Đức Chúa Jêsus là ánh sáng thật có ý nghĩa gì (Giăng 1:9)?

Trong sự mở đầu hùng vĩ và đầy chất thần học của Phúc Âm Giăng, sứ đồ đã giới thiệu Chúa Cứu Thế Giê-xu với một danh hiệu vô cùng sâu sắc: “Ánh sáng thật” (Giăng 1:9). Khẳng định này không chỉ là một phép ẩn dụ đẹp đẽ, mà là một tuyên bố thần học then chốt, mặc khải về căn tính, sứ mệnh và quyền năng độc nhất vô nhị của Con Đức Chúa Trời. Khi nghiên cứu chuyên sâu về cụm từ “Ánh sáng thật” (τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν - to phōs to alēthinon), chúng ta khám phá ra những tầng ý nghĩa phong phú, đối chiếu với Cựu Ước, và tìm thấy ánh sáng dẫn dắt cho hành trình đức tin của mỗi Cơ Đốc nhân.

Để hiểu trọn vẹn câu 9, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của Lời Tựa (Giăng 1:1-18). Giăng bắt đầu từ cõi đời đời: “Ban đầu có Ngôi Lời…” (Giăng 1:1). Ngôi Lời (Ὁ Λόγος - Ho Logos) là hiện thân của sự mặc khải tối cao. Trong bóng tối của tội lỗi và sự chết, Ngôi Lời mang sự sống và sự sáng đến: “Trong Ngài có sự sống, sự sống là sự sáng cho loài người” (Giăng 1:4). Sự sáng nầy chính là sự mặc khải về Đức Chúa Trời, là chân lý, sự thánh khiết và ân điển.

Kinh văn tiếp tục: “Sự sáng soi trong tối tăm, tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng” (Giăng 1:5). Tối tăm (ἡ σκοτία - hē skotia) tượng trưng cho thế giới sa ngã, chống nghịch lại Đức Chúa Trời. Dù vậy, sự sáng vẫn không ngừng chiếu rọi. Đến câu 9, sự mặc khải đạt đến đỉnh điểm về nhân vật của ánh sáng: “Sự sáng thật, soi sáng cho mọi người, đã đến thế gian” (Giăng 1:9, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Trong tiếng Hy Lạp, từ “thật” được dùng ở đây là ἀληθινός (alēthinós), khác với ἀληθής (alēthēs). Trong khi alēthēs có thể chỉ sự thật theo nghĩa sự kiện, thì alēthinós mang ý nghĩa “chân thật, đích thực, nguyên bản, hoàn hảo và vĩnh cửu.” Nó chỉ về bản chất nội tại, so sánh với những thứ chỉ là hình bóng, bản sao hoặc tạm thời. Vậy, khi Giăng gọi Đức Chúa Jêsus là “Ánh sáng thật,” ông tuyên bố rằng:

1. Ngài là nguồn ánh sáng nguyên thủy, vĩnh cửu, không phải là ánh sáng phản chiếu hay thứ cấp.
2. Ngài là sự hiện thân đầy đủ và trọn vẹn của mọi điều mà khái niệm “ánh sáng” trong Cựu Ước và các tôn giáo khác chỉ ám chỉ.
3. Ngài là tiêu chuẩn tuyệt đối, ánh sáng đích thực duy nhất, đối lập với mọi ánh sáng giả mạo của thế gian.

Điều này được làm rõ trong Giăng 1:8 khi nói về Giăng Báp-tít: “Người chẳng phải là sự sáng, nhưng người phải làm chứng về sự sáng.” Ngay cả vị tiên tri vĩ đại ấy cũng chỉ là ngọn đèn (λύχνος - lychnos, Giăng 5:35), chứ không phải là chính Ánh Sáng (φῶς - phōs).

Khái niệm “ánh sáng” trong Cựu Ước là một đề tài thần học phong phú, và Đức Chúa Jêsus chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn.

