Kinh Thánh nói gì về liệu pháp hương thơm?

Trong xã hội hiện đại, "liệu pháp hương thơm" (aromatherapy) thường được quảng bá như một phương pháp trị liệu tự nhiên, sử dụng tinh dầu để nâng cao sức khỏe thể chất, cân bằng cảm xúc và thư giãn tinh thần. Là Cơ đốc nhân, chúng ta tự hỏi: Kinh Thánh – Lời Đức Chúa Trời – có đề cập gì về việc sử dụng hương thơm không? Có sự tương đồng hay khác biệt nào giữa quan niệm hiện đại và những gì được trình bày trong Kinh Thánh? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, biểu tượng và thực hành của hương thơm trong Kinh Thánh, từ đó rút ra những nguyên tắc ứng dụng cho đời sống đức tin ngày nay.

Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, dành nhiều sự mô tả chi tiết về việc sử dụng hương thơm trong nghi lễ thờ phượng của dân Y-sơ-ra-ên. Điều này không mang tính chất "trị liệu" theo nghĩa y khoa hiện đại, nhưng là một phần thiết yếu của sự thông công với Đức Chúa Trời Thánh Khiết.

1. Hương Liệu Thánh và Mệnh Lệnh Thiên Thượng: Trong Xuất Ê-díp-tô Ký chương 30, Đức Chúa Trời đã truyền lệnh rất cụ thể cho Môi-se về việc chế tạo một thứ hương thánh. "Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Hãy lấy các hương liệu, tức là một bột nhũ hương, loài yếm hương, phong chi hương, và thanh nhũ hương, mỗi thứ bằng cân nhau. Ngươi hãy lấy các hương liệu đó theo phép hòa hương, tức là công việc của thợ hòa hương, chế ra một thứ hương có muối, thánh và trong sạch." (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:34-35). Điều đáng chú ý là loại hương này được dành riêng cho Đức Chúa Trời: "Các ngươi chớ làm hương khác bằng thứ hương đó... Hễ ai chế một thứ hương giống như vậy đặng ngửi mùi nó, sẽ bị truất khỏi vòng dân sự." (câu 37-38). Điều này nhấn mạnh tính thánh khiết và duy nhất của sự thờ phượng dành cho Đức Giê-hô-va.

Từ "hương" trong tiếng Hê-bơ-rơ ở đây là qetoret (קְטֹרֶת), xuất phát từ động từ qatar (קָטַר) có nghĩa là "xông hương" hoặc "làm cho khói bay lên". Hành động xông hương tượng trưng cho sự dâng lên, sự cầu nguyện bay lên trước mặt Đức Chúa Trời.

2. Bàn Thờ Xông Hương – Nơi Cầu Nguyện và Chuộc Tội: Cũng trong Xuất Ê-díp-tô Ký 30, Đức Chúa Trời truyền lệnh làm một bàn thờ bằng gỗ si-tim để xông hương, đặt trước bức màn ngăn cách nơi thánh và nơi chí thánh. Thầy tế lễ thượng phẩm A-rôn phải xông hương trên bàn thờ này mỗi buổi sáng và buổi chiều (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:7-8). Đặc biệt, trong ngày Chuộc Tội (Yom Kippur), thầy tế lễ thượng phẩm phải lấy đầy lư hương than hồng từ bàn thờ, bỏ hương vào, và đem vào trong nơi chí thánh, "hầu cho ngọn khói hương bao phủ nắp thi ân... thì người chẳng chết" (Lê-vi Ký 16:12-13). Khói hương ở đây tạo ra một "đám mây" che phủ, biểu thị sự che phủ tội lỗi và sự hiện diện thương xót của Đức Chúa Trời, đồng thời cũng bảo vệ thầy tế lễ khỏi sự thánh khiết trọn vẹn của Ngài. Điều này chỉ về sự cầu thay của Chúa Giê-xu Christ.

Kinh Thánh sử dụng hương thơm như một ẩn dụ mạnh mẽ cho những thực tại thuộc linh.

