Beelzebub là ai?

Trong hành trình đức tin và nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta thường bắt gặp những danh xưng bí ẩn liên quan đến thế lực tối tăm. Một trong những tên gọi nổi bật và gây tò mò nhất là "Beelzebub". Danh xưng này không chỉ xuất hiện như một nhân vật phản diện mà còn gắn liền với những lời buộc tội nghiêm trọng nhắm vào chính Chúa Giê-xu Christ. Vậy, Beelzebub thực chất là ai? Danh xưng này mang ý nghĩa gì trong bối cảnh Kinh Thánh và thần học? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát từ ngữ nguyên, bối cảnh Cựu Ước, đến sự xuất hiện then chốt trong Tân Ước, cùng những ứng dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh của Cơ Đốc nhân ngày nay.

Danh xưng "Beelzebub" bắt nguồn từ tiếng Hê-bơ-rơ **baʿal zəḇûḇ** (בַּעַל זְבוּב). Từ "Ba-anh" (בַּעַל) có nghĩa là "chúa", "chủ", hay "chồng", thường được dùng để chỉ các thần ngoại giáo trong vùng Ca-na-an. "Zəḇûḇ" (זְבוּב) có nghĩa đen là **"ruồi"**. Vì vậy, "Ba-anh-xê-bun" có thể được hiểu là **"Chúa của những con ruồi"**.

Có hai cách giải thích chính về nguồn gốc ý nghĩa này:

• Cách giải thích thứ nhất: Đây có thể là tên của một vị thần ngoại giáo được thờ cúng tại thành Éc-rôn, được người Phi-li-tin tin rằng có quyền năng chữa lành bệnh tật hoặc xua đuổi sự phiền nhiễu do ruồi gây ra (2 Các Vua 1:2-3).
• Cách giải thích thứ hai (mang tính chế giễu): Các tiên tri của Đức Chúa Trời có thể đã cố ý biến đổi tên của vị thần Ba-anh (chẳng hạn như Ba-anh-xê-bun, có nghĩa là "Chúa ở trên cao") thành "Ba-anh-xê-bun" (Chúa của ruồi) như một sự chế nhạo, hạ thấp thần tượng của dân ngoại xuống chỉ còn là chúa tể của những con côn trùng hèn mọn, ô uế.

Trong bản Kinh Thánh Tiếng Việt 1925, danh xưng này được phiên âm là "Bê-ên-xê-bun" (2 Các Vua 1:2) và "Bê-ên-xê-bub" trong Tân Ước (Ma-thi-ơ 10:25). Sự khác biệt nhỏ này phản ánh quá trình chuyển ngữ từ Hê-bơ-rơ sang Hy Lạp (Beelzeboul Βεελζεβούλ) và sau đó là các ngôn ngữ hiện đại.

Beelzebub chỉ xuất hiện rõ ràng một lần trong Cựu Ước, và đó là một sự kiện đầy ý nghĩa. Trong 2 Các Vua 1:1-3, 16, vua A-cha-xia của Y-sơ-ra-ên bị thương do ngã từ trên lầu. Thay vì tìm kiếm Đức Giê-hô-va, vua sai sứ giả đến cầu vấn **"Bê-ên-xê-bun, là thần của Éc-rôn"** để hỏi xem mình có lành mạnh được chăng.

“Vậy, A-cha-xia, con trai A-háp, nối ngôi làm vua nước Y-sơ-ra-ên, năm thứ mười bảy đời vua Giô-sa-phát, vua Giu-đa. Người cai trị hai năm tại Sa-ma-ri. Người làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, đi theo đường của cha mẹ mình, tức theo đường của Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, là người đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội. Người hầu việc Ba-anh và thờ lạy nó, chọc giận Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, cứ như cha mình đã làm. Vả, A-cha-xia bị té từ lầu cao tại Sa-ma-ri, đau liệt nằm trên giường; người sai sứ giả đến cầu vấn Bê-ên-xê-bun, là thần của Éc-rôn, mà rằng: Ta bị bịnh nầy, há sẽ được lành chăng?” (2 Các Vua 1:1-3, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Hành động này đã khiến Đức Giê-hô-va nổi giận. Tiên tri Ê-li được sai đến quở trách vua: **"Bởi vì ngươi sai sứ giả đi cầu vấn Bê-ên-xê-bun, là thần của Éc-rôn, há chẳng có Đức Chúa Trời trong Y-sơ-ra-ên đặng cầu vấn lời Ngài sao? Vậy nên, giường ngươi nằm trên đó sẽ không xuống khỏi nơi ngươi đã lên, nhưng ngươi chắc sẽ chết."** (câu 16). Sự kiện này cho thấy:

• Beelzebub/Bê-ên-xê-bun được xem như một thần ngoại giáo có thực quyền (trong mắt người thờ lạy).
• Việc tìm cầu nó thay vì Đức Chúa Trời chân thần là một tội thờ hình tượng nghiêm trọc, một sự phản bội trực tiếp với giao ước.
• Đức Chúa Trời tuyệt đối không dung thứ cho sự pha trộn tâm linh này. Kết cục của vua A-cha-xia là cái chết, một hình phạt cho sự bội đạo.

