Thế Hệ Chứng Kiến Y-sơ-ra-ên Tái Lập Và Sự Trở Lại Của Đấng Christ
Trong những thảo luận về thời kỳ cuối cùng, một câu hỏi nổi bật và thu hút nhiều sự chú ý của các nhà nghiên cứu Kinh Thánh là: “Liệu thế hệ những người đã chứng kiến Y-sơ-ra-ên tái thiết một quốc gia (ngày 14 tháng 5 năm 1948) có còn sống cho đến Sự Trở Lại Thứ Hai của Chúa Giê-xu Christ không?” Câu hỏi này bắt nguồn từ việc giải nghĩa lời tiên tri của chính Chúa Giê-xu trong Ma-thi-ơ 24 và các sách tiên tri khác. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích bối cảnh Kinh Thánh, ngôn ngữ nguyên bản, và các quan điểm thần học để làm sáng tỏ vấn đề phức tạp này, với mục đích không phải để đưa ra một lời tiên tri mới, nhưng để hiểu rõ hơn Lời Chúa và sống với thái độ tỉnh thức, mong đợi.
I. Nền Tảng Kinh Thánh: Lời Tiên Tri Về Cây Vả Và Thế Hệ Này
Trọng tâm của câu hỏi nằm ở phân đoạn Ma-thi-ơ 24:32-34 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925):
“Hãy nghe lời ví dụ về cây vả: Vừa khi nhánh nó trở nên non và nứt lộc, thì các ngươi biết mùa hạ gần tới. Cũng vậy, khi các ngươi thấy mọi điều ấy, khá biết rằng Con người gần đến, Ngài đang ở nơi cửa. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, dòng dõi nầy chẳng qua trước khi mọi điều kia chưa xảy đến.”
Để hiểu đúng, chúng ta cần giải nghĩa ba yếu tố then chốt:
1. "Cây vả" (τὴν συκῆν - tēn sykēn) là biểu tượng gì? Trong Cựu Ước, cây vả thường được dùng như một hình ảnh tượng trưng cho dân tộc Y-sơ-ra-ên (Ô-sê 9:10; Giê-rê-mi 24:1-10; Na-hum 3:12). Trong bối cảnh của Ma-thi-ơ 24, sau khi Chúa nói về sự hủy phá đền thờ Giê-ru-sa-lem (c.2) và các dấu hiệu của thời kỳ cuối (c.4-31), thì hình ảnh "cây vả" ở đây rất có ý nghĩa khi được hiểu là dân Y-sơ-ra-ên. “Nhánh non” (κλάδος - klados) và “nứt lộc” (γίνομαι ἁπαλός - ginomai hapalos) mô tả sự hồi sinh, sự sống lại sau một thời kỳ dài khô héo (tượng trưng cho thời kỳ lưu đày và tản lạc).
2. "Mọi điều ấy" (πάντα ταῦτα - panta tauta) chỉ điều gì? Cụm từ này quay ngược lại các dấu hiệu được liệt kê từ đầu chương 24: chiến tranh, nạn đói, động đất (c.7), sự bắt bớ (c.9), nhiều tiên tri giả (c.11), Tin Lành được truyền ra khắp đất (c.14), và đặc biệt là “sự gớm ghiếc tàn nát” đứng trong nơi thánh (c.15) cùng với các hiện tượng thiên văn kinh hoàng (c.29).
3. "Dòng dõi nầy" (ἡ γενεὰ αὕτη - hē genea hautē) ám chỉ ai? Đây là trọng tâm của cuộc tranh luận. Từ Hy Lạp genea có thể được hiểu theo ba nghĩa chính: (a) Một thế hệ người (khoảng 40-80 năm); (b) Một chủng tộc, dân tộc (như dân Y-sơ-ra-ên); (c) Một loại người có đặc tính nhất định (như thế hệ gian ác, không tin).
II. Sự Tái Lập Quốc Gia Y-sơ-ra-ên Năm 1948: Ứng Nghiệm Lời Tiên Tri?
Sự kiện ngày 14 tháng 5 năm 1948, khi Nhà nước Y-sơ-ra-ên tuyên bố độc lập, được nhiều nhà giải kinh xem như một sự ứng nghiệm kỳ diệu của nhiều lời tiên tri Cựu Ước về sự phục hồi dân tộc sau một thời kỳ tản lạc khắp thế giới (Diaspora).
