Người Cơ Đốc nên nhìn nhận chủ nghĩa duy vật như thế nào?

Trong một thế giới mà thành công, tiện nghi và sở hữu thường được đo lường bằng sự tích lũy vật chất, người tín hữu Cơ Đốc luôn đối diện với thách thức trong cách nhìn nhận và tương tác với thế giới vật chất xung quanh. Chủ nghĩa duy vật (Materialism), với cốt lõi là niềm tin rằng vật chất là thực tại căn bản duy nhất, và mọi hiện tượng, kể cả ý thức và tinh thần, đều là kết quả của tương tác vật chất, đang trở thành một hệ tư tưởng thống trị vô hình. Vậy, dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, người Cơ Đốc phải định vị mình như thế nào trước làn sóng này? Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát quan điểm Kinh Thánh về vật chất, sự sở hữu, và mối nguy hiểm của việc biến chúng thành mục đích tối hậu của đời sống.

Trước khi lên án chủ nghĩa duy vật, chúng ta phải bắt đầu với một chân lý nền tảng: **Thế giới vật chất không xấu**. Kinh Thánh mở đầu bằng một khẳng định mạnh mẽ: “Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất.” (Sáng Thế Ký 1:1). Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho “dựng nên” là **בָּרָא (bara’)**, một từ đặc biệt chỉ dành cho hành động sáng tạo của Đức Chúa Trời. Sau mỗi ngày sáng tạo, Đức Chúa Trời đều phán rằng điều Ngài làm nên là **“tốt lành”** (Sáng Thế Ký 1:10, 12, 18, 21, 25). Đỉnh điểm, sau khi tạo dựng con người, Ngài phán mọi sự **“rất tốt lành”** (câu 31).

Điều này cho thấy vật chất, thiên nhiên, thân thể chúng ta – tất cả đều là tác phẩm tốt đẹp từ tay Đấng Tạo Hóa. Chúng được ban cho con người để quản trị, trồng trọt, gìn giữ và hưởng dùng (Sáng Thế Ký 1:28; 2:15). Sách Truyền-đạo cũng ghi nhận: “Phàm việc gì Đức Chúa Trời đã làm nên thì vẫn còn lại đời đời... Đức Chúa Trời đã làm ra điều đó, hầu cho loài người kính sợ trước mặt Ngài.” (Truyền-đạo 3:14). Vật chất, trong ý định nguyên thủy, là phương tiện để con người nhận biết, tôn vinh Đấng Tạo Hóa và chăm sóc lẫn nhau.

Tuy nhiên, tội lỗi đã làm biến dạng mối quan hệ của con người với thế giới vật chất. Thay vì xem vật chất là quà tặng để quản lý, con người bắt đầu tôn thờ chính vật chất ấy. Đây chính là cốt lõi tâm linh của chủ nghĩa duy vật thực tiễn. Sứ đồ Phao-lô gọi tên chính xác hiện tượng này: “Vậy hãy giết chết các chi thể hay chết của anh em... và **sự tham lam, tức là sự thờ hình tượng**.” (Cô-lô-se 3:5). Từ Hy Lạp được dùng cho “tham lam” là **πλεονεξία (pleonexia)**, có nghĩa là lòng tham muốn có nhiều hơn, sự thèm khát vô độ. Khi lòng tham này chi phối, vật chất trở thành thần tượng.

Chúa Giê-xu đã cảnh báo rõ ràng về điều này: “Chẳng ai có thể làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể vừa làm tôi Đức Chúa Trời, vừa làm tôi Ma-môn nữa.” (Ma-thi-ơ 6:24). “Ma-môn” (Μαμωνᾶς, *Mamōnas*) là từ gốc A-ram, chỉ của cải, tài sản được nhân cách hóa như một quyền lực đối nghịch với Đức Chúa Trời. Sự lựa chọn là rõ ràng: phụng sự Đấng Tạo Hóa hoặc phụng sự vật chất được tạo dựng.

Kinh Thánh không lên án sự giàu có tự thân, nhưng cảnh báo gay gắt về **tình yêu tiền bạc** và **sự ảo tưởng của nó**: “Vả, **kẻ tham tiền bạc** là cội rễ mọi điều ác... **sự ham mê tiền bạc**...” (1 Ti-mô-thê 6:10). Và: “Hãy giữ mình về sự tham lam; vì chẳng phải của cải dư dật mà được sống.” (Lu-ca 12:15). Vật chất hứa hẹn sự an toàn và hạnh phúc, nhưng đó là lời hứa giả dối. Chỉ có Đức Chúa Trời mới là “niềm vui” và “sự no đủ” đời đời của lòng chúng ta (Thi-thiên 43:4; 107:9).

Vậy thì, người Cơ Đốc phải sống thế nào trong một thế giới vật chất? Kinh Thánh đưa ra một mô hình căn bản: **Chúng ta là những Quản Gia (Stewards)**.

1. Mọi Sự Đến Từ Chúa và Thuộc Về Chúa: “Muôn vật đều do Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài.” (Giăng 1:3). “Của cải và sang trọng bởi Chúa mà đến... ấy là Chúa ban quyền cho người được giàu sang.” (1 Sử-ký 29:12). Ngay cả khả năng làm ra của cải cũng từ Ngài mà đến (Phục-truyền 8:18). Do đó, chúng ta không phải là chủ nhân tối cao, mà là người quản lý những gì Chúa tạm giao.