Trong Tân Ước, đặc biệt là trong các sách Phúc Âm, danh xưng Beelzebub mang một lớp nghĩa mới và nghiêm trọng hơn, được đồng nhất với chính Sa-tan, kẻ thù của Đức Chúa Trời.

Bối Cảnh Quan Trọng: Danh xưng này xuất hiện xoay quanh phép lạ Chúa Giê-xu đuổi quỉ, đặc biệt là trong Ma-thi-ơ 12:22-28, Mác 3:22-27 và Lu-ca 11:15-22. Khi Chúa Giê-xu chữa lành một người bị quỉ ám câm và đui mắt, đám đông kinh ngạc. Nhưng các thầy thông giáo và người Pha-ri-si, vì lòng ghen ghét và cứng cỏi, đã đưa ra một lời buộc tội khủng khiếp:

“Song những người Pha-ri-si nghe vậy, thì nói rằng: Người nầy chỉ nhờ Bê-ên-xê-bun, chúa quỉ, mà trừ quỉ đó thôi.” (Ma-thi-ơ 12:24).

Trong bản Hy Lạp, từ được dùng là **Beelzeboul** (Βεελζεβούλ) và được giải thích rõ là **archonti tōn daimoniōn** (ἄρχοντι τῶν δαιμονίων) – **"kẻ cầm quyền các quỉ"** hay **"chúa quỉ"**.

Lời Đáp và Sự Phán Xét của Chúa Giê-xu: Chúa Giê-xu biết ý tưởng họ và đã đáp lại bằng một lập luận logic hùng hồn và một lời cảnh cáo nghiêm khắc:

Qua đây, Chúa Giê-xu:

1. Bác bỏ lời buộc tội bằng logic: Sa-tan không thể chống lại chính mình. Việc Chúa đuổi quỉ chứng tỏ Ngài có quyền năng cao hơn, đang xâm phạm và cướp phá nhà của kẻ mạnh (Sa-tan) – xem Mác 3:27.
2. Xác định nguồn gốc quyền năng của Ngài: Đó là bởi **Thánh Linh của Đức Chúa Trời**. Hành động của Ngài là bằng chứng rằng **"nước Đức Chúa Trời đã đến"**.
3. Đồng nhất Beelzebub với Sa-tan: Chúa Giê-xu hoàn toàn không tranh cãi về việc Beelzebub là ai, mà mặc nhiên thừa nhận đó là tên gọi khác của "quỉ Sa-tan", kẻ đứng đầu vương quốc tối tăm.

Tội Phạm Đến Đức Thánh Linh: Đỉnh điểm của sự kiện này là lời cảnh báo nghiêm trọng về tội lỗi không thể tha thứ. Bằng cách gán công việc của Đức Thánh Linh (qua Chúa Giê-xu) cho Sa-tan (Beelzebub), những kẻ chống đối đã cố ý và triệt để chối bỏ ánh sáng, xuyên tạc điều thiện rõ ràng thành điều ác. Họ phạm đến **"tội phạm đến Đức Thánh Linh"** (Ma-thi-ơ 12:31-32) – tội từ chối cứu cánh và xúc phạm trực tiếp đến nguồn của sự thánh khiết và chân lý.

Từ các phân đoạn trên, chúng ta có thể rút ra một số nhận định thần học quan trọng:

• Kẻ Đứng Đầu Vương Quốc Tối Tăm: Beelzebub không phải là một con quỉ tầm thường. Danh xưng "chúa quỉ" (Ma-thi-ơ 12:24) và "kẻ cầm quyền các quỉ" xác nhận địa vị lãnh đạo, có tổ chức của Sa-tan trong thế giới ma quỷ (Ê-phê-sô 6:12).
• Kẻ Mô Phỏng và Bắt Chước: Việc được gọi là "chúa" (Ba-al/Archōn) cho thấy Sa-tan luôn tìm cách bắt chước địa vị tối cao của Đức Chúa Trời, thiết lập một vương quốc đối nghịch, với những tín đồ và sự thờ phượng giả mạo (thờ hình tượng).
• Kẻ Tố Cáo và Kẻ Thù: Tên gọi "Sa-tan" trong tiếng Hê-bơ-rơ (śāṭān שָׂטָן) có nghĩa là "kẻ thù" hoặc "kẻ kiện cáo" (Khải Huyền 12:10). Beelzebub, với tư cách là Sa-tan, hoạt động như một công tố viên chống lại loài người trước mặt Đức Chúa Trời.
• Đã Bị Đánh Bại: Mặc dù có quyền lực, Chúa Giê-xu đã tuyên bố chiến thắng trên nó. Hành động đuổi quỉ là dấu hiệu xâm phạm và cướp phá nhà của kẻ mạnh (Sa-tan). Sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu sau đó là đòn quyết định đánh bại quyền lực của tội lỗi và sự chết mà Sa-tan cầm đầu (Cô-lô-se 2:15, Hê-bơ-rơ 2:14).

