Việc Gây Dựng Thân Thể Đấng Christ Trong Ê-phê-sô 4:12
Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân thường đặt câu hỏi về mục đích và ý nghĩa sâu xa của đời sống Hội Thánh. Phao-lô, trong thư gửi cho Hội Thánh Ê-phê-sô, đã đưa ra một khải tượng vĩ đại và đầy đủ về Hội Thánh – Thân Thể của Đấng Christ. Tại trung tâm của khải tượng này, câu Kinh Thánh Ê-phê-sô 4:12 vang lên như một lời tuyên bố trọng tâm về chức vụ: “Ngài ban cho (các sứ đồ, tiên tri, nhà truyền giáo, mục sư và giáo sư) để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch, và gây dựng thân thể Đấng Christ”. Cụm từ “gây dựng thân thể Đấng Christ” không chỉ là một ẩn dụ đẹp đẽ, mà là một chân lý sống động, một mệnh lệnh thiêng liêng và là mục tiêu tối hậu cho mọi hoạt động của Hội Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, bối cảnh Kinh Thánh và ứng dụng thực tiễn của mệnh lệnh quan trọng này.
Để hiểu trọn vẹn câu 12, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn. Ê-phê-sô chương 4 là bước ngoặt từ phần giáo lý (chương 1-3) sang phần ứng dụng (chương 4-6). Phao-lô bắt đầu bằng lời kêu gọi về “sự kêu gọi mà anh em đã được gọi” (Ê-phê-sô 4:1) và nhấn mạnh đến đức tính khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục, chịu đựng và “giữ sự hiệp một của Thánh Linh” (câu 3).
Sự hiệp một này không phải là sản phẩm của nỗ lực con người, mà dựa trên nền tảng thần học vững chắc: “Chỉ có một thân thể, một Thánh Linh… một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm, một Đức Chúa Trời” (câu 4-6). Từ nền tảng của sự hiệp một đã được ban cho này, Đấng Christ, Đấng đã thăng thiên, đã ban các ân tứ cho Hội Thánh: “Ấy vậy, có lời chép rằng: Ngài đã lên nơi cao, dẫn muôn vàn kẻ phu tù, Và ban các ơn cho loài người. … Chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng Tin Lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư” (câu 8, 11).
Mục đích của việc ban các chức vụ này được nêu rõ trong câu 12, và kết quả được mô tả trong các câu 13-16: đạt đến sự trưởng thành, không còn như trẻ con, không bị lừa dối, sống trong tình yêu thương, và “làm cho thân thể lớn lên, và gây dựng chính mình trong sự yêu thương” (câu 16). Như vậy, “việc gây dựng thân thể Đấng Christ” là mục tiêu trung tâm dẫn dắt toàn bộ tiến trình này.
Chúng ta cần phân tích kỹ lưỡng từng thành tố của cụm từ này bằng ngôn ngữ gốc và bối cảnh Kinh Thánh.
1. “Gây Dựng” (Tiếng Hy Lạp: *oikodomēn*): Từ Hy Lạp oikodomē (οἰκοδομή) xuất phát từ hai từ: oikos (nhà) và demō (xây dựng). Nghĩa đen là xây dựng một ngôi nhà. Trong Tân Ước, từ này thường được dùng theo nghĩa bóng cho việc xây dựng, củng cố, làm cho lớn mạnh về mặt thuộc linh. Nó không chỉ nói đến việc tăng thêm số lượng (“mở rộng”), mà quan trọng hơn là việc củng cố chất lượng, cấu trúc và sự vững chắc. Nó bao hàm ý tưởng về sự phát triển có trật tự, hữu cơ, như một công trình kiến trúc đang được hoàn thiện (1 Cô-rinh-tô 3:9, 1 Phi-e-rơ 2:5).
2. “Thân Thể Đấng Christ” (Tiếng Hy Lạp: *to sōma tou Christou*): Đây là một trong những ẩn dụ quan trọng nhất về Hội Thánh trong Tân Ước. Hội Thánh không phải là một tổ chức xã hội hay câu lạc bộ tôn giáo, mà là một thực thể sống động, hữu cơ, được kết hợp mật thiết với Đầu là Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:22-23; 4:15; Cô-lô-se 1:18). Mỗi tín hữu là một chi thể của thân thể này (1 Cô-rinh-tô 12:27). Ẩn dụ này nhấn mạnh: - Sự sống chung: Các chi thể cùng chia sẻ một sự sống từ Đầu. - Sự lệ thuộc lẫn nhau: Không chi thể nào có thể nói mình không cần chi thể khác (1 Cô-rinh-tô 12:21). - Tính đa dạng trong hiệp một: Các chức năng khác nhau nhưng cùng phục vụ một thân thể. - Đấng Christ là quyền cai trị và nguồn sống: Mọi sự phải tùng phục và nhận lệnh từ Đầu.
