Diotrephes Là Ai Trong Kinh Thánh?
Trong Kinh Thánh Tân Ước, có một nhân vật ít được nhắc đến nhưng để lại bài học sâu sắc cho Hội Thánh: Diotrephes. Ông chỉ xuất hiện trong thư 3 Giăng, câu 9-10, với những hành động đáng chê trách. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về Diotrephes, bối cảnh của thư, và những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
1. Bối Cảnh Của Thư 3 Giăng
Thư 3 Giăng là một trong những thư ngắn nhất trong Tân Ước, được sứ đồ Giăng viết vào khoảng cuối thế kỷ thứ nhất. Đây là một bức thư cá nhân gửi cho một tín hữu tên Gaius, người mà Giăng yêu mến và khen ngợi vì đức tin và lòng hiếu khách của ông đối với các nhà truyền giáo lưu động (3 Giăng 1-8). Giăng cũng nhắc đến một người khác tên Demetrius được chứng nhận tốt (câu 12). Tuy nhiên, giữa những lời động viên, Giăng bày tỏ mối quan tâm về một cá nhân tên Diotrephes, người đang gây rối trong Hội Thánh địa phương.
"Ta đã viết mấy chữ cho Hội thánh; nhưng Di-ô-trép là kẻ ưng đứng đầu trong họ, không muốn tiếp rước chúng ta. Vậy nếu ta đến, ta sẽ bới việc xấu nó đã làm, là lấy lời độc ác nói hành chúng ta; còn chưa lấy làm đủ, chính nó chẳng tiếp rước anh em, lại ngăn trở kẻ muốn tiếp rước, và đuổi họ ra khỏi Hội thánh." (3 Giăng 9-10, Bản Truyền Thống)
Đoạn Kinh Thánh này cho thấy rõ thái độ và hành vi sai trái của Diotrephes. Để hiểu sâu hơn, chúng ta sẽ phân tích từng khía cạnh.
2. Diotrephes Trong 3 Giăng 9-10
a. Tên Gọi Và Ý Nghĩa
Tên Diotrephes (Διοτρέφης) có nguồn gốc Hy Lạp, ghép từ Dios (thần Zeus) và trephō (nuôi dưỡng), nghĩa là "được Zeus nuôi dưỡng" hoặc "được thần linh nuôi dưỡng". Đây là một cái tên phổ biến thời đó, nhưng trớ trêu thay, người mang tên này lại hành động trái ngược với sự nuôi dưỡng thuộc linh mà một Cơ Đốc nhân cần có.
b. Hành Động Và Thái Độ Của Diotrephes
Qua hai câu Kinh Thánh, chúng ta thấy Diotrephes có ba vấn đề chính:
- Thích đứng đầu (câu 9): "Di-ô-trép là kẻ ưng đứng đầu trong họ". Trong nguyên văn Hy Lạp, cụm từ "ưng đứng đầu" là philoproteuōn (φιλοπρωτεύων), có nghĩa "yêu thích vị trí thứ nhất". Đây là biểu hiện của lòng kiêu ngạo và ham muốn quyền lực. Diotrephes muốn kiểm soát Hội Thánh và không muốn chia sẻ ảnh hưởng với ai, kể cả sứ đồ Giăng.
- Không tiếp nhận các sứ đồ và anh em (câu 9-10): Ông từ chối tiếp đón các sứ đồ (có thể là Giăng và những người cùng ông) và cả những anh em lưu động (các nhà truyền giáo). Hơn nữa, ông còn ngăn cản những người khác muốn tiếp đón họ, thậm chí đuổi họ ra khỏi Hội Thánh. Điều này đi ngược lại lời dạy về lòng hiếu khách trong Kinh Thánh (Rô-ma 12:13, Hê-bơ-rơ 13:2).
