Phụ nữ Cơ Đốc có nên trùm đầu không?

Vấn đề phụ nữ Cơ Đốc có nên trùm đầu khi cầu nguyện hay thờ phượng là một chủ đề đã gây ra nhiều sự thảo luận, và đôi khi là tranh cãi, trong cộng đồng Cơ Đốc qua nhiều thế kỷ. Để có một cái nhìn cân bằng và thuộc linh, chúng ta cần quay về nền tảng duy nhất có thẩm quyền: Lời Chúa. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân đoạn Kinh Thánh then chốt, khảo sát bối cảnh văn hóa, ngôn ngữ nguyên thủy, và rút ra những nguyên tắc đời đời để áp dụng cho đời sống đức tin ngày nay.

Luận điểm chính của chúng ta xoay quanh sự dạy dỗ của Sứ đồ Phao-lô trong thư thứ nhất gửi cho Hội thánh tại Cô-rinh-tô, từ câu 2 đến câu 16 của chương 11. Đây là phân đoạn Kinh Thánh duy nhất trong Tân Ước đề cập trực tiếp và chi tiết đến vấn đề người nữ trùm đầu trong bối cảnh thờ phượng.

Chúng ta hãy đọc toàn bộ phân đoạn này (trích từ Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925):

"2 Vả, tôi khen anh em vì hay nhớ đến tôi trong mọi dịp, và giữ lấy các điều tôi đã truyền cho anh em y như lời tôi đã dạy. 3 Tôi muốn anh em biết Đấng Christ là đầu mọi người đàn ông; người đàn ông là đầu người đàn bà; và Đức Chúa Trời là đầu của Đấng Christ. 4 Phàm người đàn ông cầu nguyện hoặc giảng đạo mà trùm đầu lại, thì làm nhục đầu mình. 5 Nhưng phàm người đàn bà cầu nguyện hoặc giảng đạo mà không trùm đầu, thì làm nhục đầu mình; vì người đàn bà ấy chẳng khác chi đã bị cạo đầu. 6 Nếu người đàn bà không trùm đầu, thì cũng nên cạo tóc đi. Song nếu người đàn bà lấy sự cạo đầu hoặc hớt tóc là xấu hổ, thì hãy trùm đầu lại. 7 Vả, người đàn ông không nên trùm đầu, vì là hình ảnh và sự vinh hiển của Đức Chúa Trời; còn người đàn bà là sự vinh hiển của người đàn ông. 8 Bởi chưng người đàn ông chẳng phải bởi người đàn bà mà ra, bản người đàn bà bởi người đàn ông mà ra. 9 Vả, người đàn ông không phải vì cớ người đàn bà được dựng nên, nhưng người đàn bà vì cớ người đàn ông được dựng nên. 10 Bởi đó, người đàn bà phải đội dấu hiệu của quyền phép trên đầu, vì cớ các thiên sứ. 11 Dầu vậy, trong Chúa, đàn bà chẳng phải không có đàn ông, đàn ông chẳng phải không có đàn bà; 12 vì như đàn bà bởi đàn ông mà ra, thì đàn ông cũng bởi đàn bà mà ra, và cả thảy đều bởi Đức Chúa Trời. 13 Chính anh em hãy xét đoán: người đàn bà cầu nguyện Đức Chúa Trời mà không trùm đầu, có nên chăng? 14 Chính lẽ tự nhiên há chẳng dạy cho anh em biết đàn ông để tóc dài là điều hổ thẹn cho mình sao? 15 Nhưng, nếu đàn bà để tóc dài, là vinh hiển cho mình, vì tóc đã ban cho người để làm mão trùm. 16 Nhưng nếu ai muốn cãi lẽ, thì chúng tôi không có thói quen nào khác, và các Hội thánh của Đức Chúa Trời cũng không có."

Để hiểu rõ mệnh lệnh này, chúng ta cần phân tích từng lớp nghĩa:

1. Nguyên Tắc Nền Tảng: Trật Tử và Sự Vâng Phục (câu 3)
Câu 3 là chìa khóa: "Đấng Christ là đầu (κephale - kephalē) mọi người đàn ông; người đàn ông là đầu người đàn bà; và Đức Chúa Trời là đầu của Đấng Christ." Từ "đầu" (kephalē) trong tiếng Hy Lạp, trong ngữ cảnh này, không chỉ mang nghĩa "thủ lĩnh" về mặt tổ chức, mà còn mang ý nghĩa về nguồn gốc và sự biểu thị. Đấng Christ là nguồn và là biểu thị của con người; người nam (A-đam) là nguồn gốc đầu tiên của người nữ (Ê-va - xem Sáng Thế Ký 2:21-23); và Đức Chúa Trời là nguồn của Đấng Christ trong chức vụ cứu chuộc. Đây là một trật tự thuộc linh về mối quan hệ, không phải về giá trị. Cả ba đều bình đẳng về bản chất và giá trị (xem Ga-la-ti 3:28), nhưng có chức năng và vai trò khác nhau trong kế hoạch của Đức Chúa Trời.

