A-đa trong Kinh Thánh là ai?

Trong Kinh Thánh, tên “A-đa” xuất hiện trong hai bối cảnh khác nhau, chỉ về hai người nữ riêng biệt. Cả hai đều sống trong thời kỳ đầu của lịch sử loài người và đều kết hôn với những nhân vật quan trọng. Việc tìm hiểu về họ không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các sự kiện Kinh Thánh mà còn rút ra được những bài học quý giá cho đời sống đức tin ngày nay.

1. A-đa, vợ của Lê-méc (dòng dõi Ca-in)

Kinh văn liên quan: Sáng Thế Ký 4:19-23.

A-đa đầu tiên được nhắc đến là vợ của Lê-méc, con cháu đời thứ năm của Ca-in (Sáng 4:18). Lê-méc là người đầu tiên được Kinh Thánh ghi lại việc lấy hai vợ: “Lê-méc lấy hai vợ; một người tên là A-đa, một người tên là Si-la” (Sáng 4:19). Hành động này đi ngược lại mô hình hôn nhân một vợ một chồng mà Đức Chúa Trời đã thiết lập từ ban đầu (Sáng 2:24).

Tên “A-đa” trong tiếng Hê-bơ-rơ là עָדָה (ʿāḏâ), có gốc từ động từ עָדָה (adorn, pass over). Nghĩa phổ biến nhất là “trang sức”, “làm đẹp”. Điều này phản ánh vẻ đẹp bên ngoài hoặc chức năng trang điểm của người mang tên.

A-đa sinh cho Lê-méc hai người con trai:

• Gia-banh (Jabal): “là cha của những kẻ ở trại và nuôi bầy súc vật” (Sáng 4:20). Ông được xem là người sáng lập nghề chăn nuôi du mục, sống trong lều và chăn dắt gia súc.
• Gia-ban (Jubal): “là cha của các kẻ cầm đàn và thổi sáo” (Sáng 4:21). Ông được ghi nhận là người phát minh ra nhạc cụ dây và nhạc cụ hơi, mở đầu cho nền âm nhạc của nhân loại.

Như vậy, A-đa là mẹ của hai nhân vật có đóng góp lớn cho sự phát triển văn minh. Điều đáng chú ý là họ thuộc dòng dõi Ca-in – dòng dõi đã bị rủa sả vì tội giết em (Sáng 4:11-12). Dù vậy, Đức Chúa Trời vẫn ban cho con người khả năng sáng tạo và phát triển văn hóa. Đây là biểu hiện của ơn chung (common grace) – Ngài khiến mặt trời mọc lên trên kẻ dữ và người lành (Ma-thi-ơ 5:45).

Tuy nhiên, môi trường gia đình của A-đa không phải là mẫu mực. Lê-méc, chồng bà, đã tự hào về sự báo thù của mình qua bài ca bạo lực (Sáng 4:23-24). Việc đa thê có thể đã gây ra sự cạnh tranh và bất ổn. Mặc dù A-đa không được mô tả chi tiết, nhưng chúng ta thấy rằng ngay cả trong những hoàn cảnh tội lỗi, Đức Chúa Trời vẫn có thể dùng con cái của họ để mang lại lợi ích cho nhân loại.

Bài học từ A-đa (vợ Lê-méc):

• Dù sống trong gia đình không trọn vẹn, người mẹ vẫn có thể ảnh hưởng đến con cái và gián tiếp tác động đến xã hội.
• Các ân tứ văn hóa (như chăn nuôi, âm nhạc) là quà tặng từ Đức Chúa Trời và nên được sử dụng để tôn vinh Ngài.
• Đa thê luôn mang lại hậu quả tiêu cực, trái với ý muốn ban đầu của Đức Chúa Trời về hôn nhân.

2. A-đa, vợ của Ê-sau (con trai Y-sác)

Kinh văn liên quan: Sáng Thế Ký 36:2-4,10,12,16; 1 Sử Ký 1:34-36.

A-đa thứ hai là một trong những người vợ của Ê-sau, con trai cả của Y-sác và là anh song sinh của Gia-cốp. Kinh Thánh chép: “Ê-sau lấy các vợ trong con gái xứ Ca-na-an… A-đa, con gái Ê-lôn, người Hê-tít” (Sáng 36:2). Bà sinh cho Ê-sau một con trai tên Ê-li-pha (Sáng 36:4).

Ê-sau lấy các phụ nữ Ca-na-an là điều khiến cha mẹ ông đau buồn (Sáng 26:34-35). Họ thờ lạy thần tượng và không tin Đức Giê-hô-va. Việc Ê-sau coi thường giao ước của dòng dõi Áp-ra-ham đã dẫn đến những hệ lụy lâu dài.

Tên A-đa ở đây cũng mang nghĩa “trang sức”, có lẽ phản ánh sự thu hút về ngoại hình. Điều đó phù hợp với tính cách của Ê-sau – một người ham thích những thứ trước mắt hơn là những phước hạnh thuộc linh (Sáng 25:34).

