). Giải pháp là nhận được một tấm lòng mới (Ê-xê-chi-ên 36:26) qua sự tái sinh trong Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:17). Khi tình yêu thương của Đức Chúa Trời tuôn đổ vào lòng chúng ta bởi Đức Thánh Linh (Rô-ma 5:5), nó sẽ đẩy lùi sự ganh ghét, kiêu ngạo – nguyên nhân của lời nói xấu.

2. Lấy Lời Cầu Thay Thế Cho Lời Kết Án: Thay vì nói xấu người mà chúng ta bất đồng hoặc bị tổn thương, Chúa Giê-xu dạy chúng ta phải “cầu nguyện cho kẻ làm khốn mình” (Ma-thi-ơ 5:44). Sứ đồ Gia-cơ cũng nhấn mạnh: “Hỡi anh em, chớ có nói xấu nhau.” (Gia-cơ 4:11). Ông gọi người hay nói xấu là “kẻ xét đoán anh em mình”, và xét đoán là vi phạm luật pháp yêu thương.

3. Áp Dụng Nguyên Tắc “Trực Diện” Của Chúa: Khi có mâu thuẫn hoặc nghe tin xấu về anh em mình, Kinh Thánh dạy một quy trình rõ ràng: “Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, hãy trực diện chỉ trách họ…” (Ma-thi-ơ 18:15). Chúng ta được kêu gọi đến nói chuyện trực tiếp (với thái độ khiêm nhường, nhằm mục đích hòa giải – Ga-la-ti 6:1), chứ không phải đi nói với người thứ ba. Điều này ngăn chặn hoàn toàn việc nói xấu.

Làm thế nào để chúng ta sống đắc thắng trong lĩnh vực này?

1. Thường Xuyên Tự Kiểm Lòng Và Lời Nói: Hãy cầu xin Chúa, như Đa-vít: “Xin Chúa canh giữ miệng tôi, Và gìn giữ môi tôi.” (Thi Thiên 141:3). Trước khi nói, hãy tự hỏi lời này có thật không (True), cần thiết không (Necessary), và có nhân từ không (Kind) – nguyên tắc “TNK”.

2. Tập Trung Vào Việc Khích Lệ Và Gây Dựng: Sứ đồ Phao-lô truyền lệnh: “Chớ có một lời dữ nào ra từ miệng anh em; nhưng khi đáng nói, hãy nói một vài lời lành giúp ơn cho và có ích lợi cho kẻ nghe đến.” (Ê-phê-sô 4:29). Hãy chủ động tìm điều tốt để nói về người khác, để khích lệ họ.

3. Dứt Khoát Với Những Cuộc Trò Chuyện Đâm Thọc: Khi ai đó bắt đầu nói xấu người vắng mặt, chúng ta có thể lịch sự từ chối tham gia: “Có lẽ chúng ta nên dừng lại và cầu nguyện cho anh/chị ấy,” hoặc “Tôi nghĩ tốt hơn hết là mình nên nói chuyện trực tiếp với người đó nếu có điều gì bất ổn.”

4. Thực Hành Sự Xưng Tội Và Tha Thứ: Nếu đã vấp phạm, hãy thành thật xưng tội với Chúa (1 Giăng 1:9) và nếu có thể, xin lỗi người mà chúng ta đã nói xấu. Đồng thời, khi là nạn nhân của lời nói xấu, hãy học theo gương Chúa, tha thứ và phó thác cho Đấng xét đoán công bình (Rô-ma 12:19).

5. Được Đầy Dẫy Đức Thánh Linh: Khi được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18), bông trái Thánh Linh – “yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23) – sẽ lớn lên trong chúng ta, và tự khắc lời nói xấu không còn chỗ đứng.

Tội nói xấu không phải là lỗi nhỏ hay “thói quen xấu” bình thường. Nó là biểu hiện của một tấm lòng chưa được thuần phục hoàn toàn dưới sự cai trị của tình yêu Đấng Christ. Tuy nhiên, ân điển của Chúa đủ cho chúng ta. Chúa Giê-xu đã chết để chuộc tội cho cả những lời nói độc ác của chúng ta. Cái lưỡi từng dùng để nguyền rủa (Gia-cơ 3:9-10) nay có thể và phải được dâng lên làm công cụ cho sự vinh hiển của Đức Chúa Trời: để ngợi khen Chúa, làm chứng về Phúc Âm, khích lệ và gây dựng các thánh đồ.

Hãy để lời cầu nguyện của Thi Thiên 19:14 trở nên chân thật trong cuộc đời mỗi chúng ta: “Hỡi Đức Giê-hô-va là hòn đá tôi và Đấng cứu chuộc tôi, Nguyện những lời nói của miệng tôi, Sự suy gẫm của lòng tôi được đẹp ý Ngài!” Khi lòng và miệng chúng ta hiệp một để tôn vinh Chúa, sức mạnh phá hoại của tội nói xấu sẽ bị bẻ gãy, và Hội Thánh Chúa thật sự trở thành một cộng đồng của ân điển và chân lý.