Đức Chúa Jêsus Khiến Các Đầy Tớ Ngài Trở Nên Ngọn Lửa (Hê-bơ-rơ 1:7)
Trong bức tranh hùng vĩ của thư Hê-bơ-rơ, mở đầu bằng lời tuyên bố đầy quyền uy về thân vị siêu việt của Đức Chúa Jêsus Christ, chúng ta bắt gặp một câu Kinh Thánh đầy hình ảnh thơ mộng nhưng cũng ẩn chứa chiều sâu thần học lớn lao: “Lại khi nói về các thiên sứ, thì Ngài phán rằng: Ấy là Chúa làm cho thiên sứ mình ra gió, và tôi tớ mình ra ngọn lửa” (Hê-bơ-rơ 1:7, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu này không chỉ là một lời trích dẫn từ Cựu Ước (Thi thiên 104:4) mà còn là một mảnh ghép quan trọng trong luận cứ của tác giả nhằm tôn cao Đức Chúa Jêsus vượt trên mọi loài thọ tạo, kể cả các thiên sứ. Vậy, ý nghĩa thần học và thực tiễn của hình ảnh “ngọn lửa” này là gì? Chúng ta hãy cùng nhau nghiên cứu chuyên sâu phân đoạn này.
Để hiểu câu 7, chúng ta phải đặt nó vào dòng chảy của cả chương. Mục đích chính của Hê-bơ-rơ 1 là khẳng định địa vị độc tôn, siêu việt của Con Đức Chúa Trời, là Đức Chúa Jêsus Christ. Tác giả liên tục đối chiếu Ngài với các thiên sứ – những thực thể được người Do Thái và cả một số tín hữu thời bấy giờ xem là cao trọng, là trung gian của giao ước cũ (Công vụ 7:53; Ga-la-ti 3:19). Tác giả chứng minh rằng Con không phải là một thiên sứ, mà Ngài là Đức Chúa Trời, là Chủ của muôn vật, và chính các thiên sứ là đầy tớ phục vụ Ngài.
Cấu trúc Hê-bơ-rơ 1:5-14 trình bày một loạt các lời tuyên phán từ Cựu Ước, được chia thành hai nhóm: những lời phán về Con (câu 5, 8-13) và những lời phán về các thiên sứ (câu 6-7, 14). Sự tương phản rõ rệt:
- Về Con: Ngài là Con (c.5), được các thiên sứ thờ lạy (c.6), ngôi Ngài còn mãi đời đời, quyền cai trị công bình, là Đấng Tạo Hóa bất biến (c.8-12).
- Về thiên sứ: Họ là những đầy tớ được sai đi phục vụ (c.7, 14). Câu 7 chính là lời tuyên phán đầu tiên trong nhóm này, hạ thấp địa vị của thiên sứ xuống thành những thực thể được tạo dựng, biến hóa và phục vụ theo mệnh lệnh của Đấng Tạo Hóa.
“Lại khi nói về các thiên sứ, thì Ngài phán rằng…” – “Ngài” ở đây chỉ Đức Chúa Trời. Lời phán được trích dẫn nguyên văn từ Thi thiên 104:4. Điều thú vị nằm ở bản gốc tiếng Hê-bơ-rơ và bản dịch tiếng Hy Lạp (Bảy Mươi – Septuagint) mà tác giả Hê-bơ-rơ đang sử dụng.
- Bản tiếng Hê-bơ-rơ (Thi thiên 104:4): Có thể được hiểu là “Ngài làm cho các sứ giả (mal’ak) của Ngài thành những ngọn gió (ruchot), những tôi tớ (mesharetav) của Ngài thành ngọn lửa (lahat esh)”. Ở đây có sự song đối thơ ca: “sứ giả” đối với “tôi tớ”, “gió” đối với “lửa”.
- Bản Hy Lạp (Bảy Mươi) & Hê-bơ-rơ 1:7: Bản này dịch sát ý: “Đấng làm cho các thiên sứ (angelous) của Ngài thành những ngọn gió (pneumata), và các tôi tớ (leitourgous) của Ngài thành ngọn lửa (pyr phlogos)”.
