Làm người thực hành Lời Chúa trong Gia-cơ 1:22 có ý nghĩa gì?

Trong hành trình đức tin, một trong những khoảng cách nguy hiểm nhất mà Cơ Đốc nhân có thể đối diện không phải là sự nghi ngờ, mà là sự tự lừa dối tâm linh—tin rằng mình đang vâng lời khi thực chất chỉ đang nghe suông. Sứ đồ Gia-cơ, với lời lẽ thẳng thắn và thiết thực, đã chạm đến trọng tâm của vấn đề này trong thư tín của ông. Câu Kinh Thánh Gia-cơ 1:22 không chỉ là một lời khuyên; đó là một lời cảnh báo nghiêm túc và là chìa khóa cho một đời sống đức tin chân thật, có năng quyền và kết quả.

Chúng ta hãy cùng đọc phân đoạn then chốt:

"Hãy làm theo lời, chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình. Vì, nếu có kẻ nghe lời mà không làm theo, thì ví như một người kia soi mặt mình trong gương: thấy rồi thì đi, liền quên mặt ra thể nào. Nhưng kẻ nào xét kĩ luật pháp trọn vẹn, là luật pháp về sự tự do, lại bền lòng suy gẫm, chẳng phải nghe rồi quên, nhưng hết lòng giữ theo phép tắc nó, thì kẻ đó sẽ được phước trong sự mình vâng lời."
(Gia-cơ 1:22-25, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Thư Gia-cơ được viết cho "mười hai chi phái ở tan lạc" (Gia-cơ 1:1), tức là các tín hữu Do Thái đầu tiên bị phân tán khỏi Giê-ru-sa-lem. Họ đang đối mặt với thử thách, nghịch cảnh, và sự cám dỗ. Trong bối cảnh đó, Gia-cơ không chỉ an ủi mà còn thách thức họ sống một đức tin có thể nhìn thấy được—một đức tin biến đổi từ bên trong ra bên ngoài. Chương 1 đặt nền tảng về việc nhẫn nại trong thử thách (c.2-4), cầu xin sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời (c.5-8), quan điểm đúng về giàu nghèo (c.9-11), nguồn gốc của sự cám dỗ (c.12-18), và thái độ chậm giận, chậm nói (c.19-21). Rồi ông đi thẳng vào vấn đề cốt lõi: sự tương tác của chúng ta với Lời Chúa.

Để thấu hiểu mệnh lệnh này, chúng ta cần đào sâu vào ngôn ngữ gốc.

1. "Hãy làm theo lời" (Γίνεσθε δὲ ποιηταὶ λόγου - Ginesthe de poietai logou):
- "Ginesthe" (Hãy trở nên/hãy là): Động từ này ở thể tiếp diễn, chỉ một quá trình liên tục, một tình trạng hiện hữu. Nó không phải là "hãy làm một lần," mà là "hãy không ngừng trở thành". - "Poietai": Danh từ này không đơn giản là "người làm". Trong tiếng Hy Lạp, nó mang nghĩa "người thực hiện", "người sáng tạo", "người sản xuất ra". Nó gợi ý về việc đem Lời Chúa vào thực tiễn một cách sáng tạo và hiệu quả, tạo ra kết quả cụ thể từ những gì đã nghe. Một "poietes" là người biến ý tưởng thành hiện thực. - "Logou" (Lời): Ở đây chỉ về Lời được rao giảng, Lời của Đức Chúa Trời, cụ thể là sứ điệp Phúc Âm và giáo lý về Nước Trời. Nó không chỉ là văn bản, mà là sứ điệp sống động.

Như vậy, cụm từ này kêu gọi chúng ta trở thành những người liên tục sản sinh ra hành động từ Lời Chúa. Đức tin của chúng ta phải có tính sản xuất.

2. "Chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình" (καὶ μὴ μόνον ἀκροαταὶ παραλογιζόμενοι ἑαυτούς - kai me monon akroatai paralogizomenoi heautous):
- "Akroatai" (Người nghe): Chỉ về thính giả, người tham dự buổi nhóm để nghe. Trong văn hóa Hy Lạp, có thể chỉ về những người đến các buổi diễn thuyết, thưởng thức bài nói nhưng không có ý định thay đổi. - "Paralogizomenoi" (Lừa dối/lừa gạt): Từ ghép của "para" (bên cạnh, sai lệch) và "logizomai" (tính toán, suy nghĩ). Nghĩa đen là "tính toán sai", "suy luận sai lầm", dẫn đến tự lừa dối. Đây là một quá trình nội tâm: chúng ta thuyết phục chính mình bằng một lập luận sai trật rằng việc nghe là đủ. Sự lừa dối này nguy hiểm vì nó xuất phát từ bên trong.

