“Hãy Đi và Đừng Phạm Tội Nữa”: Mệnh Lệnh Của Ân Điển Trong Thế Giới Tội Lỗi
Lời tuyên bố của Chúa Giê-xu, “Hãy đi, và từ rày đừng phạm tội nữa” (Giăng 8:11), dành cho người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình, thường đặt ra một câu hỏi hóc búa cho nhiều Cơ Đốc nhân: Nếu Kinh Thánh dạy rằng “mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời” (Rô-ma 3:23) và “không có người công bình nào hết” (Rô-ma 3:10), thì làm sao Ngài có thể ra một mệnh lệnh dường như bất khả thi như vậy? Phải chăng đây là một sự mâu thuẫn trong giáo lý? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật ngữ cảnh Kinh Thánh, ý nghĩa nguyên thủy của từ ngữ, và nền tảng thần học vững chắc để giải đáp thấu đáo vấn đề này, đồng thời chỉ ra con đường ứng dụng đầy hy vọng cho đời sống đức tin.
Câu chuyện này diễn ra trong một bối cảnh đầy kịch tính và thử thách. Các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đem đến một người phụ nữ “bị bắt đang khi phạm tội ngoại tình” (c.3). Mục đích của họ không phải là duy trì sự công bình hay sự thánh khiết của Luật pháp, mà là để “thử Ngài, hầu cho có thể kiện Ngài” (c.6). Họ đặt Chúa Giê-xu vào một thế tiến thoái lưỡng nan: nếu Ngài nói “hãy ném đá đi” theo Luật Môi-se (Lê-vi Ký 20:10, Phục-truyền 22:22), Ngài sẽ mất đi hình ảnh của Đấng đầy lòng thương xót mà dân chúng đang tin theo, và có thể bị chính quyền La Mã can thiệp (vì họ không cho phép người Do Thái tự thi hành án tử). Nếu Ngài nói “hãy tha cho bà”, Ngài sẽ bị buộc tội chống lại Luật pháp Môi-se.
Phản ứng của Chúa Giê-xu thật khôn ngoan và đầy uy quyền: Ngài cúi xuống viết trên đất. Hành động này có thể mang tính biểu tượng, nhắc nhở về Gióp 13:7: “Các ngươi muốn nói những lời gian ác vì Đức Chúa Trời, và nói những lời dối trá vì Ngài sao?” Sau đó, Ngài đứng dậy và nói câu nói bất hủ: “Ai trong các ngươi là người vô tội, hãy trước nhất ném đá vào người ấy đi” (c.7). Lời này không phủ nhận tội lỗi của người phụ nữ, nhưng phơi bày tấm lòng và tình trạng tội lỗi của những kẻ buộc tội. Từ “vô tội” trong tiếng Hy Lạp là anamartētos (ἀναμάρτητος), có nghĩa là “không có tội”, “không phạm tội”. Ngài đang đặt tiêu chuẩn chính xác mà họ đã dùng để đo lường người khác lên chính họ. Kết quả là, từ người già đến kẻ trẻ, tất cả đều bỏ đi, bị cáo tội bởi chính lương tâm mình.
Cuối cùng, chỉ còn lại Chúa Giê-xu và người phụ nữ. Ngài, Đấng duy nhất thực sự vô tội (anamartētos), Đấng có mọi quyền để ném viên đá đầu tiên và cuối cùng, đã không làm thế. Thay vào đó, Ngài hỏi: “Hỡi đàn bà, những kẻ cáo ngươi ở đâu? Không ai định tội ngươi sao?” (c.10). Bà đáp: “Thưa Chúa, không ai hết.” Và đây là lúc lời tuyên phán đầy quyền năng vang lên, kết hợp hai điều không thể tách rời: “Ta cũng vậy, không định tội ngươi; hãy đi, và từ rày đừng phạm tội nữa” (c.11).
Cụm từ “đừng phạm tội nữa” trong tiếng Hy Lạp là mēketi hamartane (μηκέτι ἁμάρτανε). Động từ hamartanō (ἁμαρτάνω) có nghĩa gốc là “trật mục tiêu”, “lầm lạc”, “không đạt được tiêu chuẩn”. Trạng từ mēketi (μηκέτι) mang nghĩa “không còn nữa”, “đừng… thêm nữa”. Vậy, mệnh lệnh này không đơn thuần là “đừng làm điều xấu”, mà là: “Hãy chấm dứt tình trạng hiện tại của con – tình trạng sống trật khỏi mục đích và tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời – và đừng tiếp tục sống trong lối sống đó nữa.” Nó chỉ về một sự đứt đoạn, một sự thay đổi hướng đi căn bản.
