Thiên Đàng Thứ Hai
Khi nghiên cứu Kinh Thánh, thuật ngữ “thiên đàng” hay “trời” thường xuất hiện với nhiều ngữ cảnh và hàm ý khác nhau. Một trong những khái niệm gây tò mò cho nhiều tín hữu là “thiên đàng thứ hai”. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát Kinh Thánh để làm sáng tỏ ý nghĩa của cụm từ này, đặt nó trong toàn bộ kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời, và rút ra những bài học thiết thực cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.
Trước hết, cần hiểu rằng từ “thiên đàng thứ hai” không phải là một thuật ngữ Kinh Thánh chính thức như “nước Đức Chúa Trời” hay “nước thiên đàng”. Tuy nhiên, ý tưởng về nhiều tầng trời hoặc các cấp độ khác nhau của “trời” được đề cập rải rác trong cả Cựu Ước và Tân Ước.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ shamayim (שָׁמַיִם) thường được dịch là “trời” hoặc “các từng trời”, luôn ở dạng số nhiều. Điều này ngay từ ngôn ngữ gốc đã gợi ý về một khái niệm đa tầng, phong phú. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ ouranos (οὐρανός) cũng có thể được dùng ở số ít hoặc số nhiều để chỉ “trời”.
Mấu chốt quan trọng nhất cho việc hiểu về “thiên đàng thứ hai” nằm ở sự mặc khải của Sứ đồ Phao-lô trong 2 Cô-rinh-tô 12:2: “Tôi biết một người trong Đấng Christ, cách mười bốn năm trước, người ấy đã được đem lên đến từng trời thứ ba (hoặc trong thân thể, hoặc ngoài thân thể, tôi chẳng biết, có Đức Chúa Trời biết).” Đoạn Kinh Thánh này xác nhận rõ ràng sự tồn tại của ít nhất ba từng trời khác biệt. Vậy, ba từng trời đó là gì?
Dựa trên toàn bộ văn mạch Kinh Thánh, các nhà giải kinh thường đồng thuận phân chia ba từng trời như sau:
1. Từng Trời Thứ Nhất – Bầu Trời Khí Quyển (Thiên Đàng Vật Lý):
Đây là bầu trời mà chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường – nơi có mây, chim chóc, không khí và các hiện tượng thời tiết. Trong Sáng Thế Ký 1:8, Đức Chúa Trời gọi khoảng không này là “trời”: “Đức Chúa Trời đặt tên khoảng không là trời”. Đây là bầu trời của những cơn mưa (Phục Truyền 11:11), nơi chim trời bay lượn (Ma-thi-ơ 6:26).
2. Từng Trời Thứ Hai – Không Gian Vũ Trụ (Thiên Đàng Của Các Tinh Tú):
Đây chính là câu trả lời cho “thiên đàng thứ hai”. Đó là vũ trụ bao la bên ngoài bầu khí quyển của chúng ta, nơi có mặt trời, mặt trăng, các ngôi sao, hành tinh và thiên hà. Thi Thiên 19:1 tuyên bố: “Các từng trời rao truyền sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, bầu trời giải tỏ công việc tay Ngài làm.” Các “từng trời” ở đây bao gồm cả vũ trụ hữu hình vĩ đại. Sáng Thế Ký 1:14-17 mô tả việc Đức Chúa Trời đặt các vì sáng “trên khoảng không của trời”, tức là ở tầng trời thứ hai này. Đây là lãnh địa của các thế lực thiêng liêng, như lời Phao-lô cảnh báo trong Ê-phê-sô 6:12 về những “các thế lực, các quyền thế, các vua chúa của thế gian mờ tối nầy, các thần dữ ở các miền trên trời”. Từ “trên trời” (ἐν τοῖς ἐπουρανίοις, *en tois epouraniois*) trong đoạn này có thể ám chỉ đến không gian thiêng liêng này, nơi có sự tranh chiến.
3. Từng Trời Thứ Ba – Nơi Ngự Trị Tối Cao Của Đức Chúa Trời (Thiên Đàng Đích Thực):
Đây là nơi cao cả nhất, là chốn ngự trị vinh hiển của chính Đức Chúa Trời, các thiên sứ, và những linh hồn được cứu chuộc. Đây là “thiên đàng” mà chúng ta thường nghĩ đến – nhà đời đời của các tín hữu. Chúa Giê-xu phán: “Hãy tích trữ cho mình của báu ở trên trời” (Ma-thi-ơ 6:20). Đây là nơi Chúa Giê-xu Christ, sau khi phục sinh, đã “ngự lên trời” (Công vụ 1:9-11) và hiện đang “ngồi bên hữu Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 10:12). Sứ đồ Phao-lô được đem lên đến từng trời thứ ba này và “nghe những lời không thể nói ra, mà chẳng có phép cho người nào nói lại” (2 Cô-rinh-tô 12:4).
Như vậy, “thiên đàng thứ hai” trong cách hiểu thông thường chính là từng trời thứ hai – vũ trụ vật chất mênh mông và cũng là chiến trường thiêng liêng. Nó không phải là nơi ở sau cùng của các thánh đồ, nhưng là một phần của công trình sáng tạo hữu hình sẽ bị hủy phá và được tái tạo.
Kinh Thánh cho biết cả từng trời thứ nhất (bầu khí quyển) và thứ hai (vũ trụ) đều không tồn tại vĩnh viễn trong hiện trạng này. Chúng đang bị sự hư nát ràng buộc vì tội lỗi (Rô-ma 8:20-22) và sẽ bị hủy diệt trong ngày cuối cùng.
