Kinh Thánh nói gì về sự bất kính?

Trong một thế giới đề cao chủ nghĩa cá nhân và sự hoài nghi thẩm quyền, khái niệm về sự kính trọng dường như đang phai nhạt. Thế nhưng, Kinh Thánh, Lời hằng sống của Đức Chúa Trời, trình bày một viễn cảnh vĩnh cửu và nghiêm túc về sự bất kính. Đây không chỉ là vấn đề xã giao hay văn hóa ứng xử, mà là một tội lỗi thâm sâu chạm đến chính cốt lõi mối quan hệ giữa con người với Đấng Tạo Hóa và với nhau. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để hiểu rõ bản chất, các hình thái, hậu quả của sự bất kính, đồng thời mở ra con đường khôi phục sự kính sợ thánh khiết dành cho Chúa.

Trong tiếng Hy Lạp (ngôn ngữ nguyên bản Tân Ước), từ then chốt mô tả sự bất kính, vô đạo là "ἀσέβεια" (asebeia). Từ này ghép bởi tiền tố phủ định "a-" và "sebomai" (kính sợ, tôn thờ). Như vậy, asebeia nghĩa đen là "sự thiếu vắng lòng kính sợ, sự không tôn thờ." Nó mô tả một đời sống và thái độ không công nhận, không tôn trọng quyền tối cao và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời (Rô-ma 1:18).

Trong Cựu Ước, khái niệm tương ứng trong tiếng Hê-bơ-rơ thường được diễn đạt qua hành động "khinh dể" (như từ "נָבַל" - naval trong Ê-sai 32:5-6). Sự bất kính, do đó, không đơn thuần là một hành vi bên ngoài, mà bắt nguồn từ một tấm lòng không có chỗ cho sự kính sợ Chúa (Châm Ngôn 1:7). Nó là biểu hiện của một tâm trí không suy phục thẩm quyền của Đấng Tạo Hóa.

Kinh Thánh phơi bày sự bất kính trong nhiều mối quan hệ then chốt, bắt đầu từ mối quan hệ căn bản nhất.

1. Bất Kính Đối Với Đức Chúa Trời:

Đây là hình thức nghiêm trọng nhất, là nguồn cội của mọi sự bất kính khác.

• Không Vinh Hiển Cho Ngài: "Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (Rô-ma 3:23). Tội lỗi, trong bản chất, là sự không trao cho Đức Chúa Trời sự vinh hiển (sự tôn trọng, tán dương tuyệt đối) mà Ngài đáng được nhận.
• Sử Dụng Danh Chúa Cách Khinh Suất: Điều răn thứ ba cảnh cáo: "Ngươi chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mà làm chơi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7). Điều này bao gồm việc thề thốt, chửi rủa, hoặc sử dụng Danh Chúa một cách tầm thường, thiếu sự tôn kính.
• Thờ Phượng Giả Hình & Báng Bổ: Chúa Giê-xu quở trách những kẻ "gần ta bằng miệng, lòng chúng nó cách xa ta" (Ma-thi-ơ 15:8). Hành động tôn giáo bề ngoài nhưng lòng đầy giả dối là một hình thức bất kính tinh vi. Hơn nữa, tội báng bổ Đức Thánh Linh - tức là cố chấp gán những công việc của Thánh Linh cho ma quỷ - là tội bất kính không thể tha (Mác 3:28-29).

2. Bất Kính Đối Với Cha Mẹ:

Đây là mệnh lệnh đầu tiên trong các mối quan hệ con người và đi kèm với một lời hứa đặc biệt: "Hãy hiếu kính cha mẹ ngươi... hầu cho ngươi được sống lâu trên đất" (Ê-phê-sô 6:2-3). Ngược lại, sự bất kính với cha mẹ bị liệt vào những tội trọng (Rô-ma 1:30; II Ti-mô-thê 3:2). Trong văn hóa Do Thái, đánh hoặc chửi cha mẹ bị xử tử hình (Xuất Ê-díp-tô Ký 21:15, 17), cho thấy mức độ nghiêm trọng mà Đức Chúa Trời đặt vào mối quan hệ này.

