Ni-cô-đem sau này có thay đổi không?
Ni-cô-đem là một nhân vật đặc biệt trong Tân Ước, một người Pha-ri-si và là quan trưởng của dân Do Thái (Giăng 3:1). Ông xuất hiện ba lần trong sách Phúc Âm Giăng: lần đầu là cuộc đối thoại ban đêm với Chúa Giê-xu (Giăng 3), lần thứ hai là bênh vực Chúa trước hội đồng (Giăng 7), và lần cuối cùng là tham gia mai táng Chúa (Giăng 19). Qua ba giai đoạn này, chúng ta thấy một hành trình tiệm tiến của đức tin, từ chỗ tò mò bí mật đến công khai đồng nhất với Đấng Christ. Vậy Ni-cô-đem sau này có thay đổi không? Câu trả lời là rõ ràng: có. Ông đã trải qua một sự biến đổi tâm linh sâu sắc, mặc dù từng bước, nhưng cuối cùng ông đã dám bày tỏ đức tin của mình một cách mạnh mẽ.
1. Cuộc gặp gỡ ban đầu: Ni-cô-đem tìm đến Chúa Giê-xu lúc đêm khuya (Giăng 3:1-21)
Ni-cô-đem là “người Pha-ri-si”, “một người cai trị dân Do Thái”. Điều này cho thấy ông thuộc về giới lãnh đạo tôn giáo, có uy tín và học thức. Ông đến với Chúa Giê-xu “ban đêm” (Giăng 3:2). Tại sao ban đêm? Có thể vì sợ bị đồng nghiệp trong hội đồng thấy, hoặc để có cuộc trò chuyện riêng tư. Dù lý do là gì, hành động này cho thấy Ni-cô-đem đã nhận biết Chúa Giê-xu là một “thầy từ Đức Chúa Trời đến”, nhưng vẫn còn e dè.
Trong cuộc đối thoại, Chúa Giê-xu phán với ông: “Nếu một người chẳng sanh lại, thì không thể thấy được nước Đức Chúa Trời” (Giăng 3:3). Cụm từ “sanh lại” trong tiếng Hy Lạp là “γεννηθῇ ἄνωθεν” (gennēthē anōthen), có thể dịch là “sanh từ trên” hoặc “sanh lại”. Ni-cô-đem hiểu theo nghĩa đen nên thắc mắc làm sao một người có thể vào lòng mẹ lần thứ hai. Chúa Giê-xu giải thích rằng đó là sự sanh bởi Thánh Linh. Mặc dù Ni-cô-đem không hiểu ngay, nhưng cuộc trò chuyện này đã gieo vào lòng ông hạt giống của sự sống đời đời.
Điểm đáng chú ý: Chúa Giê-xu không khiển trách Ni-cô-đem vì đến ban đêm, mà kiên nhẫn dạy dỗ. Điều này cho thấy Chúa chấp nhận những bước khởi đầu yếu đuối và sẵn sàng dẫn dắt con người vào sự thật.
2. Can thiệp tại hội đồng: Ni-cô-đem lên tiếng bảo vệ công lý (Giăng 7:45-52)
Trong Giăng 7, các thầy tế lễ và người Pha-ri-si sai các lính canh đền thờ bắt Chúa Giê-xu, nhưng họ trở về tay không vì bị lời giảng của Ngài thu hút. Các nhà lãnh đạo tức giận. Trong phiên họp của hội đồng, Ni-cô-đem dám lên tiếng: “Luật pháp chúng ta há có xét đoán người nào trước khi nghe người ấy và biết người làm điều gì hay sao?” (Giăng 7:51). Đây là một câu hỏi pháp lý hợp lý, dựa trên nguyên tắc công bằng của luật Môi-se (Phục truyền 1:16-17).