Hiểu về Beelzebub/Sa-tan không chỉ là kiến thức, mà còn giúp chúng ta sống khôn ngoan và đắc thắng trong Chúa.

1. Tỉnh Thức Trước Những Mưu Chước và Sự Lừa Dối: Sa-tan là "cha của sự nói dối" (Giăng 8:44). Nó có thể khoác lên mình vẻ ngoài "thiên sứ sáng láng" (2 Cô-rinh-tô 11:14). Chúng ta cần cảnh giác trước mọi sự dạy dỗ, triết lý, hoặc cám dỗ làm lu mờ chân lý của Chúa Giê-xu, hoặc gán những điều tốt lành từ Đức Chúa Trời cho những nguồn khác. Hãy "thử cho biết các thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng" (1 Giăng 4:1).

2. Tránh Xa Sự Thờ Phượng Giả Mạo và Pha Trộn Tâm Linh: Câu chuyện vua A-cha-xia là bài học cảnh tỉnh. Đừng để bất cứ điều gì (công việc, danh vọng, tiền bạc, một mối quan hệ, hay ngay cả một sự mê tín) trở thành "Bê-ên-xê-bun" trong đời sống chúng ta – tức là một thế lực hay đối tượng mà chúng ta tìm cầu sự cứu giúp, an ủi, hay định hướng thay vì tìm cầu Chúa. Đó chính là hình tượng hiện đại.

3. Sống Dưới Quyền Năng và Sự Bảo Vệ của Chúa: Chúa Giê-xu đã chứng minh quyền năng tuyệt đối trên Beelzebub. Là con cái Chúa, chúng ta được đặt trong Ngài. **"Hãy phục Đức Chúa Trời; hãy chống trả ma quỉ, thì nó sẽ lánh xa anh em."** (Gia-cơ 4:7). Sự chống trả hiệu quả nhất là sống thuận phục Đức Chúa Trời mỗi ngày, mặc lấy cả áo giáp của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:10-18).

4. Can Đảm Rao Truyền Chân Lý và Làm Chứng: Khi chúng ta rao giảng Phúc Âm, chữa lành, hay sống một đời sống công chính, đôi khi sẽ bị hiểu lầm, bị gán cho những động cơ xấu, thậm chí bị cho là "nhờ quyền của tà linh". Hãy nhớ đến Chúa Giê-xu. Sự phản đối không phải lúc nào cũng do con người, mà có thể là từ sau bức màn thuộc linh (Ê-phê-sô 6:12). Hãy kiên trì trong sự thật, bằng tình yêu thương.

5. Giữ Tấm Lòng Trong Sạch, Tránh Xa Sự Xúc Phạm Đến Thánh Linh: Tội "phạm đến Đức Thánh Linh" bắt nguồn từ một tấm lòng cố chấp, cứng cỏi, cố ý chối bỏ và xuyên tạc lẽ thật. Để được an toàn, chúng ta phải luôn có một tấm lòng mềm mại, sẵn sàng ăn năn khi bị Thánh Linh cáo trách. Hãy trân trọng và vâng theo sự dẫn dắt của Ngài, đừng bao giờ dập tắt hay chống trả Ngài.

Beelzebub, xét theo ngữ nguyên là "Chúa của những con ruồi", bắt nguồn từ một thần tượng ngoại giáo bị chế nhạo. Trong sự mặc khải đầy đủ của Kinh Thánh, đặc biệt qua lời dạy của Chúa Giê-xu, danh xưng này được xác định chính là Sa-tan – kẻ thù của Đức Chúa Trời, chúa của các quỉ dữ, và là nguyên soái của vương quốc tối tăm. Sự xuất hiện then chốt của danh xưng này gắn liền với cuộc đối đầu quyết liệt giữa Chúa Giê-xu (bởi Thánh Linh Đức Chúa Trời) và thế lực của sự ác, đồng thời hé lộ tội lỗi nghiêm trọng nhất: cố ý chối bỏ và phỉ báng công việc của Đức Thánh Linh.

Đối với chúng ta ngày nay, nghiên cứu về Beelzebub không phải để tò mò về ma quỷ, mà để càng thêm khẳng định uy quyền tuyệt đối và chiến thắn vinh hiển của Chúa Giê-xu Christ. Ngài đã "hiện ra để hủy phá công việc của ma quỉ" (1 Giăng 3:8). Vì vậy, chúng ta có thể sống đời sống đắc thắng, không trong sự sợ hãi, nhưng trong sự tỉnh thức, vâng phục Chúa, và trung thành với lẽ thật của Phúc Âm. Hãy nhớ rằng, **"Đấng ở trong các con là lớn hơn kẻ ở trong thế gian"** (1 Giăng 4:4). Mọi quyền lực của kẻ thù, dù mang tên Beelzebub hay bất cứ danh xưng nào khác, đều đã bị khuất phục dưới chân Chúa chúng ta.