Từ Hy Lạp "gennēthē anōthen" giải thích sự tái sinh như thế nào?
Trong cuộc đối thoại nổi tiếng giữa Chúa Giê-xu và Ni-cô-đem (Giăng 3:1-21), Chúa Giê-xu đã tuyên bố một chân lý nền tảng của đức tin Cơ Đốc: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng sanh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời." (Giăng 3:3). Câu nói này đã trở thành trọng tâm của giáo lý về sự tái sinh hay tân sinh. Trong nguyên bản Hy Lạp, cụm từ "γεννηθῇ ἄνωθεν" (gennēthē anōthen) chứa đựng sự phong phú về ngữ nghĩa, giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về bản chất của sự tái sinh. Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa của cụm từ Hy Lạp này và cách nó giải thích sự tái sinh trong Kinh Thánh.
Phân tích từ Hy Lạp "gennēthē anōthen"
Cụm từ "γεννηθῇ ἄνωθεν" bao gồm hai thành phần:
- γεννηθῇ (gennēthē): Đây là động từ ở thể thụ động, aorist, subjunctive của γεννάω (gennaō), có nghĩa là "được sinh ra" hoặc "được sinh ra" (be born/begotten). Thể thụ động nhấn mạnh rằng hành động này được thực hiện trên chủ thể; chúng ta không tự sinh ra mình nhưng được sinh bởi một tác nhân bên ngoài. Thì aorist chỉ một sự kiện xảy ra tại một thời điểm xác định, không phải là một quá trình liên tục. Lối subjunctive diễn tả điều kiện: "nếu một người được sinh ra..."
- ἄνωθεν (anōthen): Là một trạng từ, có hai nghĩa chính: "từ trên cao" (from above) và "lại, một lần nữa" (again, anew). Trong Tân Ước, từ này xuất hiện 13 lần. Ví dụ, trong Giăng 3:31, "Đấng từ trên cao (anōthen) đến thì ở trên mọi loài", rõ ràng mang nghĩa "từ trên cao". Trong Ga-la-ti 4:9, "các ngươi lại (anōthen) muốn làm tôi mọi...", thì mang nghĩa "lại, một lần nữa". Sự đa nghĩa này tạo nên sự hiểu lầm thú vị trong cuộc đối thoại với Ni-cô-đem.
Khi kết hợp, "γεννηθῇ ἄνωθεν" có thể được dịch là "được sinh lại" (born again) hoặc "được sinh từ trên cao" (born from above). Cả hai bản dịch đều đúng và bổ sung cho nhau: đó là một sự sinh ra mới, lần thứ hai, nhưng nguồn gốc của sự sinh ra đó là từ Thiên Chúa, từ trời cao.
Sự hiểu lầm của Ni-cô-đem và lời giải thích của Chúa Giê-xu
Ni-cô-đem, một người Pha-ri-si và là thầy dạy trong dân Y-sơ-ra-ên, đã hiểu "anōthen" theo nghĩa "lại, một lần nữa". Ông thắc mắc: "Khi đã già rồi, làm sao có thể vào lòng mẹ lần thứ hai mà sinh ra được?" (Giăng 3:4). Chúa Giê-xu giải thích rõ hơn: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng ngươi, nếu một người chẳng sanh bởi nước và Thánh Linh, thì không thể vào nước Đức Chúa Trời được." (Giăng 3:5). Ở đây, Ngài dùng cụm "bởi nước và Thánh Linh" để mô tả bản chất của sự tái sinh. "Nước" có thể ám chỉ sự thanh tẩy (xem Ê-xê-chi-ên 36:25-27) hoặc báp-têm như một dấu hiệu bên ngoài, nhưng yếu tố cốt lõi là Đức Thánh Linh. Chúa Giê-xu còn dùng hình ảnh gió để minh họa công việc của Thánh Linh: "Gió muốn thổi đâu thì thổi, ngươi nghe tiếng gió, nhưng chẳng biết gió từ đâu đến và đi đâu; hễ ai sanh bởi Thánh Linh thì cũng như vậy." (Giăng 3:8). Điều này nhấn mạnh tính siêu nhiên và chủ quyền của Đức Thánh Linh trong việc ban sự sống mới.
Ý nghĩa của "sanh từ trên cao"
Sinh từ trên cao nghĩa là sự sống mới của chúng ta bắt nguồn từ Đức Chúa Trời, không phải từ ý muốn hay nỗ lực của con người. Giăng 1:12-13 nói: "Nhưng hễ ai đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời, là ban cho những kẻ tin danh Ngài, là kẻ chẳng phải sanh bởi khí huyết, hoặc bởi tình dục, hoặc bởi ý người, nhưng sanh bởi Đức Chúa Trời." Sự tái sinh là một hành động sáng tạo của Đức Chúa Trời, biến đổi chúng ta trở nên người mới (2 Cô-rinh-tô 5:17). Nó cũng là sự bắt đầu của sự sống đời đời (Giăng 3:16). Sinh từ trên cao là điều kiện tiên quyết để thấy và vào nước Đức Chúa Trời; không có nó, chúng ta vẫn ở trong tình trạng chết về mặt thuộc linh (Ê-phê-sô 2:1).