- Ê-xê-chi-ên 37:21-22 chép: “Nầy, ta sẽ thâu lấy con cái Y-sơ-ra-ên từ giữa các dân… Ta sẽ làm cho chúng nó hiệp làm một nước trong đất, trên các núi của Y-sơ-ra-ên.” Sự “sống lại” của những hài cốt khô trong thung lũng (c.1-14) được hiểu là hình ảnh tiên tri về sự phục hưng quốc gia sau gần 2000 năm mất nước.
- Ê-sai 66:8 hỏi một cách đầy hình ảnh: “Một nước có thể sanh ra trong một ngày được sao?” Sự tái lập Y-sơ-ra-ên đúng là đã xảy ra “trong một ngày” theo nghĩa đen.
- Lu-ca 21:24 ghi lời Chúa: “Và họ sẽ bị ngã dưới lưỡi gươm, sẽ bị đem đi làm phu tù giữa các dân, thành Giê-ru-sa-lem sẽ bị dân ngoại giày đạp, cho đến chừng nào các kỳ dân ngoại được trọn.” Nhiều người tin rằng sự kiện năm 1948 (và đặc biệt là chiếm lại Giê-ru-sa-lem năm 1967) đánh dấu sự kết thúc “các kỳ dân ngoại.”
Như vậy, việc “nhánh cây vả đâm chồi nảy lộc” được xem là một dấu hiệu quan trọng, báo hiệu “mùa hạ” – tức thời kỳ cuối cùng – đã gần kề.
III. Phân Tích "Thế Hệ Này": Ba Cách Giải Nghĩa Chính
Việc giải thích cụm từ “dòng dõi nầy” (Ma-thi-ơ 24:34) sẽ quyết định cách chúng ta trả lời câu hỏi chính của bài viết.
Cách giải nghĩa 1: Thế hệ người đang sống cùng thời với Chúa Giê-xu.
Theo quan điểm này, “mọi điều ấy” (c.33) chỉ áp dụng cho sự hủy phá thành Giê-ru-sa-lem năm 70 S.C. bởi quân La Mã. “Dòng dõi nầy” là thế hệ người Do Thái đang nghe Chúa giảng vào thế kỷ thứ nhất. Lời tiên tri này đã được ứng nghiệm cách đầy đủ trong thế hệ đó. Quan điểm này tách biệt hoàn toàn các sự kiện năm 70 S.C. với sự trở lại thứ hai trong tương lai.
Cách giải nghĩa 2: Dân tộc Y-sơ-ra-ên.
Từ genea cũng có thể mang nghĩa “chủng tộc” (race, stock). Chúa Giê-xu có thể đang khẳng định rằng dân tộc Y-sơ-ra-ên sẽ không bị tiêu diệt cho đến khi mọi điều Ngài vừa tiên tri được ứng nghiệm. Đây là một lời hứa về sự tồn tại vĩnh cửu của dân tộc Do Thái, phù hợp với lời hứa trong Giê-rê-mi 31:35-37. Cách giải nghĩa này không liên kết trực tiếp thế hệ năm 1948 với sự trở lại.
Cách giải nghĩa 3: Thế hệ chứng kiến sự bắt đầu của các dấu hiệu thời kỳ cuối.
Đây là cách giải nghĩa phổ biến trong thuyết tiền thiên hy (Premillennialism). Theo đó, “mọi điều ấy” bắt đầu xảy ra (không phải tất cả đã xảy ra) với các dấu hiệu nhận biết, mà đỉnh điểm là “cây vả đâm chồi” – tức sự phục hưng của Y-sơ-ra-ên. “Thế hệ này” ám chỉ thế hệ người bắt đầu chứng kiến những dấu hiệu đó xảy ra cùng lúc (bao gồm việc Y-sơ-ra-ên tái lập quốc gia). Thế hệ đó sẽ không qua đi cho đến khi tất cả các sự kiện trong lời tiên tri, kể cả sự trở lại vinh hiển của Chúa, được hoàn tất. Nếu chấp nhận cách giải nghĩa này, và nếu coi năm 1948 là “chồi non” của cây vả, thì câu trả lời cho câu hỏi ban đầu sẽ là “CÓ” – thế hệ chứng kiến năm 1948 (với độ dài một thế hệ theo Kinh Thánh, thường được hiểu là khoảng 40-80 năm) sẽ còn sống để thấy Chúa trở lại.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Dù chúng ta nghiêng về cách giải nghĩa nào, Kinh Thánh luôn nhấn mạnh đến thái độ và đời sống của chúng ta trong khi chờ đợi, hơn là việc tính toán ngày giờ.
