Cơ Đốc nhân có quan điểm như thế nào về việc nhân bản con người?

Trong thời đại công nghệ sinh học phát triển vượt bậc, việc nhân bản con người từ một tế bào đơn lẻ đã chuyển từ trang sách khoa học viễn tưởng sang phòng thí nghiệm, đặt ra những câu hỏi sâu sắc về đạo đức, thần học và bản chất con người. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta đứng trước những thách thức mới này không với tâm thế sợ hãi hay từ chối tri thức, nhưng với tấm lòng khao khát tìm kiếm sự khôn ngoan từ Đấng Tạo Hóa để hiểu rõ giá trị và phẩm giá thiêng liêng Ngài đã đặt để trong sự sống. Bài viết này sẽ khảo sát chủ đề nhân bản con người dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, phân tích các nguyên tắc Kinh Thánh nền tảng và đưa ra lập trường thần học có căn cứ.

Trước khi đi vào phân tích thần học, cần hiểu rõ thuật ngữ. "Nhân bản con người" thường được hiểu theo hai hướng chính với mục đích hoàn toàn khác biệt:

• Nhân bản sinh sản (Reproductive Cloning): Nhằm tạo ra một cá thể người hoàn chỉnh, có bộ gen giống hệt người cho tế bào. Mục tiêu là tạo ra một con người "sao chép".
• Nhân bản trị liệu (Therapeutic Cloning): Nhằm tạo ra phôi người trong giai đoạn rất sớm (phôi bào) để lấy tế bào gốc phôi, phục vụ cho nghiên cứu y học và điều trị bệnh, sau đó phôi thường bị hủy bỏ.

Cả hai phương pháp đều liên quan đến thủ thuật chuyển nhân tế bào soma (SCNT), nhưng hệ quả đạo đức và thần học là rất khác biệt, dù cả hai đều đặt ra những vấn đề nghiêm trọng từ góc nhìn Kinh Thánh.

Lập trường Cơ Đốc về bất kỳ vấn đề đạo đức sinh học nào cũng phải bắt nguồn từ sự hiểu biết về con người theo Kinh Thánh. Ba trụ cột không thể thiếu là:

1. Con Người Được Tạo Dựng Theo Hình Ảnh Đức Chúa Trời (Imago Dei):
Đây là chân lý nền tảng nhất. "Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài... Ngài dựng nên người nam cùng người nữ" (Sáng-thế Ký 1:27). Từ "hình" (tiếng Hê-bơ-rơ: צֶלֶם - *tselem*) và "ảnh" (tiếng Hê-bơ-rơ: דְּמוּת - *demuth*) nói lên rằng con người mang trong mình sự tương đồng đạo đức, tâm linh và quan hệ với Đấng Tạo Hóa. Phẩm giá con người không đến từ trí thông minh, ngoại hình hay khả năng, mà từ mối quan hệ được định sẵn với Đức Chúa Trời. Nhân bản, đặc biệt là với mục đích sinh sản, có nguy cơ biến con người từ một "thực thể có quan hệ" (món quà, hình ảnh của Chúa) thành một "sản phẩm được thiết kế" (hàng hóa, bản sao), làm xói mòn chân lý thiêng liêng này.

2. Sự Sáng Tạo Là Có Mục Đích và Độc Nhất:
Mỗi con người là một tác phẩm độc đáo, được Đức Chúa Trời dựng nên cách kỳ diệu. Thi-thiên 139:13-16 mô tả tuyệt đẹp điều này: "Vì chính Chúa nắn nên tâm thần tôi, Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi... Xương cốt tôi không giấu được Chúa, Khi tôi được dựng nên trong nơi kín... Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi; Số các ngày định cho tôi, Đã biên vào sổ Chúa trước khi chưa có một ngày trong các ngày ấy." Tác giả dùng từ "dệt" (tiếng Hê-bơ-rơ: רָקַם - *raqam*), một hành động thủ công tỉ mỉ, cá nhân hóa. Quá trình hình thành sự sống trong cung lòng mẹ là một công trình thiêng liêng, có sự hiện diện và chủ ý của Đức Chúa Trời. Việc tạo ra phôi thai trong phòng thí nghiệm, bên ngoài mối quan hệ một vợ một chồng và hành vi yêu thương, rồi có thể bị hủy bỏ vì mục đích nghiên cứu, dường như đi ngược lại sự tôn trọng dành cho công trình kỳ diệu này.