Lời này của Chúa Giê-xu phải được hiểu trong toàn bộ mặc khải của Ngài về ân điển và sự biến đổi:
1. Mệnh lệnh này dựa trên nền tảng của sự tha thứ vô điều kiện: Lưu ý trật tự: “Ta… không định tội ngươi” đi trước “hãy đi, đừng phạm tội nữa”. Ân điển luôn đi trước luật pháp mới. Sự tha thứ không phải là phần thưởng cho việc cải thiện hành vi, mà là nguồn sức mạnh để có thể cải thiện. Như sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:8). Sự tha thứ Chúa ban cho người phụ nữ là hình ảnh thu nhỏ của thập tự giá: Ngài gánh lấy án phạt thay cho tội nhân.
2. Mệnh lệnh này bắt nguồn từ quyền năng biến đổi của Đấng Christ: Chúa Giê-xu không chỉ nói “đừng phạm tội” rồi bỏ mặc bà với sức riêng. Chính sự hiện diện và quyền năng tha thứ của Ngài là nguồn cho sự thay đổi. Trong Giăng 5:14, sau khi chữa lành người bại tại Bê-tết-đa, Chúa cũng phán: “Hãy đi, đừng phạm tội nữa, e có sự gì còn xấu hơn xảy đến cho ngươi chăng.” Ở đây, sự chữa lành thân thể đi đôi với mệnh lệnh về sự chữa lành thuộc linh, cho thấy Ngài có quyền trên cả hai lĩnh vực.
Sự tưởng như mâu thuẫn được hóa giải khi chúng ta hiểu biết về “địa vị” (position) và “tình trạng” (condition) của người tin Chúa.
1. Địa vị Công bình trước mặt Đức Chúa Trời (Positional Righteousness): Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu Christ, họ được “xưng công bình” (Rô-ma 5:1). Từ “xưng công bình” trong tiếng Hy Lạp là dikaioō (δικαιόω), có nghĩa là “tuyên bố là công bình”, “làm cho trở nên công bình”. Đây là một hành động pháp lý của Đức Chúa Trời: Ngài gán sự công bình trọn vẹn của Đấng Christ cho chúng ta và xem chúng ta “như thể” chưa từng phạm tội và đã giữ trọn Luật pháp. Trong địa vị này, trước ngai phán xét của Đức Chúa Trời, chúng ta đã hoàn toàn vô tội nhờ huyết Chúa Giê-xu (Rô-ma 8:1). Đây là ân điển nhưng-không.
2. Tình trạng Nên thánh trong đời sống thực tế (Practical Sanctification): Trong khi địa vị là hoàn tất và trọn vẹn, thì tình trạng đời sống hằng ngày là một tiến trình. Đây là lĩnh vực mà mệnh lệnh “đừng phạm tội nữa” hoạt động. Sứ đồ Giăng viết cho các tín hữu: “Hỡi các con cái bé mọn ta, ta viết cho các con những điều nầy, hầu cho các con khỏi phạm tội [mục đích]. Nếu có ai phạm tội, thì chúng ta có Đấng cầu thay ở nơi Đức Chúa Cha, là Đức Chúa Jêsus Christ, tức là Đấng công bình” (1 Giăng 2:1). Lưu ý: Giăng đặt mục tiêu là “khỏi phạm tội”, nhưng ngay lập tức ông cung cấp phương thuốc khi thất bại: Đấng Cầu Thay. Điều này cho thấy mệnh lệnh của Chúa Giê-xu là tiêu chuẩn, là mục tiêu hướng đến, đồng thời Ngài cũng là nguồn tha thứ và sức mạnh khi chúng ta vấp ngã trên hành trình đó.
Phao-lô giải thích tiến trình này trong Rô-ma 6. Ông lập luận rằng vì chúng ta đã “được hiệp với Ngài trong sự chết giống như vậy” (c.5), thì “người cũ của chúng ta đã bị đóng đinh trên thập tự giá với Ngài” (c.6). Do đó, “anh em cũng hãy coi mình như chết về tội lỗi… nhưng sống cho Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ” (c.11). Mệnh lệnh “đừng phạm tội nữa” thực chất là lời kêu gọi sống phù hợp với địa vị mới của mình – là người đã chết cho tội lỗi và sống lại cho sự sống mới trong Đấng Christ.
