Kinh Thánh nói gì về sự bất an?

Trong một thế giới đầy biến động, bất ổn về kinh tế, sức khỏe, các mối quan hệ và tương lai, cảm giác bất an, lo âu (worry/anxiety) dường như là một “căn bệnh” phổ biến của thời đại. Ngay cả Cơ Đốc nhân cũng không miễn nhiễm với những cơn sóng ngầm này của tâm trí. Tuy nhiên, trong khi thế giới tìm kiếm sự an toàn từ các giải pháp bên ngoài, Kinh Thánh đưa chúng ta vào một cuộc đối thoại sâu sắc về nguồn gốc, bản chất và nhất là giải pháp căn cơ cho sự bất an. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát đề tài này dưới ánh sáng của Lời Chúa, khám phá ý nghĩa thần học và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

I. Định Nghĩa Thần Học Về Sự Bất An: Không Chỉ Là Cảm Xúc Thông Thường

Trong nguyên ngữ Tân Ước Hy Lạp, từ chính được dùng để mô tả “sự lo âu” là **μεριμνάω (merimnaō)**. Động từ này mang ý nghĩa “bị chia trí, bị xé rời ra thành nhiều mảnh”, “quá bận tâm hoặc lo lắng về một điều gì đó”. Nó mô tả một trạng thái tinh thần bị phân tán, không còn tập trung, bị kéo giằng giữa nhiều mối bận tâm, từ đó đánh mất sự bình an và sự hiện diện trọn vẹn. Chúa Giê-xu đã dùng từ này trong bài giảng nổi tiếng trên núi: “Chớ lo lắng chi về sự sống mình, đồ mình sẽ ăn; cũng đừng lo lắng về thân mình, đồ mình sẽ mặc.” (Ma-thi-ơ 6:25). Ở đây, “lo lắng” (merimnaō) được đặt đối lập với đức tin nơi sự chu cấp của Đức Chúa Trời.

Như vậy, dưới góc nhìn Kinh Thánh, sự bất an không đơn thuần là một phản ứng cảm xúc tự nhiên trước nguy hiểm. Nó trở thành một vấn đề thuộc linh khi nó phản ánh một sự tập trung sai chỗ, một sự thiếu tin cậy vào sự chủ quyền, sự nhân từ và sự chu cấp trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Nó là biểu hiện của một tấm lòng chưa hoàn toàn an nghỉ trong Đấng Christ.

II. Nguyên Nhân Của Sự Bất An Theo Kinh Thánh

Kinh Thánh chỉ ra nhiều gốc rễ dẫn đến sự bất an trong lòng người:

1. Sự tập trung vào hoàn cảnh hơn là vào Đấng Christ: Câu chuyện của Ma-thi-ơ 14:22-33 minh họa rõ ràng điều này. Phi-e-rơ bước đi trên mặt nước về phía Chúa Giê-xu cho đến khi ông “thấy gió” thì sợ hãi và bắt đầu chìm. Sự bất an ập đến khi ông chuyển điểm nhìn từ Chúa sang sóng gió của hoàn cảnh.

2. Thiếu sự nhận biết đầy đủ về bản tính Đức Chúa Trời: Sự bất an thường xuất phát từ một nhận thức méo mó về Cha Thiên Thượng – xem Ngài như một Đấng xa cách, khắc nghiệt, hoặc không quan tâm. Lời Chúa trong Ma-thi-ơ 6:26-32 liên tục nhấn mạnh: “Cha các ngươi trên trời vốn biết các ngươi cần dùng những sự đó rồi”. Sự bất an là triệu chứng của việc quên mất rằng chúng ta có một Người Cha nhân từ, biết rõ và quan tâm đến mọi nhu cầu của con cái Ngài.

3. Sự thiếu đức tin: Chúa Giê-xu trực tiếp hỏi các môn đồ: “Hỡi kẻ ít đức tin, sao các ngươi lo lắng?” (Ma-thi-ơ 6:30). Ngài liên kết trực tiếp sự lo lắng với một đức tin non yếu, chưa trưởng thành, chưa được củng cố bởi sự nhận biết quyền năng và lòng thành tín của Đức Chúa Trời.