2. Dấu Hiệu Hữu Hình và Ý Nghĩa (câu 4-7, 10)
Trong bối cảnh văn hóa Hy Lạp-La Mã thế kỷ thứ nhất tại Cô-rinh-tô, khăn trùm đầu (hoặc một kiểu tóc nhất định) là một dấu hiệu hữu hình (symbolon). Nó truyền đạt một thông điệp rõ ràng: - Đối với người nam (câu 4,7): Việc không trùm đầu khi cầu nguyện hay giảng đạo biểu thị sự trực tiếp thuộc về và vinh hiển của Đức Chúa Trời. Trùm đầu sẽ làm mờ đi chứng cớ đó. - Đối với người nữ (câu 5-6, 10): Việc trùm đầu là "dấu hiệu của quyền phép (ἐξουσία - exousia) trên đầu." Cụm từ này rất quan trọng. Nó không phải là dấu hiệu của sự phục tùng thụ động hay thấp kém, mà là dấu hiệu của thẩm quyền để thực hiện chức năng thuộc linh (cầu nguyện, giảng đạo/nói tiên tri - xem câu 5) trong trật tự của Đức Chúa Trời. Khi người nữ vâng theo trật tự này (Đấng Christ - người nam - người nữ), bà có thẩm quyền (exousia) từ Chúa để hành động. Khăn trùm đầu công bố rằng bà đang hành động dưới sự ủy nhiệm và trong mối quan hệ đúng đắn với Chúa và người chồng (nếu đã lập gia đình).
Câu 10 còn thêm "vì cớ các thiên sứ." Điều này nhấn mạnh rằng sự thờ phượng của chúng ta không chỉ diễn ra trước mặt loài người, mà cả trước cõi thuộc linh. Các thiên sứ là những thực thể quan sát sự vâng phục của Hội thánh đối với trật tự sáng tạo của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 3:10).

3. Sự Cân Bằng Tuyệt Vời: Sự Phụ Thuộc Lẫn Nhau và Bình Đẳng Trong Chúa (câu 11-12)
Sau khi thiết lập nguyên tắc trật tự, Phao-lô ngay lập tức ngăn ngừa sự hiểu lầm về sự thống trị hay coi thường: "Dầu vậy, trong Chúa, đàn bà chẳng phải không có đàn ông, đàn ông chẳng phải không có đàn bà... và cả thảy đều bởi Đức Chúa Trời." Đây là một lời khẳng định mạnh mẽ về sự phụ thuộc lẫn nhau và bình đẳng thiêng liêng. Trong Chúa, không ai độc lập. Người nam cần người nữ và ngược lại. Cả hai đều cùng có nguồn gốc tối thượng từ Đức Chúa Trời. Nguyên tắc trật tự không hủy bỏ sự bình đẳng về giá trị và sự cứu rỗi.

Câu hỏi then chốt là: Mệnh lệnh "trùm đầu" có phải là một mệnh lệnh văn hóa chỉ dành cho thế kỷ thứ nhất tại Cô-rinh-tô, hay là một nguyên tắc đời đời cần được áp dụng theo cách thức phù hợp với mọi thời đại? Có hai quan điểm chính trong các Hội thánh Tin Lành:

Quan điểm 1: Nguyên tắc là đời đời, dấu hiệu có thể thay đổi.
Theo quan điểm này, nguyên tắc nền tảng (trật tự, sự vâng phục, và việc bày tỏ dấu hiệu hữu hình của thẩm quyền thuộc linh) là bất biến. Tuy nhiên, hình thức của dấu hiệu đó có thể thay đổi tùy theo văn hóa. Ở Cô-rinh-tô xưa, đó là khăn trùm đầu. Ở một nền văn hóa khác, đó có thể là một kiểu tóc đoan trang, một cách ăn mặc khiêm nhường, hay một thái độ và cử chỉ tôn trọng khi thờ phượng. Điều quan trọng là người nữ Cơ Đốc tìm cách để bày tỏ, trong văn hóa của mình, sự công nhận trật tự của Đức Chúa Trời và thẩm quyền mà mình có trong Chúa. "Tóc đã ban cho người để làm mão trùm" (câu 15) có thể được xem là dấu hiệu tự nhiên và vĩnh viễn của Đức Chúa Trời ban cho người nữ.

