Massage và Trị Liệu Xúc Chạm trong Lăng Kính Kinh Thánh
Trong xã hội hiện đại, massage và các liệu pháp trị liệu bằng xúc chạm đã trở nên phổ biến với nhiều mục đích khác nhau: từ thư giãn, giảm đau nhức cơ bắp đến chữa lành các vấn đề về tâm lý. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta tự hỏi liệu Kinh Thánh có đề cập gì về những thực hành này không? Mặc dù từ “massage” không xuất hiện trực tiếp trong các bản văn Kinh Thánh tiếng Việt hay tiếng Anh tiêu chuẩn, nhưng Kinh Thánh đưa ra một nền tảng thần học phong phú về thân thể, sự xúc chạm, sự chữa lành và sự chăm sóc. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá những nguyên tắc, hình ảnh và phân đoạn Kinh Thánh có liên quan, qua đó giúp chúng ta có cái nhìn cân bằng và khôn ngoan theo Lẽ Thật.
Nền tảng đầu tiên để chúng ta suy ngẫm về bất kỳ hình thức trị liệu thân thể nào chính là quan điểm Kinh Thánh về thân thể con người. Trong thế giới Hy Lạp cổ đại, thân thể thường bị xem thường như một nhà tù của linh hồn. Tuy nhiên, Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước đều tôn trọng sự hiệp nhất giữa thể xác và linh hồn.
1 Cô-rinh-tô 6:19-20 tuyên bố rõ ràng: “Hay là, anh em chẳng biết rằng thân thể mình là đền thờ của Đức Thánh Linh đang ngự trong anh em, là Đấng mà anh em đã nhận bởi Đức Chúa Trời, và anh em chẳng phải thuộc về chính mình sao? Vì chưng anh em đã được chuộc bằng giá cao rồi. Vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời.”
Từ “đền thờ” trong nguyên văn Hy Lạp là ναός (naos), chỉ về nơi chí thánh, nơi Đức Chúa Trời ngự. Điều này nâng cao giá trị của thân thể từ một cỗ máy sinh học lên thành một vật thánh. Việc chăm sóc, bảo dưỡng và giữ gìn “đền thờ” này là trách nhiệm thuộc linh. Do đó, bất kỳ phương pháp nào (bao gồm cả các liệu pháp xúc chạm lành mạnh) giúp thân thể được nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe để có thể phục vụ Chúa cách hiệu quả hơn đều có thể được xem xét dưới ánh sáng của nguyên tắc này.
Một trong những hình ảnh gần nhất với khái niệm massage trong Kinh Thánh chính là việc xức dầu. Dầu ô-li-ve là một phương tiện phổ biến trong thế giới Kinh Thánh, không chỉ dùng trong nghi lễ (xức cho vua, thầy tế lễ, tiên tri) mà còn trong chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp hàng ngày.
Ê-sai 1:6 miêu tả tình trạng tội lỗi của dân sự bằng hình ảnh thể xác bị thương tích: “Từ bàn chân cho đến đỉnh đầu, chẳng có chỗ nào lành: chỉ những thương tích, vết bầm và ghẻ chảy mủ; chưa rửa sạch, chưa băng thuốc, và cũng chưa được xức dầu cho.”
Ở đây, ba bước chăm sóc một vết thương được nêu ra: rửa sạch, băng thuốc, và xức dầu. Việc “xức dầu” (חֻבַּשׁ (chubash) trong Hê-bơ-rơ liên quan đến việc băng bó, nhưng thường đi kèm với dầu) có tác dụng làm dịu, sát trùng và thúc đẩy quá trình lành lại. Đây có thể xem như một hình thức trị liệu bằng xúc chạm và chất liệu thiên nhiên.
Trong Tân Ước, các môn đồ đã thực hành xức dầu cho người bệnh như một phương tiện vật lý kèm theo lời cầu nguyện đức tin: Gia-cơ 5:14-15: “Trong anh em có ai đau ốm chăng? hãy mời các trưởng lão Hội thánh đến, sau khi nhân danh Chúa xức dầu cho người bệnh mà cầu nguyện cho. Sự cầu nguyện bởi đức tin sẽ cứu kẻ bệnh, Chúa sẽ đỡ kẻ ấy dậy; nếu kẻ bệnh có phạm tội, cũng sẽ được tha.”
