Cầu nguyện thay là gì và có quyền năng không?

Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân thường nghe về “cầu nguyện thay” như một phần không thể thiếu của đời sống thuộc linh. Nhưng cầu nguyện thay thực sự là gì? Liệu nó có quyền năng biến đổi hoàn cảnh và con người? Bài nghiên cứu này sẽ khám phá khái niệm, nền tảng Kinh Thánh, quyền năng và ứng dụng thực tiễn của cầu nguyện thay, với hy vọng giúp tín hữu hiểu rõ và sốt sắng thực hành môn thuộc linh quan trọng này.

Cầu nguyện thay (intercessory prayer) là hành động một người đứng trước mặt Đức Chúa Trời để cầu xin cho người khác. Trong tiếng Hy Lạp, từ “cầu thay” thường được dùng là entynchanō (ἐντυγχάνω), có nghĩa “tiếp cận, khẩn nài, thỉnh cầu”. Một từ khác là hyperentynchanō (ὑπερεντυγχάνω), nghĩa “cầu thay cho” (Rô-ma 8:26). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ paga (פָּגַע) cũng mang ý “can thiệp, gặp gỡ, cầu thay” (Ê-sai 53:12; Giê-rê-mi 7:16).

Kinh Thánh cho thấy cầu thay là một phần trong bản tính của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu “hằng sống để cầu thay” cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25), và Đức Thánh Linh “cầu thay cho các thánh đồ theo ý Đức Chúa Trời” (Rô-ma 8:27). Vì vậy, khi chúng ta cầu thay, chúng ta tham gia vào công việc của Ba Ngôi Đức Chúa Trời, trở nên những người cộng tác với Ngài trong việc đem ý muốn Ngài xuống đất.

Kinh Thánh khẳng định rõ ràng quyền năng của sự cầu nguyện, đặc biệt là cầu nguyện thay. Gia-cơ 5:16 chép: “Sự cầu nguyện của người công bình có rất nhiều quyền năng.” 1 Giăng 5:14-15 cũng dạy: “Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta. Và nếu chúng ta biết Ngài nghe chúng ta, thì chúng ta biết mình đã nhận được điều mình xin.”

Quyền năng ấy không xuất phát từ con người, nhưng từ Đức Chúa Trời là Đấng đáp lời. Cầu thay có thể thay đổi hoàn cảnh, chữa lành bệnh tật, giải cứu khỏi hiểm nguy, và trên hết, đem người ta đến sự cứu rỗi. Lịch sử Hội thánh đầy dẫy những chứng cớ về quyền năng của sự cầu thay.

a. Áp-ra-ham cầu thay cho Sô-đôm (Sáng 18:22-33)

Áp-ra-ham đã mạnh dạn thương lượng với Chúa để xin Ngài tha cho thành Sô-đôm nếu có người công bình ở đó. Qua cuộc đối thoại, chúng ta thấy lòng thương xót của Áp-ra-ham và sự sẵn lòng lắng nghe của Đức Chúa Trời. Dù cuối cùng thành bị hủy diệt, Lót và gia đình ông được cứu nhờ lời cầu thay của Áp-ra-ham.

b. Môi-se cầu thay cho dân Y-sơ-ra-ên (Xuất 32:11-14; Dân số 14:13-20)

Sau khi dân Y-sơ-ra-ên thờ con bò vàng, Đức Giê-hô-va nổi giận định tiêu diệt họ. Môi-se đã đứng vào chỗ trống, nài xin Chúa nhớ lại lời hứa với các tổ phụ và đổi ý không giáng họa. Kết quả: “Đức Giê-hô-va đổi ý về việc tai họa mà Ngài đã nói sẽ làm cho dân Ngài” (Xuất 32:14). Đây là minh chứng hùng hồn về quyền năng của sự cầu thay.

c. Ê-li cầu nguyện cho mưa (Gia-cơ 5:17-18)

Ê-li “là người cùng bản tính như chúng ta”, nhưng ông cầu nguyện và trời đóng lại ba năm rưỡi, rồi ông lại cầu nguyện và trời đổ mưa. Gia-cơ dùng ví dụ này để khích lệ chúng ta về hiệu quả của lời cầu nguyện sốt sắng.