Gia-cơ cảnh báo: Việc hài lòng với vai trò thính giả thụ động là một sự tính toán sai lầm về mặt thuộc linh, dẫn đến sự tự lừa dối nghiêm trọng.

Gia-cơ sử dụng hai hình ảnh đối lập để làm sáng tỏ quan điểm của mình:

1. Người soi gương rồi quên (c.23-24):
Hình ảnh này miêu tả người chỉ "nghe" Lời Chúa. Họ đến với Lời Chúa như đến một tấm gương (trong tiếng Hy Lạp là "esoptron" - gương soi bằng kim loại). Họ nhìn thấy sự thật về mình: vết nhơ của tội lỗi, sự lộn xộn trong tâm hồn, nhu cầu được chỉnh sửa. Nhưng hành động dừng lại ở đó. Họ "đi ngay" (apelthen – rời khỏi) và "lập tức quên" (epelatheto – quên ngay lập tức) hình ảnh của mình. Lời Chúa không tạo ra sự thay đổi lâu dài. Họ không giải quyết những gì mình thấy. Đây là một đời sống đức tin hời hợt, thiếu sự biến đổi.

2. Người xét kĩ luật pháp trọn vẹn (c.25):
Đây là hình ảnh của người "làm theo" Lời Chúa. Hãy chú ý những động từ mạnh mẽ: - "Xét kĩ" (παρακύψας - parakypsas): Nghĩa là "cúi xuống để nhìn gần", "chăm chú quan sát", "dò xét kỹ lưỡng". Đó không phải cái nhìn thoáng qua, mà là sự chú tâm, nghiên cứu tỉ mỉ. - "Bền lòng suy gẫm" (παραμείνας - parameinas... οὐκ ἀκροατὴς ἐπιλησμονῆς): "Parameinas" nghĩa là "ở lại", "kiên trì". Người này ở lại với Lời Chúa, suy ngẫm (trong bản gốc hàm ý việc so sánh, đối chiếu) không ngừng. - "Hết lòng giữ theo" (ποιήσει - poieseí): Đây chính là hành động của "poietes" – người thực hiện. Họ làm theo, tuân giữ.

Đối tượng mà họ xem xét không còn là "tấm gương" tạm thời, mà là "luật pháp trọn vẹn, là luật pháp về sự tự do". Cụm từ này thật sâu sắc: - "Luật pháp trọn vẹn" (νόμον τέλειον - nomon teleion): Không còn là luật pháp cũ của Môi-se với những điều lễ nghi, mà là luật pháp đã được Chúa Giê-xu Christ làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17) và được tóm lại trong điều răn yêu thương (Gia-cơ 2:8). Đó là ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời. - "Luật pháp về sự tự do" (τῆς ἐλευθερίας - tes eleutherias): Đây là nghịch lý của Phúc Âm! Lời Chúa không phải là gánh nặng trói buộc, mà là quy luật dẫn đến tự do thật sự—tự do khỏi tội lỗi, sự lên án, và sự nô lệ cho xác thịt. Người vâng giữ luật pháp này tìm thấy tự do trong khuôn khổ thánh khiết của Đức Chúa Trời.

Kết quả? "Thì kẻ đó sẽ được phước trong sự mình vâng lời." Phước lành không đến từ việc nghe, mà đến từ hành động vâng phục. Chúa Giê-xu cũng dạy điều tương tự: "Nếu các ngươi biết những sự nầy, thì có phước nếu các ngươi làm theo" (Giăng 13:17).

Giáo huấn của Gia-cơ hoàn toàn phù hợp với lời dạy của Chúa Giê-xu trong Bài Giảng Trên Núi. Ma-thi-ơ 7:24-27 là minh họa hoàn hảo:

Chúa Giê-xu phân biệt rõ ràng giữa hai hạng người dựa trên tiêu chí "nghe và làm theo" so với "nghe mà không làm theo". Người khôn xây đời sống mình trên nền tảng vâng lời, và đời sống ấy đứng vững qua mọi bão tố. Điều này trực tiếp cộng hưởng với lời Gia-cơ: phước lành và sự bền vững thuộc về người làm theo Lời.