4. Sự khao khát và tìm kiếm những điều thuộc về thế gian: Trong ẩn dụ về người gieo giống, Chúa Giê-xu nói về hạt giống rơi nhằm bụi gai, tượng trưng cho người nghe đạo, nhưng “sự lo lắng về đời nầy, sự mê đắm về giàu sang, và các sự tham muốn khác thắt nghẹt người, và thành ra không kết quả” (Mác 4:19). Sự bất an có thể là hệ quả của một tấm lòng đặt ưu tiên sai chỗ.

5. Tội lỗi và sự không vâng phục: Khi A-đam và Ê-va phạm tội, cảm xúc đầu tiên họ kinh nghiệm không phải là sự bình an, mà là sự sợ hãi và họ trốn tránh Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 3:8-10). Sự xa cách thuộc linh với Chúa luôn dẫn đến sự bất an trong tâm hồn.

III. Hậu Quả Của Sự Bất An

Sự bất an không chỉ là một cảm giác khó chịu; nó có những tác hại thực tế được Kinh Thánh cảnh báo:

• Làm tê liệt đức tin và hành động: Nó “thắt nghẹt” Lời Chúa (Mác 4:19), khiến đời sống thuộc linh không kết quả.
• Gây hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần: Châm Ngôn 12:25 dạy: “Sự lo buồn trong lòng người làm cho nao sờn; nhưng một lời lành khiến lòng vui vẻ.” Sự lo buồn kéo dài đè nặng tâm trí.
• Ngăn trở sự cầu nguyện và tương giao với Chúa: Một tấm lòng chất đầy lo âu khó có thể tĩnh lặng để lắng nghe tiếng Chúa.

IV. Giải Pháp Của Kinh Thánh Cho Sự Bất An

Kinh Thánh không chỉ chẩn đoán nguyên nhân mà còn đưa ra những phương thuốc mạnh mẽ và thiết thực:

1. Sự Nhận Biết và Tin Cậy Vào Chúa Quyền Năng: Trọng tâm của bài giảng Ma-thi-ơ 6:25-34 là sự nhận biết Cha Thiên Thượng. Chúa Giê-xu chỉ cho chúng ta nhìn xem loài chim trời và hoa huệ ngoài đồng – những tạo vật nhỏ bé được Cha chu cấp cách trọn vẹn – để từ đó kết luận: “Huống chi các ngươi!” (câu 30). Chiến thuật đầu tiên chống lại sự bất an là thay đổi tư duy (metanoia – sự ăn năn, đổi ý) để nhìn mọi sự từ quan điểm của Đức Chúa Trời và đặt niềm tin vào Ngài.

2. Lời Cầu Nguyện Với Lòng Tri Ân: Phi-líp 4:6-7 là phân đoạn then chốt: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời, vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.”
Ở đây, sứ đồ Phao-lô đưa ra một công thức rõ ràng: Dừng lo phiền (mēden merimnate) → Cầu nguyện với sự nài xin và tạ ơn → Nhận lấy sự bình an của Đức Chúa Trời. Việc “tạ ơn” (eucharistia) ngay giữa lúc lo âu là một hành động đức tin, công nhận sự chủ quyền và lòng tốt của Chúa ngay trước khi thấy đáp án.

3. Sự Suy Ngẫm và Vâng Giữ Lời Chúa: Thánh ca 119 là bài học dài về sự bình an đến từ Lời Chúa. Câu 165 tuyên bố: “Người nào yêu mến luật pháp Chúa được bình an lớn, chẳng vấp phải điều gì.” Sự bình an (shalom trong tiếng Hê-bơ-rơ, mang nghĩa trọn vẹn, hòa thuận, thịnh vượng) là kết quả của một tâm trí được Lời Chúa định hình và bảo vệ.