• Đức Chúa Trời là Ánh Sáng: “Đức Giê-hô-va là ánh sáng và là sự cứu rỗi tôi” (Thi Thiên 27:1). “Ngài mặc sự sáng như cái áo” (Thi Thiên 104:2). Chúa Jêsus, với tư cách là Ngôi Lời nhập thể, bày tỏ ánh sáng bản thể của Đức Chúa Trời Cha.
• Lời Chúa là Ánh Sáng: “Lời Chúa là ngọn đèn cho chơn tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi Thiên 119:105). Chúa Jêsus là Ngôi Lời (Logos) làm bằng xương bằng thịt, vì vậy Ngài chính là sự hiện thân sống động của Lời soi dẫn ấy.
• Đấng Mê-si là Ánh Sáng cho Muôn Dân: Đây là lời tiên tri trọng tâm. Ê-sai 9:2 loan báo: “Dân đi trong nơi tối tăm đã thấy sự sáng lớn…” Và đặc biệt, Ê-sai 49:6 phán về Đầy Tớ của Đức Giê-hô-va: “Ta sẽ khiến ngươi nên sự sáng của các nước, hầu cho sự cứu rỗi của ta được đến cùng đầu cùng đất.” Simeon đã nhận biết điều này khi bồng Chúa Hài Nhi, ông xưng Ngài là “ánh sáng của các dân ngoại” (Lu-ca 2:32). Giăng 1:9 chính là sự tuyên bố ứng nghiệm: Ánh Sáng Mê-si đích thực ấy “đã đến thế gian”.

Việc Đức Chúa Jêsus là “Ánh sáng thật” mang lại những hệ luận thần học sâu sắc:

1. Mặc Khải về Đức Chúa Trời: Ánh sáng bày tỏ. Trong bóng tối của sự mù tối thuộc linh, con người không thể tự mình biết Đức Chúa Trời (I Cô-rinh-tô 2:14). Chúa Jêsus tuyên bố: “Ai thấy ta đã thấy Cha” (Giăng 14:9). Ngài là sự mặc khải đầy đủ, rõ ràng và cuối cùng về bản tính, ý muốn và tình yêu của Đức Chúa Trời.

2. Phơi Bày Tội Lỗi và Phán Xét: Ánh sáng phơi bày điều ẩn giấu. Giăng 3:19-20 giải thích: “Sự sáng đã đến thế gian, mà người ta ưa sự tối tăm hơn sự sáng, vì việc làm của họ là xấu xa… kẻ làm ác ghét sự sáng.” Sự hiện diện của “Ánh sáng thật” khiến tội lỗi không thể trốn tránh, đồng thời cũng là tiêu chuẩn cho sự phán xét (Giăng 9:39).

3. Ban Sự Sống và Dẫn Đường: Trong Kinh Thánh, ánh sáng gắn liền với sự sống và sự dẫn dắt. Chúa Jêsus phán: “Ta là sự sáng của thế gian; người nào theo ta, chẳng đi trong nơi tối tăm, nhưng có ánh sáng của sự sống” (Giăng 8:12). Ánh sáng của Ngài không chỉ phơi bày tội lỗi để kết án, mà quan trọng hơn, để dẫn đưa chúng ta ra khỏi vương quốc tối tăm vào nước sự sáng yêu dấu của Con Ngài (Cô-lô-se 1:13), tức là sự sống đời đời.

4. Đối Lập với Mọi Ánh Sáng Giả: Thế gian có nhiều thứ “ánh sáng”: triết lý, tôn giáo, chủ nghĩa, khoa học… Tất cả đều có thể chứa đựng hạt giống chân lý nhưng đều không trọn vẹn và cuối cùng không thể cứu được ai. Chỉ có Đấng Christ là alēthinós – nguồn sáng đích thực duy nhất. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo về những kẻ giảng “một Jêsus khác… hay là một thần khác… một tin lành khác” (II Cô-rinh-tô 11:4), đó chính là những ánh sáng giả mạo.