Hành động “xức dầu” ở đây (trong tiếng Hy Lạp là ἀλείφω (aleiphō)) có nghĩa là thoa, xoa, bôi lên. Nó bao hàm sự tiếp xúc thể xác đầy yêu thương và chăm sóc của cộng đồng đức tin. Đây không phải là một nghi thức ma thuật, mà là sự kết hợp giữa phương pháp tự nhiên (dầu) và quyền năng siêu nhiên (lời cầu nguyện đức tin), cho thấy Đức Chúa Trời quan tâm đến sự toàn vẹn của con người.
Chức vụ của Chúa Giê-xu Christ là một minh chứng hùng hồn cho giá trị của sự xúc chạm đầy tình yêu thương và quyền năng. Ngài thường dùng sự chạm đến như một phương tiện để chữa lành và an ủi.
Mác 1:40-41 chép về người phung: “Có một người phung đến cùng Ngài, quì xuống cầu xin rằng: Nếu Chúa khứng, có thể khiến tôi sạch được. Đức Chúa Jêsus động lòng thương xót, giơ tay rờ người, mà phán rằng: Ta khứng, hãy sạch đi.”
Động từ “rờ” trong nguyên văn Hy Lạp là ἅπτω (haptō), có nghĩa là chạm vào, nắm lấy. Điều đáng chú ý là theo luật pháp Môi-se, việc chạm vào người phung là điều cấm kỵ, sẽ khiến người chạm bị ô uế theo nghi lễ (Lê-vi Ký 13). Nhưng Chúa Giê-xu đã đảo ngược điều đó: sự chạm đầy quyền năng và yêu thương của Ngài không bị ô uế, mà còn tẩy sạch sự ô uế. Sự chạm của Ngài vừa có giá trị chữa lành thể xác (lành bệnh phung), vừa có giá trị phục hồi tâm lý và xã hội (đưa người ấy trở lại cộng đồng).
Một ví dụ khác là Lu-ca 7:38, khi người đàn bà tội lỗi dùng nước mắt và dầu thơm xức chân Chúa, rồi lấy tóc mình mà lau. Hành động này mang tính chất của một sự massage đầy tôn kính và ăn năn. Chúa Giê-xu đã đón nhận và tuyên bố sự tha thứ cho bà.
Sự chạm đến của Chúa Giê-xu luôn mang mục đích chữa lành, phục hồi và xác nhận nhân phẩm. Điều này cho chúng ta một khuôn mẫu: sự xúc chạm trong bối cảnh yêu thương, tôn trọng và hướng đến sự phục hồi toàn diện là điều tốt và có thể phản ánh tình yêu của Đấng Christ.
Mặc dù Kinh Thánh công nhận giá trị của thân thể và sự chăm sóc, nhưng cũng đưa ra những lời cảnh báo rõ ràng về việc thân thể có thể trở thành cơ hội cho tội lỗi hoặc sự lạm dụng.
1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3-4 dạy: “Vì ý muốn của Đức Chúa Trời, ấy là khiến anh em nên thánh: tức là phải lánh sự ô uế, mỗi người phải biết giữ thân thể mình cho thánh sạch và tôn trọng.”
Từ “giữ thân thể mình” (κτᾶσθαι τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος (ktasthai to heautou skeuos)) có nghĩa đen là “sở hữu vật dụng của mình”. Trong ngữ cảnh, nó nói đến việc kiểm soát thân thể mình trong sự thánh khiết, tránh sự ô uế tình dục. Nguyên tắc này áp dụng vào việc massage: chúng ta cần đảm bảo rằng bất kỳ liệu pháp xúc chạm nào cũng phải được thực hiện trong môi trường tôn trọng, thánh sạch, và minh bạch, tránh mọi cám dỗ hoặc hành vi không đứng đắn.
Ngoài ra, Kinh Thánh cảnh báo chống lại việc tìm kiếm sự thư giãn hay chữa lành từ những nguồn gốc mê tín, thờ lạy thần tượng, hoặc các thực hành liên quan đến tà thuật. Ví dụ, việc massage có thể bị pha trộn với các triết lý phiếm thần, tâm linh giả (như Reiki, hoặc một số hình thức trị liệu phương Đông dựa trên niềm tin vào năng lượng vô nhân cách). Phục Truyền 18:9-12 nghiêm cấm dân sự học theo những thực hành ghê tởm của các dân ngoại. Cơ Đốc nhân cần phân biệt rõ giữa việc chăm sóc thân thể đơn thuần và những thực hành mang màu sắc tâm linh đối nghịch với sự thờ phượng một mình Đức Chúa Trời.
Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng thực tế và khôn ngoan:
1. Tiếp nhận với sự cảm tạ và thận trọng: Việc tìm đến massage trị liệu vì mục đích giảm đau cơ bắp, phục hồi sau chấn thương, hoặc giảm căng thẳng thể lý là điều có thể chấp nhận, vì nó liên quan đến việc chăm sóc “đền thờ” của Đức Thánh Linh. Hãy tiếp nhận với lòng cảm tạ Chúa về những phương pháp Ngài cho phép con người khám phá để giảm bớt đau đớn.
2. Lựa chọn môi trường và người trị liệu phù hợp: Ưu tiên những cơ sở chuyên nghiệp, y tế, với các kỹ thuật viên được đào tạo bài bản. Tránh những nơi mập mờ, có nguy cơ dẫn đến sự không trong sạch hoặc kết hợp với các yếu tố tâm linh giả mạo. Một Cơ Đốc nhân cũng có thể cầu nguyện xin Chúa dẫn dắt đến địa điểm và người phù hợp.
3. Phân biệt rõ ràng với các thực hành tâm linh ngoại lai: Hãy tìm hiểu kỹ về triết lý đằng sau liệu pháp. Nếu nó liên quan đến việc mời gọi “năng lượng vũ trụ”, “khai mở luân xa”, hay thờ phượng các thần linh khác, thì hãy kiên quyết từ chối (2 Cô-rinh-tô 6:14-18). Sự chữa lành thật sự và sự bình an cuối cùng chỉ đến từ Đức Chúa Trời và sự hy sinh của Chúa Giê-xu Christ (1 Phi-e-rơ 2:24).
4. Sử dụng như cơ hội để làm chứng và bày tỏ sự tử tế: Trong phạm vi gia đình, việc xoa bóp nhẹ nhàng cho vợ/chồng, hoặc massage chân tay cho con cái, cha mẹ già là một hành động yêu thương, phục vụ cụ thể (Ga-la-ti 5:13). Đó là cách để bày tỏ tình yêu thương của Đấng Christ qua sự chạm đến đầy tôn trọng và dịu dàng.
5. Kết hợp với đời sống cầu nguyện: Khi cảm thấy đau nhức hay căng thẳng, trước hết hãy đem những điều đó đến với Chúa trong lời cầu nguyện (Phi-líp 4:6-7). Có thể Ngài sẽ chữa lành cách siêu nhiên, hoặc Ngài sẽ sử dụng những phương tiện tự nhiên (như massage, vật lý trị liệu) như một ơn phúc của Ngài. Hãy luôn tìm kiếm sự bình an và sức mạnh tối thượng từ nơi Ngài.
Kinh Thánh có thể không đề cập trực tiếp đến “massage” theo nghĩa hiện đại, nhưng Lời Chúa đã cung cấp một khuôn khổ đầy đủ và khôn ngoan để chúng ta đánh giá mọi thực hành liên quan đến thân thể và sự xúc chạm. Thân thể chúng ta là đền thờ quý báu của Đức Thánh Linh, xứng đáng được chăm sóc cách thận trọng và tôn trọng. Hình ảnh xức dầu, sự chạm đến chữa lành đầy quyền năng và yêu thương của Chúa Giê-xu, cùng những nguyên tắc về sự thánh khiết, dạy chúng ta rằng sự xúc chạm có mục đích chữa lành và phục vụ là tốt đẹp khi được đặt trong bối cảnh đúng đắn.
Là con cái Chúa, chúng ta được tự do để tận hưởng những ơn phúc tự nhiên Ngài ban cho sức khỏe, nhưng luôn với tâm trí tỉnh thức, được Lời Chúa và Đức Thánh Linh dẫn dắt. Hãy để mọi sự—kể cả việc chăm sóc thân thể—đều làm sáng danh Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).
“Đức Chúa Trời bình an… Ngài lại bởi Đức Chúa Jêsus Christ, là Chúa chúng ta, khiến anh em nên trọn vẹn trong mọi sự lành, đặng làm theo ý muốn Ngài, và làm ra trong chúng ta sự đẹp ý Ngài” (Hê-bơ-rơ 13:20-21).