d. Chúa Giê-xu cầu thay (Giăng 17; Hê-bơ-rơ 7:25)

Trước khi bị bắt, Chúa Giê-xu đã dâng lời cầu nguyện dài cho các môn đồ và cho tất cả những ai sẽ tin Ngài. Ngài cầu xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần, thánh hóa họ trong lẽ thật, và cho họ được hiệp một. Hê-bơ-rơ 7:25 khẳng định: “Bởi đó Ngài có thể cứu toàn vẹn những người nhờ Ngài mà đến cùng Đức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho những người ấy.”

e. Đức Thánh Linh cầu thay (Rô-ma 8:26-27)

“Cũng một lẽ ấy, Đức Thánh Linh giúp đỡ sự yếu đuối chúng ta. Vì chúng ta chẳng biết sự mình phải xin cho đúng nhưng chính Đức Thánh Linh lấy sự thở than không thể nói ra được mà cầu khẩn thay cho chúng ta.” Sự cầu thay của Thánh Linh đảm bảo rằng lời cầu của chúng ta được chuyển đến Đức Chúa Trời một cách trọn vẹn.

Cầu nguyện thay không chỉ là một nhiệm vụ, mà còn là đặc ân và biểu hiện của tình yêu thương. 1 Cô-rinh-tô 12:26 dạy: “Nếu một chi thể chịu đau đớn, thì mọi chi thể cùng chịu; nếu một chi thể được tôn trọng, thì mọi chi thể cùng vui mừng.” Cầu thay là cách chúng ta “mang gánh nặng cho nhau” (Ga-la-ti 6:2).

Đức Chúa Trời truyền lệnh chúng ta phải cầu thay: “Vậy, trước hết mọi sự, ta dặn rằng, phải khẩn nguyện, cầu xin, kêu van, tạ ơn cho mọi người” (1 Ti-mô-thê 2:1). Mục đích là để mọi người được cứu và nhận biết lẽ thật (câu 4).

Cầu thay còn là vũ khí trong trận chiến thuộc linh. Ê-phê-sô 6:18 khuyên: “Hãy nhờ Đức Thánh Linh, thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện và nài xin. Hãy dùng sự bền đỗ trọn vẹn mà tỉnh thức về điều đó, và cầu nguyện cho hết thảy các thánh đồ.”

Để cầu thay mang lại kết quả, Kinh Thánh đưa ra những nguyên tắc:

• Cầu nguyện theo ý muốn Đức Chúa Trời: “Nếu chúng ta theo ý muốn Ngài mà cầu xin việc gì, thì Ngài nghe chúng ta” (1 Giăng 5:14). Muốn biết ý Chúa, chúng ta cần đắm mình trong Lời Ngài.
• Cầu nguyện với đức tin: “Mọi điều các ngươi xin trong lúc cầu nguyện, hãy tin đã được, tất điều đó sẽ ban cho các ngươi” (Mác 11:24). Đức tin không nghi ngờ là chìa khóa (Gia-cơ 1:6).
• Cầu nguyện nhân danh Chúa Giê-xu: “Các ngươi nhân danh ta mà cầu xin điều chi, ta sẽ làm cho” (Giăng 14:14). Danh Chúa Giê-xu mang uy quyền.
• Cầu nguyện không thôi: “Hãy cầu nguyện không thôi” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Sự kiên trì được Chúa Giê-xu dạy qua ví dụ người đàn bà góa (Lu-ca 18:1-8).
• Cầu nguyện với tấm lòng khiêm nhường, ăn năn: “Nhược bằng dân ta… tự hạ mình xuống, cầu nguyện, tìm kiếm mặt ta, và trở lại, bỏ con đường tà, thì ta ở trên trời sẽ nghe, tha thứ tội chúng nó, và cứu xứ họ” (2 Sử ký 7:14).
• Cầu nguyện kèm nhịn ăn khi cần: “Thứ nầy không chịu ra, chỉ bởi cầu nguyện và kiêng ăn mà thôi” (Ma-thi-ơ 17:21). Nhịn ăn giúp chúng ta tập trung thuộc linh.
• Cầu nguyện trong Thánh Linh: “Hãy cầu nguyện trong Đức Thánh Linh” (Giu-đe 1:20). Điều này bao gồm việc để Thánh Linh hướng dẫn lời cầu và dùng tiếng lạ (nếu có).

