Kinh Điển Muratori là gì?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, Kinh Thánh là nền tảng bất biến, là Lời được Đức Chúa Trời linh cảm (2 Ti-mô-thê 3:16). Tuy nhiên, một câu hỏi quan trọng thường được đặt ra: Làm thế nào Hội Thánh ban đầu nhận biết đâu là những sách thực sự được linh cảm để đưa vào Tân Ước? “Kinh Điển Muratori” (Muratorian Canon) chính là một trong những chứng cớ lịch sử sớm nhất và quý giá nhất, giúp chúng ta trả lời câu hỏi ấy. Nghiên cứu về văn kiện này không chỉ làm phong phú kiến thức lịch sử, mà còn củng cố niềm tin của chúng ta vào tính xác thực và thẩm quyền của bộ Kinh Thánh mà chúng ta đang nắm giữ ngày nay.

I. Định Nghĩa và Nguồn Gốc Lịch Sử

Kinh Điển Muratori là một bản danh sách các sách thuộc Tân Ước, được viết bằng tiếng La-tinh, có niên đại vào khoảng cuối thế kỷ thứ hai sau Chúa (khoảng năm 170-200 SCN). Đây là danh sách Tân Ước cổ xưa nhất còn tồn tại mà chúng ta có được. Bản thảo được đặt theo tên của thủ thư người Ý, Lodovico Antonio Muratori, người đã phát hiện và công bố nó vào năm 1740.

Bản thảo gốc không còn nguyên vẹn; phần mở đầu bị mất. Phần còn lại bắt đầu bằng một câu nói về sách Phúc Âm Mác, điều này cho thấy có lẽ danh sách đầy đủ đã bao gồm cả bốn sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca, và Giăng). Văn bản này không phải là một nghị quyết chính thức của một hội đồng, mà có vẻ là một tài liệu phản ánh sự đồng thuận chung được chấp nhận bởi phần lớn Hội Thánh phổ thông (đặc biệt là tại Rô-ma) vào thời điểm đó. Tác giả của nó không được xác định rõ, nhưng nhiều học giả cho rằng có thể là một nhà lãnh đạo hoặc học giả Cơ Đốc tại Rô-ma.

II. Nội Dung Chính của Kinh Điển Muratori

Danh sách này liệt kê và bình luận ngắn gọn về các sách được công nhận. Chúng ta có thể phân tích nội dung của nó qua các nhóm sau:

1. Các Sách Phúc Âm: Như đã đề cập, phần mở đầu bị mất, nhưng văn bản hiện có bắt đầu khi đang nói về sách Mác và Lu-ca, xác nhận cả bốn sách Phúc Âm là được công nhận. Điều này phù hợp với lời chứng của các Giáo phụ đầu tiên như Irenaeus (khoảng năm 180 SCN), người đã khẳng định chỉ có bốn Phúc Âm chân chính, cũng như biểu tượng bốn sinh vật trong Khải Huyền 4:7.

2. Các Sách Lịch Sử và Thư Tín của Phao-lô: Danh sách công nhận sách Công Vụ Các Sứ Đồ. Tiếp theo, nó liệt kê 13 thư tín của Phao-lô. Đáng chú ý, nó liệt kê thư gửi cho Hội Thánh tại Cô-rinh-tô (tức 1 & 2 Cô-rinh-tô), Ê-phê-sô, Phi-líp, Cô-lô-se, Ga-la-ti, Tê-sa-lô-ni-ca (1 & 2), Rô-ma, cùng các thư gửi cá nhân: Phi-lê-môn, Tít, và hai thư cho Ti-mô-thê (1 & 2 Ti-mô-thê). Thứ tự này khác với trong Kinh Thánh ngày nay, nhưng đầy đủ.

3. Các Thư Tín Công Cộng: Danh sách bao gồm:
Giu-đe
Hai thư của Giăng (tức 1 Giăng và 2 Giăng. 3 Giăng có thể không được nhắc đến hoặc bị mất trong phần văn bản hư hỏng).
Khải Huyền của Giăng
Khải Huyền của Phi-e-rơ (sách này được nói là "một số người trong chúng ta không muốn đọc trong Hội Thánh"), cho thấy sự thảo luận và phân biện về một số sách.

4. Các Sách Bị Loại Trừ hoặc Cảnh Báo: Kinh Điển Muratori có những tuyên bố rõ ràng loại trừ các sách ngụy thư và tà giáo:
- Loại trừ thư gửi cho người La Mã (La-đi-xê) và thư gửi cho người A-léc-xan-đơ: được cho là ngụy tạo.
- Cảnh báo về các thư của Hê-bơ-rơ: Mặc dù thư Hê-bơ-rơ không được liệt kê rõ ràng trong phần còn sót lại, có ý kiến cho rằng sự vắng mặt của nó có thể do hư hỏng văn bản, hoặc nó vẫn đang được thảo luận tại một số vùng.
- Phản đối các tác phẩm của phái Ngộ Đạo (Gnostic): Danh sách thẳng thừng bác bỏ các trước tác của Marcion, Valentinus, và Basilides, cũng như sách "Mục tử của Hermas". Lý do cho việc loại "Mục tử của Hermas" là vì nó được viết "quá gần đây" (tức là không thuộc thời đại các sứ đồ) và do đó không thể được xếp ngang hàng với các sách của các sứ đồ - một tiêu chuẩn quan trọng để xác định kinh điển.