Lời dạy của Gia-cơ không dừng lại ở lý thuyết. Dưới đây là những bước thực hành cụ thể:

1. Thay Đổi Tư Duy Tiếp Nhận:
Khi đọc Kinh Thánh hoặc nghe giảng, hãy chuyển từ tâm thế "Tôi cần biết điều gì?" sang "Tôi cần làm gì với điều này?" Hãy cầu nguyện trước khi tiếp xúc Lời Chúa: "Lạy Chúa, xin phán với con và cho con can đảm để vâng theo."

2. Thực Hành "Suy Gẫm Bền Lòng":
Đừng đọc lướt. Hãy chọn một câu, một phân đoạn nhỏ. "Cúi xuống" xem xét nó. Viết ra. Đặt câu hỏi: Đức Chúa Trời là ai qua phân đoạn này? Tôi được kêu gọi tin hay thay đổi điều gì? Có mệnh lệnh nào cần vâng theo? Có tội lỗi nào cần từ bỏ? Có lời hứa nào cần nắm lấy?

3. Lập Kế Hoạch Hành Động Cụ Thể:
Sau khi nghe một bài giảng về sự tha thứ, đừng chỉ cảm động. Hãy xác định: "Tuần này, tôi sẽ gọi điện/xin lỗi/viết thư cho người ______ để nói lời tha thứ/xin lỗi." Sau khi đọc Ma-thi-ơ 5:44 về yêu kẻ thù, hãy quyết định: "Tôi sẽ cầu nguyện đặc biệt cho người ______ mỗi ngày trong tuần và tìm một cách thiết thực để bày tỏ lòng nhân từ."

4. Tìm Kiếm Sự Tự Do Trong Vâng Phục:
Khi đối diện với một mệnh lệnh khó (như dâng hiến rộng rãi, phục vụ khiêm nhường, giữ sự thánh khiết), hãy nhớ rằng đây là "luật pháp về sự tự do". Hãy hỏi: "Sự vâng phục này sẽ giải phóng tôi khỏi điều gì? (sự ích kỷ, kiêu ngạo, ham muốn xác thịt...) Nó sẽ đem tôi đến với tự do nào lớn hơn?"

5. Sống Trong Cộng Đồng Có Tính Trách Nhiệm:
Chúng ta dễ tự lừa dối mình khi sống cô lập. Hãy có một người bạn đức tin hoặc nhóm nhỏ mà bạn có thể chia sẻ: "Tuần này, Chúa dạy tôi điều gì và tôi đã/đang vâng theo ra sao?" Sự khích lệ và nhắc nhở từ Hội Thánh là phương thuốc hữu hiệu chống lại sự thụ động.

Lời của Sứ đồ Gia-cơ trong chương 1 câu 22 là một hồi chuông cảnh tỉnh cho mọi thế hệ Cơ Đốc nhân. Nó đập tan ảo tưởng rằng kiến thức thuộc linh, sự cảm động trong lúc nghe giảng, hay việc tham dự nhà thờ đều đặn là thước đo của một đời sống đẹp lòng Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu phán: "Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ các điều răn ta" (Giăng 14:15). Tình yêu đối với Chúa và Lời Ngài luôn được chứng minh qua sự vâng phục.

Trở thành "người làm theo Lời" (poietai logou) là lời gọi cho một đời sống đức tin chân chính, sống động và kết quả. Đó là hành trình từ việc soi gương cách hời hợt đến việc nghiên cứu kỹ càng Lời ban sự sống; từ sự tự lừa dối nguy hiểm đến sự tự do vinh hiển trong Chúa Cứu Thế. Phước lành thật—sự bình an, niềm vui, năng quyền và bền đỗ—được hứa cho những ai không chỉ lắng nghe, nhưng còn hết lòng thực hành Lời Chúa mỗi ngày.

Ước mong mỗi chúng ta, khi đóng sách Kinh Thánh lại hoặc bước ra khỏi nơi nhóm lại, sẽ không quên hình ảnh mình thấy trong tấm gương Lời Chúa, nhưng quyết tâm, nhờ ân điển Ngài, trở thành những thợ lành nghề, sáng tạo và trung tín, đem chân lý thiên thượng vào thực tế trần gian.