Nên Dùng Rượu Hay Nước Nho Cho Tiệc Thánh?
Tiệc Thánh (hay Thánh Lễ, Tiệc Ly của Chúa) là một trong hai nghi thức chính yếu mà Chúa Giê-xu đã lập cho Hội Thánh. Nó không chỉ là một nghi lễ tưởng niệm, mà là sự công bố trang trọng về sự chết của Ngài cho đến lần Ngài trở lại (1 Cô-rinh-tô 11:26). Trong bối cảnh đa dạng của Hội Thánh toàn cầu, một câu hỏi thực tiễn thường được đặt ra: Trong Tiệc Thánh, chúng ta nên dùng rượu nho lên men hay nước nho không lên men? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ xem xét vấn đề dưới ánh sáng của Kinh Thánh, ngôn ngữ gốc, bối cảnh lịch sử và sự khôn ngoan mục vụ.
Cả bốn sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca, Giăng) và thư 1 Cô-rinh-tô đều ghi lại sự kiện Chúa Giê-xu lập Tiệc Thánh. Chúng ta hãy xem xét kỹ lưỡng những phân đoạn then chốt:
- Ma-thi-ơ 26:26-29: "Khi đương ăn, Đức Chúa Jêsus lấy bánh, tạ ơn rồi, bẻ ra đưa cho môn đồ mà rằng: Hãy lấy ăn đi, nầy là thân thể ta. Ngài lại lấy chén, tạ ơn rồi, đưa cho môn đồ mà rằng: Hết thảy hãy uống đi; vì nầy là huyết ta, huyết của sự giao ước, đã đổ ra cho nhiều người được tha tội. Ta phán cùng các ngươi, từ rày về sau, ta không uống trái nho nầy nữa, cho đến ngày mà ta sẽ uống trái nho mới cùng các ngươi ở trong nước của Cha ta."
- Mác 14:23-25 và Lu-ca 22:17-20 cũng ghi chép tương tự.
- 1 Cô-rinh-tô 11:23-26: Phao-lô nhắc lại mạng lệnh này và thêm lời quở trách về thái độ bất kính khi dự Tiệc Thánh.
Một điểm chung rõ ràng: Chúa Giê-xu đã dùng "chén" (trong bữa ăn Lễ Vượt Qua) và gọi đó là "huyết ta". Ngài cũng gọi nội dung trong chén là "trái nho" (Ma-thi-ơ 26:29). Từ ngữ nguyên thủy là then chốt.
Trong Tân Ước bằng tiếng Hy Lạp, từ được sử dụng phổ biến nhất cho thức uống từ nho là oinos (οἶνος). Từ này có thể chỉ cả nước nho mới lên men nhẹ và rượu nho đã lên men hoàn toàn. Bối cảnh quyết định nghĩa của nó.
1. Trong Bữa Tiệc Ly: Cả ba sách Phúc Âm Nhất Lãm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca) đều KHÔNG sử dụng từ oinos trong phần mô tả về Tiệc Thánh. Thay vào đó, họ dùng cụm "trái của cây nho" (gennēma tēs ampelou - γεννήματος τῆς ἀμπέλου) trong Ma-thi-ơ 26:29, Mác 14:25, và từ "chén" (potērion - ποτήριον). Lu-ca 22:20 ghi: "Chén nầy là giao ước mới trong huyết Ta". Sự kiêng cử từ oinos ở đây có lẽ để nhấn mạnh tính biểu tượng thuộc linh hơn là chất liệu vật chất.
2. Trong Cựu Ước và Văn Hóa Do Thái: Tiếng Hê-bơ-rơ có nhiều từ:
- Yayin (יַיִן): Thường chỉ rượu nho đã lên men, đôi khi mang nghĩa tiêu cực (ví dụ: Sáng-thế Ký 9:21, Châm-ngôn 20:1).
- Tirosh (תִּירוֹשׁ): Thường chỉ nước nho mới, chưa lên men, hoặc rượu mới (Phục-truyền 7:13, Ô-sê 4:11).
