Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa siêu việt, vừa là trung tâm của lịch sử lại vừa là câu trả lời cho số phận đời đời của con người như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi "Chúa Giê-su là ai?" không chỉ là một cuộc tra vấn lịch sử hay thần học, mà là câu hỏi quan trọng nhất mà mỗi người phải đối diện và trả lời bằng cả đời sống mình. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, cuộc đời, công việc và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh.
Ngay từ đầu sách Phúc Âm Giăng, Kinh Thánh tuyên bố một chân lý nền tảng: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Danh xưng "Ngôi Lời" (tiếng Hy Lạp: Logos) chỉ về Chúa Giê-su Christ, khẳng định sự hiện hữu đời đời, bản thể thần thượng và sự đồng đẳng trọn vẹn với Đức Chúa Trời Cha. Sự "trở nên xác thịt" (tiếng Hy Lạp: sarx egeneto) mô tả mầu nhiệm Nhập Thể: Đức Chúa Trời vô hạn, vĩnh cửu đã tự nguyện mặc lấy bản chất con người hữu hạn trong Chúa Giê-su của Na-xa-rét.
Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận điều này trong thư Phi-líp: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... song đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tôi và trở nên giống như loài người” (Phi-líp 2:6-7). Từ ngữ "hình Đức Chúa Trời" (tiếng Hy Lạp: en morphē Theou) không chỉ nói về vẻ bề ngoài mà là bản chất thật sự. Chúa Giê-su không phải một sinh vật được tạo dựng hay một vị thần thấp kém; Ngài là Đấng Tạo Hóa. Cô-lô-se 1:16 viết: “Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... cả thảy đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên.”
Chính Chúa Giê-su đã nhiều lần xưng nhận danh tính thần thượng của mình. Ngài phán: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30), và “Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha” (Giăng 14:9). Danh xưng Ngài thường dùng, "Con Người" (tiếng Hy Lạp: ho huios tou anthrōpou; tiếng Hê-bơ-rơ: Ben Adam), không chỉ nhấn mạnh nhân tính mà còn ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng có quyền cai trị đời đời từ trời đến. Hơn thế, Ngài tuyên bố danh hiệu độc quyền của Đức Chúa Trời trong Cựu Ước: “Trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có Ta” (Giăng 8:58), sử dụng từ "Ta Là" (tiếng Hy Lạp: Egō eimi), vang vọng danh xưng Đức Giê-hô-va (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14).
Mầu nhiệm Nhập Thể bắt đầu với sự giáng sinh kỳ diệu. Chúa Giê-su được thai dựng bởi quyền năng Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri (Lu-ca 1:35), ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, và người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên,” nghĩa là "Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta." Danh "Giê-su" (tiếng Hy Lạp: Iēsous; tiếng Hê-bơ-rơ: Yeshua hay Yehoshua) có nghĩa là "Giê-hô-va Cứu Rỗi" hay "Đấng Cứu" (Ma-thi-ơ 1:21).
Chức vụ công khai của Ngài, bắt đầu khoảng năm 30 tuổi, được tóm tắt trong Mác 1:15: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành.” "Tin Lành" (tiếng Hy Lạp: euangelion) nghĩa là "tin tức tốt lành" về sự cứu rỗi. Chức vụ của Ngài là một sự hòa quyện quyền năng và sự khiêm nhường: Ngài rao giảng, dạy dỗ, chữa lành người bệnh, đuổi quỷ, và bày tỏ quyền cai trị trên thiên nhiên. Các phép lạ không chỉ là hành động nhân từ mà còn là những "dấu chỉ" (tiếng Hy Lạp: sēmeia) xác nhận danh tính Đấng Mê-si và sự hiện diện của Nước Đức Chúa Trời.
Tuy nhiên, đỉnh cao của chức vụ Ngài không phải là những phép lạ vĩ đại, mà là sự hy sinh trên thập tự giá. Như chính Ngài phán: “Con người đã đến... phục sự và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ "giá chuộc" (tiếng Hy Lạp: lutron) nghĩa là giá tiền chuộc lại một nô lệ. Loài người tội lỗi là nô lệ cho tội lỗi và sự chết (Rô-ma 6:23), và cái chết thay thế của Chúa Giê-su là giá trả đủ để giải phóng chúng ta.
Sự sống lại của Ngài từ kẻ chết vào ngày thứ ba là bằng chứng tối hậu về thần tính và sự hoàn thành công việc cứu chuộc. Phao-lô khẳng định: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích... nhưng bây giờ, Đấng Christ đã từ kẻ chết sống lại” (1 Cô-rinh-tô 15:17, 20). Sự sống lại không phải là sự hồi sinh thông thường, mà là sự biến đổi vào một thân thể vinh hiển, bất tử, là trái đầu mùa của sự sống lại cho tất cả thuộc về Ngài.
Giăng Báp-tít đã giới thiệu Chúa Giê-su với lời then chốt: “Kìa, Chiên con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi!” (Giăng 1:29). Danh hiệu "Chiên Con" liên hệ trực tiếp đến hệ thống tế lễ trong Cựu Ước, đặc biệt là lễ Vượt Qua (Xuất Ê-díp-tô Ký 12). Chiên con bị giết thế mạng, và huyết nó bôi trên mày cửa đã bảo vệ dân Y-sơ-ra-ên khỏi sự phán xét. Chúa Giê-su chính là Chiên Con của Đức Chúa Trời, chịu giết vào đúng dịp lễ Vượt Qua, huyết Ngài có quyền năng rửa sạch tội lỗi và giải cứu chúng ta khỏi sự phán xét đời đời.
