Thế nào là sự ràng buộc của sự trọn lành (Cô-lô-se 3:14)?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều khao khát một đời sống thuộc linh trưởng thành và hài hòa. Sứ đồ Phao-lô, trong thư gửi cho Hội Thánh Cô-lô-se, đã vẽ nên một bức tranh sống động về “con người mới” (Cô-lô-se 3:10) và liệt kê một loạt những phẩm chất đạo đức cần phải “mặc lấy”. Tuy nhiên, giữa muôn vàn đức tính tốt đẹp ấy, có một mệnh lệnh nổi bật như viên ngọc quý, không chỉ là một phần của bộ trang phục thuộc linh, mà chính là sợi dây kết nối tất cả lại: “Nhưng trên hết mọi sự đó, phải mặc lấy lòng yêu thương, vì là dây liên lạc của sự trọn lành” (Cô-lô-se 3:14, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học phong phú, bối cảnh kinh thánh, và ứng dụng thiết thực của “sự ràng buộc của sự trọn lành” này.

Để thấu hiểu trọn vẹn câu Kinh Thánh then chốt này, chúng ta cần quay về với nguyên ngữ Hy Lạp.

• “Dây liên lạc”: Trong tiếng Hy Lạp là “σύνδεσμος” (syndesmos). Từ này mang nghĩa đen là “dây buộc”, “dây trói”, “mối liên kết”, hoặc “chất kết dính”. Nó xuất phát từ động từ “συνδέω” (syndeō) – nghĩa là “buộc lại với nhau”. Trong y học thời cổ, “syndesmos” chỉ những dây chằng kết nối các khớp xương lại, giúp cơ thể vận động nhịp nhàng, thống nhất. Như vậy, hình ảnh ở đây không đơn thuần là một sợi dây trang trí, mà là một yếu tố cốt yếu, chức năng, và không thể thiếu để gắn kết các phần riêng lẻ thành một tổng thể hữu cơ và hoạt động hiệu quả.
• “Lòng yêu thương”: Là từ “ἀγάπη” (agapē) – danh từ chỉ tình yêu thương vô điều kiện, có chủ đích, xuất phát từ ý chí và bản chất, chứ không chỉ là cảm xúc nhất thời. Đây là tình yêu thương đặc trưng của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16) và là mệnh lệnh tối cao cho con cái Ngài.
• “Sự trọn lành”: Từ Hy Lạp “τελειότης” (teleiotēs). Từ này không mang nghĩa “hoàn hảo không tì vết” theo kiểu tuyệt đối, mà hàm ý “sự trưởng thành”, “sự viên mãn”, “sự hoàn thiện” hoặc “đạt đến mục đích”. Nó cùng gốc với “τέλειος” (teleios) – thường được dùng để miêu tả sự trưởng thành về thuộc linh (như trong Ma-thi-ơ 5:48, I Cô-rinh-tô 14:20). Vậy, “sự trọn lành” ở đây có thể hiểu là trạng thái trưởng thành, viên mãn, hài hòa của đời sống Cơ Đốc, nơi các nhân đức khác nhau được phát triển đầy đủ và hoạt động đồng bộ.

Tóm lại, câu Kô-lô-se 3:14 có thể được diễn giải là: “Trên tất cả những điều ấy, hãy mặc lấy tình yêu thương agapē, vì nó chính là sợi dây liên kết chức năng (syndesmos) khiến cho sự trưởng thành/viên mãn (teleiotēs) thuộc linh được gắn kết và vận hành trọn vẹn.”

Không thể hiểu trọn vẹn câu 14 nếu tách rời khỏi bối cảnh trực tiếp từ câu 12. Phao-lô đang kêu gọi các tín hữu, với tư cách là “người được chọn của Đức Chúa Trời, là thánh và rất yêu dấu”, phải mặc lấy một loạt phẩm tính:

“Vậy anh em là kẻ chọn lựa của Đức Chúa Trời, là thánh và rất yêu dấu của Ngài, hãy có lòng thương xót. Hãy mặc lấy sự nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục; hãy tha thứ nhau, nếu người nọ có sự oán trách người kia. Phải như Chúa đã tha thứ anh em thể nào, thì anh em cũng phải tha thứ thể ấy. Nhưng trên hết mọi sự đó, phải mặc lấy lòng yêu thương, vì là dây liên lạc của sự trọn lành.” (Cô-lô-se 3:12-14).