- Asis (עָסִיס): Nước nho ngọt, chưa lên men (Ê-sai 49:26).
1. Quy Trình Làm Rượu/Nước Nho: Vào thời Kinh Thánh, sau khi ép nho, nước nho (asis) sẽ bắt đầu lên men nhanh chóng (trong vòng vài ngày) do men tự nhiên trên vỏ nho, trở thành yayin hoặc oinos. Việc bảo quản nước nho hoàn toàn không lên men qua mùa đông là rất khó khăn, đòi hỏi kỹ thuật đặc biệt như đun sôi hoặc niêm pháp kín khí. Do đó, thức uống phổ biến quanh năm là rượu nho lên men ở các mức độ khác nhau, thường được pha loãng với nước (đây là thông lệ phổ biến trong thế giới Hy Lạp và La Mã).
2. Ý Nghĩa Biểu Tượng: Chúa Giê-xu đã lập giao ước mới trong huyết Ngài. Huyết tượng trưng cho sự sống và sự chuộc tội (Lê-vi Ký 17:11, Hê-bơ-rơ 9:22). Rượu nho đỏ, khi đổ ra, gợi hình ảnh mạnh mẽ về huyết. Quá trình ép nho để lấy nước cũng mang tính biểu tượng của sự chịu khổ (Ê-sai 63:2-3).
3. Vấn Đề Say Rượu và Tính Thánh Khiết: Kinh Thánh lên án mạnh mẽ tội say sưa (Ê-phê-sô 5:18, 1 Cô-rinh-tô 6:10). Tuy nhiên, rượu nho (được pha loãng) cũng được nhìn nhận như một món quà từ Đức Chúa Trời để làm lòng người vui vẻ (Thi-thiên 104:14-15). Trong Tiệc Thánh, lượng dùng chỉ là một ngụm nhỏ, với mục đích tưởng niệm, không nhằm thỏa mãn thể chất. Do đó, nguy cơ say xỉn từ Tiệc Thánh là gần như không có.
Lập luận ủng hộ dùng rượu nho lên men: 1. Tính Lịch Sử và Tính Chính Xác: Chúa Giê-xu và các môn đồ đã dùng rượu trong Lễ Vượt Qua. Việc sử dụng rượu tái hiện chính xác bối cảnh và hành động nguyên thủy. 2. Biểu Tượng Trọn Vẹn: Quá trình lên men (nho bị ép, chịu áp lực và biến đổi) có thể được xem như một hình ảnh của sự chết và phục sinh. Rượu cũng có khả năng bảo quản, biểu tượng cho giao ước vĩnh cửu. 3. Không Né Tránh Lời Chúa: Kinh Thánh không cấm dùng rượu, mà cấm sự say sưa. Trong sự tự do của Cơ Đốc nhân trưởng thành, chúng ta có thể dùng với thái độ tôn kính.
Lập luận ủng hộ dùng nước nho không lên men: 1. Tính Thuần Khiết và Biểu Tượng: Nước nho tinh khiết, không qua quá trình lên men (thường liên tưởng đến sự hư hoại, tội lỗi trong Kinh Thánh – Ma-thi-ơ 16:6), có thể là biểu tượng mạnh mẽ hơn cho huyết tinh sạch và vô tội của Chúa Giê-xu. 2. Sự Nhạy Cảm Mục Vụ và Tình Yêu Thương: Nhiều tín hữu có quá khứ nghiện rượu hoặc đến từ nền văn hóa xem rượu là tội lỗi trọng. Dùng nước nho tránh gây vấp phạm cho đức tin non yếu của họ, tuân theo nguyên tắc của Phao-lô trong Rô-ma 14:21: "Điều gì cũng được phép làm, nhưng chẳng phải điều gì cũng làm ích; điều gì cũng được phép làm, nhưng chẳng phải điều gì cũng gây dựng." và 1 Cô-rinh-tô 8:13 về việc tránh làm anh em vấp phạm. 3. Tính Thực Tiễn Hiện Đại: Ngày nay, chúng ta dễ dàng có nước nho không lên men quanh năm. Việc này loại bỏ mọi lo ngại về tác động của cồn, dù nhỏ.