- Nói hành bằng lời độc ác (câu 10): Diotrephes dùng lời lẽ xấu xa để nói hành các sứ đồ, có lẽ nhằm phá hoại uy tín của họ và biện minh cho hành động của mình. Đây là tội nói xấu và vu khống, điều mà Kinh Thánh lên án mạnh mẽ (Châm Ngôn 6:16-19, Ê-phê-sô 4:31).
3. Động Cơ Và Hậu Quả
Động cơ sâu xa của Diotrephes là lòng kiêu ngạo. Ông muốn được tôn trọng, được làm người lãnh đạo duy nhất, và không muốn ai thách thức quyền hành của mình. Sự kiêu ngạo dẫn đến việc ông chống lại thẩm quyền của sứ đồ Giăng – một thẩm quyền đến từ chính Chúa Giê-xu. Hậu quả là Hội Thánh bị chia rẽ, những người trung tín bị đuổi ra, và công việc truyền giáo bị cản trở.
Giăng đã nghiêm khắc cảnh báo rằng khi ông đến, ông sẽ "bới việc xấu nó đã làm". Điều này cho thấy Diotrephes sẽ phải đối diện với kỷ luật của sứ đồ, có thể là sự quở trách công khai hoặc thậm chí bị loại khỏi chức vụ (nếu ông đang giữ chức vụ). Đây là bài học về sự nghiêm túc của tội lỗi trong Hội Thánh và sự cần thiết của kỷ luật để bảo vệ sự thuần khiết của Hội Thánh.
4. Sự Tương Phản Với Gaius Và Demetrius
Trong cùng bức thư, Giăng giới thiệu hai tấm gương tích cực:
- Gaius (câu 1-8): Ông được khen ngợi vì "bước đi trong lẽ thật" (câu 3-4) và vì lòng hiếu khách đối với các anh em lạ, thậm chí cung cấp cho họ những nhu cầu cần thiết để họ tiếp tục hành trình. Gaius không tìm vinh quang cho mình mà phục vụ cách khiêm nhường.
- Demetrius (câu 12): Ông "được chứng tốt bởi mọi người và bởi chính lẽ thật". Demetrius có đời sống đáng tin cậy và trung thành với lẽ thật.
Sự tương phản giữa Diotrephes và hai người này thật rõ ràng: một bên kiêu ngạo, ích kỷ, phá hoại; một bên khiêm nhường, yêu thương, xây dựng. Điều này nhắc nhở chúng ta về hai con đường trong đời sống Hội Thánh.
5. Bài Học Cho Hội Thánh Ngày Nay
Câu chuyện về Diotrephes không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn mang nhiều bài học thiết thực cho Hội Thánh đương đại.
a. Nguy Hiểm Của Tính Kiêu Ngạo
Kinh Thánh nhiều lần cảnh báo về sự kiêu ngạo: "Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau" (Châm Ngôn 16:18). Diotrephes là minh họa sống động cho điều này. Trong Hội Thánh, khi một người tìm cách thống trị và đặt mình lên trên người khác, họ mở cửa cho sự chia rẽ và tội lỗi. Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi sống khiêm nhường, "lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác như tôn trọng hơn mình" (Phi-líp 2:3).
b. Tầm Quan Trọng Của Lòng Hiếu Khách
Diotrephes từ chối tiếp đón các anh em, trong khi Gaius nhiệt tình tiếp đón. Lòng hiếu khách là một đức tính Cơ Đốc quan trọng (Rô-ma 12:13, 1 Phi-e-rơ 4:9). Đặc biệt, việc tiếp đón các nhà truyền giáo và những người phục vụ Chúa là cách chúng ta cộng tác vào công việc rao truyền Phúc Âm (3 Giăng 8). Ngày nay, chúng ta có thể hỗ trợ các nhà truyền giáo qua lời cầu nguyện, tài chính, và sự tiếp đón khi họ đến thăm.
