La-xa-rơ trong Kinh Thánh là ai?

Trong Kinh Thánh, cái tên La-xa-rơ xuất hiện trong hai bối cảnh hoàn toàn khác biệt, nhưng cả hai đều mang những bài học thần học sâu sắc và là những minh họa sống động cho chân lý của Phúc Âm. Tên “La-xa-rơ” (Λάζαρος, Lazaros) là dạng Hy Lạp của tên Hê-bơ-rơ “Ê-la-xa” (אֶלְעָזָר, Elʿazar), có nghĩa là “Đức Chúa Trời đã giúp đỡ”. Điều này tự thân nó đã là một lời tuyên xưng về sự can thiệp và ân điển của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào cả hai nhân vật, đặc biệt tập trung vào La-xa-rơ ở Bê-tha-ni, qua đó rút ra những giá trị ứng dụng cho đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân ngày nay.

I. La-xa-rơ Trong Ẩn Dụ: Người Ăn Mày Nghèo Khó (Lu-ca 16:19-31)

Trước khi tìm hiểu về La-xa-rơ nổi tiếng ở Bê-tha-ni, chúng ta cần biết đến một La-xa-rơ khác trong một ẩn dụ (ngụ ngôn) quan trọng mà Chúa Giê-xu đã kể, được ghi lại trong Lu-ca 16:19-31.

Bối cảnh và Mô tả: Đây là ẩn dụ duy nhất mà Chúa Giê-xu đặt tên cho một nhân vật, cho thấy tầm quan trọng của nó. Ẩn dụ kể về một người giàu có xa hoa (không được đặt tên) và một người ăn mày tên là La-xa-rơ. La-xa-rơ được mô tả là “nằm ngoài cửa” nhà người giàu, “mình đầy những ghẻ”, và ước ao “những đồ ở trên bàn người giàu ăn rớt xuống” mà được no (câu 20-21). Trong tiếng Hy Lạp, từ “ghẻ” (ἕλκος, helkos) chỉ vết loét hở, cho thấy tình trạng đáng thương và ô uế theo nghi lễ của ông.

Kết cục và Bài Học Thần Học: Cả hai đều chết. La-xa-rơ được thiên sứ đem “để vào lòng Áp-ra-ham”, một hình ảnh tượng trưng cho nơi an nghỉ, phước hạnh của những người công bình (Sheol/Hades được chia thành nơi an ủi và nơi khổ hình). Người giàu thì ở nơi âm phủ (ᾅδης, Hades), chịu khổ hình. Đoạn Kinh Thánh này dạy nhiều bài học:

• Sự Đảo Ngược Vĩnh Cửu: Sự giàu có nghèo khó đời này không quyết định địa vị đời sau. Đức tin và lòng thương xót mới là then chốt (Châm Ngôn 19:17).
• Tính Nghiêm Trọng của Sự Cứu Rỗi: Người giàu không bị kết án vì sự giàu có, mà vì lòng cứng cỏi, thờ ơ trước nỗi đau của người lân cận và không nghe theo Môi-se và các đấng tiên tri (tức là Lời Đức Chúa Trời) (câu 29, 31).
• Chức Vụ của Chúa Giê-xu: Lời tuyên bố cuối cùng “nếu ai từ kẻ chết sống lại, họ cũng chẳng tin” (câu 31) như một lời tiên tri về chính sự phục sinh của Chúa Giê-xu và sự cứng lòng của nhiều người.

II. La-xa-rơ Ở Bê-tha-ni: Bạn và Lời Tuyên Bố Quyền Năng của Đấng Christ (Giăng 11)

Đây là nhân vật La-xa-rơ trung tâm và nổi tiếng nhất, được ghi lại trong Giăng chương 11. Câu chuyện không chỉ là một phép lạ, mà là “dấu lạ” thứ bảy và cao trào trong sách Giăng, trực tiếp dẫn đến sự chết và sống lại của chính Chúa Giê-xu.

Gia Đình và Mối Quan Hệ Đặc Biệt: La-xa-rơ sống ở Bê-tha-ni cùng hai chị em Ma-thê và Ma-ri. Cả gia đình này có mối quan hệ thân thiết và yêu mến đặc biệt với Chúa Giê-xu. Kinh Thánh ghi rõ: “Chúa yêu Ma-thê, em người là Ma-ri, và La-xa-rơ” (Giăng 11:5). Điều này cho thấy tình bạn sâu sắc giữa Con Đức Chúa Trời với một gia đình bình thường.