Câu nói này cho thấy Ni-cô-đem đã tiến bộ. Ông không còn chỉ tìm Chúa trong bóng tối, mà công khai đứng ra bênh vực Chúa ngay giữa những người đồng viện đang thù ghét Ngài. Tuy nhiên, ông vẫn chưa tuyên xưng đức tin cách rõ ràng; ông chỉ nêu lên một nguyên tắc công lý. Những người khác lập tức phản bác, nhạo báng rằng ông cũng là người Ga-li-lê chăng (Giăng 7:52). Dù bị chế giễu, Ni-cô-đem vẫn đã bước ra khỏi vùng an toàn của mình. Hành động này biểu lộ sự thay đổi nội tâm: lòng ông đã nghiêng về Chúa Giê-xu.
3. Hành động công khai cuối cùng: Ni-cô-đem tham gia mai táng Chúa (Giăng 19:38-42)
Sau khi Chúa Giê-xu bị đóng đinh, Giô-sép người A-ri-ma-thê, một môn đồ kín đáo, xin Phi-lát lấy xác Chúa để chôn. Lúc bấy giờ, Ni-cô-đem cũng đến, mang theo một dược và trầm hương, khoảng một trăm pound (gần 33 kg) (Giăng 19:39). Ông cùng Giô-sép liệm xác Chúa và đặt trong mộ mới. Đây là hành động rất dũng cảm vì:
- Chúa Giê-xu đã bị kết án là tội nhân, việc liên quan đến Ngài có thể khiến họ bị trục xuất khỏi hội đường (Giăng 12:42).
- Ni-cô-đem mang một lượng lớn hương liệu quý giá, cho thấy sự tôn kính và tình yêu thật sự dành cho Chúa.
- Ông hành động công khai, không còn che giấu. Cả Giô-sép và Ni-cô-đem đều là thành viên của hội đồng (Mác 15:43), nên việc này gây chấn động.
Hành động này chứng tỏ Ni-cô-đem đã hoàn toàn tin nhận Chúa Giê-xu là Đấng Mê-si. Ông không còn e sợ hậu quả. Sự thay đổi rõ rệt: từ chỗ đến gặp Chúa lén lút ban đêm, đến chỗ dám công khai tôn vinh Ngài ngay cả khi Ngài đã chết.
4. Phân tích sự thay đổi của Ni-cô-đem
Qua ba lần xuất hiện, chúng ta thấy một tiến trình đức tin:
a. Giai đoạn tìm hiểu (Giăng 3)
Ni-cô-đem nhận biết Chúa Giê-xu là thầy từ Đức Chúa Trời, nhưng chưa hiểu sứ điệp cứu rỗi. Ông đến ban đêm, biểu tượng của sự mù mờ thuộc linh. Tuy vậy, Chúa Giê-xu đã soi sáng ông bằng lẽ thật về sự tái sinh.
b. Giai đoạn bước ra (Giăng 7)
Ông bắt đầu dám lên tiếng vì công lý, bảo vệ quyền được xét xử công bằng cho Chúa. Đây là bước chuyển từ kín đáo sang công khai một phần. Lời nói của ông tuy chưa phải là tuyên xưng đức tin, nhưng đã đứng về phía Chúa Giê-xu giữa sự thù nghịch.
c. Giai đoạn dấn thân trọn vẹn (Giăng 19)
Ông hành động cách quyết liệt, mang hương liệu quý để tôn kính Chúa và công khai tham gia mai táng. Điều này cho thấy ông đã tin Chúa Giê-xu là Đấng Christ, và sẵn sàng trả giá.
Như vậy, Ni-cô-đem đã thay đổi một cách rõ ràng. Sự thay đổi không xảy ra ngay lập tức mà qua một quá trình. Điều này phù hợp với bản chất của đức tin: “Kẻ nào đã nhận Ngài, thì Ngài ban cho quyền phép trở nên con cái Đức Chúa Trời” (Giăng 1:12). Ni-cô-đem đã trở nên con cái Đức Chúa Trời qua đức tin nơi Chúa Giê-xu.
Một số truyền thuyết ngoài Kinh Thánh cho rằng Ni-cô-đem được báp-têm bởi Phi-e-rơ và Giăng, và về sau bị bách hại vì đạo. Dù không có bằng chứng Kinh Thánh, nhưng những hành động cuối cùng của ông là đủ để khẳng định ông đã trở thành môn đồ thật.
5. Ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc
Câu chuyện của Ni-cô-đem không chỉ là lịch sử, mà còn dạy chúng ta nhiều bài học quý giá:
a. Chúa chấp nhận chúng ta ngay cả khi chúng ta còn yếu đuối và sợ hãi
Ni-cô-đem đến ban đêm, nhưng Chúa Giê-xu vẫn tiếp đón và giảng giải. Điều này khích lệ những ai còn e ngại, chưa dám công khai đức tin: Chúa vẫn yêu thương và muốn dạy dỗ bạn. Hãy bắt đầu từ nơi bạn đang đứng.
b. Đức tin lớn lên từng bước
Sự trưởng thành thuộc linh là một hành trình. Có thể bạn mới tin Chúa, còn nhiều điều chưa rõ; nhưng nếu bạn tiếp tục tìm kiếm, bạn sẽ tiến bộ. Ni-cô-đem từ chỗ không hiểu “sanh lại” đến chỗ dám đồng hành với Chúa trong sự chết, minh chứng cho quá trình ấy.
c. Dám lên tiếng cho công lý và cho Chúa
Trong môi trường làm việc, học đường, thậm chí trong gia đình, có lúc chúng ta cần lên tiếng bênh vực lẽ phải, bảo vệ người bị oan, hay đơn giản là nói lên niềm tin của mình. Ni-cô-đem đã làm gương: dù chỉ một câu hỏi pháp lý, cũng đã tạo nên sự khác biệt. Đừng đánh giá thấp những hành động nhỏ; chúng có thể mở đường cho những bước lớn hơn.
d. Sẵn sàng trả giá vì Chúa
Khi Ni-cô-đem tham gia mai táng Chúa, ông đã liều mất địa vị, an toàn, và có thể cả sự nghiệp. Đức tin chân chính đòi hỏi sự hy sinh. Ngày nay, tại nhiều nơi, việc theo Chúa vẫn có thể khiến chúng ta bị chế giễu, từ chối, thậm chí bắt bớ. Câu chuyện của Ni-cô-đem nhắc nhở chúng ta hãy can đảm, vì Chúa đáng để chúng ta dâng hiến tất cả.
e. Ân điển Chúa biến đổi con người
Ni-cô-đem là một Pha-ri-si, nhóm thường đối nghịch với Chúa Giê-xu. Nhưng ân điển đã chạm đến ông và biến đổi ông thành môn đồ. Điều này cho thấy không ai ngoài tầm tay cứu rỗi của Chúa. Chúng ta cũng cần nhớ rằng chính Chúa mới làm nên sự thay đổi trong lòng người, vì vậy hãy kiên nhẫn cầu nguyện cho những người chưa tin.
6. Kết luận
Ni-cô-đem đã thay đổi. Từ một nhà lãnh đạo tôn giáo thận trọng, ông trở thành môn đồ công khai của Chúa Giê-xu. Sự biến đổi của ông diễn ra qua ba giai đoạn: tìm kiếm lén lút, lên tiếng bảo vệ, và cuối cùng là dâng hiến cách triệt để. Hành trình của Ni-cô-đem là hình ảnh sống động về sự tăng trưởng đức tin mà mỗi Cơ Đốc nhân có thể kinh nghiệm.
Chúng ta được mời gọi noi gương Ni-cô-đem: hãy đến với Chúa dù đang ở trong bóng tối, hãy để Lời Ngài dạy dỗ, hãy dần dần bước ra khỏi vùng an toàn, và cuối cùng sẵn sàng sống vì Ngài dù phải trả giá. Dù hành trình của mỗi người khác nhau, nhưng chắc chắn rằng Chúa Giê-xu, Đấng đã từng nói với Ni-cô-đem: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời” (Giăng 3:16), cũng đang mời gọi chúng ta tin nhận Ngài và kinh nghiệm sự biến đổi diệu kỳ.
Hãy để câu chuyện của Ni-cô-đem khích lệ chúng ta không ngừng tiến tới trong đức tin, từng bước một, cho đến khi chúng ta trở nên giống Đấng Christ mỗi ngày.