George Whitefield là ai?
Trong lịch sử Hội Thánh, một số cá nhân được Chúa sử dụng cách đặc biệt để thức tỉnh tâm linh cho hàng ngàn người. George Whitefield (1714–1770) là một trong những nhân vật như thế. Ông được nhớ đến như nhà giảng đạo vĩ đại của phong trào Đại Tỉnh Thức, người đã rao giảng cho hàng triệu người tại Anh và Mỹ, với một đam mê cháy bỏng về sự tái sinh và ơn cứu rỗi trong Đấng Christ. Bài viết này sẽ khám phá cuộc đời, thần học, và di sản của Whitefield, đồng thời rút ra những bài học thiết thực cho Cơ đốc nhân ngày nay.
1. Cuộc Đời và Sự Cải Đạo của George Whitefield
George Whitefield sinh ngày 16 tháng 12 năm 1714 tại Gloucester, Anh. Cha ông mất sớm, gia đình sống trong cảnh khó khăn. Nhờ sự giúp đỡ của một người bạn, Whitefield được vào học tại trường Crypt School, và sau đó vào Đại học Oxford năm 1732. Tại Oxford, ông gia nhập câu lạc bộ “Holy Club” do hai anh em John và Charles Wesley lãnh đạo. Nhóm này chú trọng kỷ luật tâm linh, bác ái và học Kinh Thánh. Tuy nhiên, Whitefield vẫn chưa thực sự được tái sinh. Ông miệt mài với các việc lành nhưng không tìm được sự bình an. Đến năm 1735, qua việc đọc cuốn Đời sống của Chúa trong linh hồn con người của Henry Scougal, Whitefield nhận ra rằng sự cứu rỗi không đến bởi nỗ lực bản thân mà bởi đức tin vào Đấng Christ. Ông kinh nghiệm sự tái sinh sâu sắc, được mô tả như “một cảm giác khao khát Chúa Giê-xu mãnh liệt”. Điều này đã định hình toàn bộ chức vụ sau này của ông.
2. Chức vụ Giảng đạo và Việc Giảng Ngoài Trời
Sau khi tốt nghiệp, Whitefield được phong chức mục sư Anh giáo năm 1736, lúc 21 tuổi. Ông bắt đầu giảng đạo tại các nhà thờ địa phương và nhanh chóng thu hút đám đông nhờ giọng nói truyền cảm mạnh mẽ và nội dung nhấn mạnh vào sự cần thiết của sự tái sinh. Tuy nhiên, nhiều nhà thờ đóng cửa với ông vì lo ngại về sự nhiệt thành quá mức. Whitefield đã phản ứng bằng cách giảng ngoài trời – một hành động chưa từng có vào thời đó. Ông ra đồng, công viên, bãi mỏ than, và bất cứ nơi nào có thể tập hợp người nghe. Điều này hoàn toàn phù hợp với lời Chúa Giê-xu truyền: “Hãy đi khắp thế gian, giảng Tin Lành cho mọi người” (Mác 16:15). Whitefield tin rằng nếu người ta không đến nhà thờ, thì nhà thờ phải đến với họ. Hàng ngàn người lắng nghe, và nhiều người đã ăn năn, khóc lóc tìm kiếm Đấng Christ.
3. Các Chuyến Đi Truyền Giáo đến Mỹ và Vai Trò trong Đại Tỉnh Thức
Whitefield đã thực hiện bảy chuyến đi đến các thuộc địa Mỹ giữa những năm 1738 và 1770. Ông trở thành nhà truyền giáo nổi tiếng nhất tại Mỹ thời bấy giờ. Trong chuyến đi đầu tiên, ông đến Savannah, Georgia, nơi ông quan tâm đến việc thành lập trại mồ côi Bethesda. Nhưng ảnh hưởng lớn nhất của ông là qua các buổi giảng đại chúng tại New England, Middle Colonies, và miền Nam. Whitefield đã giảng cho các đám đông lên đến 20.000–30.000 người, không có hệ thống âm thanh, nhưng giọng nói vang xa của ông vẫn khiến mọi người nghe được. Các bài giảng của ông nhấn mạnh sự cần thiết phải được tái sinh (Giăng 3:3), sự công bình của Đấng Christ, và lòng ăn năn. Nhiều nhà sử học coi Whitefield là nhân vật chủ chốt khởi xướng Đại Tỉnh Thức lần thứ nhất tại Mỹ, cùng với Jonathan Edwards và những người khác. Sự thức tỉnh này đã thay đổi xã hội Mỹ, dọn đường cho độc lập và đạo đức Tin Lành.