1. Trọng Tâm Là Tấm Lòng, Không Phải Vật Chất: Điều quan trọng nhất trong Tiệc Thánh không phải là thành phần hóa học của chén, mà là tấm lòng tưởng niệm, ăn năn, tin cậy và vâng phục của người dự. Chúa nhìn thấy tấm lòng (1 Sa-mu-ên 16:7). Chúng ta cần "tự xét" mình (1 Cô-rinh-tô 11:28) trước khi dự phần.
2. Sự Hiệp Một Trong Hội Thánh: Đây không nên là vấn đề gây chia rẽ. Một Hội Thánh cần có sự dạy dỗ rõ ràng và thống nhất về cách thực hành, dựa trên sự nghiên cứu Kinh Thánh và sự dẫn dắt của các trưởng lão. Quyết định nên xuất phát từ lòng yêu thương, muốn gìn giữ sự hiệp một của Thân Thể Đấng Christ và tránh gây vấp phạm.
3. Lời Khuyên Cá Nhân: - Nếu bạn thuộc Hội Thánh dùng rượu: Hãy nhận biết đây là một thực hành có cơ sở lịch sử. Hãy dự phần với lòng tôn kính, biết ơn, và đừng xét đoán anh em khác có lương tâm yếu hơn. - Nếu bạn thuộc Hội Thánh dùng nước nho: Hãy hiểu rằng đây là sự lựa chọn mang tính mục vụ cao, nhấn mạnh đến sự thuần khiết và tình yêu thương. Đừng cho rằng những Hội Thánh dùng rượu là "không thánh khiết". - Nếu bạn là người lãnh đạo: Hãy giảng dạy rõ ràng về ý nghĩa của Tiệc Thánh. Nếu quyết định dùng một trong hai, hãy giải thích lý do từ Kinh Thánh cho hội chúng. Cân nhắc cung cấp lựa chọn thay thế (vd: hai loại chén) nếu có thể, để tôn trọng lương tâm mỗi người.
Sau khi phân tích ngôn ngữ gốc, bối cảnh lịch sử và các nguyên tắc Kinh Thánh, chúng ta có thể đi đến kết luận sau:
Về mặt lịch sử và nguyên thủy, rất có thể Chúa Giê-xu và các môn đồ đã dùng rượu nho lên men (được pha loãng) trong chén Lễ Vượt Qua. Do đó, việc sử dụng rượu nho nhẹ cho Tiệc Thánh là có căn cứ Kinh Thánh và lịch sử.
Tuy nhiên, về mặt thần học và mục vụ, việc sử dụng nước nho không lên men cũng hoàn toàn hợp lý và đầy tình yêu thương. Nó bảo vệ sự thuần khiết của biểu tượng, tránh mọi cơ hội vấp phạm, và phù hợp với nguyên tắc "mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích" (1 Cô-rinh-tô 10:23).
Cuối cùng, trọng tâm của Tiệc Thánh không nằm ở trong chén, mà nằm ở Đấng Christ mà chén đó tượng trưng. Dù dùng rượu hay nước nho, chúng ta phải luôn nhớ rằng mình đang công bố sự chết của Chúa, đang kết ước bằng huyết Ngài, và đang trông đợi ngày vui mừng trọn vẹn khi được đồng bàn với Ngài trong Nước của Đức Chúa Trời. Ước gì mỗi lần dự Tiệc Thánh, chúng ta đều làm với một tấm lòng khiêm nhường, biết ơn, và hiệp một trong tình yêu của Đấng Christ.
"Vì ấy là thân thể Ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm điều nầy để nhớ Ta." (Lu-ca 22:19). Hãy nhớ Ngài. Đó là điều cốt yếu nhất.