Quan điểm 2: Mệnh lệnh này mang tính văn hóa và bối cảnh cụ thể.
Quan điểm này nhấn mạnh rằng việc không trùm đầu tại Cô-rinh-tô thời đó đồng nghĩa với sự trơ trẽn về mặt đạo đức (như một phụ nữ bị cạo đầu – thường là dấu hiệu của sự hổ thẹn hoặc ngoại tình). Vì vậy, Phao-lô đang giải quyết một vấn đề gây gương mù cụ thể. Trong các nền văn hóa ngày nay, nơi khăn trùm đầu không còn mang ý nghĩa đó, thì mệnh lệnh cụ thể không còn bắt buộc. Tuy nhiên, nguyên tắc về sự đoan trang, khiêm nhường và tôn trọng trật tự trong Hội thánh vẫn còn giá trị.

Ứng dụng thực tế chung cho mọi quan điểm:

• Tập trung vào tấm lòng và thái độ: Dù có mang khăn trùm đầu hay không, điều Chúa nhìn thấy là tấm lòng vâng phục Ngài, tôn trọng trật tự Ngài đặt ra, và ước ao làm sáng Danh Ngài (1 Sa-mu-ên 16:7). Một người nữ có thể trùm đầu nhưng với lòng kiêu ngạo và phán xét, thì điều đó trở nên vô nghĩa.
• Tìm kiếm sự hòa hợp trong Hội thánh địa phương: Phao-lô kết thúc bằng "các Hội thánh của Đức Chúa Trời cũng không có [thói quen nào khác]" (câu 16). Điều này nhấn mạnh đến sự thống nhất và tránh gây gương mù trong cộng đồng đức tin. Người nữ Cơ Đốc nên tôn trọng truyền thống và sự dạy dỗ của Hội thánh địa phương mình thuộc về, trong tinh thần yêu thương và xây dựng.
• Sống đúng với vai trò và ơn gọi: Thay vì chỉ tập trung vào biểu hiện bên ngoài, hãy sống một đời sống phản ánh sự vâng phục Chúa trong mọi lĩnh vực: trong gia đình (Ê-phê-sô 5:22-24, 1 Phi-e-rơ 3:1-6), trong Hội thánh (1 Ti-mô-thê 2:11-12 được hiểu trong sự cân bằng với 1 Cô-rinh-tô 11:5), và trong xã hội. Sự khôn ngoan, nết na, nhân đức và việc lành là trang sức quý giá nhất (Châm Ngôn 31, 1 Phi-e-rơ 3:3-4).
• Tự do và trách nhiệm cá nhân trước mặt Chúa: Cuối cùng, đây là vấn đề giữa mỗi cá nhân với Chúa (Rô-ma 14:22-23). Người nữ nên tìm kiếm Chúa qua Lời Ngài và sự dẫn dắt của Thánh Linh để có sự xác tín riêng cho mình, và không xét đoán hoặc khinh dễ những người có lựa chọn khác (Rô-ma 14:13).

Vấn đề "trùm đầu" không đơn thuần là một quy tắc về trang phục. Nó là cánh cửa dẫn chúng ta vào một chân lý sâu sắc hơn về trật tự, mối quan hệ, thẩm quyền thuộc linh, và dấu hiệu của sự vâng phục trong vương quốc Đức Chúa Trời. Lời dạy của Sứ đồ Phao-lô trong 1 Cô-rinh-tô 11 bảo vệ cả sự khác biệt về vai trò lẫn sự bình đẳng về giá trị giữa người nam và người nữ trong Đấng Christ.

Đối với phụ nữ Cơ Đốc ngày nay, lời khuyên thiết thực là: Hãy tìm kiếm để hiểu và vâng theo những nguyên tắc đời đời đằng sau mệnh lệnh này – nguyên tắc tôn trọng trật tự của Đức Chúa Trời, sống đoan trang khiêm nhường, và sử dụng thẩm quyền thuộc linh mà Chúa ban trong phạm vi Ngài định. Hãy để sự xác tín của bạn đến từ sự nghiên cứu Lời Chúa và tương giao với Ngài, và sống với lòng yêu thương, tôn trọng đối với anh chị em mình trong Hội thánh.

Cuối cùng, dù có trùm đầu bằng khăn hay bằng chính mái tóc Chúa ban, điều quan trọng nhất là chúng ta "trùm đầu" bằng tấm lòng hạ mình dưới quyền tể trị của Đấng Christ, là Đầu của Hội thánh, để mọi sự chúng ta làm đều quy về vinh hiển cho Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).