Thư Hê-bơ-rơ giải thích sâu sắc về chức vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của Chúa Giê-su. Ngài không phải là thầy tế lễ theo dòng A-rôn, mà “theo ban Mên-chi-xê-đéc” (Hê-bơ-rơ 5:6), một chức tế lễ đời đời. Trên thập tự giá, Ngài dâng chính mình Ngài làm của lễ một lần đủ cả: “Ngài đã dâng chính mình Ngài một lần thì xong hết, mà làm tế lễ vì tội lỗi” (Hê-bơ-rơ 7:27). Sự hy sinh của Ngài hoàn toàn có hiệu lực và không cần lặp lại, không như các của lễ tạm thời dưới thời Cựu Ước.
Qua sự chết và sống lại, Ngài trở thành Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người. “Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Giê-su Christ, là người” (1 Ti-mô-thê 2:5). Danh hiệu "Christ" (tiếng Hy Lạp: Christos; tiếng Hê-bơ-rơ: Mashiach/Mê-si) có nghĩa là "Đấng được xức dầu," chỉ về Vua, Tiên tri và Thầy Tế Lễ được hứa ban.
Sau khi sống lại, Chúa Giê-su thăng thiên về trời và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Công vụ 1:9-11; Hê-bơ-rơ 10:12). Vị trí "bên hữu" biểu thị quyền năng, thẩm quyền tối cao và sự vinh hiển. Ngài đang cai trị với tư cách là Chúa (Kyrios) trên muôn vật và đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34).
Lời hứa quan trọng nhất cho tương lai là Ngài sẽ trở lại. Thiên sứ phán với các môn đồ: “Cũng một Đức Chúa Giê-su nầy... sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Sự tái lâm của Ngài sẽ là sự kiện hữu hình, vinh hiển và đột ngột, để phán xét thế gian, hoàn tất sự cứu rỗi cho Hội Thánh Ngài và thiết lập vương quốc đời đời của Đức Chúa Trời cách trọn vẹn (Khải Huyền 19:11-16; 22:12-13).
Việc hiểu biết về Chúa Giê-su không chỉ dừng lại ở tri thức, mà phải dẫn đến sự biến đổi đời sống. Dưới đây là một số ứng dụng thiết thực:
1. Đặt Đức Tin Nơi Ngài Là Cứu Chúa Cá Nhân: Câu hỏi "Chúa Giê-su là ai?" đòi hỏi một sự đáp cá nhân. Tin Chúa Giê-su không chỉ là tin các sự kiện lịch sử về Ngài, mà là tin cậy và đầu phục Ngài. “Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài” (Giăng 1:12). Hãy ăn năn tội lỗi và tiếp nhận Ngài làm Cứu Chúa và Chủ của đời mình.
2. Bước Đi Trong Mối Quan Hệ Sống Động: Biết Chúa Giê-su là bắt đầu một mối tương giao. Điều này được nuôi dưỡng qua sự cầu nguyện (trò chuyện với Ngài), học Lời Ngài (Kinh Thánh) và vâng theo các điều răn Ngài. Chúa Giê-su phán: “Nếu các ngươi yêu mến Ta, thì giữ gìn các điều răn Ta” (Giăng 14:15).
3. Sống Với Hy Vọng Về Sự Tái Lâm: Niềm tin vào Chúa Giê-su đang cai trị và sẽ trở lại cho chúng ta một lăng kính hy vọng để nhìn mọi hoàn cảnh. Nó khích lệ chúng ta sống thánh sạch, nhiệt thành trong chức vụ và trung tín trong sự chờ đợi (Tít 2:12-13).
4. Rao Truyền Tin Lành Về Ngài: Hiểu biết về Chúa Giê-su đem lại cho chúng ta một sứ mệnh. Giống như người đàn bà Sa-ma-ri sau khi gặp Chúa Giê-su, bà “đi vào thành và nói với người tại đó” (Giăng 4:28-29). Di sản của Chúa Giê-su được tiếp nối qua Hội Thánh, qua đời sống và lời chứng của mỗi Cơ Đốc nhân.
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Đức Chúa Trời vĩnh cửu trong thân vị Con, là Đấng Tạo Hóa và là Chủ Tể của lịch sử. Ngài là Con Người hoàn hảo, đã sống một đời vô tội, chịu chết trên thập tự giá làm giá chuộc cho tội lỗi chúng ta, và đã sống lại vinh hiển. Ngài là Đấng Christ, Vua được xức dầu, là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời, và là Đấng Trung Bảo duy nhất. Ngài đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, cai trị và cầu thay, và một ngày Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét và hoàn tất mọi sự.
Cuộc đời và di sản của Ngài không chỉ là một chương trong sách sử, mà là nền tảng của thời gian và hy vọng của cõi đời đời. Lời mời gọi của Ngài vẫn vang vọng: “Hãy đến cùng Ta... và Ta sẽ cho các ngươi được an nghỉ” (Ma-thi-ơ 11:28). Câu trả lời của chúng ta cho câu hỏi "Chúa Giê-su là ai?" sẽ định hình số phận đời đời của mình. Nguyện mỗi chúng ta không chỉ biết Ngài qua nghiên cứu, mà còn gặp gỡ, tin cậy và tôn Ngài làm Chúa của cả cuộc đời.