Danh sách này bao gồm:
1. Lòng thương xót (σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ, splanchna oiktirmou): Lòng trắc ẩn sâu thẳm từ tận đáy lòng.
2. Sự nhân từ (χρηστότης, chrēstotēs): Lòng tốt, tử tế, hữu ích.
3. Khiêm nhường (ταπεινοφροσύνη, tapeinophrosynē): Tư tưởng khiêm hạ, đúng đắn về bản thân.
4. Mềm mại (πραΰτης, prautēs): Sự nhu mì, dịu dàng, không thô bạo.
5. Nhịn nhục (μακροθυμία, makrothymia): Sự kiên nhẫn lâu dài trước sự khiêu khích.
6. Sự tha thứ (χαρίζομαι, charizomai): Tha thứ dựa trên ân điển.

Mỗi đức tính này đều quý giá và cần thiết. Tuy nhiên, nguy cơ là chúng có thể trở thành những mảnh rời rạc, thậm chí mâu thuẫn. Thí dụ:
- Sự nhân từ thiếu lòng yêu thương có thể trở thành sự bố thí hời hợt, kiêu ngạo.
- Tính khiêm nhường thiếu lòng yêu thương có thể trở thành sự tự ti, thiếu can đảm.
- Sự nhịn nhục thiếu lòng yêu thương có thể trở thành sự chịu đựng cay đắng, nuôi dưỡng oán hận.
- Sự tha thứ thiếu lòng yêu thương có thể chỉ là một nghi thức lạnh lùng, không có sự phục hồi mối quan hệ.

Chính tại đây, lòng yêu thương (agapē) đóng vai trò là “syndesmos”. Nó không phải là một đức tính thứ bảy được thêm vào danh sách, mà là chất kết dính, nguyên lý vận hành, và hồn cốt thấm nhuần vào tất cả sáu đức tính kia, biến chúng từ một bộ sưu tập các hành vi đạo đức rời rạc thành một biểu hiện sống động, hài hòa, và trọn vẹn của bản tính Đấng Christ trong chúng ta.

Vậy, “sự trọn lành” (teleiotēs) mà lòng yêu thương liên kết trông như thế nào? Kinh Thánh cho chúng ta những hình ảnh rõ ràng:

1. Sự Trọn Lành Là Sự Trưởng Thành Thuộc Linh Hài Hòa: Giống như một cơ thể trưởng thành cần tất cả các cơ quan phối hợp nhịp nhàng, đời sống Cơ Đốc trưởng thành cần mọi nhân đức cùng phát triển. Một người có thể rất nhịn nhục nhưng lại thiếu lòng thương xót (trở nên khắc nghiệt). Hoặc rất nhiệt thành nhưng thiếu sự mềm mại (trở nên thô bạo). Lòng yêu thương agapē điều chỉnh và cân bằng mọi thứ, đảm bảo rằng sự nhịn nhục của chúng ta xuất phát từ lòng trắc ẩn, và sự nhiệt thành của chúng ta được biểu lộ trong tinh thần dịu dàng.

2. Sự Trọn Lành Là Sự Hiệp Một Của Thân Thể Đấng Christ: Bối cảnh rộng hơn của thư Cô-lô-se là lời kêu gọi hiệp một trong Hội Thánh (Cô-lô-se 3:15). Lòng yêu thương là dây liên kết không chỉ các đức tính trong cá nhân, mà còn liên kết các cá nhân trong cộng đồng đức tin. Sứ đồ Phao-lô cũng dùng hình ảnh tương tự trong Ê-phê-sô 4:2-3: “…phải khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục, lấy lòng yêu thương mà chìu nhau, dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh.” Ở đây, “dây hòa bình” song song với “dây liên lạc của sự trọn lành”.