Dù Đức Chúa Trời hứa nghe lời cầu nguyện, đôi khi chúng ta thấy dường như Ngài im lặng. Kinh Thánh chỉ ra một số nguyên nhân:

• Tội lỗi không xưng ra: “Nhưng tội lỗi các ngươi đã làm rẽ quãng các ngươi với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi” (Ê-sai 59:2). Thi thiên 66:18: “Nếu lòng tôi có chú về tội ác, ắt Chúa chẳng nghe tôi.”
• Động cơ ích kỷ: “Các ngươi cầu xin mà không nhận lãnh được, vì cầu xin trái lẽ, để dùng trong tư dục các ngươi” (Gia-cơ 4:3).
• Thiếu đức tin: “Nhưng phải lấy đức tin mà cầu xin, chớ nghi ngờ” (Gia-cơ 1:6).
• Không vâng phục: “Chúng ta nhận được mọi điều mình xin, vì chúng ta vâng giữ các điều răn Ngài và làm những điều đẹp ý Ngài” (1 Giăng 3:22).
• Không cầu theo ý Chúa: Như đã nêu, cầu xin ngoài ý muốn Ngài sẽ không được nhậm (1 Giăng 5:14).
• Không kiên trì: Chúa Giê-xu dạy phải cầu nguyện luôn, không mỏi mệt (Lu-ca 18:1).

Khi gặp trở ngại, chúng ta cần xét lòng, ăn năn, và tiếp tục tin cậy.

Cầu nguyện thay không phải là lý thuyết suông, mà là một thực hành sống động. Dưới đây là một số gợi ý để áp dụng:

• Lập danh sách cầu nguyện: Ghi tên những người bạn muốn cầu thay: gia đình, bạn bè, mục sư, chính quyền, người chưa tin, các quốc gia, v.v. Có thể chia theo ngày trong tuần.
• Tham gia nhóm cầu nguyện thay: Hội thánh thường có các nhóm cầu nguyện; tham gia để cùng nhau chiến đấu thuộc linh.
• Cầu nguyện theo Lời Chúa: Dùng các câu Kinh Thánh làm nền tảng cho lời cầu. Ví dụ: cầu cho người thân được cứu dựa trên 2 Phi-e-rơ 3:9; cầu cho sự chữa lành dựa trên Gia-cơ 5:14-15.
• Kết hợp cầu thay với hành động: Đừng chỉ cầu nguyện mà thôi, hãy sẵn sàng là công cụ Chúa dùng để đáp lời cầu. Nếu cầu cho người nghèo, hãy giúp đỡ họ; nếu cầu cho người chưa tin, hãy chia sẻ Phúc Âm.
• Nhận biết đặc ân và trách nhiệm: Cầu thay là một vinh dự lớn vì chúng ta được hợp tác với Đức Chúa Trời. Đồng thời, đó là trách nhiệm của mọi tín hữu, không chỉ của mục sư hay người có ân tứ đặc biệt.

Cầu nguyện thay là một khía cạnh quan trọng của đời sống Cơ Đốc. Nó bắt nguồn từ chính bản tính của Đức Chúa Trời, được minh họa qua nhiều gương mẫu trong Kinh Thánh, và mang quyền năng biến đổi thực sự. Quyền năng ấy không nằm ở lời nói hay kỹ thuật của con người, mà ở Đấng nghe lời cầu và hành động theo ý muốn trọn vẹn của Ngài. Khi chúng ta cầu thay với đức tin, khiêm nhường, kiên trì và theo ý Chúa, chúng ta có thể tin chắc rằng Ngài đang làm việc. Hãy sốt sắng thực hành cầu nguyện thay, vì đó là phương tiện Chúa dùng để ban phước cho thế giới và làm vinh hiển Danh Ngài.