2 Phi-e-rơ 3:10, 12 mô tả: “Song ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm. Bấy giờ các từng trời sẽ có tiếng vang rầm mà qua đi, các thể chất bị đốt mà tiêu tán, đất cùng mọi công trình trên nó đều sẽ bị đốt cháy cả... là ngày các từng trời bị đốt mà tiêu tán, các thể chất bị nóng chảy mà tan ra.” Từ “các từng trời” ở đây chắc chắn bao gồm bầu trời vật lý và vũ trụ mà chúng ta biết.
Tuy nhiên, lời hứa diệu kỳ là Đức Chúa Trời sẽ tạo dựng một trời mới và đất mới. Khải Huyền 21:1 tuyên bố: “Đoạn, tôi thấy trời mới và đất mới; vì trời thứ nhất và đất thứ nhất đã biến đi mất, và biển cũng không còn nữa.” “Trời thứ nhất” ở đây chỉ toàn bộ hệ thống trời và đất cũ, bao gồm cả thiên đàng thứ hai (vũ trụ) hiện tại. Trời mới và đất mới này sẽ là sự sáng tạo hoàn toàn mới, tinh sạch, nơi sự công bình ở, và là nơi Đức Chúa Trời ở cùng loài người (Khải Huyền 21:3-4). Đây mới là nơi ở đời đời cho những người được cứu chuộc.
Hiểu biết về các từng trời, đặc biệt là sự phân biệt giữa thiên đàng thứ hai (vũ trụ tạm bợ) và từng trời thứ ba (nhà đời đời), đem lại cho chúng ta nhiều bài học thiết thực:
1. Sống Với Tầm Nhìn Đời Đời:
Kiến thức vũ trụ học ngày nay cho chúng ta thấy sự vĩ đại của “thiên đàng thứ hai”. Nhưng Kinh Thánh nhắc nhở rằng tất cả những điều kỳ diệu đó đều sẽ qua đi. Đời sống chúng ta không nên đặt nền tảng trên những thứ tạm thời, dù chúng có vĩ đại đến đâu, mà phải “chăm chỉ về sự kết quả đời đời” (Giăng 6:27). Hãy đầu tư đời mình vào Nước Trời vĩnh cửu.
2. Tập Trung Vào Những Điều Trên Cao:
Sứ đồ Phao-lô khuyên: “Vậy nếu anh em được sống lại với Đấng Christ, hãy tìm các sự ở trên trời, là nơi Đấng Christ ngồi bên hữu Đức Chúa Trời. Hãy ham mến các sự ở trên trời, đừng ham mến các sự ở dưới đất” (Cô-lô-se 3:1-2). “Các sự ở trên trời” chỉ về những giá trị thuộc linh, vĩnh cửu trong từng trời thứ ba, chứ không phải sự kỳ diệu vật chất của từng trời thứ hai.
3. Nhận Biết Cuộc Chiến Thuộc Linh:
Hiểu rằng “thiên đàng thứ hai” (các miền trên trời) hiện còn là nơi có những thế lực thù nghịch (Ê-phê-sô 6:12) giúp chúng ta tỉnh thức và trang bị đầy đủ khí giới của Đức Chúa Trời. Chúng ta không chiến đấu với thế giới vật chất, nhưng với các thế lực tối tăm trong thế giới thuộc linh.
4. Nuôi Dưỡng Niềm Hy Vọng Về Sự Tái Lâm:
Sự mong đợi của chúng ta không phải là được bay vào vũ trụ bao la (từng trời thứ hai), mà là được ở với Chúa trong sự sáng tạo mới hoàn toàn. Phi-líp 3:20 tuyên bố: “Nhưng chúng ta là công dân trên trời; ấy là từ nơi đó mà chúng trông đợi Cứu Chúa là Đức Chúa Giê-xu Christ.” Hi vọng này an ủi và thúc giục chúng ta sống thánh sạch (2 Phi-e-rơ 3:11-14).
5. Truyền Giáo Với Sự Khẩn Trương:
Vì cả trời và đất hiện tại đều sẽ bị đốt cháy, nên công việc quan trọng nhất là đem linh hồn người ta đến với Chúa Cứu Thế Giê-xu, để họ có thể bước vào “từng trời thứ ba” đời đời. Của cải, danh vọng, và cả những kỳ quan của vũ trụ này đều sẽ qua đi, chỉ có linh hồn con người là tồn tại mãi mãi.
“Thiên đàng thứ hai” – hay chính xác hơn là từng trời thứ hai – là một khái niệm Kinh Thánh chỉ về vũ trụ vật chất hùng vĩ mà chúng ta đang quan sát. Nó phản ánh quyền năng sáng tạo vô hạn của Đức Chúa Trời, nhưng đồng thời cũng đang trong tình trạng hư nát và sẽ bị hủy diệt. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta ngưỡng mộ công trình sáng tạo của Ngài, nhưng không đặt hy vọng cứu rỗi vào đó. Niềm hy vọng đích thực và vững chắc của chúng ta đặt nơi từng trời thứ ba – nơi ngự trị của Đức Chúa Trời và Chúa Giê-xu Christ, và hướng về trời mới đất mới trong tương lai.
Sự hiểu biết này không làm giảm đi sự kỳ diệu của bầu trời đêm đầy sao, nhưng đặt nó vào đúng khung cảnh của câu chuyện vĩ đại hơn: câu chuyện về sự sáng tạo, sự sa ngã, sự cứu chuộc qua huyết Chúa Giê-xu, và sự tái tạo cuối cùng. Ước mong mỗi chúng ta sống mỗi ngày với tấm lòng hướng về quê hương trên trời, nơi sự vinh hiển thật sự đang chờ đợi.
“Nhưng chúng ta theo lời hứa của Chúa, chờ đợi trời mới đất mới, là nơi sự công bình ăn ở.” (2 Phi-e-rơ 3:13)