3. Quyền Tể Trị và Sự Quản Lý Trách Nhiệm:
Đức Chúa Trời ban cho con người quyền cai quản thế giới Ngài dựng nên (Sáng-thế Ký 1:28). Tuy nhiên, quyền tể trị này không phải là quyền làm chủ tuyệt đối, mà là sự quản lý có trách nhiệm (quản gia). Chúng ta được giao nhiệm vụ chăm sóc và phát triển sự sáng tạo của Chúa, nhưng không có quyền định đoạt sự sống con người một cách tùy tiện. Khi khoa học vươn tới khả năng "tạo ra" hoặc "sao chép" sự sống con người, chúng ta phải tự hỏi: Liệu chúng ta có đang vượt qua ranh giới của người quản gia để chiếm lấy địa vị của Đấng Tạo Hóa? Hành động đó có phản ánh sự kính sợ Chúa và nhận biết giới hạn của loài thọ tạo hay không?

1. Vấn Nạn Về Phôi Thai:
Nhân bản trị liệu dẫn đến việc tạo ra và sau đó thường là hủy diệt phôi thai người để lấy tế bào gốc. Kinh Thánh có xem phôi thai là một con người trọn vẹn không? Các phân đoạn như Thi-thiên 139, Giê-rê-mi 1:5 ("Trước khi ta tạo nên ngươi trong lòng mẹ, ta đã biết ngươi rồi"), và Lu-ca 1:41-44 (Giang baptizes nhảy mừng trong lòng Ê-li-sa-bét khi Ma-ri đến) cho thấy sự sống con người và giá trị của nó được Chúa công nhận từ lúc còn trong bụng mẹ. Từ "thai nhi" trong tiếng Hê-bơ-rơ (עֹבֶר - *gober*) và tiếng Hy Lạp (βρέφος - *brephos*, cũng dùng cho trẻ sơ sinh trong Lu-ca 18:15) đều chỉ một cá thể sống. Do đó, việc cố ý hủy diệt phôi thai, dù ở giai đoạn rất sớm, đều đặt ra một vấn đề đạo đức nghiêm trọng liên quan đến việc tước đoạt mạng sống mà Chúa ban.

2. Làm Sai Lệch Mô Hình Gia Đình Theo Kinh Thánh:
Sáng Thế Ký đặt nền móng cho gia đình là sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ (Sáng-thế Ký 2:24), qua đó con cái được sinh ra và nuôi dưỡng. Nhân bản sinh sản tách rời việc tạo ra sự sống khỏi mối quan hệ yêu thương, hợp nhất giữa vợ chồng. Nó có thể dẫn đến những tình huống rối loạn về quan hệ (ai là mẹ? ai là cha? người cho nhân tế bào là anh/chị hay là cha/mẹ?). Điều này làm mờ đi hình ảnh của sự hiệp một và sự sinh sản như một phước hạnh từ Chúa (Thi-thiên 127:3).

3. Nguy Cơ "Chơi Vai Trò Chúa" và Tính Duy Nhất Cá Nhân:
Nhân bản sinh sản mang theo mộng tưởng về sự kiểm soát và "hoàn hảo" – tạo ra một con người với những đặc tính được chọn lựa trước. Điều này đi ngược lại với sự thật rằng mỗi chúng ta là tác phẩm của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 2:10), được Ngài yêu thương và có một chương trình riêng (Giê-rê-mi 29:11). Nó có thể dẫn đến tâm lý sở hữu đối với đứa trẻ, như một "bản sao" để thỏa mãn mong ước của người khác, thay vì đón nhận nó như một món quà độc nhất với mục đích riêng từ Chúa. Hơn nữa, nó phủ nhận sự thật rằng nhân tính của chúng ta không chỉ nằm ở bộ gen, mà còn ở linh hồn bất tử, tâm linh, và những trải nghiệm độc đáo trong mối tương giao với Chúa.

