Cách Thức Kinh Thánh Hướng Dẫn Một Đứa Trẻ Đến Với Chúa
Trong một thế giới đầy biến động và những ảnh hưởng phức tạp, câu hỏi làm thế nào để dẫn dắt một tâm hồn non trẻ đến với mối quan hệ cứu rỗi với Chúa Giê-xu Christ là mối quan tâm hàng đầu của mọi bậc cha mẹ Cơ Đốc và Hội Thánh. Kinh Thánh không im lặng về chủ đề này. Trái lại, từ Cựu Ước đến Tân Ước, Đức Chúa Trời đã ban cho chúng ta những nguyên tắc, lời hứa và gương mẫu rõ ràng về việc nuôi dạy con cái trong đường lối của Ngài. Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát cách thức Kinh Thánh hướng dẫn một đứa trẻ đến với Chúa, dựa trên nền tảng Lời Chúa, được soi sáng bởi những hiểu biết về ngôn ngữ gốc và bối cảnh Thánh Kinh.
Kinh Thánh cho thấy rằng trẻ em có một khả năng bẩm sinh để nhận biết về Đấng Tạo Hóa. Trong Thi Thiên 8:2, vua Đa-vít viết: “Nhơn vì các cừu địch Ngài, Chúa do nơi miệng trẻ con và con đương bú, mà được lời ngợi khen đến cực điểm, đặng làm cho kẻ thù nghịch và kẻ báo thù phải nín lặng.” Chữ “trẻ con” trong câu này trong tiếng Hê-bơ-rơ là “`olal” (עוֹלֵל), chỉ về trẻ thơ, trẻ sơ sinh. Điều này cho thấy sự ngợi khen thuần khiết nhất, sự nhận biết về sự vĩ đại của Đức Chúa Trời, có thể xuất phát từ nơi những tâm hồn đơn sơ nhất.
Tuy nhiên, sự nhận biết bẩm sinh này cần được uốn nắn, dạy dỗ và dẫn dắt vào trong mối quan hệ cá nhân. Đây chính là trách nhiệm thiêng liêng được Đức Chúa Trời giao phó cho cha mẹ. Mạng lệnh quan trọng nhất được chép trong Phục Truyền Luật Lệ Ký 6:6-7: “Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chổi dậy.” Động từ “dạy dỗ” ở đây trong tiếng Hê-bơ-rơ là “shanan” (שָׁנַן), có nghĩa đen là “mài sắc”, “làm cho sắc”, hoặc “lặp đi lặp lại”. Nó gợi ý một quá trình kiên nhẫn, liên tục, lặp đi lặp lại Lời Chúa trong mọi tình huống của đời sống, chứ không phải một bài học chính thức duy nhất.
1. Bắt Đầu Từ Sự Kể Lại Công Việc Quyền Năng của Đức Chúa Trời (Truyền Thống Kể Chuyện): Nguyên tắc đầu tiên là kể cho trẻ nghe về những việc lớn lao Đức Chúa Trời đã làm. Thi Thiên 78:4-7 tuyên bố: “Chúng tôi sẽ không giấu các lời ấy cùng con cháu mình, nhưng sẽ thuật cho dòng dõi hầu về sự ngợi khen Đức Giê-hô-va, quyền năng Ngài, và công việc lạ lùng mà Ngài đã làm… hầu cho chúng nó nhờ cậy nơi Đức Chúa Trời, không quên các công việc của Ngài, nhưng gìn giữ các điều răn Ngài.” Việc “thuật lại” (tiếng Hê-bơ-rơ: “saphar” - סָפַר) những câu chuyện về sự sáng tạo, sự giải cứu dân Y-sơ-ra-ên, các phép lạ và nhất là câu chuyện Tin Lành về Chúa Giê-xu, đặt nền tảng cho đức tin. Đứa trẻ học biết bản tính của Đức Chúa Trời – sự thánh khiết, tình yêu, quyền năng và ân điển – qua các câu chuyện này.