3. Bất Kính Đối Với Người Lãnh Đạo & Thẩm Quyền:

Kinh Thánh dạy: "Mọi người phải vâng phục các đấng cầm quyền trên mình; vì chẳng có quyền nào mà không đến bởi Đức Chúa Trời" (Rô-ma 13:1). Sự bất kính thể hiện qua việc nổi loạn, phỉ báng, hoặc khinh dể người lãnh đạo Đức Chúa Trời đã lập lên. Trường hợp của Cô-rê, Đa-than, và A-bi-ram (Dân Số Ký 16) là một minh họa bi thảm về hậu quả của sự bất kính với người lãnh đạo được Chúa xức dầu. Ngay cả khi người lãnh đạo có lỗi, thái độ của chúng ta vẫn phải là kính trọng (như Đa-vít đối với Sau-lơ - I Sa-mu-ên 24:6).

4. Bất Kính Đối Với Người Khác & Sự Thánh Khiết:

Sự bất kính còn lan tỏa ra các mối quan hệ chung:

• Khinh Dể Người Yếu Đuối, Nghèo Khó: "Người nào nhạo báng kẻ khốn cùng làm nhục Đấng tạo thành mình" (Châm Ngôn 17:5). Đối xử thiếu tôn trọng với người được Chúa dựng nên là gián tiếp bất kính với Ngài.
• Làm Ô Uế Đền Thờ Thân Thể: Thân thể tín đồ là đền thờ của Đức Thánh Linh (I Cô-rinh-tô 6:19). Việc sử dụng thân thể vào sự ô uế, tội lỗi là một hành động bất kính với Đấng ngự trị trong chúng ta.
• Tiệc Thánh Cách Không Xứng Đáng: Phao-lô cảnh báo việc dự Tiệc Thánh "không xứng đáng" chính là "phạm đến thân và huyết của Chúa" và không "nhìn biết thân thể Chúa" - một sự bất kính nghiêm trọng dẫn đến sự phán xét (I Cô-rinh-tô 11:27-29).

Kinh Thánh không coi nhẹ tội bất kính. Những hậu quả được ghi lại mang tính răn đe và cảnh tỉnh sâu sắc:

• Sự Phán Xét Của Đức Chúa Trời: "Vì cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời từ trên trời tỏ ra nghịch cùng mọi sự không tin kính" (Rô-ma 1:18). Câu chuyện về hai con trai của thầy tế lễ Hê-li là Hóp-ni và Phi-nê-a, những kẻ "khinh bỉ của lễ dâng cho Đức Giê-hô-va" (I Sa-mu-ên 2:17), đã kết thúc trong cái chết thảm khốc và sự đoán phạt trên gia tộc (I Sa-mu-ên 4:11, 17).
• Sự Hư Mất Đời Đời: Trong danh sách những kẻ đáng bị ở trong "hồ lửa diêm cháy", nhóm đầu tiên được nhắc đến là "những kẻ hèn nhát, kẻ chẳng tin, kẻ đáng gớm ghét, kẻ giết người, kẻ tà dâm, kẻ phù phép, kẻ thờ thần tượng" và "tất cả những kẻ nói dối" (Khải Huyền 21:8). Từ "đáng gớm ghét" trong nguyên bản liên quan đến sự ô uế và báng bổ, thuộc về phạm trù bất kính.
• Sự Suy Đồi Cá Nhân & Xã Hội: Rô-ma chương 1 vẽ nên một chuỗi nhân-quả: con người không tôn Đức Chúa Trời nên trở nên hư không trong tư tưởng, dẫn đến mọi thứ tội ác khác (c. 21-32). Một tấm lòng bất kính mở cửa cho mọi sự sa đọa.

Đối lập hoàn toàn với bất kính là tấm gương của Chúa Giê-xu Christ. Dù là Con Đức Chúa Trời, Ngài luôn bày tỏ lòng kính trọng tuyệt đối với Cha: "Ta hằng làm sự đẹp lòng Ngài" (Giăng 8:29). Ngài dạy chúng ta cầu nguyện với thái độ tôn kính: "Lạy Cha chúng tôi... Danh Cha được tôn thánh" (Ma-thi-ơ 6:9). Ngay cả trong giờ phút đau đớn nhất tại vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài thưa: "Song không theo ý muốn con, mà theo ý muốn Cha" (Ma-thi-ơ 26:39). Đấng Christ là hiện thân của sự vâng phục và tôn kính trọn vẹn.

