Nguyên Tắc Kinh Thánh Về Sự Uỷ Quyền Trong Công Tác Giảng Dạy Và Chức Vụ
Trong Hội Thánh, công tác rao giảng và phục vụ là trách nhiệm quan trọng của người lãnh đạo. Tuy nhiên, không một mục sư hay nhà lãnh đạo nào có thể đảm đương mọi việc một mình. Kinh Thánh dạy rằng Đức Chúa Trời ban cho thân thể Đấng Christ nhiều chi thể với các ân tứ khác nhau, và việc uỷ quyền – trao trách nhiệm cho người khác – là một nguyên tắc thiết yếu để Hội Thánh được gây dựng cách hiệu quả. Bài viết này khám phá những nguyên tắc Kinh Thánh về sự uỷ quyền trong lĩnh vực giảng dạy và chức vụ, với những ví dụ cụ thể và ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Nền Tảng Kinh Thánh Về Uỷ Quyền
Ngay từ Cựu Ước, chúng ta đã thấy mẫu mực về việc chia sẻ gánh nặng lãnh đạo. Một trong những câu chuyện nổi bật là Môi-se nhận lời khuyên từ ông gia mình là Giê-trô (Xuất Ê-díp-tô Ký 18:13-26). Môi-se đã cố gắng giải quyết mọi vụ việc của dân Y-sơ-ra-ên một mình, khiến ông kiệt sức và dân chúng phải chờ đợi lâu. Giê-trô khuyên ông chọn những người tài đức, kính sợ Đức Chúa Trời, chân thật, ghét lợi bất nghĩa để giao cho họ xét xử những việc nhỏ, còn ông chỉ lo những việc lớn. Môi-se nghe theo và kết quả là công việc được giải quyết hiệu quả hơn, và Môi-se có thể tập trung vào những trọng trách cao hơn.
Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu là gương mẫu tối cao về việc uỷ quyền. Ngài chọn mười hai sứ đồ (Mác 3:14-15), ban cho họ quyền năng để rao giảng, chữa bệnh và đuổi quỷ. Ngài huấn luyện họ qua sự đồng hành, sau đó sai họ đi ra để thực hành (Ma-thi-ơ 10:1-15). Sau khi Chúa sống lại và thăng thiên, Ngài tiếp tục uỷ thác cho các môn đồ sứ mạng lớn lao: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi.” (Ma-thi-ơ 28:19-20).
Sách Công vụ các Sứ đồ ghi lại việc các sứ đồ đối diện với nhu cầu chia sẻ trách nhiệm. Khi số tín hữu tăng lên, có sự phàn nàn về việc phân phát lương thực cho các góa phụ, các sứ đồ đã triệu tập hội chúng và đề nghị chọn bảy người đầy dẫy Đức Thánh Linh và trí khôn để đảm trách công việc đó, còn các sứ đồ thì chuyên lo về sự cầu nguyện và chức vụ giảng đạo (Công vụ 6:1-7). Kết quả là đạo của Chúa càng ngày càng tăng trưởng.
Phao-lô cũng thể hiện nguyên tắc uỷ quyền khi ông giao trách nhiệm cho những người trẻ như Ti-mô-thê và Tít, lập họ làm những người lãnh đạo Hội Thánh địa phương, với những chỉ dẫn rõ ràng (1 Ti-mô-thê 1:3-4; Tít 1:5). Ông cũng nhấn mạnh rằng Đức Chúa Trời ban cho Hội Thánh các sứ đồ, tiên tri, nhà truyền giáo, mục sư và giáo sư “để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:11-12). Như vậy, chức vụ của các lãnh đạo không phải là làm mọi việc, mà là trang bị cho các tín hữu để họ phục vụ.
II. Các Nguyên Tắc Kinh Thánh Cụ Thể Về Uỷ Quyền
1. Nhận Biết Giới Hạn Của Bản Thân
Môi-se là một người vĩ đại, nhưng ông vẫn có giới hạn. Ông cố gắng làm hết mọi việc, khiến cả ông và dân chúng đều mệt mỏi. Giê-trô đã nói: “Việc nầy nặng nề cho ngươi; ngươi một mình gánh chẳng nổi” (Xuất Ê-díp-tô Ký 18:18). Đây là bài học đầu tiên: nhận thức rằng chúng ta không thể làm tất cả. Ngay cả Chúa Giê-xu khi ở trong thân xác cũng có giới hạn về thời gian và sức lực, nên Ngài đã chọn các sứ đồ để cùng chia sẻ công việc. Là những người lãnh đạo, chúng ta cần khiêm nhường thừa nhận giới hạn của mình và tìm kiếm sự giúp đỡ.