Là những người tin Chúa Giê-xu, sống trong một thế giới phức tạp, chúng ta cần có cách tiếp cận vừa khôn ngoan vừa đầy ơn:

1. Nuôi Dưỡng Thế Giới Quan Kinh Thánh:
Hãy đào sâu hiểu biết về giá trị con người theo Kinh Thánh. Chúng ta cần nhìn mọi người – từ phôi thai đến người già, từ người khỏe mạnh đến người tàn tật – đều là những người mang hình ảnh Đức Chúa Trời, có giá trị vô hạn. Điều này sẽ định hình thái độ của chúng ta trước mọi tiến bộ công nghệ.

2. Cầu Nguyện Và Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan:
"Ví thử trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho" (Gia-cơ 1:5). Trước những vấn đề phức tạp, hãy khiêm nhường tìm kiếm sự khôn ngoan từ thiên thượng, thay vì chỉ dựa trên cảm xúc hay quan điểm xã hội.

3. Ủng Hộ Nghiên Cứu Y Học Có Đạo Đức:
Cơ Đốc nhân không chống lại khoa học hay y học. Chúng ta có thể và nên ủng hộ những nghiên cứu trị liệu tiên tiến không liên quan đến hủy diệt phôi thai, như nghiên cứu tế bào gốc trưởng thành (adult stem cells) hay tế bào gốc đa năng cảm ứng (iPSC), những phương pháp đã mang lại nhiều kết quả đầy hứa hẹn mà không vi phạm nguyên tắc tôn trọng sự sống.

4. Tham Gia Đối Thoại Cách Xây Dựng:
Trong xã hội, chúng ta nên là tiếng nói của lương tâm và sự khôn ngoan, trình bày quan điểm Kinh Thánh một cách rõ ràng, ôn hòa và đầy tình yêu thương (I Phi-e-rơ 3:15). Hãy ủng hộ các chính sách pháp luật bảo vệ phẩm giá con người ngay từ lúc bắt đầu sự sống.

5. Tập Trung Vào Sứ Mệnh Cốt Lõi:
Cuối cùng, dù công nghệ có tiến xa thế nào, sứ mệnh của Hội Thánh vẫn không thay đổi: rao giảng Phúc Âm cứu rỗi qua Chúa Giê-xu Christ cho mọi người. Dù được sinh ra theo cách tự nhiên hay nhân tạo, mỗi linh hồn đều cần được biết đến tình yêu và sự cứu chuộc của Đấng Christ.

Nhân bản con người đặt ra một ngã ba đường quan trọng cho nhân loại: một bên là sự cám dỗ của quyền năng và kiểm soát, bên kia là sự khiêm nhường và tôn kính trước sự sống thiêng liêng. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi để bảo vệ chân lý về Imago Dei – hình ảnh Đức Chúa Trời trong mỗi con người. Điều này không có nghĩa là chúng ta lạc hậu, nhưng có nghĩa chúng ta chọn đứng về phía của phẩm giá, sự độc nhất và mục đích thần thượng cho sự sống.

Hãy nhớ lời Chúa Giê-xu: "Các ngươi được ban cho không, thì hãy ban cho..." (Ma-thi-ơ 10:8). Sự sống là món quà đầu tiên và quý giá nhất chúng ta nhận được từ Đức Chúa Trời. Trách nhiệm của chúng ta là quản lý món quà ấy cách cẩn trọng, yêu thương và tôn vinh Đấng ban sự sống. Trong mọi quyết định, từ phòng thí nghiệm đến phòng bỏ phiếu, từ gia đình đến xã hội, ước mong chúng ta luôn hướng về lẽ thật rằng: mỗi sự sống là một bản nguyên tác của Thiên Chúa, không phải một bản sao của con người.