2. Sử Dụng Kỷ Luật và Sự Sửa Dạy Của Chúa: Kinh Thánh không tách rời tình yêu thương với kỷ luật. Châm Ngôn 22:6 nổi tiếng dạy rằng: “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.” Cụm từ “con đường nó phải theo” không chỉ là dạy kỹ năng, mà chính là “derek” (דֶּרֶךְ) – con đường, lối sống – theo tiêu chuẩn của Chúa. Sự dạy dỗ này bao gồm cả sự sửa phạt bằng tình yêu thương, như Châm Ngôn 13:24 chép: “Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình; Song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó.” Trong Tân Ước, Ê-phê-sô 6:4 nhắc nhở các bậc cha mẹ: “Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó.” Từ “nuôi nấng” trong tiếng Hy Lạp là “ektrephō” (ἐκτρέφω), có nghĩa là “nuôi cho lớn lên”, “nuôi dưỡng toàn diện”. Sự sửa dạy của Chúa ở đây chính là Lời Chúa (2 Ti-mô-thê 3:16), là thước đo cho mọi sự quở trách và hướng dẫn.
3. Làm Gương Về Đời Sống Đức Tin Sống Động: Trẻ em là những người bắt chước xuất sắc. Cách hữu hiệu nhất để dạy về đức tin là sống đức tin đó ra. Sứ đồ Phao-lô trong 2 Ti-mô-thê 1:5 nhắc đến đức tin chân thật của Ti-mô-thê, “trước đã ở trong bà ngoại ngươi là Lô-ít, và trong mẹ ngươi là Ơ-nít vậy.” Đức tin đó đã được “thấy” và “nhận biết” trước khi được nghe giảng giải cách có hệ thống. Đời sống cầu nguyện, sự tin cậy Chúa trong khó khăn, tình yêu thương với Hội Thánh, lòng yêu mến Kinh Thánh của cha mẹ sẽ in sâu vào tâm trí con trẻ hơn bất kỳ bài giảng nào.
4. Chỉ Đưa Đến Chúa Giê-xu Christ Là Trung Tâm:
Mục đích tối hậu của mọi sự dạy dỗ Cơ Đốc là đưa đứa trẻ đến với chính Con Đức Chúa Trời, Chúa Giê-xu Christ. Chúa Giê-xu phán một lời đầy uy quyền và yêu thương trong Ma-thi-ơ 19:14: “Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn trở; vì nước thiên đàng thuộc về những kẻ giống như con trẻ ấy.” Động từ “ngăn trở” trong tiếng Hy Lạp là “kōluō” (κωλύω), có nghĩa là ngăn cấm, cản trở. Đôi khi sự cản trở không phải là sự từ chối thô bạo, mà là sự thờ ơ, thiếu chỉ dẫn, hoặc một đời sống đạo đức giả của người lớn. Chúng ta phải dẫn dắt chúng “đến cùng” Chúa Giê-xu.
Điều này có nghĩa là giảng giải cách rõ ràng và phù hợp với lứa tuổi về:
- Tội lỗi: Giúp trẻ hiểu bản chất của sự không vâng lời đối với Chúa (Rô-ma 3:23).
- Ân điển và sự chuộc tội: Kể câu chuyện Chúa Giê-xu chết trên thập tự giá vì tội lỗi của chúng ta và sống lại (Giăng 3:16, Rô-ma 5:8).
- Đức tin và sự ăn năn: Dạy trẻ về sự đáp lại bằng lòng tin cậy nơi Chúa Giê-xu và quay khỏi tội lỗi (Công vụ 3:19, Ê-phê-sô 2:8-9).
Kinh Thánh không đặt trách nhiệm này hoàn toàn lên vai gia đình. Hội Thánh có vai trò hỗ trợ và xác nhận. Trong Ma-thi-ơ 18:5-6, Chúa Giê-xu cảnh báo nghiêm khắc về việc làm vấp phạm một đứa trẻ tin cậy Ngài, cho thấy cộng đồng đức tin có trách nhiệm bảo vệ và nâng đỡ đức tin non trẻ. Sứ đồ Phao-lô trong các thư tín của mình thường nhắc đến “các anh em” và “các thánh đồ”, gợi ý một môi trường cộng đồng nơi đức tin được chia sẻ và củng cố.