1. Hương Thơm của Sự Cầu Nguyện: Trong Tân Ước, mối liên hệ giữa hương và lời cầu nguyện được bày tỏ rõ ràng. Sách Khải Huyền miêu tả cảnh trên thiên đàng: "Rồi có một vị thiên sứ khác đến, người cầm một cái bình hương bằng vàng, và người được ban cho nhiều hương liệu, để dâng lên với những lời cầu nguyện của mọi thánh đồ trên bàn thờ bằng vàng ở trước ngai. Khói của các hương liệu với những lời cầu nguyện của các thánh đồ từ tay thiên sứ bay lên trước mặt Đức Chúa Trời." (Khải Huyền 8:3-4). Ở đây, hương thơm (thumiama - θυμίαμα trong tiếng Hy Lạp) chính là những lời cầu nguyện của các thánh đồ. Điều này ứng nghiệm lời tiên tri trong Thi Thiên 141:2: "Nguyện lời cầu nguyện tôi được xông lên như hương trầm trước mặt Chúa." Lời cầu nguyện chân thành của con dân Chúa có mùi thơm thiêng liêng dễ chịu trước ngai Ngài.

2. Hương Thơm của Sự Hiểu Biết về Đấng Christ: Sứ đồ Phao-lô dùng hình ảnh hương thơm để mô tả chức vụ rao truyền Phúc Âm. "Cảm tạ Đức Chúa Trời, Ngài làm cho chúng tôi luôn luôn thắng trong Đấng Christ, và bởi chúng tôi, Ngài rải mùi thơm về sự hiểu biết Ngài khắp trong mọi nơi. Vì chúng tôi ở trước mặt Đức Chúa Trời là mùi thơm của Đấng Christ... mùi thơm của sự sống đem đến sự sống cho người nầy, mùi thơm của sự chết đem đến sự chết cho người kia." (2 Cô-rinh-tô 2:14-16). Phúc Âm về Đấng Christ tỏa ra một "mùi thơm" thiêng liêng. Đối với người được cứu, đó là mùi thơm của sự sống; còn đối với người chối bỏ, đó lại trở thành mùi của sự chết và sự đoán phạt.

3. Hương Thơm của Sự Tận Hiến và Hy Sinh: Hành động xức dầu thơm quý giá lên Chúa Giê-xu của Ma-ri (em Ma-thê) là một ví dụ tuyệt vời (Giăng 12:1-8). Chúa Giê-xu khen ngợi hành động này như một sự chuẩn bị cho sự chôn của Ngài. Mùi thơm của lòng yêu mến, sự tôn kính và sự hy sinh dâng lên Chúa là điều rất đẹp lòng Ngài. Hơn nữa, chính sự hy sinh của Đấng Christ trên thập tự giá được ví như "của lễ có mùi thơm dâng lên cho Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 5:2). Sự vâng phục và tình yêu thương của Ngài là hương thơm trọn vẹn nhất.

Ngoài mục đích thờ phượng, Kinh Thánh cũng công nhận việc sử dụng dầu thơm và hương liệu cho mục đích chăm sóc cá nhân, thể hiện lòng hiếu khách, sự vui mừng và chăm sóc y tế cơ bản.

1. Biểu Hiện của Sự Vui Mừng và Lòng Hiếu Khách: Việc xức dầu thơm lên đầu là dấu hiệu của sự vui mừng và vinh dự (Thi Thiên 23:5: "Chúa xức dầu cho đầu tôi"; Truyền Đạo 9:8; Ma-thi-ơ 6:17). Chúa Giê-xu đã khiển trách người Pha-ri-si vì không xức dầu cho đầu Ngài khi Ngài vào nhà họ, một hành động hiếu khách thông thường (Lu-ca 7:46).

2. Chăm Sóc Y Tế và Thể Chất: Dầu ô-liu thường được trộn với các hương liệu và sử dụng để xoa bóp, làm dịu vết thương. Trong dụ ngôn Người Sa-ma-ri nhân lành, người này đã đổ dầu và rượu lên vết thương của nạn nhân (Lu-ca 10:34). Gia-cơ cũng khuyên các trưởng lão trong Hội Thánh xức dầu cho người bệnh và cầu nguyện (Gia-cơ 5:14). Ở đây, dầu có thể mang ý nghĩa vật lý (làm dịu) và biểu tượng (sự hiện diện và phước hạnh của Đức Thánh Linh).

3. Sự Khôn Ngoan trong Việc Sử Dụng: Sách Châm Ngôn nhiều lần ca ngợi hương thơm, nhưng luôn trong sự cân bằng. "Xức dầu thơm và hương trầm làm khoan khoái lòng người." (Châm Ngôn 27:9). Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng cảnh báo chống lại việc tìm kiếm sự thỏa mãn và an ủi chỉ nơi những thụ hưởng thể chất, hay sự kiêu ngạo vì của cải vật chất (Ê-sai 3:16-24). Trọng tâm vẫn là Chúa, còn những thứ vật chất chỉ là phương tiện phụ để làm vinh hiển Ngài và phục vụ người khác.