Lẽ thật “Đức Chúa Jêsus là ánh sáng thật” không phải chỉ để suy ngẫm, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. Bước Đi Trong Sự Sáng: “Ví bằng chúng ta đi trong sự sáng cũng như chính mình Ngài ở trong sự sáng, thì chúng ta giao thông cùng nhau…” (I Giăng 1:7). Đi trong sự sáng nghĩa là sống trong sự vâng phục, thành thật với Chúa và với nhau, từ bỏ những việc tối tăm của tội lỗi (Rô-ma 13:12). Mỗi quyết định, mỗi mối quan hệ đều cần được đem ra dưới ánh sáng của Lời Ngài.

2. Phản Chiếu Ánh Sáng Thật: Chúa Jêsus cũng phán với chúng ta: “Các ngươi là sự sáng của thế gian… Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta…” (Ma-thi-ơ 5:14, 16). Chúng ta không phải là nguồn sáng, nhưng là những vật phản chiếu (φωστήρες - phōstēres, Phi-líp 2:15). Đời sống chúng ta phải phản chiếu bản tính của Đấng Christ – yêu thương, thánh khiết, chân thật – để qua đó, người ta “thấy việc lành” mà ngợi khen Cha trên trời.

3. Tìm Kiếm Sự Chiếu Sáng Từ Ngài Mỗi Ngày: Chúng ta dễ bị những “ánh sáng” của thế gian (danh vọng, tiền bạc, khoái lạc) thu hút. Hãy tập thói quen mỗi sáng cầu nguyện: “Lạy Chúa, là Ánh Sáng Thật, xin chiếu sáng lòng con, soi rọi ngày sống của con. Cho con thấy đường Ngài muốn con đi, phơi bày những góc khuất tội lỗi trong lòng con, và dẫn dắt con trong chân lý của Ngài.” Hãy để Lời Chúa (Kinh Thánh) – là sự mặc khải bằng văn tự của Ánh Sáng Thật – soi dẫn chúng ta hàng ngày.

4. Rao Truyền Ánh Sáng cho Thế Gian Đang Ở Trong Tối Tăm: Sứ mệnh của chúng ta là làm chứng về Ánh Sáng, như Giăng Báp-tít (Giăng 1:8). Điều này bao gồm việc rao giảng Phúc Âm – tin mừng rằng Ánh Sáng đã đến và chiếu thế gian – bằng lời nói và bằng chính đời sống phục vụ yêu thương. Chúng ta mang sứ điệp giải phóng: “Ta đã đặt ngươi làm sự sáng của các dân, đặng ngươi đem sự cứu rỗi ta đến cùng cuối đất” (Công Vụ 13:47).

Tuyên bố “Đức Chúa Jêsus là ánh sáng thật” trong Giăng 1:9 là một viên ngọc quý của lẽ thật Cơ Đốc. Nó khẳng định thần tính đích thực, sự mặc khải trọn vẹn và quyền năng cứu rỗi độc nhất của Ngài. Trong một thế giới đầy dẫy những triết lý mờ ảo và những con đường dẫn đến lầm lạc, Ngài vẫn là Ánh Sáng chân thật, vĩnh cửu, duy nhất có thể phá tan bóng tối tội lỗi, bày tỏ con đường đến với Đức Chúa Trời và ban cho sự sống đời đời.

Lời mời gọi dành cho mỗi chúng ta ngày hôm nay là hãy ra khỏi chốn tối tăm, đón nhận Ánh Sáng Thật ấy, bước đi trong ánh sáng của Ngài, và trở nên những phương tiện khiêm nhường để ánh sáng cứu rỗi ấy chiếu rọi đến mọi ngóc ngách của thế giới hư mất này. “Hãy tỉnh thức, hỡi người đương ngủ, hãy chờ dậy từ trong đám kẻ chết, thì Đấng Christ sẽ chiếu sáng ngươi” (Ê-phê-sô 5:14).