Hội thánh liên hiệp là gì?

Trong bối cảnh một thế giới đầy chia rẽ và xung đột, ngay cả trong cộng đồng Cơ Đốc, khái niệm về một Hội Thánh liên hiệp trở nên vừa là lời hứa quý báu vừa là mệnh lệnh khẩn thiết. Đây không phải là sự hợp nhất mang tính tổ chức hay giáo phái, mà là sự hiệp một thuộc linh sâu sắc, xuất phát từ chính bản tính của Đức Chúa Trời và được biểu lộ qua mối liên hệ của các tín hữu với Chúa Giê-xu Christ và với nhau. Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu vào nền tảng Kinh Thánh, bản chất, các trở ngại và biểu hiện thực tiễn của sự liên hiệp trong Hội Thánh.

Nguồn gốc tối thượng của sự liên hiệp Hội Thánh không nằm ở các chương trình hay nỗ lực của con người, mà bắt nguồn từ chính sự hiệp một của Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Trong lời cầu nguyện thiêng liêng trước khi chịu nạn, Chúa Giê-xu đã cầu xin Cha: “Hầu cho hết thảy đều hiệp làm một, như Cha ở trong Con, và Con ở trong Cha; lại cho họ cũng ở trong chúng ta, đặng thế gian tin rằng Cha đã sai Con đến” (Giăng 17:21). Đây là khuôn mẫu tối cao: sự hiệp một giữa Cha và Con. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “hiệp làm một” là “hen” (εἷς), nhấn mạnh đến một sự hợp nhất hữu cơ, không thể tách rời. Sự liên hiệp của chúng ta là sự mở rộng và phản chiếu mối tương giao thần thượng đó.

Sứ đồ Phao-lô cũng làm sáng tỏ bản chất của sự hiệp một này qua hình ảnh về Thân Thể của Đấng Christ. “Vì chưng chúng ta hoặc người Giu-đa, hoặc người Gờ-réc, hoặc tôi mọi, hoặc tự chủ, đều đã chịu phép báp-tem chung một Thánh Linh đặng hiệp làm một thân; và chúng ta đều đã chịu uống chung một Thánh Linh nữa” (1 Cô-rinh-tô 12:13). Từ “hiệp làm một thân” trong tiếng Hy Lạp là “eis hen soma” (εἰς ἓν σῶμα) – được báp-tem vào trong một thân thể. Điều này cho thấy sự liên hiệp là một thực tại thuộc linh đã được Thánh Linh thiết lập, không phải điều chúng ta tạo ra, nhưng là điều chúng ta phải gìn giữ.

Vậy, “chất kết dính” tạo nên và duy trì sự liên hiệp này là gì? Kinh Thánh chỉ ra ba “dây liên lạc” thiết yếu:

1. Dây Liên Lạc Của Sự Bình An (Sự Hòa Thuận): Phao-lô khuyên: “Hãy chịu lấy nhau và tha thứ nhau, nếu ai trong anh em có sự oán trách cùng kẻ khác. Chúa đã tha thứ anh em thể nào, thì anh em cũng hãy tha thứ thể ấy. Nhưng trên hết mọi sự đó, phải mặc lấy lòng yêu thương, vì là dây liên lạc của sự trọn vẹn” (Cô-lô-se 3:13-14). Ở đây, “dây liên lạc của sự trọn vẹn” trong nguyên văn Hy Lạp là “syndesmos tes teleiotetos” (σύνδεσμος τῆς τελειότητος). “Syndesmos” có nghĩa là dây buộc, mối liên kết. Sự trọn vẹn hay trưởng thành thuộc linh (teleiotetos) được gắn kết với nhau bằng tình yêu thương và sự tha thứ.

2. Dây Liên Lạc Của Sự Hiệp Một Thánh Linh Ban Cho: Trong Ê-phê-sô 4:3, Phao-lô ra lệnh: “Hãy chịu đựng nhau trong sự yêu thương, dùng dây hòa thuận gìn giữ sự hiệp một của Thánh Linh”. “Dây hòa thuận” hay “dây liên lạc của sự hòa bình” (“syndesmos tes eirenes” – σύνδεσμος τῆς εἰρήνης) là phương tiện để chúng ta gìn giữ (“tereo” – τηρέω, có nghĩa là canh giữ, bảo vệ cẩn thận) một điều đã có: “sự hiệp một của Thánh Linh”. Đây là một khía cạnh then chốt: Sự hiệp một là công tác của Thánh Linh, nhiệm vụ của chúng ta là sống xứng đáng với ơn đó, “gìn giữ” nó bằng thái độ nhu mì, nhịn nhục và yêu thương.