Làm thế nào để chúng ta, trong một thế giới đầy cám dỗ bất kính, có thể nuôi dưỡng một tấm lòng kính sợ Chúa thật sự?

1. Nhận Biết Sự Thánh Khiết Của Chúa: Sự kính sợ bắt đầu từ sự nhận biết Đức Chúa Trời là ai. Hãy suy ngẫm về các thuộc tính thánh khiết, công bình, quyền năng tuyệt đối của Ngài (Ê-sai 6:1-5). Một tầm nhìn đúng về Đức Chúa Trời sẽ đánh gục thái độ xem thường.
2. Xét Lòng Trong Sự Thờ Phượng & Cầu Nguyện: Trước khi dự Lễ, hãy tự xét lòng mình (I Cô-rinh-tô 11:28). Trong lời cầu nguyện, thay vì chỉ liệt kê nhu cầu, hãy dành thời gian tán dương, tạ ơn và thờ lạy Danh Chúa. Sử dụng Danh Ngài cách cẩn trọng.
3. Vâng Phục Lời Chúa Cách Thực Tế: Lòng kính sợ thể hiện qua sự vâng lời. "Vả, sự kính sợ Đức Giê-hô-va, ấy là khởi đầu sự khôn ngoan" (Châm Ngôn 9:10). Hãy nghiêm túc đối với các mạng lệnh của Chúa trong Kinh Thánh, dù nhỏ, và tìm cách thi hành.
4. Tôn Trọng Các Mối Quan Hệ Theo Trật Tự Chúa Đặt:
   • Với cha mẹ: Nghe lời, quan tâm, chăm sóc, dù họ không hoàn hảo.
   • Với người lãnh đạo thuộc linh: "Hãy nhớ những kẻ dắt dẫn mình... Hãy bắt chước đức tin họ" (Hê-bơ-rơ 13:7). Cầu thay và hỗ trợ họ, không phỉ báng hay nghi ngờ cách vô căn cứ.
   • Với mọi người: "Hãy kính mọi người" (I Phi-e-rơ 2:17). Điều này đòi hỏi chúng ta phải lắng nghe, tôn trọng quan điểm khác biệt, và đối xử nhã nhặn ngay cả với người chống đối.
5. Ăn Năn & Quay Về Trong Ân Điển: Tin vui lớn nhất là dù chúng ta đã từng bất kính, đường quay về vẫn mở ra nhờ Chúa Giê-xu. Sự ăn năn chân thật xuất phát từ lòng kính sợ Đức Chúa Trời (II Cô-rinh-tô 7:1). Hãy xưng nhận thái độ và hành vi bất kính của mình với Chúa. Huyết của Chúa Giê-xu có quyền rửa sạch mọi tội lỗi, kể cả tội bất kính. Ân điển không dung dưỡng tội lỗi, nhưng ân điển ban cho chúng ta quyền năng để sống một đời sống mới, biết kính sợ Chúa.

Sự bất kính, xét cho cùng, là triệu chứng của một tấm lòng đặt "cái tôi" lên ngôi. Nó bóp nghẹt sự khôn ngoan, phá vỡ các mối quan hệ và đặc biệt là xúc phạm đến Đấng Thánh khiết. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời trong ân điển Ngài đã ban Chúa Giê-xu Christ, Đấng hoàn toàn kính sợ và vâng phục, để chết thay cho những kẻ bất kính như chúng ta. Khi tiếp nhận sự chết thế của Ngài, chúng ta không chỉ được tha tội, mà còn được ban cho một tâm linh mới - một tâm linh biết kêu lên "Abba, Cha!" (Rô-ma 8:15) với sự tôn kính yêu mến. Ước gìn mỗi chúng ta, nhờ Thánh Linh, ngày càng kinh nghiệm lòng kính sợ Chúa thánh khiết, để từ đó, mọi mối quan hệ của chúng ta được phục hồi trong sự tôn trọng và yêu thương chân thật.