2. Trách Nhiệm Quản Lý Trung Tín: Sứ đồ Phao-lô dạy: “Vả, ai nấy phải coi chúng ta như kẻ giúp việc của Đấng Christ, và kẻ quản lý các sự mầu nhiệm của Đức Chúa Trời. Vả, cái điều người ta trông mong nơi kẻ quản lý, ấy là họ phải trung tín.” (1 Cô-rinh-tô 4:1-2). Từ “quản lý” trong tiếng Hy Lạp là **οἰκονόμος (oikonomos)**, chỉ người quản gia, giám đốc một gia đình hay tài sản. Sự trung tín được thể hiện qua việc sử dụng tài nguyên (thời gian, tiền bạc, tài năng) theo ý muốn của Chủ, để làm vinh hiển Ngài và gây dựng Hội Thánh.

3. Sự Tập Trung Tối Thượng Vào Điều Thuộc Linh: Chúa Giê-xu đưa ra mệnh lệnh rõ ràng: “Trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì **các điều ấy** (vật chất cần dùng) sẽ được cho thêm.” (Ma-thi-ơ 6:33). Thứ tự ưu tiên là then chốt. Sứ đồ Phao-lô cũng viết: “Hãy chú ý về sự trên trời, đừng chú ý về sự dưới đất.” (Cô-lô-se 3:2). Điều này không có nghĩa là phủ nhận thực tại vật chất, nhưng là đặt nó vào đúng vị trí phụ thuộc dưới thực tại thuộc linh và vĩnh cửu.

1. Nuôi Dưỡng Đời Sống Thuộc Linh: Chống lại chủ nghĩa duy vật bắt đầu từ tâm trí và tấm lòng. Hãy làm đầy tâm trí mình bằng Lời Chúa (Cô-lô-se 3:16), cầu nguyện và suy ngẫm về sự vĩ đại của Đấng Christ. Thờ phượng Chúa cách “trong thần linh và lẽ thật” (Giăng 4:24) sẽ giúp chúng ta nhìn thấy sự trống rỗng của việc thờ phượng vật chất.

2. Thực Hành Lòng Biết Ơn và Sự Dâng Hiến: Mỗi ngày, hãy cảm tạ Chúa về những nhu cầu cơ bản được đáp ứng. Lòng biết ơn chống lại sự thèm khát. Thực hành dâng hiến hệ thống, rộng rãi (theo 1 Cô-rinh-tô 16:2; 2 Cô-rinh-tô 9:7) là hành động thiết thực khẳng định Chúa là chủ, và chúng ta tin cậy Ngài chu cấp.

3. Sống Giản Dị và Nội Dung: Học theo gương của Phao-lô: “Tôi đã tập hễ ở **đều nào**, thì **đủ** trong đều ấy. Tôi biết chịu nghèo hèn, cũng biết được dư dật... **Đấng ban sức mạnh cho tôi**.” (Phi-líp 4:11-13). Hãy phân biệt rõ giữa **nhu cầu** và **ham muốn**. Sự nội dung (αὐτάρκεια, *autarkeia* – tự đủ) đến từ mối liên hệ với Christ, không từ sự sở hữu.

4. Sử Dụng Vật Chất Để Phục Vụ và Gây Dựng: Hãy xem tiền bạc, nhà cửa, phương tiện là công cụ để bày tỏ tình yêu thương: thăm viếng, giúp đỡ người nghèo, hỗ trợ công việc truyền giáo (Ma-thi-ơ 25:35-40; Gia-cơ 2:15-16).

5. Cảnh Giác Trước Sự Tấn Công Của Quảng Cáo và Văn Hóa Tiêu Dùng: Hãy tỉnh thức và kiểm soát những gì mình xem, nghe. Đặt ra những câu hỏi: Mua sắm này có thực sự cần thiết? Nó có đang thỏa mãn một khao khát thuộc linh bằng một giải pháp vật chất không?

Chủ nghĩa duy vật là một nhà tù tinh thần, hứa hẹn tự do nhưng lại xiềng xích lòng người vào sự lo âu, tham lam và trống rỗng (Truyền-đạo 5:10). Tin Mừng của Chúa Giê-xu Christ giải phóng chúng ta khỏi nhà tù đó. Ngài đã trở nên nghèo để chúng ta được giàu có thuộc linh (2 Cô-rinh-tô 8:9). Sự giàu có thật sự không nằm ở sự tích lũy, mà ở sự cho đi; không nằm ở sự sở hữu, mà ở sự quản lý vì vinh quang Chúa.

Lời cầu nguyện khôn ngoan của A-gua trong Châm-ngôn vẫn là kim chỉ nam cho mọi thời đại: “Xin chớ để tôi nghèo, cũng đừng cho tôi giàu; Hãy nuôi tôi đủ ăn, kẻo tôi đầy đủ, từ chối Chúa, mà rằng: Đức Giê-hô-va là ai? Hoặc kẻo tôi nghèo thiếu, bèn đi ăn trộm, làm ô danh Đức Chúa Trời tôi.” (Châm-ngôn 30:8-9).

Cuối cùng, hãy để mọi khía cạnh đời sống, kể cả cách chúng ta đối xử với tiền bạc và của cải, đều hướng đến mục đích tối thượng: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Khi Chúa Giê-xu là trung tâm, mọi thứ khác, kể cả vật chất, sẽ trở về đúng vị trí và chức năng tốt đẹp của nó.