c. Sự Vâng Phục Thẩm Quyền Thuộc Linh
Diotrephes không chịu tiếp nhận sứ đồ Giăng, tức là ông chống lại thẩm quyền được Chúa lập. Trong Hội Thánh, Đức Chúa Trời đặt để các trưởng lão, mục sư, và những người lãnh đạo để chăn bầy (Hê-bơ-rơ 13:17, 1 Phi-e-rơ 5:1-5). Chúng ta được kêu gọi vâng phục và tôn trọng họ, miễn là họ trung thành với Lời Chúa. Đồng thời, những người lãnh đạo phải tránh tinh thần độc tài của Diotrephes, mà phải khiêm nhường phục vụ như tôi tớ.
d. Cách Xử Lý Xung Đột Trong Hội Thánh
Giăng không im lặng trước hành vi sai trái của Diotrephes. Ông viết thư để cảnh báo và sẽ đích thân đến giải quyết. Điều này dạy chúng ta về nguyên tắc xử lý tội lỗi trong Hội Thánh: cần phải đối diện cách thẳng thắn, yêu thương nhưng kiên quyết, theo quy trình được Chúa dạy (Ma-thi-ơ 18:15-17). Nếu để tội lỗi không được xử lý, nó sẽ lan rộng và gây hại cho cả Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 5:6).
6. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Làm thế nào để tránh tinh thần Diotrephes và sống như Gaius? Dưới đây là một số gợi ý:
- Tự kiểm tra lòng mình: Hãy cầu xin Chúa soi sáng để thấy có sự kiêu ngạo, ham muốn quyền lực, hoặc xu hướng kiểm soát người khác không. Xin Chúa ban cho tấm lòng khiêm nhường và sẵn sàng phục vụ.
- Thực hành lòng hiếu khách: Mở rộng cửa nhà bạn để tiếp đón các anh em trong đức tin, đặc biệt là những người phục vụ Chúa. Điều này có thể đơn giản là mời họ dùng bữa, cung cấp chỗ ở, hoặc hỗ trợ tài chính cho công việc truyền giáo.
- Tránh nói hành và vu khống: Khi có bất đồng, hãy nói chuyện trực tiếp với người liên quan thay vì nói sau lưng. Hãy dùng lời nói để xây dựng, không để phá hủy (Ê-phê-sô 4:29).
- Vâng phục và hỗ trợ lãnh đạo thuộc linh: Cầu nguyện cho những người lãnh đạo Hội Thánh, tôn trọng họ, và hợp tác trong công việc Chúa. Nếu bạn là người lãnh đạo, hãy nhớ rằng bạn là đầy tớ của mọi người, không phải ông chủ (Mác 10:42-45).
- Đối diện với tội lỗi cách Kinh Thánh: Khi thấy anh em phạm tội, hãy nhẹ nhàng khuyên bảo (Ga-la-ti 6:1). Nếu tội nghiêm trọng và ảnh hưởng đến Hội Thánh, hãy báo cho những người có trách nhiệm để xử lý theo Lời Chúa.
7. Kết Luận
Diotrephes là một nhân vật đáng buồn trong Kinh Thánh, nhưng qua ông, chúng ta học được những bài học quý giá về sự nguy hiểm của lòng kiêu ngạo, tầm quan trọng của lòng hiếu khách, và sự cần thiết phải vâng phục thẩm quyền thuộc linh. Ngược lại, Gaius và Demetrius là những tấm gương sáng về đời sống bước đi trong lẽ thật và yêu thương anh em.
Ước mong mỗi chúng ta, trong vai trò cá nhân và trong cộng đồng Hội Thánh, sẽ tránh xa tinh thần Diotrephes và ngày càng giống Chúa Giê-xu Christ – Đấng "không coi sự bình đẳng với Đức Chúa Trời là sự nên nắm giữ, nhưng đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ" (Phi-líp 2:6-7). Hãy sống khiêm nhường, yêu thương và trung tín với Lời Chúa, để danh Ngài được tôn cao.