III. Ý Nghĩa Thần Học và Lịch Sử

Kinh Điển Muratori là một bằng chứng hùng hồn cho thấy tiến trình nhận biết kinh điển đã diễn ra sớm và có tính đồng thuận cao trong Hội Thánh đầu tiên. Nó không phải là sản phẩm của một nghị quyết chính trị vào thế kỷ thứ 4, mà là sự đúc kết từ sự nhận biết và sử dụng rộng rãi trong cộng đồng đức tin. Các tiêu chuẩn ngầm được phản ánh trong danh sách này bao gồm:

1. Tính Sứ Đồ (Apostolicity): Sách phải được viết bởi một sứ đồ hoặc một người gần gũi với sứ đồ (như Mác với Phi-e-rơ, Lu-ca với Phao-lô). Điều này đáp ứng nhu cầu về nguồn gốc có thẩm quyền từ những người chứng kiến về Chúa Giê-xu (Công Vụ 1:21-22; 2 Phi-e-rơ 1:16).

2. Tính Phổ Quát (Catholicity): Sách được đọc và chấp nhận rộng rãi bởi phần lớn Hội Thánh trên khắp các vùng, không chỉ ở một địa phương. Điều này thể hiện sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh trong toàn thể Hội Thánh.

3. Tính Chính Thống (Orthodoxy): Nội dung sách phải phù hợp với "đạo đã truyền" cho các thánh đồ (Giu-đe 1:3), tức là phù hợp với lời dạy của các sứ đồ đã được biết đến. Đây là công cụ để chống lại tà giáo.

4. Sự Linh Cảm từ Đức Chúa Trời: Mặc dù không nói rõ, nhưng việc công nhận một sách hàm ý rằng Hội Thánh nhận biết được sự linh cảm của Đức Chúa Trời trong đó. Khải Huyền được công nhận vì Giăng viết "trong danh của mình và của toàn thể Hội thánh".

Bản danh sách này cũng xác nhận rằng Tân Ước không phải là phát minh của Constantine hay Công đồng Nicaea, như một số lời đồn sai lạc. Ngược lại, phần lõi của Tân Ước (4 Phúc Âm, 13 thư Phao-lô, 1 Giăng, Giu-đe, Khải Huyền) đã được công nhận và lưu hành rộng rãi chỉ hơn 100 năm sau thời các sứ đồ.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Việc nghiên cứu Kinh Điển Muratori không chỉ là chuyện của lịch sử, mà có nhiều ứng dụng thiết thực cho đức tin và đời sống chúng ta hôm nay:

1. Củng Cố Niềm Tin Vào Tính Xác Thực của Kinh Thánh: Khi đối diện với những nghi ngờ hoặc các học thuyết phủ nhận thẩm quyền Kinh Thánh, chúng ta có thể tin chắc rằng Kinh Thánh chúng ta đang đọc ngày nay không phải là sản phẩm ngẫu nhiên hay bịa đặt. Đó là kết quả của sự quản trị nhiệm mầu của Đức Chúa Trời qua Hội Thánh Ngài trong lịch sử. “Lời Chúa còn lại đời đời. Ấy là lời giảng Tin Lành cho anh em” (1 Phi-e-rơ 1:25).

2. Thúc Đẩy Tinh Thần Nghiên Cứu và Trân Trọng Lời Chúa: Hiểu được giá trị và sự hình thành của Kinh Điển giúp chúng ta trân quý hơn từng trang Kinh Thánh. Chúng ta được mời gọi không chỉ đọc lướt, mà nghiền ngẫm (tiếng Hê-bơ-rơ: hagah) Lời Chúa ngày và đêm (Giô-suê 1:8; Thi-thiên 1:2). Mỗi sách trong Tân Ước là một mảnh ghép không thể thiếu để bày tỏ trọn vẹn ý chỉ của Đức Chúa Trời.

3. Cảnh Giác Trước Các Giáo Lý Sai Lầm: Giống như Hội Thánh đầu tiên phải phân biện và loại trừ các sách ngụy thư, chúng ta ngày nay cũng cần “thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng” (1 Giăng 4:1). Kinh Điển Muratori nhắc nhở chúng ta tiêu chuẩn vàng: bất cứ điều gì không phù hợp với sự dạy dỗ đã được khải thị trọn vẹn trong Kinh Thánh (Cựu Ước và Tân Ước) thì cần phải được bác bỏ. Thư tín không có thẩm quyền sứ đồ, giáo lý không tôn cao Chúa Giê-xu Christ là Chúa và là Cứu Chúa duy nhất, đều cần được xem xét cẩn thận.

4. Sống Với Thẩm Quyền Tối Thượng Của Kinh Thánh: Biết rằng Kinh Thánh của chúng ta là đáng tin cậy, chúng ta có thể và phải để Lời Chúa làm tiêu chuẩn tối cao cho đức tin và nếp sống. “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành” (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Sự vâng theo Lời Chúa không phải là một gánh nặng, mà là đặc ân của những người được cứu chuộc.

V. Kết Luận

Kinh Điển Muratori không phải là thẩm quyền cao hơn Kinh Thánh, nhưng nó là một chứng nhân lịch sử quan trọng cho thấy sự trung tín của Đức Chúa Trời trong việc bảo tồn và truyền đạt Lời Hằng Sống của Ngài cho Hội Thánh qua mọi thời đại. Nó khẳng định rằng Hội Thánh không “tạo ra” Kinh Thánh, mà là nhận biết, bảo tồn và truyền lại những gì Đức Chúa Trời đã linh cảm.

Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta tin rằng Đức Thánh Linh không chỉ linh cảm cho các trước giả, mà còn dẫn dắt Hội Thánh trong tiến trình nhận biết kinh điển. Kinh Điển Muratori là một minh chứng cho sự dẫn dắt đó. Vì vậy, chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy vào bộ Kinh Thánh trọn vẹn mà chúng ta đang có, sống bởi mọi lời từ miệng Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 4:4), và rao truyền Phúc Âm cứu rỗi trong Đấng Christ với niềm xác tín vững vàng.