Chúng ta cần chú ý đến động từ then chốt: “làm cho… ra” (trong tiếng Hy Lạp là poiōn – phân từ hiện tại của poieō). Động từ này không chỉ có nghĩa “tạo dựng” mà còn mang nghĩa “làm nên, biến thành, sử dụng như”. Nó diễn tả hành động chủ động, liên tục của Đấng Tạo Hóa đối với các thiên sứ. Ngài không chỉ tạo ra họ một lần, mà còn đang sử dụng họ, biến họ thành phương tiện để thực thi ý muốn Ngài – linh hoạt như gió, mãnh liệt như lửa.
Việc so sánh các thiên sứ với “gió” (pneuma – cũng có nghĩa là “linh”, “hơi thở”) và “lửa” là một ẩn dụ sâu sắc về bản chất và chức năng của họ.
1. Bản Chất Linh Hoạt, Quyền Năng và Thuộc Linh: - Gió (Pneuma): Vô hình, không thể nắm bắt, nhưng có sức mạnh (tạo bão, thổi bay mọi thứ). Nó nhấn mạnh tính chất thiêng liêng, nhanh nhẹn, không bị giới hạn bởi không gian của các thiên sứ. Họ thực thi mệnh lệnh của Đức Chúa Trời một cách thần tốc và hiệu quả (Đa-ni-ên 9:21-23). - Lửa (Pyr): Là biểu tượng mạnh mẽ trong Kinh Thánh. Nó tượng trưng cho: - Sự thánh khiết và thanh tẩy của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời là “ngọn lửa tiêu hao” (Hê-bơ-rơ 12:29). Các thiên sứ sống trong sự hiện diện thánh khiết ấy (Ê-sai 6:2-7). - Quyền năng phán xét và tiêu diệt: Thiên sứ Chúa tiêu diệt quân A-si-ri (2 Các Vua 19:35), và sẽ là những đầy tớ thi hành sự phán xét trong ngày sau rốt (Khải huyền 14:18-19). - Sự sáng và sự hướng dẫn: Trụ lửa dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:21). Các thiên sứ là sứ giả mang sự sáng và sự mặc khải từ Đức Chúa Trời (Khải huyền 1:1).
2. Họ Là “Đầy Tớ” (Leitourgous): Từ Hy Lạp leitourgos rất quan trọng. Nó không chỉ có nghĩa là “người hầu” thông thường, mà chỉ về “người phục vụ trong một chức vụ, một thánh chức”, thường là trong bối cảnh tôn giáo. Điều này cho thấy thiên sứ không phải là những thực thể tự trị, mà là những “thầy tế lễ thiêng liêng”, những “viên chức” phục vụ trong cung điện của Vua trên muôn vua, để thực thi ý chỉ Ngài. Họ hoàn toàn lệ thuộc và vâng phục.
3. Chủ Thể của Hành Động: “CHÚA Làm Cho…” – Chính là Đức Chúa Jêsus! Đây là điểm mấu chốt. Toàn bộ Hê-bơ-rơ 1 khẳng định Đức Chúa Jêsus là Đấng Tạo Hóa và là Chủ Tể. Câu 10 trích Thi thiên 102:25-27 áp dụng cho Ngài: “Lạy Chúa, ban đầu Chúa đã dựng nên đất…”. Vì vậy, khi câu 7 nói “Chúa” (Hy Lạp: Ho Theos) làm cho thiên sứ thành gió và lửa, trong ngữ cảnh này, Đấng ấy chính là Đức Chúa Jêsus, Ngôi Lời vĩnh hằng (Giăng 1:1-3, Cô-lô-se 1:16). Quyền năng biến đổi và sử dụng các thiên sứ này thuộc về Ngài. Ngài khiến họ trở nên ngọn lửa theo ý muốn thánh của Ngài.
Sự dạy dỗ này không chỉ là lý thuyết thần học cao siêu, mà có những áp dụng thiết thực, sâu sắc cho đức tin và đời sống chúng ta hôm nay.