3. Sự Hiệp Một Của Thánh Linh Trong Sự Hiệp Thông Của Thân Thể: Ê-phê-sô 4:4-6 liệt kê bảy yếu tố nền tảng tạo nên sự hiệp một: “Chỉ có một thân, một Thánh Linh... một Chúa, một đức tin, một phép báp-tem, một Đức Chúa Trời, một Cha của mọi người”. Sự đa dạng trong chức vụ và ân tứ (câu 7-12) không phá vỡ, nhưng phục vụ cho sự hiệp nhất này, nhằm mục đích: “cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời, mà nên bậc thành nhân, được tầm thước vóc giạc trọn vẹn của Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:13). Mục tiêu là sự trưởng thành thuộc linh tập thể, phản chiếu hình ảnh trọn vẹn của Đấng Christ.

Lịch sử Hội Thánh cho thấy nhiều trở ngại phá vỡ sự hiệp một. Kinh Thánh không lảng tránh những vấn đề này và đưa ra giải pháp rõ ràng:

• Tính Xác Thịt Và Sự Tranh Cạnh: Hội Thánh tại Cô-rinh-tô chia rẽ vì tôn sùng lãnh đạo (1 Cô-rinh-tô 1:10-13; 3:3-4). Phao-lô kết án thái độ này là “tính xác thịt” và “còn tầm thường”. Giải pháp là nhìn lên Đấng Christ là trung tâm duy nhất: “Đấng Christ bị phân rẽ ra sao?” (1 Cô-rinh-tô 1:13).
• Sự Kiêu Ngạo Và Tư Lợi: Phi-líp 2:1-11 là phương thuốc hữu hiệu. Sự hiệp một đến từ việc có cùng một tâm tình, tình yêu thương, tư tưởng (câu 2), và đặc biệt là có “cái tâm trạng như Đấng Christ đã có” (câu 5) – tâm trạng khiêm nhường, tự hạ, vâng phục, không tìm tư lợi. Từ Hy Lạp cho “tư lợi” là “kenodoxia” (κενοδοξία), nghĩa là sự hư không của vinh hiển, sự khoe khoang rỗng tuếch.
• Thành Kiến Và Hàng Rào Ngăn Cách Văn Hóa/Xã Hội: Sự kiện trong Hội Thánh đầu tiên giữa tín hữu gốc Hê-bơ-rơ và gốc Hy Lạp (Công vụ 6:1-7) cho thấy vấn đề thiên vị. Giải pháp là sự nhạy bén thuộc linh, bổ nhiệm những người đầy dẫy Đức Thánh Linh và sự khôn ngoan để phục vụ, qua đó gìn giữ sự hòa hợp.

Một Hội Thánh liên hiệp không có nghĩa là mọi người đều giống nhau, nhưng là hiệp một trong sự đa dạng. Các biểu hiện cụ thể bao gồm:

1. Sự Hiệp Thông (Koinonia) Sâu Sắc: Từ Hy Lạp “koinonia” (κοινωνία) chỉ sự thông công, sự chia sẻ, sự cộng tác. Hội Thánh đầu tiên “cứ vững bền ở trong sự dạy dỗ của các sứ đồ, sự thông công với nhau, lễ bẻ bánh và sự cầu nguyện” (Công vụ 2:42). Sự thông công này được thể hiện qua việc chia sẻ tài vật cho nhau (Công vụ 2:44-45; 4:32-35).
2. Sự Cầu Nguyện Chung Với Một Tấm Lòng: Công vụ 4:24 ghi lại, khi bị bắt bớ, các môn đồ “đồng lòng cất tiếng lên cầu Đức Chúa Trời”. “Đồng lòng” dịch từ “homothymadon” (ὁμοθυμαδόν), một từ rất mạnh mẽ, diễn tả sự nhất trí hoàn toàn, cùng một ý chí và cảm xúc.
3. Tình Yêu Thương Là Bằng Chứng Hùng Hồn: Chúa Giê-xu phán: “Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy. Nếu các ngươi yêu nhau, thì ấy là tại điều đó mà thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ ta” (Giăng 13:34-35). Tình yêu thương hữu hình, hy sinh là dấu hiệu nhận biết và cũng là phương tiện để thế gian tin nhận Đấng Christ (Giăng 17:21).
4. Chung Sự Nhìn Về Mục Tiêu Truyền Giáo: Sự hiệp một không phải để tự mãn, nhưng để làm chứng. Phao-lô mô tả ông và các đồng lao “là bạn làm việc với Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 3:9), cùng hướng đến mục tiêu rao truyền Phúc Âm.