4. Thần học của George Whitefield
Whitefield là người theo thần học Calvin, tin vào chủ quyền tuyệt đối của Đức Chúa Trời trong sự cứu rỗi. Ông đề cao ân điển không điều kiện, sự bất lực của con người, và sự chọn lựa từ trước. Tuy nhiên, ông cũng tin rằng việc rao giảng Phúc Âm phải được thực hiện cho mọi người, vì Chúa dùng lời giảng để kêu gọi người được chọn. Điều này dẫn đến mâu thuẫn với John Wesley, người theo thuyết Arminius và tin vào ý chí tự do. Dù bất đồng thần học, Whitefield vẫn duy trì tình bạn với Wesley, và ông từ chối tranh cãi công khai. Ông nói: “Chúng tôi sẽ không tranh luận về những điểm này cho đến khi gặp nhau trên thiên đàng”. Thái độ đó cho thấy ông coi trọng sự hiệp một trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:3).
Trọng tâm giảng dạy của Whitefield là sự tái sinh – kinh nghiệm cá nhân với Đấng Christ. Ông thường trích dẫn Giăng 3:3: “Nếu một người không được sinh lại, thì không thể thấy vương quốc Đức Chúa Trời”. Ông thách thức các tín đồ hình thức và kêu gọi mọi người kinh nghiệm sự biến đổi bởi Thánh Linh.
5. Mối Quan hệ với John Wesley và Phong Trào Giám Lý
Whitefield, cùng với Wesley, được xem là người sáng lập phong trào Giám Lý (Methodism). Họ cùng nhau hoạt động trong Holy Club và chia sẻ nhiệt huyết truyền giáo. Tuy nhiên, về sau, sự khác biệt thần học đã khiến họ đi theo những hướng khác nhau. Whitefield chấp nhận thuyết tiền định của Calvin, trong khi Wesley phản đối. Dù vậy, Whitefield vẫn mời Wesley giảng tại các nhà nguyện của mình, và Wesley đã đọc bài điếu văn tại đám tang của Whitefield. Mối quan hệ này là tấm gương về sự tôn trọng và tình yêu thương giữa những người có quan điểm khác biệt trong Đấng Christ.
6. Di sản và Ảnh hưởng
Whitefield qua đời ngày 30 tháng 9 năm 1770 tại Newburyport, Massachusetts, sau một chuyến giảng đạo ở Mỹ. Lời cuối cùng của ông là: “Chúa Giê-xu, tôi đang mệt mỏi trên giường rơm, nhưng tôi sẽ không đổi giường rơm này lấy cung điện của Pha-ra-ôn. Tôi đang đi về nhà!”. Hàng ngàn người đưa tiễn ông. Di sản của Whitefield vẫn còn sống động. Ông đã giảng khoảng 18.000 bài giảng trong đời, viết nhiều sách và thư từ. Ông được coi là một trong những nhà truyền giáo vĩ đại nhất mọi thời đại, người đã thay đổi lịch sử nước Mỹ và Anh. Các nhà lãnh đạo tôn giáo như Charles Spurgeon và D. Martyn Lloyd-Jones đều xem Whitefield là hình mẫu về sự nhiệt thành trong giảng đạo.