Vậy, “gây dựng thân thể Đấng Christ” có nghĩa là tham gia vào tiến trình Đức Chúa Trời đang thực hiện để làm cho Hội Thánh – thân thể sống và hữu cơ của Con Ngài – trở nên trưởng thành, vững mạnh, hiệp nhất và hoàn toàn phản chiếu bản tính của Đầu là Đấng Christ. Đây không phải là công việc xây dựng một tổ chức của con người, mà là tham dự vào công việc siêu nhiên của chính Đức Chúa Trời.
Câu 12 bắt đầu bằng từ “để” (πρός, pros), chỉ mục đích. Mục đích “gây dựng thân thể” được thực hiện thông qua hai phương tiện được đề cập trong cùng câu:
1. “Để Các Thánh Đồ Được Trọn Vẹn Về Công Việc Của Chức Dịch”: Cụm từ “trọn vẹn” (καταρτισμόν, katartismon) mang nghĩa trang bị đầy đủ, sửa sang cho hoàn chỉnh, chuẩn bị sẵn sàng. Công việc của các sứ đồ, tiên tri, nhà truyền giáo, mục sư và giáo sư không phải là làm thay mọi chức vụ, mà là “trang bị” cho mỗi thánh đồ – mỗi tín hữu bình thường – để họ có thể thực hiện công việc phục vụ (chức dịch) của mình. Chức vụ không chỉ dành cho một số người “chuyên nghiệp”; đó là đặc quyền và trách nhiệm của cả thân thể.
2. Sự Liên Kết Giữa Các Chức Vụ Và Toàn Thân Thể: Các chức vụ được ban ra (câu 11) có một trật tự kép: (a) Trực tiếp gây dựng thân thể, và (b) Gián tiếp thông qua việc trang bị cho các thánh đồ. Như vậy, một mục sư giảng dạy Lời Chúa không chỉ nuôi dưỡng đoàn chiến trực tiếp, mà còn trang bị cho họ để chính họ trở nên những người khuyên giục, dạy dỗ, chăm sóc và phục vụ lẫn nhau trong đời sống thường nhật. Điều này mở rộng phạm vi “chức vụ” ra toàn bộ Hội Thánh.
Việc gây dựng thân thể hướng đến một mục tiêu rõ ràng:
- “Cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời” (câu 13): Sự hiệp một thật không phải là cảm tính hay tổ chức, mà dựa trên đức tin chung nơi Đấng Christ và sự hiểu biết Ngài ngày càng tăng trưởng.
- “Mà được trở nên người trưởng thành, được tầm thước vóc giạc trọn vẹn của Đấng Christ” (câu 13): Trưởng thành (teleios) là đạt đến sự trọn vẹn, viên mãn theo ý muốn của Đức Chúa Trời. Thân thể phải lớn lên để phù hợp với tầm vóc vĩ đại của Đầu.
- “Hầu cho chúng ta không như trẻ con nữa… bị dỗ dành” (câu 14): Một thân thể được gây dựng tốt sẽ có sự vững vàng về giáo lý, không dễ bị các giáo lý sai lầm hay mưu chước của người ta lừa dối.
- “Mà lấy lòng yêu thương nói ra lẽ chân thật” (câu 15): Sự tăng trưởng thuộc linh luôn đi đôi với tình yêu thương. Lẽ thật không được nói ra cách cay đắng, mà trong tình yêu thương, vì mục đích gây dựng.
- “Mọi phần đều liên hợp hiệp nhau” (câu 16): Đây là hình ảnh sống động của một thân thể khỏe mạnh. Mỗi “cái lắt léo” (khớp mối) và mỗi chi thể đều đóng góp công sức (theo lượng sức mạnh của từng phần) để cả thân thể tự gây dựng trong tình yêu thương.