Làm thế nào để mỗi tín hữu góp phần xây dựng sự liên hiệp trong Hội Thánh địa phương và toàn cầu?

• Tập Trung Vào Những Điều Cốt Lõi, Linh Động Với Những Điều Không Cốt Lõi: Phân biệt giữa chân lý nền tảng (ví dụ: thần tính của Đấng Christ, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin) và những quan điểm thần học phụ, tập quán thờ phượng hay sự nhấn mạnh khác. Giữ vững điều cốt lõi, nhưng thể hiện lòng nhân từ, khiêm nhường và kiên nhẫn trong những điều phụ (Ê-phê-sô 4:2).
• Thực Hành Sự Tha Thứ Và Hòa Giải Cách Chủ Động: Khi có sự xúc phạm, hãy làm theo Ma-thi-ơ 18:15-17. Mục tiêu là phục hồi, không phải kết án. Nhớ rằng chúng ta đã được tha thứ một món nợ khổng lồ bởi Đấng Christ (Ma-thi-ơ 18:21-35).
• Tích Cực Tham Gia Vào Đời Sống Hiệp Thông: Không chỉ dự nhóm Chúa Nhật, nhưng chủ động xây dựng mối quan hệ sâu sắc qua các nhóm nhỏ, các buổi cầu nguyện chung, và việc chia sẻ cuộc sống. “Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau, và hễ anh em thấy ngày ấy hầu gần chừng nào, thì càng phải làm như vậy chừng nấy” (Hê-bơ-rơ 10:25).
• Sử Dụng Ân Tứ Để Gây Dựng, Không Để Tôn Vinh Bản Thân: Mọi ân tứ thuộc linh đều đến từ một Thánh Linh, với mục đích “sự gây dựng thân thể Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:12). Hãy dùng ân tứ mình có để phục vụ và nâng đỡ anh chị em, không để tranh cạnh hay gây chia rẽ (1 Cô-rinh-tô 12-14).
• Cầu Nguyện Cho Sự Hiệp Một Của Hội Thánh: Hãy noi gương Chúa Giê-xu (Giăng 17) và Phao-lô (Phi-líp 1:3-11) để thường xuyên cầu nguyện cho các anh chị em cùng đức tin, cho các vị lãnh đạo, và cho Hội Thánh toàn cầu.

Hội Thánh liên hiệp là một thực tại thuộc linh do chính Đức Thánh Linh tạo nên, dựa trên nền tảng hiệp một của Ba Ngôi Đức Chúa Trời và được bày tỏ qua mối liên hệ hữu cơ của các chi thể trong Thân Thể Đấng Christ. Đây không phải là sự đồng phục hay nhất trí về mọi chi tiết, nhưng là sự hiệp một trong đa dạng, được kết chặt bởi tình yêu thương, sự bình an và đức tin chung nơi Chúa Giê-xu Christ. Trách nhiệm của mỗi chúng ta là “hết sức giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh” bằng đời sống khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục và chịu đựng nhau trong tình yêu thương. Khi Hội Thánh sống trong sự liên hiệp chân thật, đó sẽ là một chứng cớ hùng hồn cho thế gian về tình yêu của Đức Chúa Trời và chân lý của Phúc Âm, khiến nhiều người tin nhận Danh Chúa.

“Lại nguyền xin sự bình an của Đấng Christ cai trị trong lòng anh em, là bề trong thân thể Ngài, anh em đã được gọi đến đặng hiệp làm một; và phải biết ơn!” (Cô-lô-se 3:15).