Từ những nghiên cứu trên, chúng ta có thể rút ra những nguyên tắc và ứng dụng cho đời sống:

1. Ưu Tiên Hương Thơm Thuộc Linh: Trọng tâm của đời sống Cơ đốc không phải là tìm kiếm sự thư giãn hay chữa lành thể chất qua hương thơm, nhưng là làm cho đời sống mình trở nên "mùi thơm của Đấng Christ". Điều này đến từ sự thánh hóa, tâm tình biết ơn, lời cầu nguyện chân thành và nếp sống yêu thương phục vụ. Hãy tập trung vào việc "dâng lên Đức Chúa Trời một của lễ bằng lời ngợi khen, tức là bông trái của môi miếng xưng danh Ngài" (Hê-bơ-rơ 13:15).

2. Sử Dụng Vật Chất Cách Khôn Ngoan và Biết Ơn: Việc sử dụng tinh dầu để tạo không gian thư giãn, hỗ trợ giấc ngủ, hoặc chăm sóc cơ thể cơ bản không sai trái, miễn là chúng ta:
- Không đặt niềm tin cứu rỗi hay chữa lành vào chúng thay vì nơi Chúa. Mọi sự chữa lành thật sự đều đến từ Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26).
- Không tham dự vào các thực hành huyền bí thường đi kèm với liệu pháp hương thơm hiện đại (như luân xa, tẩy uế năng lượng theo thuyết phiếm thần). Chúng ta phải tránh xa mọi hình thức ma thuật và thờ lạy thọ tạo (Phục Truyền 18:9-12).
- Biết ơn Chúa về những món quà tốt lành từ thiên nhiên Ngài ban (Gia-cơ 1:17).
- Sử dụng trong chừng mực, không sa đà vào chủ nghĩa khoái lạc hay chạy theo xu hướng thế gian.

3. Biến Không Gian Sống Thành Nơi Thờ Phượng: Có thể sử dụng hương thơm nhẹ nhàng, tự nhiên để tạo một không gian yên tĩnh, thuận tiện cho sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa. Hãy nhớ, mục đích là để tâm trí được tập trung vào Chúa, chứ không phải để tìm kiếm một "cảm giác" thuộc linh giả tạo.

4. Học Theo Gương Chúa Giê-xu trong Sự Phục Vụ: Như dầu và hương được dùng để chăm sóc vết thương và thể hiện lòng hiếu khách, chúng ta được kêu gọi dùng mọi nguồn lực (vật chất lẫn tinh thần) để an ủi, chăm sóc và phục vụ những người đau khổ quanh mình, nhân danh Chúa Cứu Thế.

Kinh Thánh không dạy về "liệu pháp hương thơm" như một phương pháp trị liệu độc lập. Thay vào đó, Kinh Thánh ban cho chúng ta một cái nhìn phong phú và sâu sắc về hương thơm với tư cách là:
- Biểu tượng của sự thờ phượng thánh khiết dành riêng cho Đức Chúa Trời.
- Hình ảnh của những lời cầu nguyện chân thành bay lên trước ngai ân điển.
- Mùi thơm của Phúc Âm về Đấng Christ và đời sống tận hiến cho Ngài.
- Một trong những ân tứ tốt lành từ Đấng Tạo Hóa để chúng ta sử dụng cách khôn ngoan, biết ơn và có chừng mực.

Là những thầy tế lễ nhà vua trong Tân Ước (1 Phi-e-rơ 2:9), chúng ta được kêu gọi dâng lên Đức Chúa Trời một đời sống có "mùi thơm thiêng liêng" – đó là đời sống được xây dựng trên mối tương giao với Chúa Giê-xu, được Lời Ngài và Đức Thánh Linh dẫn dắt. Hãy để cho hương thơm cao quý nhất – hương thơm của Đấng Christ – tuôn tràn từ đời sống chúng ta ra cho thế giới xung quanh.

"Hãy bước đi trong sự yêu thương, cũng như Đấng Christ đã yêu thương chúng ta, và phó chính mình Ngài cho chúng ta, như một của lễ và một tế lễ dâng cho Đức Chúa Trời có mùi thơm." (Ê-phê-sô 5:2)