3. Sự Trọn Lành Hướng Về Đấng Christ Là Nguồn: Sự trọn lành này không phải là thành tựu tự lực của con người. Nó bắt nguồn từ việc chúng ta đã “mặc lấy người mới” (Cô-lô-se 3:10) – chính là Đấng Christ. Ngài là hiện thân của tình yêu thương trọn vẹn và tất cả các nhân đức. Khi chúng ta “mặc lấy lòng yêu thương”, thực chất là chúng ta mặc lấy chính Chúa Giê-xu, để Ngài sống và yêu thương qua chúng ta (Ga-la-ti 2:20).

Lẽ thật này không chỉ dừng ở sách vở, mà phải được ứng dụng vào từng ngõ ngách của đời sống:

• Kiểm Tra Động Cơ: Trước khi thực hành nhân từ, nhịn nhục hay tha thứ, hãy tự hỏi: “Hành động này có được thúc đẩy bởi tình yêu thương agapē chân thật – tình yêu mong muốn điều tốt nhất cho người khác – không, hay chỉ bởi nghĩa vụ, thói quen, hoặc để được người khác công nhận?”.
• Yêu Thương Như Chất Kết Dính Gia Đình: Trong gia đình, những xung đột là không tránh khỏi. Khiêm nhường, nhịn nhục, tha thứ là những “viên gạch” quan trọng. Nhưng chính lòng yêu thương là “chất vữa” gắn kết những viên gạch ấy lại, biến ngôi nhà từ một đống vật liệu thành một tổ ấm bền vững và ấm áp.

• Xây Dựng Sự Hiệp Một Đích Thực: Sự hiệp một trong Hội Thánh không có nghĩa là mọi người giống hệt nhau về quan điểm, sở thích hay ân tứ. Nó có nghĩa là, dù khác biệt, chúng ta vẫn được liên kết với nhau bởi dây tình yêu thương trong Đấng Christ. Khi có bất đồng, thay vì cắt đứt mối quan hệ, hãy để tình yêu thương (với sự nhịn nhục, khiêm nhường, tha thứ đi kèm) trở thành sợi dây buộc chặt chúng ta lại trong hòa bình.
• Phục Vụ Với Tình Yêu Thương: Ân tứ và sự phục vụ có thể trở nên vô ích nếu thiếu tình yêu thương (I Cô-rinh-tô 13:1-3). Dù là dạy dỗ, chăn bầy, hay giúp đỡ, hãy để tình yêu thương là động lực tối cao, biến mọi công việc thành một biểu hiện của ân điển Chúa.

• Làm Chứng Toàn Diện: Thế gian không chỉ cần nghe về lòng thương xót hay sự tha thứ của Chúa một cách rời rạc. Họ cần nhìn thấy một đời sống được biến đổi toàn diện và hài hòa, nơi mọi phẩm chất tốt đẹp được kết hợp một cách đáng ngạc nhiên bởi một tình yêu thương siêu nhiên. Chính “dây liên lạc của sự trọn lành” này sẽ làm cho chứng nhân của Cơ Đốc nhân trở nên hấp dẫn và đáng tin.

Cô-lô-se 3:14 không đưa ra một lý thuyết trừu tượng, mà là một mệnh lệnh thiết thực: “Phải mặc lấy”. Điều này nhấn mạnh tính chủ động, sự lựa chọn mỗi ngày của chúng ta. Giống như chúng ta chọn trang phục mỗi sáng, chúng ta phải chủ động lựa chọn “mặc lấy” tình yêu thương agapē của Đấng Christ. Sự trọn lành thuộc linh mà chúng ta theo đuổi không phải là một trạng thái không tì vết, mà là một hành trình trưởng thành liên tục, nơi mọi khía cạnh của đời sống mới ngày càng được gắn kết chặt chẽ và hài hòa hơn bởi chính tình yêu của Ngài.

Khi chúng ta để tình yêu thương làm dây liên kết, chúng ta sẽ kinh nghiệm được sự bình an của Đấng Christ cai quản trong lòng (Cô-lô-se 3:15), và Lời Đấng Christ sẽ ở dư dật trong chúng ta (Cô-lô-se 3:16), từ đó tuôn trào ra mọi lời nói, hành động đầy ơn và có sức biến đổi. Ước mong mỗi chúng ta không ngừng tìm kiếm và “mặc lấy” dây liên kết quý giá này, để đời sống chúng ta ngày càng phản chiếu vẻ đẹp trọn vẹn của Đấng Christ.