Mục tiêu cuối cùng là sự trưởng thành tập thể của cả Hội Thánh, để Hội Thánh trở thành hiện thân hữu hình của Đấng Christ trên đất.
Lẽ thật này không chỉ để suy ngẫm, mà phải biến thành hành động cụ thể trong Hội Thánh địa phương và đời sống cá nhân.
1. Đối Với Mỗi Tín Hữu (Các Chi Thể): - Khám Phá và Sử Dụng Ân Tứ: Mỗi người phải tìm biết ân tứ Thánh Linh đã ban cho mình (Rô-ma 12:6-8; 1 Phi-e-rơ 4:10). Dù là phục vụ thực tế, khích lệ, quản trị hay bố thí, tất cả đều là “công việc của chức dịch” để gây dựng. - Từ Bỏ Tư Tưởng Khán Giả: Không còn quan niệm “mục sư làm việc, tôi hưởng thụ”. Mỗi người là một thánh đồ được trang bị để phục vụ. - Gây Dựng Trong Tình Yêu Thương: Mọi lời nói, hành động đều phải được kiểm tra bởi câu hỏi: “Điều này có gây dựng người khác và Hội Thánh không?” (Ê-phê-sô 4:29; 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11). - Gắn Kết Và Hiệp Một: Tích cực duy trì sự hiệp một của Thánh Linh, tìm cách hàn gắn, khiêm nhường và chịu đựng lẫn nhau (Ê-phê-sô 4:2-3).
2. Đối Với Những Người Lãnh Đạo (Các Chức Vụ): - Mục Tiêu Là Trang Bị, Không Phải Kiểm Soát: Chức vụ của người lãnh đạo là “làm cho thánh đồ được trọn vẹn”, trao quyền và huấn luyện họ để họ phục vụ. - Giảng Dạy Lẽ Thật Cách Yêu Thương: Cân bằng giữa việc rao giảng lẽ thật trong sự yêu thương (Ê-phê-sô 4:15), nhằm đưa con dân Chúa đến sự trưởng thành, không phải sự lệ thuộc. - Nhìn Nhận và Phát Huy Tiềm Năng Của Thân Thể: Khuyến khích, tạo cơ hội và công nhận chức vụ của mỗi chi thể trong thân thể.
3. Đối Với Hội Thánh Địa Phương (Cả Thân Thể): - Tạo Môi Trường Gây Dựng: Các buổi nhóm, sinh hoạt phải được thiết kế không chỉ để nghe, mà để tham gia, chia sẻ, và thực hành (1 Cô-rinh-tô 14:26). - Đánh Giá Sự Tăng Trưởng Bằng Chất Lượng, Không Chỉ Số Lượng: Câu hỏi quan trọng là: “Chúng ta có đang trở nên giống Đấng Christ hơn, hiệp một hơn, vững vàng hơn trong đức tin và yêu thương hơn không?” - Quan Tâm Đến Mọi Chi Thể: Đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau, mỗi người đều cảm thấy mình là một phần thiết yếu và được kết nối.
“Việc gây dựng thân thể Đấng Christ” trong Ê-phê-sô 4:12 là một khải tượng đẹp đẽ và đầy năng quyền từ Đức Chúa Trời cho Hội Thánh của Ngài. Đó không phải là một chương trình hay chiến dịch, mà là bản chất và lý do tồn tại của Hội Thánh. Công việc này bắt nguồn từ chính Đấng Christ thăng thiên, được Thánh Linh ban năng lực, thực hiện thông qua các chức vụ Ngài ban để trang bị cho mỗi thánh đồ, và được hoàn thành bởi chính mỗi chi thể khi họ sử dụng ân tứ để phục vụ lẫn nhau trong tình yêu thương.
Khi chúng ta hiểu và sống theo lẽ thật này, Hội Thánh sẽ không còn là nơi thụ động, mà trở thành một thân thể sống động, lớn lên, vận hành trong sự hiệp một kỳ diệu, ngày càng phản chiếu vinh quang của Đầu là Đức Chúa Giê-xu Christ. Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là những “chi thể được trang bị”, sẽ hết lòng dự phần vào công trình gây dựng thiêng liêng vĩ đại này, cho đến ngày cả thân thể đạt đến tầm vóc trọn vẹn của Đấng Christ.
“Ngài là đầu của thân thể, tức là Hội thánh... hầu cho trong mọi vật, Ngài đứng đầu hàng.” (Cô-lô-se 1:18).