Làm thế nào để chúng ta có thể đáp ứng mệnh lệnh này trong sự yếu đuối của mình?
1. Sống Trong Nhận Thức Về Sự Tha Thứ: Mỗi ngày, hãy bắt đầu bằng việc nhớ rằng bạn đã được tha thứ hoàn toàn. Điều này không khuyến khích tội lỗi (như lời buộc tội sai trái trong Rô-ma 6:1), mà giải phóng bạn khỏi gánh nặng tội lỗi và sự sợ hãi, để bạn có thể chạy đến với Đấng ban ân điển cách dạn dĩ (Hê-bơ-rơ 4:16). Sự vâng phát xuất từ lòng biết ơn, không phải từ nỗi sợ hình phạt.
2. Nuôi Dưỡng Mối Tương Giao Với Chúa: Tội lỗi thường bắt nguồn từ sự xa cách Đấng ban sự sống. Chúa Giê-xu dùng hình ảnh cây nho và nhánh: “Hễ ai cứ ở trong ta, và ta trong họ thì sinh ra nhiều trái; vì ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:5). Sức mạnh để “đừng phạm tội nữa” đến từ việc “cứ ở trong Ngài” – qua sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, và vâng theo Thánh Linh.
3. Sử Dụng “Con Đường Thoát” Của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời không bao giờ cho phép cám dỗ vượt quá sức chịu đựng của chúng ta, nhưng “trong sự cám dỗ, Ngài cũng mở đàng cho ra khỏi” (1 Cô-rinh-tô 10:13). Ứng dụng thực tế là học cách nhận diện và chạy trốn khỏi những tình huống, môi trường dẫn đến tội lỗi (2 Ti-mô-thê 2:22), đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ Hội Thánh.
4. Để Đức Thánh Linh Hướng Dẫn và Biến Đổi: Đời sống Cơ Đốc không phải là nỗ lực tự cải thiện bằng sức riêng, mà là sự đầu phục để Thánh Linh của Đức Chúa Trời hành động. “Vì nếu anh em sống theo xác thịt thì phải chết; nhưng nếu nhờ Thánh Linh, làm cho chết các việc của thân thể, thì anh em sẽ sống” (Rô-ma 8:13). Mỗi ngày, hãy cầu xin Ngài lấp đầy, kiểm soát và tạo nên bông trái Thánh Linh trong bạn (Ga-la-ti 5:22-23).
Lời Chúa Giê-xu phán với người phụ nữ, và với mỗi chúng ta ngày nay, “Hãy đi, và từ rày đừng phạm tội nữa” không phải là một gánh nặng không thể mang nổi, càng không phải là một sự mâu thuẫn với thực tế tội lỗi của nhân loại. Trái lại, đây là mệnh lệnh đầy hy vọng. Nó bắt nguồn từ sự tha thứ trọn vẹn của Thập Tự Giá và được ban quyền năng bởi sự Phục Sinh của Đấng Christ. Nó xác nhận rằng trong Ngài, chúng ta có một địa vị mới – con cái Đức Chúa Trời, được xưng công bình – và kêu gọi chúng ta bước đi trong tình trạng mới, phản ánh địa vị đó mỗi ngày một rõ hơn.
Hành trình “đừng phạm tội nữa” là một cuộc hành trình của sự biến đổi bởi ân điển, được thực hiện trong sự lệ thuộc hoàn toàn vào Đấng Christ và cộng đồng Hội Thánh. Khi vấp ngã – và chúng ta sẽ vấp ngã – chúng ta không bị kết án, mà được mời gọi quay trở lại với cùng một nguồn ân điển đó, nhận lấy sự tha thứ, đứng dậy và tiếp tục bước đi. “Vì Đức Chúa Trời là Đấng hay làm cho mọi ơn trở nên dư dật, hầu cho anh em… luôn luôn có đủ mọi thứ cần dùng, lại còn rời rộng nữa để làm các việc lành” (2 Cô-rinh-tô 9:8). Hãy bước đi trong sự tự do của ân điển và quyền năng biến đổi ấy.