Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa mang tính lịch sử rõ ràng lại vừa gây tranh cãi và biến đổi thế giới sâu sắc như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngài là ai?” không chỉ là một thắc mắc học thuật, mà là câu hỏi định mệnh, quyết định niềm tin, hy vọng và vận mệnh đời đời của mỗi người. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ dựa trên nền tảng Kinh Thánh Tin Lành, khám phá thân vị, chức vụ, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su Christ.
Kinh Thánh mặc khải về Chúa Giê-su với một nghịch lý thần học đầy mầu nhiệm: Ngài vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn, vừa là con người trọn vẹn. Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm của mình bằng một tuyên bố vũ trụ: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là “Logos” (Λόγος), không chỉ đơn thuần là lời nói, mà là nguyên lý sáng tạo, lý trí và sự biểu lộ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Logos đã trở nên xác thịt (sarx - σάρξ), chỉ sự nhập thể hoàn toàn vào thế giới vật chất và con người.
Trong thư Phi-líp, Sứ đồ Phao-lô diễn tả sự hạ mình của Đấng Christ: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... nhưng đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người” (Phi-líp 2:6-7). Cụm từ “hình Đức Chúa Trời” (morphē Theou - μορφὴ Θεοῦ) nói đến thực thể và bản chất thần thượng thật sự của Ngài. Ngài không chỉ “giống” Đức Chúa Trời; Ngài là Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, Ngài đã tự nguyện lấy “hình tôi tớ” (morphē doulou - μορφὴ δούλου) và trở nên hoàn toàn con người. Sự nhập thể này được ứng nghiệm qua sự giáng sinh đồng trinh, như lời tiên tri Ê-sai: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên” (Ê-sai 7:14). “Em-ma-nu-ên” trong tiếng Hê-bơ-rơ (‘Immanu’el - עִמָּנוּאֵל) có nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23).
Chúa Giê-su hoàn thành trọn vẹn ba chức vụ Mê-si-a được báo trước trong Cựu Ước.
1. Đấng Tiên Tri: Ngài là Lời của Đức Chúa Trời được nhập thể, là Đấng tiên tri vĩ đại nhất. Môi-se đã báo trước: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ lấy từ giữa vòng các ngươi, trong những anh em các ngươi, dấy lên một đấng tiên tri như ta; các ngươi khá nghe theo đấng ấy” (Phục Truyền 18:15). Chúa Giê-su không chỉ rao giảng về nước Đức Chúa Trời (Mác 1:15), mà chính Ngài là hiện thân của thông điệp đó. Các lời dạy dỗ của Ngài, như Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), không chỉ là đạo đức học, mà là sự bày tỏ thẩm quyền tuyệt đối của Đấng làm ra luật pháp.
2. Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Chức vụ này liên quan đến sự chuộc tội. Trong Cựu Ước, thầy tế lễ dâng của lễ chuộc tội thay cho dân chúng. Tuy nhiên, những của lễ đó không thể cất tội đi hoàn toàn (Hê-bơ-rơ 10:4). Chúa Giê-su là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trọn vẹn theo ban Mên-chi-xê-đéc (Thi Thiên 110:4; Hê-bơ-rơ 7). Ngài dâng chính mình Ngài làm của lễ một lần đủ cả: “Ấy là trong ý muốn đó mà chúng ta được nên thánh nhờ sự dâng thân thể của Đức Chúa Jêsus Christ một lần đủ cả” (Hê-bơ-rơ 10:10). Từ Hy Lạp cho “của lễ chuộc tội” là hilastērion (ἱλαστήριον) trong Rô-ma 3:25, mang ý nghĩa “nơi chuộc tội” hoặc “của lễ làm nguôi cơn thạnh nộ”, cho thấy Chúa Giê-su đã đổ huyết ra để giải quyết vấn đề tội lỗi một lần đủ cả.
3. Vua Hằng Hữu: Ngài là Vua được xức dầu (Māšîaḥ - מָשִׁיחַ trong Hê-bơ-rơ, hay Christos - Χριστός trong Hy Lạp, đều có nghĩa là “Đấng được xức dầu”). Thi Thiên 2 và Ê-sai 9:6-7 báo trước về một Vua cai trị đời đời. Khi Phi-lát hỏi: “Vậy, ngươi là vua sao?”, Chúa Giê-su đáp: “Thật như lời, ta là vua. Nầy, vì sao ta đã sanh và vì sao ta đã giáng thế: ấy là để làm chứng cho lẽ thật” (Giăng 18:37). Vương quốc của Ngài “không thuộc về thế gian này” (câu 36), nhưng một ngày Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để lập vương quốc hữu hình trên đất (Khải Huyền 19:11-16).
Trọng tâm của Phúc Âm nằm ở sự kiện lịch sử về cái chết và sự sống lại của Chúa Giê-su. Đây không phải là một tai nạn hay một sự hy sinh anh hùng thuần túy, mà là kế hoạch cứu chuộc từ trước muôn đời của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 1:4). Chúa Giê-su tuyên bố rõ mục đích của Ngài: “Vì Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (lytron - λύτρον) có nghĩa là giá tiền để chuộc một nô lệ được tự do. Loài người chúng ta là nô lệ cho tội lỗi và sự chết (Rô-ma 6:23), và Chúa Giê-su đã trả giá bằng chính mạng sống Ngài.