1. Sống Với Tinh Thần Tỉnh Thức (Ma-thi-ơ 24:42-44): Chúa phán: “Vậy hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến.” Ứng dụng thực tế là chúng ta không được sống buông thả, thờ ơ thuộc linh, nhưng phải luôn ở trong tình trạng sẵn sàng: sẵn sàng gặp Chúa qua sự chết hoặc qua sự tái lâm. Điều này bao gồm việc giữ mối tương giao với Chúa qua sự cầu nguyện, học Lời Chúa và vâng lời.
2. Trung Tín Trong Chức Vụ (Ma-thi-ơ 24:45-47): Chúa khen ngợi đầy tớ trung tín và khôn ngoan, được chủ giao phó công việc trong nhà. Đời sống chúng ta phải là đời sống phục vụ – phục vụ Chúa và phục vụ anh chị em trong Hội Thánh – với lòng trung tín, cho dù Chúa đến sớm hay muộn. Sự trung tín trong những việc nhỏ là thước đo của lòng trung tín với Chúa.
3. Sẵn Sàng Về Phương Diện Thuộc Linh (Ma-thi-ơ 25:1-13 - Dụ ngôn Mười Trinh Nữ): Dầu trong đèn tượng trưng cho Đức Thánh Linh và đời sống thuộc linh được nuôi dưỡng. Năm trinh nữ khôn ngoan mang theo dầu dự trữ, tức là họ có một mối quan hệ cá nhân, liên tục với Chúa, không chỉ dựa trên nghi lễ hay truyền thống. Chúng ta cần thường xuyên “tích trữ dầu” bằng sự thờ phượng, xưng tội, và đầu phục Chúa.
4. Đầu Tư Cho Vương Quốc Đời Đời (Ma-thi-ơ 25:14-30 - Dụ ngôn Ta-lâng): Chúa đã giao cho mỗi chúng ta những “ta-lâng” (năng lực, cơ hội, tài nguyên, thời gian) để đầu tư cho công việc Nước Trời. Thay vì lo lắng hay sợ hãi về tương lai, chúng ta được kêu gọi hãy trung tín sử dụng những gì Chúa ban để làm vinh hiển Danh Ngài và đem người khác đến với sự cứu rỗi. Mỗi ngày là một cơ hội để làm sinh lợi những gì Chúa giao phó.
V. Kết Luận: Mong Đợi Trong Hi Vọng Và Trách Nhiệm
Vậy, liệu thế hệ 1948 có còn sống đến ngày Chúa trở lại? Dựa trên việc giải nghĩa nghiêm túc Ma-thi-ơ 24:32-34 và các lời tiên tri liên quan, có một khả năng đáng cân nhắc rằng câu trả lời là “Có”. Sự hồi sinh của Y-sơ-ra-ên là một dấu hiệu quan trọng, giống như chồi non trên cây vả, báo hiệu mùa của Chúa đã rất gần. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu cũng phán rõ: “Về ngày và giờ đó, chẳng ai biết được, thiên sứ trên trời hay là Con cũng chẳng biết; chỉ Cha mà thôi” (Ma-thi-ơ 24:36).
Do đó, mục đích của các dấu hiệu và lời tiên tri không phải để chúng ta tính toán một lịch trình, mà để thúc giục chúng ta sống một đời sống thánh khiết, tỉnh thức và nhiệt thành trong chức vụ. Dù thế hệ nào được chứng kiến sự trở lại vinh quang của Đấng Christ, thì mệnh lệnh cho mỗi chúng ta vẫn không thay đổi: “Vậy thì hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào, không biết giờ nào” (Ma-thi-ơ 25:13).
Hãy để lời cảnh báo và hứa phước trong Khải Huyền 22:20 kết thúc cho sự suy ngẫm của chúng ta: “Đấng làm chứng cho những điều ấy, phán rằng: Phải, ta đến mau chóng. A-men, lạy Chúa Giê-xu, xin hãy đến!” Ước nguyện của chúng ta không phải là thỏa mãn sự tò mò về thời gian, mà là khao khát được gặp Vua của chúng ta, và sống ngay bây giờ sao cho xứng đáng với sự chờ đợi ấy.