Có một sự trùng hợp thú vị: trong Sáng Thế Ký 26:34, Ê-sau lấy Bạt-mát, con gái của Ê-lôn người Hê-tít; còn trong chương 36, A-đa là con gái Ê-lôn người Hê-tít. Nhiều học giả Kinh Thánh cho rằng Bạt-mát và A-đa là cùng một người, hoặc đây là hai tên khác nhau của một người (có thể tên thật là A-đa, còn Bạt-mát là biệt hiệu). Dù sao, A-đa rõ ràng là một phụ nữ Hê-tít, thuộc dân ngoại bang.

Con trai của A-đa là Ê-li-pha trở thành một trưởng tộc của dân Ê-đôm (Sáng 36:15-16). Đặc biệt, một trong những cháu nội của bà là A-ma-léc (Sáng 36:12), tổ phụ của dân A-ma-léc – một dân tộc thường xuyên thù địch với Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô 17:8-16; 1 Sa-mu-ên 15:2). Như vậy, sự lựa chọn hôn nhân sai lầm của Ê-sau đã gây ra hậu quả kéo dài nhiều thế hệ.

Bài học từ A-đa (vợ Ê-sau):

• Hôn nhân với người không cùng đức tin (người ngoại đạo) luôn mang đến đau khổ và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến con cháu.
• Kinh Thánh dạy rõ ràng: “Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin” (2 Cô-rinh-tô 6:14). Cơ Đốc nhân cần cầu nguyện và tìm kiếm bạn đời cũng tin Chúa.
• Quyết định theo dục vọng nhất thời (như Ê-sau) có thể đánh mất phước hạnh lâu dài.

So sánh hai A-đa

Cả hai A-đa đều có chung một tên gọi, nghĩa là “trang sức”. Họ đều là vợ của những người đàn ông nổi tiếng (Lê-méc và Ê-sau) và đều sinh ra những người con có ảnh hưởng. Tuy nhiên, bối cảnh của họ khác biệt:

• A-đa (vợ Lê-méc) thuộc dòng dõi Ca-in, một dòng tội lỗi bị rủa sả, nhưng con cái bà lại đóng góp tích cực cho văn minh nhân loại.
• A-đa (vợ Ê-sau) thuộc dòng Ê-sau, dòng dõi bị loại khỏi giao ước (vì Ê-sau đã bán quyền trưởng nam), và con cháu bà trở thành kẻ thù của dân Y-sơ-ra-ên.

Dù vậy, cả hai đều được Kinh Thánh ghi lại, cho thấy Đức Chúa Trời quan tâm đến từng cá nhân và Ngài vẫn hành động ngay cả trong những hoàn cảnh rối ren.

Ứng dụng thực tiễn cho Cơ Đốc nhân ngày nay

Từ cuộc đời của hai A-đa, chúng ta có thể rút ra những nguyên tắc sống động cho đời sống đức tin:

1. Vai trò của người mẹ trong gia đình: A-đa (vợ Lê-méc) đã nuôi dạy những người con có tài năng đặc biệt. Điều này nhắc nhở các bà mẹ Cơ Đốc về trách nhiệm dạy dỗ con cái phát triển tài năng Chúa ban và hướng dẫn chúng sử dụng để phục vụ Chúa và phục vụ cộng đồng (Châm Ngôn 22:6).
2. Hôn nhân khác đức tin – một cạm bẫy nguy hiểm: Câu chuyện của A-đa (vợ Ê-sau) cho thấy việc kết hôn với người không cùng niềm tin sẽ gây đau lòng cho gia đình và có thể dẫn đến những hậu quả lâu dài. Cơ Đốc nhân cần vâng theo Lời Chúa dạy, chỉ kết hôn “trong Chúa” (1 Cô-rinh-tô 7:39).
3. Ơn chung và sự sáng tạo: Dù trong dòng dõi tội lỗi, Đức Chúa Trời vẫn ban cho con người khả năng sáng tạo văn hóa. Chúng ta nên biết ơn Ngài về mọi tài năng và sử dụng chúng cách khôn ngoan để làm sáng danh Chúa (Cô-lô-se 3:17).
4. Cuộc đời – trang sức cho Tin Lành: Tên A-đa có nghĩa “trang sức”. Sứ đồ Phao-lô khuyên: “Hãy làm cho đạo Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa chúng ta, được tôn trọng trong mọi đường” (Tít 2:10). Đời sống chúng ta phải trở nên đẹp đẽ, thu hút người khác đến với Chúa qua nếp sống thánh khiết, yêu thương và phục vụ.
5. Không ai là vô dụng đối với Chúa: Dù xuất thân từ gia đình bất toàn, Đức Chúa Trời vẫn có thể dùng chúng ta để thực hiện những mục đích tốt lành của Ngài. Hãy sẵn lòng dâng đời mình cho Ngài.

Kết luận

A-đa trong Kinh Thánh là ai? Chúng ta đã thấy có hai nhân vật cùng tên: một là vợ của Lê-méc, mẹ của Gia-banh và Gia-ban; hai là vợ của Ê-sau, mẹ của Ê-li-pha. Mỗi người đều gắn liền với những sự kiện quan trọng trong lịch sử cứu rỗi. Qua việc nghiên cứu về họ, chúng ta không chỉ hiểu biết Kinh Thánh sâu sắc hơn mà còn nhận được những bài học thiết thực cho cuộc sống hằng ngày. Hãy để đời sống chúng ta trở thành “trang sức” cho Tin Lành, mang vẻ đẹp của Chúa Giê-xu Christ đến với mọi người.