Bi Kịch và Sự Chậm Trễ Cố Ý: Khi La-xa-rơ đau nặng, hai chị em sai người đi báo cho Chúa Giê-xu với lời nhắn: “Lạy Chúa, nầy, kẻ Chúa yêu mắc bệnh” (câu 3). Đáng chú ý, Chúa Giê-xu đã cố ý ở lại thêm hai ngày nữa (câu 6), dù Ngài yêu họ. Trong tiếng Hy Lạp, từ “ở lại” (ἔμεινεν, emeinen) diễn tả một hành động có chủ ý. Sự chậm trễ này không phải vì thờ ơ, mà để “vinh hiển của Đức Chúa Trời, hầu cho Con Đức Chúa Trời được sáng danh bởi đó” (câu 4). Đây là chìa khóa thần học: Đức Chúa Trời hành động trong thời điểm hoàn hảo của Ngài để bày tỏ quyền năng và vinh hiển lớn hơn.

Khải Thị về Thân Vị và Quyền Năng của Đấng Christ:
Khi Chúa Giê-xu đến, La-xa-rơ đã chết và chôn được bốn ngày (ψυχὴν, psychēn – linh hồn/sự sống đã lìa khỏi thân thể). Trong bối cảnh Do Thái giáo, linh hồn được tin là còn lảng vảng quanh mộ trong ba ngày; ngày thứ tư là dấu hiệu chắc chắn của sự chết. Trước mộ, Chúa Giê-xu đã phán hai lời tuyên bố vĩ đại:

1. “Ta là sự sống lại và sự sống” (Ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή, Egō eimi hē anastasis kai hē zōē) (câu 25): Danh xưng “Ta Là” (Ἐγώ εἰμι) gợi nhớ đến danh xưng Đức Chúa Trời trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14. Ngài không chỉ ban sự sống lại, chính Ngài là nguồn và thực tại của sự sống lại và sự sống đời đời.
2. “Kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi” (câu 25): Đây là lời hứa về sự sống lại thuộc linh và thân thể cho mọi tín đồ.

Cảm Xúc của Đấng Christ: “Chúa Giê-xu Khóc” (câu 35): Dù biết mình sắp làm phép lạ, Chúa Giê-xu vẫn xúc động sâu xa trước nỗi đau của con người và hậu quả của tội lỗi là sự chết. Từ “khóc” ở đây (ἐδάκρυσεν, edakrysen) khác với từ diễn tả tiếng khóc lớn của Ma-ri và những người khác. Nó chỉ những giọt nước mắt lặng lẽ, biểu lộ sự đồng cảm sâu sắc và thương xót của Ngài.

Phép Lạ và Hậu Quả: Sau lời cầu nguyện với Cha, Chúa Giê-xu truyền lệnh: “Hỡi La-xa-rơ, hãy ra!” (Λάζαρε, δεῦρο ἔξω, Lazare, deuro exō). Quyền năng sáng tạo trong Lời Phán đã đánh bại sự chết. La-xa-rơ sống lại, vẫn còn quấn vải liệm. Phép lạ này là đỉnh điểm của các dấu lạ, xác nhận Chúa Giê-xu có quyền trên sự chết, nhưng cũng trực tiếp khiến các nhà lãnh đạo Do Thái quyết định giết Ngài (Giăng 11:53). Sự sống lại của La-xa-rơ là hình bóng và bảo chứng cho sự sống lại của chính Chúa Giê-xu.

III. La-xa-rơ Sau Khi Sống Lại và Bài Học Ứng Dụng

Sách Giăng còn ghi lại một sự kiện nữa liên quan đến La-xa-rơ: “Có nhiều người Giu-đa bỏ đặng đến cùng Ma-thê và Ma-ri, đặng yên ủi hai người về sự anh mình đã thác” (Giăng 11:19). Sau khi sống lại, La-xa-rơ trở thành một chứng nhân sống động. Trong Giăng 12:1-2, 9-11, chúng ta thấy La-xa-rơ đồng bàn với Chúa Giê-xu, và nhiều người Giu-đa đã tin Chúa vì ông. Điều này khiến các thầy tế lễ cả quyết định giết luôn La-xa-rơ (câu 10-11). Cuộc đời ông sau phép lạ minh chứng: người đã kinh nghiệm sự sống lại trở nên một lời chứng đe dọa quyền lực của sự tối tăm.

Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân:

1. Đức Tin Trong Sự Chậm Trờ Của Chúa: Như Ma-thê và Ma-ri, chúng ta thường kêu xin Chúa và thắc mắc tại sao Ngài dường như chậm trễ. Câu chuyện La-xa-rơ dạy chúng ta tin cậy rằng sự “chậm trễ” của Chúa không phải là sự vắng mặt hay thờ ơ, mà là cơ hội để đức tin được tinh luyện và vinh hiển của Ngài được bày tỏ cách trọn vẹn hơn (Rô-ma 8:28).
2. Chúa Giê-xu Đồng Cảm Với Nỗi Đau Của Chúng Ta: “Chúa Giê-xu khóc” là nền tảng cho sự an ủi của chúng ta. Chúng ta có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm cảm thương sự yếu đuối chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15). Trong mọi nỗi đau, tang chế, thất vọng, chúng ta có thể đến với Ngài, biết rằng Ngài thấu hiểu và đau với chúng ta.
3. Quyền Năng Cứu Rỗi và Phục Hưng Trong Lời Phán của Đấng Christ: Lời “Hãy ra!” đã gọi La-xa-rơ từ cõi chết. Lời Chúa ngày nay vẫn có quyền năng gọi những linh hồn chết trong tội lỗi ra khỏi mồ mả của sự hư mất để bước vào sự sống đời đời (Ê-phê-sô 2:1-5). Chúng ta cần rao giảng Lời quyền năng ấy với đức tin.
4. Trở Thành Chứng Nhân Sống Động: Cuộc đời La-xa-rơ sau khi sống lại thách thức chúng ta: Đời sống chúng ta có phải là một bằng chứng sống về quyền năng biến đổi của Chúa Giê-xu không? Sự thay đổi, sự tha thứ, và hy vọng trong chúng ta có thu hút người khác đến với Đấng Christ, thậm chí gây nên sự chống đối từ thế gian không?
5. Hy Vọng Cánh Chung Vững Chắc: Sự sống lại của La-xa-rơ là “trái đầu mùa” báo trước mùa gặt lớn là sự sống lại cho mọi tín đồ. Nó củng cố niềm tin của chúng ta vào lời hứa: “Ta là sự sống lại và sự sống”. Sự chết không phải là hết đối với con cái Chúa. Đây là niềm hy vọng lớn lao giúp chúng ta can đảm sống và phục vụ (I Cô-rinh-tô 15:20-22, 54-58).

Kết Luận

Cả hai nhân vật La-xa-rơ trong Kinh Thánh đều dẫn chúng ta đến với Chúa Giê-xu Christ. La-xa-rơ ăn mày dạy chúng ta về lòng thương xót thực tế, sự nghiêm trọng của sự cứu rỗi, và sự cần thiết phải lắng nghe Lời Đức Chúa Trời. La-xa-rơ ở Bê-tha-ni mặc khải Chúa Giê-xu là “Sự Sống Lại và Sự Sống”, là Đấng chiến thắng sự chết, đồng cảm với nỗi đau của chúng ta, và hành động trong thời điểm hoàn hảo để bày tỏ vinh hiển của Đức Chúa Trời.

Cuối cùng, câu chuyện La-xa-rơ là câu chuyện của chính mỗi tín đồ: chúng ta đã chết trong tội lỗi, được nghe tiếng gọi của Con Đức Chúa Trời, và bước ra khỏi mồ mả cũ để bước vào sự sống mới. Giờ đây, chúng ta được kêu gọi sống như một La-xa-rơ đã sống lại – một chứng nhân sống động, bày tỏ quyền năng và ân điển của Đấng đã gọi chúng ta từ sự chết đến sự sống.

“Đức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi. Còn ai sống và tin ta thì không hề chết. Ngươi tin điều đó chăng?” (Giăng 11:25-26)