7. Những Bài học Thực tiễn cho Cơ đốc nhân Ngày nay
Cuộc đời của George Whitefield không chỉ là một câu chuyện lịch sử, mà còn là nguồn cảm hứng và dạy dỗ cho chúng ta ngày nay. Dưới đây là một số ứng dụng thiết thực:
a. Đam mê Rao giảng Tin Lành
Whitefield sống với một niềm đam mê duy nhất: rao giảng Phúc Âm cho mọi người. Ông không để những rào cản truyền thống ngăn trở, thậm chí giảng ngoài trời. Chúa Giê-xu đã truyền lệnh đại mạng (Ma-thi-ơ 28:19-20). Chúng ta cũng được kêu gọi chia sẻ đức tin với người khác, dù ở đâu. Hãy can đảm nói về Đấng Christ, sử dụng mọi cơ hội Chúa ban.
b. Nhấn mạnh vào Sự Tái sinh
Whitefield không bao giờ giảm nhẹ sứ điệp về sự tái sinh. Ông biết rằng tôn giáo hình thức không cứu được ai. Như Kinh Thánh dạy: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Chúng ta cần nhắc nhở chính mình và người khác rằng Cơ đốc giáo không phải là việc giữ nghi lễ, mà là mối quan hệ sống với Chúa Giê-xu.
c. Sống Đời Sống Hy sinh vì Phúc Âm
Whitefield đã từ bỏ sự thoải mái, đi khắp nơi, chịu khó nhọc, bệnh tật, và sự chống đối. Sứ đồ Phao-lô cũng sống như vậy: “Tôi coi mọi sự như là rơm rác, để được Đấng Christ” (Phi-líp 3:8). Chúng ta được mời gọi từ bỏ chính mình, vác thập tự giá mỗi ngày (Lu-ca 9:23). Dù không phải ai cũng được kêu gọi đi khắp thế giới, nhưng chúng ta có thể hy sinh thời gian, tiền bạc, sự thuận tiện để phục vụ Chúa và người khác.
d. Hiệp một trong Đấng Christ dù có Khác biệt
Whitefield và Wesley không đồng ý về thuyết tiền định, nhưng họ vẫn tôn trọng và yêu thương nhau. Điều này dạy chúng ta về sự hiệp nhất trong sự đa dạng. Kinh Thánh nói: “Hãy cố gắng duy trì sự hiệp nhất của Thánh Linh bằng sợi dây hòa bình” (Ê-phê-sô 4:3). Khi chúng ta tập trung vào những chân lý cốt lõi (sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu), chúng ta có thể hợp tác với anh em khác biệt một số giáo lý phụ.
e. Dựa vào Quyền năng Thánh Linh
Whitefield có giọng nói tự nhiên mạnh mẽ, nhưng ông biết rằng hiệu quả thật sự đến từ Đức Thánh Linh. Ông thường cầu nguyện trước khi giảng và kêu cầu Thánh Linh hành động. Sứ đồ Phao-lô viết: “Vì Tin Lành của tôi chẳng phải bằng lời nói khôn ngoan, nhưng bằng sự bày tỏ của Thánh Linh và quyền phép” (1 Cô-rinh-tô 2:4). Khi chúng ta làm chứng hay phục vụ, hãy luôn nhờ cậy Thánh Linh, không cậy sự khôn ngoan hay nỗ lực riêng.
Kết luận
George Whitefield là một món quà Chúa ban cho Hội Thánh. Cuộc đời ông minh họa quyền năng của Phúc Âm khi được rao giảng với lòng nhiệt thành và sự phó thác cho Đức Chúa Trời. Whitefield đã sống trọn vẹn cho sứ mạng và để lại di sản vĩ đại. Hôm nay, chúng ta cũng được kêu gọi bước đi trong tinh thần ấy: nhiệt thành rao truyền Đấng Christ, sống đời tái sinh, yêu thương anh em, và cậy nơi Thánh Linh. Ước gì Hội Thánh lại được đốt cháy bởi cùng một ngọn lửa đã thúc đẩy Whitefield, để nhiều người được cứu và Danh Chúa được tôn cao.