2. Lựa Chọn Người Có Phẩm Chất
Kinh Thánh đưa ra những tiêu chuẩn rõ ràng cho những người được uỷ quyền. Giê-trô khuyên Môi-se chọn “những người tài năng, kính sợ Đức Chúa Trời, chân thật, ghét lợi bất nghĩa” (Xuất Ê-díp-tô Ký 18:21). Trong việc chọn bảy người phục vụ bàn, các sứ đồ yêu cầu “bảy người có danh tốt, đầy dẫy Đức Thánh Linh và trí khôn” (Công vụ 6:3). Phao-lô cũng liệt kê những phẩm chất của trưởng lão và chấp sự trong 1 Ti-mô-thê 3:1-13 và Tít 1:5-9. Những phẩm chất này bao gồm đời sống đạo đức, trung tín, khả năng dạy dỗ, và có gia đình gương mẫu. Uỷ quyền không phải chỉ tìm người thay thế công việc, mà cần chọn người có đức tính và năng lực phù hợp.
3. Huấn Luyện Và Hướng Dẫn
Chúa Giê-xu đã dành thời gian để huấn luyện các môn đồ trước khi sai họ đi. Ngài dạy họ bằng lời nói và gương mẫu, giải thích các ẩn dụ, sửa chữa sai lầm, và cho họ cơ hội thực hành dưới sự giám sát của Ngài. Sự uỷ quyền hiệu quả đòi hỏi người lãnh đạo phải đầu tư vào việc đào tạo những người được giao nhiệm vụ. Điều này giúp họ hiểu rõ mục đích, phương pháp, và tránh những sai sót có thể gây tổn hại cho Hội Thánh.
4. Giao Phó Trách Nhiệm Rõ Ràng
Khi uỷ quyền, cần xác định rõ phạm vi trách nhiệm và quyền hạn. Môi-se giao cho các quan trưởng xét xử những việc nhỏ, còn việc khó thì đưa đến ông. Chúa Giê-xu khi sai mười hai sứ đồ đi đã cho họ chỉ thị cụ thể về những việc được làm và không được làm (Ma-thi-ơ 10:5-15). Phao-lô căn dặn Ti-mô-thê: “Hãy truyền những điều đó cho những người trung thành, cũng có tài dạy dỗ kẻ khác” (2 Ti-mô-thê 2:2). Sự rõ ràng giúp người được uỷ quyền biết chính xác họ phải làm gì và giới hạn quyền hạn của họ, tránh sự lạm quyền hoặc thiếu trách nhiệm.
5. Tin Tưởng Và Trao Quyền Thực Sự
Uỷ quyền không chỉ là giao việc, mà còn trao quyền để người đó có thể thực hiện. Chúa Giê-xu đã ban cho các môn đồ quyền năng để chữa bệnh và đuổi quỷ (Ma-thi-ơ 10:1). Ngài không giữ lại mà thực sự trao cho họ quyền hành động nhân danh Ngài. Tương tự, các sứ đồ sau khi cầu nguyện và đặt tay trên bảy người phục vụ bàn, đã trao quyền cho họ quản lý việc phân phát (Công vụ 6:6). Sự tin tưởng thể hiện qua việc không can thiệp quá mức, cho phép người được uỷ quyền tự quyết định trong phạm vi được giao, và hỗ trợ khi cần.
6. Duy Trì Sự Giám Sát Và Trách Nhiệm
Uỷ quyền không có nghĩa là bỏ mặc. Người lãnh đạo vẫn phải chịu trách nhiệm trước Đức Chúa Trời về Hội Thánh mình. Do đó, cần có cơ chế báo cáo và giám sát thích hợp. Môi-se vẫn xử những việc khó và có thể là người phúc trình cho Đức Chúa Trời. Phao-lô thường xuyên thăm viếng các Hội Thánh, viết thư để khích lệ và sửa dạy. Ông cũng sai những người như Ti-mô-thê và Tít đến để thiết lập trật tự (1 Cô-rinh-tô 4:17; Tít 1:5). Sự giám sát giúp đảm bảo công việc được thực hiện đúng, đồng thời hỗ trợ người được uỷ quyền khi gặp khó khăn.
7. Mục Đích: Gây Dựng Thân Thể Đấng Christ
Tất cả việc uỷ quyền phải nhắm đến mục tiêu tối hậu là gây dựng thân thể Đấng Christ. Ê-phê-sô 4:12 nói rằng các chức vụ được ban để các thánh đồ được trang bị cho công việc phục vụ, hầu cho thân thể Đấng Christ được gây dựng. Khi một mục sư chia sẻ trách nhiệm giảng dạy và chăm sóc, các tín hữu được huy động sử dụng ân tứ của mình, và Hội Thánh trở nên mạnh mẽ hơn. Uỷ quyền không phải để giảm tải cho người lãnh đạo một cách ích kỷ, mà để nhiều người cùng tham gia vào chức vụ, đem lại sự tăng trưởng thuộc linh cho cả cộng đồng.