1. Tập Trung Sự Thờ Phượng và Tin Cậy Vào Đấng Christ: Bài học đầu tiên và lớn nhất từ Hê-bơ-rơ 1 là đưa Đức Chúa Jêsus lên vị trí trung tâm tuyệt đối. Thế giới ngày nay (và cả trong Hội thánh) có nhiều sự thu hút về các thiên sứ, ma thuật, những sức mạnh siêu nhiên. Nhưng Lời Chúa nhắc nhở: Thiên sứ chỉ là “đầy tớ”, là “ngọn lửa” được Chúa Jêsus sử dụng. Đấng đáng để chúng ta thờ phượng, tôn cao, và đặt trọn niềm tin vào sự cứu rỗi chính là Con Đức Chúa Trời, Đấng gánh tội lỗi chúng ta và ngự bên hữu Đức Chúa Trời. Đừng để bất cứ điều gì, dù tốt đẹp hay quyền năng, chiếm lấy vị trí của Ngài trong lòng chúng ta.
2. Sống Với Tư Cách “Đầy Tớ” Trung Tín: Nếu ngay cả các thiên sứ quyền năng cũng chỉ là “đầy tớ” (leitourgos), thì chúng ta – những người được cứu chuộc – lại càng phải có tâm thế của đầy tớ (Mác 10:43-45). Chúng ta được kêu gọi để trở nên “ngọn lửa” phục vụ Chúa và phục vụ nhau. Điều này bao gồm: - Sẵn sàng được Chúa “làm cho” (biến đổi): Để trở nên công cụ hữu dụng, chúng ta cần để Chúa Jêsus uốn nắn, thanh tẩy (như lửa) và dùng quyền năng Ngài (như gió) đưa chúng ta đến nơi Ngài muốn. - Phục vụ với sự nhiệt thành (lửa) và nhanh nhẹn (gió): Làm mọi việc vì lòng yêu mến Chúa, hết lòng, sốt sắng (Rô-ma 12:11). Sẵn sàng đáp ứng tiếng gọi của Ngài cách mau mắn.
3. An Nghỉ Trong Quyền Tể Trị Tuyệt Đối của Đấng Christ: Khi hiểu rằng mọi quyền lực thiêng liêng – kể cả các thiên sứ – đều nằm dưới sự điều khiển trực tiếp của Đức Chúa Jêsus, chúng ta có thể bình an. Ma quỷ và các thế lực thù nghịch không thể vượt quyền Ngài. Những thiên sứ bảo vệ chúng ta (Hê-bơ-rơ 1:14) đều hành động theo mệnh lệnh của Ngài. Chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy vào sự bảo vệ và dẫn dắt của Đấng đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, Đấng khiến cả thiên sứ lẫn ngọn lửa đều phải vâng phục.
4. Khao Khát và Cầu Xin Sự Đầy Dẫy của Chúa Thánh Linh: Hình ảnh “gió” (pneuma) và “lửa” cũng gợi nhớ mạnh mẽ đến Chúa Thánh Linh (Công vụ 2:2-4). Trong khi thiên sứ là thọ tạo, Chúa Thánh Linh là Đức Chúa Trời. Lời hứa cho chúng ta không phải là trở thành thiên sứ, mà là được đầy dẫy Thánh Linh của Đức Chúa Trời – Đấng ban cho chúng ta quyền năng, sự thánh khiết và hướng dẫn thật sự (Ê-phê-sô 5:18). Hãy khao khát Ngài hơn mọi sự biểu hiện siêu nhiên khác.
Hê-bơ-rơ 1:7 không phải là một câu nói ly kỳ về thiên sứ để thỏa mãn trí tò mò, mà là một viên ngọc thần học nhằm tôn vinh Đức Chúa Jêsus Christ. Khi Ngài “khiến các đầy tớ Ngài trở nên ngọn lửa”, điều đó bày tỏ uy quyền sáng tạo, chủ tể và điều khiển tuyệt đối của Ngài trên toàn bộ thế giới thiêng liêng. Các thiên sứ, dù hùng mạnh và vinh quang, vẫn chỉ là những công cụ linh hoạt và mãnh liệt trong tay Ngài để thực hiện ý định thánh của Ngài.
Đối với chúng ta ngày nay, lời này vừa là sự cảnh tỉnh để đặt đức tin đúng chỗ, vừa là lời mời gọi sống cuộc đời đầy tớ trung tín, nhiệt thành, luôn sẵn sàng được Chúa Jêsus – Chủ tể của gió và lửa – sử dụng cho vinh hiển Nước Ngài. Ước gì chúng ta luôn giữ mắt mình hướng về “Đức Chúa Jêsus, là Đấng vì sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục, và hiện nay ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 12:2), là Chủ của muôn vật, kể cả các thiên sứ ngọn lửa.