4. Sống Từng Ngày Một: Chúa Giê-xu dạy: “Vậy, chớ lo lắng về ngày mai; vì ngày mai sẽ lo về việc ngày mai. Sự khó nhọc ngày nào đủ cho ngày ấy.” (Ma-thi-ơ 6:34). Đức tin không phải là sự phủ nhận những trách nhiệm, mà là sự từ chối gánh lấy gánh nặng của tương lai không thuộc về mình, và tin cậy rằng ân điển của Chúa đủ cho từng ngày (xem 2 Cô-rinh-tô 12:9).

5. Nương Dựa vào Cộng Đồng Đức Tin: Gánh nặng được chia sẻ sẽ nhẹ đi. Ga-la-ti 6:2 khuyên: “Hãy mang gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” Một Hội Thánh thật, nơi có sự cảm thông, cầu thay và khích lệ, là phương tiện mạnh mẽ Chúa dùng để đem lại sự bình an cho những tấm lòng bối rối.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Trong Đời Sống Hằng Ngày

1. Thực Hành “Sự Bắt Giữ Tư Tưởng”: Dựa trên 2 Cô-rinh-tô 10:5, khi một tư tưởng lo âu, tiêu cực trỗi dậy, hãy lập tức:
- Nhận diện nó (“Đây là sự lo âu về tài chính”).
- Chất vấn nó bằng Lời Chúa (“Chúa có phán ‘Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi đâu’ (Hê-bơ-rơ 13:5) không?”).
- Thay thế nó bằng một lời hứa hay lẽ thật của Kinh Thánh.
- Cầu nguyện giao phó điều đó cho Chúa.

2. Lập “Danh Sách Biết Ơn” Hằng Ngày: Mỗi ngày, viết ra 3-5 điều bạn tạ ơn Chúa, dù nhỏ nhặt. Điều này rèn luyện tâm trí tập trung vào sự thành tín và chu cấp của Chúa, thay vì vào những thiếu thốn hay lo sợ.

3. Thiết Lập Thời Gian Tĩnh Nguyện Cố Định: Dành một khung giờ yên tĩnh nhất trong ngày để đọc, suy ngẫm Kinh Thánh và cầu nguyện không vội vã. Đừng chỉ cầu xin, hãy dành thời gian tôn thờ và tạ ơn Chúa về chính thân vị Ngài.

4. Tìm Một Người Bạn Thuộc Linh Để Chia Sẻ: Hãy thành thật với một anh chị em tin kính, đáng tin cậy về những nỗi lo của mình và nhờ họ cầu nguyện chung. Gánh nặng được chia sẻ sẽ nhẹ đi (Ga-la-ti 6:2).

5. Hát Lên hoặc Nghe Những Bài Thánh Ca Về Sự Bình An: Âm nhạc thuộc linh có sức mạnh thấm sâu vào tiềm thức. Hãy để những lời ca ngợi khen và tuyên xưng đức tin lấn át những dòng suy nghĩ lo âu.

Kết Luận

Sự bất an, dưới ánh sáng Kinh Thánh, là một tiếng chuông báo động của tâm hồn, cho thấy chúng ta đang tập trung vào hoàn cảnh hơn là vào Đấng Christ, đang cố gắng gánh vác những gánh nặng vốn thuộc về Chúa. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời không kết tội chúng ta vì những cảm xúc này. Thay vào đó, Ngài mời gọi chúng ta đến với Ngài, Đấng là Nguồn Bình An vĩ đại. Lời hứa của Chúa Giê-xu trong Giăng 14:27 vẫn còn nguyên sức mạnh: “Ta để sự bình an lại cho các ngươi; ta ban sự bình an ta cho các ngươi; sự bình an ta cho các ngươi chẳng phải như thế gian cho. Lòng các ngươi chớ bối rối và đừng sợ hãi.”

Sự bình an thật không phải là sự vắng bóng của sóng gió, mà là sự hiện diện của Chúa giữa cơn bão tố. Hãy học tập mỗi ngày để trao mọi sự lo lắng mình cho Ngài, vì biết rằng “Ngài săn sóc anh em” (1 Phi-e-rơ 5:7). Trong sự chăm sóc đó, tâm hồn chúng ta tìm được chốn an nghỉ đích thực.