III. Ứng Dụng Thực Tiễn Trong Đời Sống Hằng Ngày
Các nguyên tắc Kinh Thánh về uỷ quyền không chỉ dành cho các mục sư, mà còn có thể áp dụng trong mọi khía cạnh đời sống Cơ Đốc nhân, từ gia đình đến công việc, từ Hội Thánh địa phương đến các tổ chức Cơ Đốc.
1. Đối Với Mục Sư Và Lãnh Đạo Hội Thánh
- Hãy khiêm nhường nhận biết giới hạn của mình. Đừng cố gắng làm tất cả; điều đó không chỉ khiến bạn kiệt sức mà còn ngăn cản người khác phát triển ân tứ.
- Đầu tư đào tạo thế hệ kế tiếp. Tìm kiếm những người có tiềm năng, dạy dỗ họ, cho họ cơ hội phục vụ dưới sự hướng dẫn của bạn.
- Uỷ quyền có chọn lọc: Giao việc phù hợp với ân tứ và sự kêu gọi của từng người. Sử dụng các tiêu chuẩn Kinh Thánh để lựa chọn.
- Trao quyền và tin tưởng: Một khi đã giao việc, hãy cho họ quyền quyết định trong phạm vi đó, đừng kiểm soát từng chi tiết.
- Thiết lập kênh báo cáo và hỗ trợ: Có những buổi gặp định kỳ để nghe báo cáo, giải đáp thắc mắc, và cầu nguyện cùng nhau.
- Khích lệ và sửa dạy khi cần: Khen ngợi những nỗ lực, đồng thời nhẹ nhàng chỉ ra sai sót để họ trưởng thành.
2. Đối Với Tín Hữu
- Sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm: Khi được lãnh đạo Hội Thánh uỷ thác, hãy xem đó là cơ hội phục vụ Chúa và gây dựng thân thể.
- Phát triển ân tứ: Hãy tìm hiểu và rèn luyện ân tứ Chúa ban để có thể đảm đương công việc cách hiệu quả.
- Trung tín trong việc nhỏ: Bắt đầu từ những nhiệm vụ nhỏ, chứng tỏ sự trung tín để được giao nhiều hơn (Ma-thi-ơ 25:21).
- Tôn trọng sự lãnh đạo và báo cáo: Giữ liên lạc với người uỷ quyền, trình bày tiến độ và xin ý kiến khi gặp khó khăn.
3. Trong Gia Đình
Cha mẹ có thể áp dụng nguyên tắc uỷ quyền để dạy con cái trách nhiệm và chuẩn bị chúng cho cuộc sống. Hãy giao việc nhà phù hợp với lứa tuổi, hướng dẫn rõ ràng, và để chúng tự làm với sự giám sát vừa phải. Điều này không chỉ giúp đỡ gia đình mà còn dạy con cái về tính tự lập và sự phục vụ.
4. Trong Cộng Đồng Và Công Việc
Dù ở nơi làm việc hay các nhóm nhỏ, nguyên tắc uỷ quyền giúp mọi người hợp tác hiệu quả. Hãy nhận biết khả năng của mỗi người, phân công rõ ràng, tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau. Điều này phản ánh sự hiệp một của thân thể Đấng Christ.
IV. Kết Luận
Uỷ quyền là một nguyên tắc Kinh Thánh quan trọng, được thể hiện qua các gương mẫu từ Môi-se, Chúa Giê-xu, các sứ đồ và Phao-lô. Nó xuất phát từ sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời, Đấng muốn mọi chi thể trong thân thể Đấng Christ đều tích cực tham gia vào công việc Chúa. Khi các lãnh đạo Hội Thánh học cách uỷ quyền cách khôn ngoan, Hội Thánh được gây dựng, các tín hữu trưởng thành, và vương quốc Đức Chúa Trời được mở rộng. Mỗi Cơ Đốc nhân cũng có thể áp dụng nguyên tắc này trong gia đình, công việc và Hội Thánh, góp phần làm sáng Danh Chúa và đem lại sự hiệp nhất, hiệu quả trong mọi phục vụ.
Hãy nhớ lời Chúa Giê-xu phán: “Mùa gặt thì thật trúng, song con gặt thì ít. Vậy, hãy xin chủ mùa gặt sai con gặt đến trong mùa của mình.” (Lu-ca 10:2). Uỷ quyền chính là một cách để chúng ta cầu nguyện và hành động nhằm đưa nhiều người hơn vào cánh đồng truyền giáo, cùng nhau hoàn thành đại mạng lệnh của Chúa.