Hội Thánh hỗ trợ thông qua:
- Việc dạy Lời Chúa có hệ thống trong các lớp Trường Chúa Nhật và chương trình cho thiếu nhi.
- Gương mẫu của các tín hữu trưởng thành khác, những người có thể trở thành “người cố vấn” hay “cha mẹ thiêng liêng”.
- Các nghi thức như Báp-têm và Tiệc Thánh, khi được giải thích phù hợp, giúp trẻ hiểu về giao ước và sự hiệp thông với Chúa và Hội Thánh.
1. Lồng Ghép Lời Chúa Vào Nhịp Sống Tự Nhiên: Áp dụng nguyên tắc Phục Truyền 6:7. Khi đi dạo, nói về sự sáng tạo kỳ diệu của Chúa (Rô-ma 1:20). Khi con sợ hãi, cùng con cầu nguyện và nhắc lại Thi Thiên 56:3. Khi con làm sai, chỉ cho con về sự tha thứ của Chúa trong 1 Giăng 1:9 và dạy con xin lỗi. Biến những khoảnh khắc thường ngày thành “cơ hội dạy dỗ” (“teachable moments”).
2. Sử Dụng Kinh Thánh Phù Hợp Với Lứa Tuổi: Bắt đầu bằng những câu chuyện hành động và đơn giản (Đa-ni-ên trong hang sư tử, Chúa Giê-xu dẹp yên bão tố), sau đó dần dần đi vào những giáo lý sâu sắc hơn. Giải thích ý nghĩa của các từ ngữ quan trọng như “ân điển”, “cứu rỗi”, “ăn năn” bằng ngôn ngữ đơn giản.
3. Khuyến Khích Đối Thoại Và Thắc Mắc: Tạo môi trường an toàn để trẻ đặt câu hỏi, ngay cả những câu hỏi khó về sự đau đớn, cái chết, hay tại sao Chúa lại cho phép điều xấu xảy ra. Thành thật thừa nhận khi bạn không biết câu trả lời và cùng con tìm hiểu trong Kinh Thánh.
4. Cầu Nguyện Đặc Biệt Cho Con Cái: Cầu nguyện không ngừng cho sự cứu rỗi và đời sống đức tin của con (Phi-líp 1:9-11). Cầu nguyện cùng với con, dạy chúng trò chuyện với Chúa một cách tự nhiên như với một người Cha yêu thương.
Công việc hướng dẫn một đứa trẻ đến với Chúa là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, tình yêu thương, sự nhất quán và lòng trông cậy hoàn toàn nơi Chúa. Chúng ta gieo giống, tưới cây, nhưng chính Đức Chúa Trời làm cho lớn lên (1 Cô-rinh-tô 3:6). Lời hứa trong Châm Ngôn 22:6 không phải là một công thức đảm bảo tự động, nhưng là một nguyên tắc đáng tin cậy của Đức Chúa Trời khi được áp dụng trong đức tin. Cuối cùng, mỗi đứa trẻ đều phải tự mình đáp lại tiếng gọi của Chúa Thánh Linh. Vai trò của chúng ta là trung tín làm chứng, sống gương mẫu, dạy dỗ Lời Chúa, và cầu nguyện không thôi, rồi phó thác kết quả cho tình yêu và ân điển toàn năng của Đức Chúa Trời, Đấng yêu thương những linh hồn nhỏ bé ấy hơn cả chúng ta.
Hãy bước đi trong lời hứa này: “Hãy cậy Đức Giê-hô-va hết lòng, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; Phải nhận biết Ngài trong các đường lối con, Thì Ngài sẽ ban bằng các nẻo con.” (Châm Ngôn 3:5-6). Điều này đúng cho cả hành trình đức tin của chúng ta và của những đứa trẻ mà Chúa giao phó cho chúng ta dẫn dắt.