Vai trò của Đức Thánh Linh trong sự tái sinh
Kinh Thánh dạy rằng Đức Thánh Linh là Đấng thực hiện sự tái sinh. Tít 3:5 khẳng định: "Ngài cứu chúng ta... bởi sự rửa về sự lại sanh và sự đổi mới của Đức Thánh Linh." Chính Thánh Linh ban sự sống (Giăng 6:63), cáo trách thế gian về tội lỗi, về sự công bình và về sự phán xét (Giăng 16:8). Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu, Thánh Linh ngự vào lòng họ (Ê-phê-sô 1:13-14) và bắt đầu quá trình thánh hóa. Sự tái sinh không phải là kết quả của quyết định cá nhân hay nghi lễ tôn giáo, mà là công việc siêu nhiên của Đức Thánh Linh, như gió thổi vậy.
Sự cần thiết của tái sinh
Chúa Giê-xu nhấn mạnh: "Nếu một người chẳng sanh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời." (Giăng 3:3). Điều này cho thấy mọi người đều cần được tái sinh, bất kể địa vị xã hội, học vấn hay lòng mộ đạo. Ni-cô-đem là một lãnh đạo tôn giáo, nhưng vẫn cần một sự biến đổi từ bên trong. Sự tái sinh là cần thiết vì tất cả loài người đều phạm tội và bị tách lìa khỏi Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23). Chúng ta sinh ra với bản chất tội lỗi (Thi Thiên 51:5) và cần một sự sống mới từ Đức Chúa Trời. Đây không phải là một lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc để được cứu.
Ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân
- Tự kiểm tra: Mỗi chúng ta cần xem xét liệu mình đã thực sự được tái sinh chưa. Sách 1 Giăng liệt kê những dấu hiệu của người được sinh bởi Đức Chúa Trời: tin nhận Chúa Giê-xu là Đấng Christ (5:1), giữ các điều răn Ngài (2:3), yêu thương anh em (3:14), không sống trong tội lỗi một cách thường xuyên (3:9), và có Thánh Linh làm chứng (3:24). Nếu thiếu những dấu hiệu này, chúng ta cần thành tâm ăn năn và tin cậy Chúa Giê-xu.
- Tin nhận Chúa Giê-xu: Nếu bạn chưa được tái sinh, hãy tin nhận Chúa Giê-xu là Cứu Chúa của bạn. Giăng 3:16 hứa: "Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời." Đức tin nơi Chúa Giê-xu và sự hy sinh của Ngài trên thập tự giá là con đường duy nhất để nhận lãnh sự sống mới.
- Sống như người mới: Những ai đã được tái sinh cần sống phù hợp với địa vị mới. Ê-phê-sô 4:22-24 dạy: "Hãy lột bỏ người cũ... mà mặc lấy người mới, là người đã được dựng nên giống như Đức Chúa Trời, trong sự công bình và sự thánh sạch của lẽ thật." Điều này bao gồm việc từ bỏ tội lỗi, nuôi dưỡng mối tương giao với Chúa qua Lời Ngài và cầu nguyện, và bày tỏ tình yêu thương với người khác.
- Nhận biết ân điển: Sự tái sinh là một món quà ân điển, không phải do việc lành của chúng ta (Ê-phê-sô 2:8-9). Vì vậy, chúng ta phải sống với lòng biết ơn và khiêm nhường, không tự tôn vinh mình.
- Chia sẻ Tin Lành: Chúng ta được kêu gọi rao truyền sứ điệp tái sinh cho người khác. Như Phi-e-rơ viết: "Ngài đã sanh chúng ta lại... để rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm vào nơi sáng láng lạ lùng của Ngài." (1 Phi-e-rơ 2:9). Hãy sẵn sàng làm chứng về sự biến đổi mà Chúa đã thực hiện trong đời sống mình.
Kết luận
Cụm từ Hy Lạp "γεννηθῇ ἄνωθεν" trong Giăng 3:3 mở ra cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về sự tái sinh: đó vừa là một sự sinh ra lần thứ hai, vừa là một sự sinh ra từ trên cao, bởi quyền năng của Đức Thánh Linh. Sự tái sinh là điều kiện không thể thiếu để vào nước Đức Chúa Trời và là khởi đầu của một đời sống mới trong Đấng Christ. Ước mong mỗi chúng ta đều kinh nghiệm được sự tái sinh này và sống xứng đáng với ơn gọi của mình.