Sự sống lại của Ngài là bằng chứng quyền năng và xác nhận rằng sự chết của Ngài đã đủ và được chấp nhận. Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác nhận Ngài chính là Con Đức Chúa Trời (Rô-ma 1:4) và là trái đầu mùa của sự sống lại cho mọi người tin (1 Cô-rinh-tô 15:20). Biến cố này làm nền tảng cho đức tin Cơ Đốc, biến đổi các môn đệ nhút nhát thành những nhà chứng đạo dạn dĩ, và là lời hứa về sự sống lại thân thể cho mỗi tín hữu.
Di sản Chúa Giê-su để lại không phải là một triết lý hay một tổ chức tôn giáo, mà là một con người mới trong mối tương giao mới với Đức Chúa Trời.
1. Sự Cứu Rỗi Bởi Ân Điển Qua Đức Tin: Công lao cứu chuộc của Chúa Giê-su trở thành món quà ân điển cho bất cứ ai tin. “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời” (Giăng 3:16). Đây không phải là phần thưởng cho việc làm tốt, mà là ân điển (charis - χάρις) nhận lãnh bởi đức tin (pistis - πίστις).
2. Giao Ước Mới trong Huyết Ngài: Trong bữa Tiệc Ly, Chúa Giê-su lập giao ước mới: “Nầy là huyết ta, huyết của sự giao ước mới, đổ ra cho nhiều người được tha tội” (Ma-thi-ơ 26:28). Giao ước này ứng nghiệm lời tiên tri Giê-rê-mi về một giao ước mới, với luật pháp được ghi trong lòng (Giê-rê-mi 31:31-34; Hê-bơ-rơ 8:6-13).
3. Sự Hiện Diện của Đức Thánh Linh: Trước khi thăng thiên, Chúa Giê-su hứa ban Đấng Yên Ủi khác (Paraklētos - Παράκλητος), tức là Đức Thánh Linh, để ở cùng và ở trong tín hữu đời đời (Giăng 14:16-17). Thánh Linh làm cho Đấng Christ sống động trong đời sống chúng ta.
Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi đời sống. Dưới đây là một số áp dụng thiết thực:
- Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Nhân: Cơ Đốc giáo không phải là một tôn giáo về nghi lễ, mà là một mối quan hệ với Đấng Christ. Hãy dành thời gian mỗi ngày để cầu nguyện (trò chuyện với Ngài) và đọc Lời Ngài (Ngài phán với chúng ta).
- Sống Dưới Quyền Làm Vua của Ngài: Nhận biết Ngài là Vua nghĩa là để Ngài làm Chủ mọi lĩnh vực đời sống: tài chính, công việc, gia đình, ước mơ. “Hãy cầu xin Cha đem chúng con khỏi sự dữ, vì nước, quyền, vinh hiển đều thuộc về Cha đời đời. A-men.” (Ma-thi-ơ 6:13 - phần kết của Lời cầu nguyện Chúa dạy).
- Bước Đi Trong Sự Tha Thứ và Tha Thứ: Vì chúng ta đã nhận được sự tha thứ vô giá qua huyết Chúa Giê-su, chúng ta được kêu gọi tha thứ cho người khác. “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32).
- Làm Chứng Về Ngài: Cuộc đời được biến đổi là chứng cứ mạnh mẽ nhất. Hãy sẵn sàng chia sẻ về lý do hy vọng của mình trong chúng ta (1 Phi-e-rơ 3:15), đó chính là Chúa Giê-su.
- Sống Với Niềm Hy Vọng Về Sự Trở Lại của Ngài: Sự thăng thiên của Chúa Giê-su không phải là kết thúc. Các thiên sứ phán: “Hỡi người Ga-li-lê, sao các ngươi đứng ngóng lên trời? Jêsus nầy đã được cất lên trời khỏi giữa các ngươi, cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy.” (Công vụ 1:11). Niềm hy vọng này giúp chúng ta sống thánh khiết, hầu việc trung tín và an ủi trong mọi hoàn cảnh.
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Logos vĩnh hằng, là Ngôi Lời nhập thể, là Em-ma-nu-ên – “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta”. Ngài là Đấng Tiên Tri dạy dỗ lẽ thật, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm dâng chính mình làm của lễ chuộc tội trọn vẹn, và là Vua vĩnh hữu đang cai trị và sẽ trở lại trong vinh quang. Cuộc đời Ngài, sự chết và sống lại của Ngài, là nền tảng duy nhất cho sự cứu rỗi, hòa giải con người tội lỗi với Đức Chúa Trời thánh khiết. Di sản Ngài để lại là sự sống đời đời, Đức Thánh Linh và giao ước mới cho tất cả những ai đặt đức tin nơi Ngài.
Câu hỏi cuối cùng và quan trọng nhất không còn là “Chúa Giê-su là ai?” nữa, mà là “Ngài là ai ĐỐI VỚI BẠN?”. Phi-e-rơ đã tuyên xưng: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Nguyện mỗi chúng ta cũng có được sự mặc khải và xác tín đó, để bước vào mối tương giao sống động với Ngài, kinh nghiệm sự biến đổi quyền năng và sống với hy vọng trọn vẹn về vương quốc đời đời của Ngài. A-men.