Maranatha
Trong kho tàng phong phú của Kinh Thánh, có những từ ngữ chứa đựng cả một biển trời khải thị và hy vọng. "Maranatha" là một từ như vậy. Mặc dù chỉ xuất hiện duy nhất một lần trong Tân Ước, nhưng nó là tiếng kêu thống thiết, là lời cầu nguyện gói trọn niềm hy vọng sống động nhất của Hội Thánh Đấng Christ từ buổi ban đầu cho đến ngày nay. Nghiên cứu từ ngữ này không chỉ là tìm hiểu ngữ nguyên học, mà còn là đào sâu vào cốt lõi của lòng trông cậy Cơ Đốc – sự trở lại vinh hiển của Chúa Cứu Thế Giê-xu.
I. Nguồn Gốc Và Ý Nghĩa Từ Nguyên Của "Maranatha"
Từ "Maranatha" (Μαραναθά trong tiếng Hy Lạp) thực chất là một từ mượn từ tiếng A-ram, ngôn ngữ mẹ đẻ của Chúa Giê-xu và các sứ đồ. Sự xuất hiện của nó trong bản văn Hy Lạp của Tân Ước mà không được dịch ra cho thấy đây có lẽ là một công thức phụng vụ, một lời tuyên xưng hoặc cầu nguyện quen thuộc đến mức các tín hữu thời ban đầu đều hiểu và sử dụng.
Từ này được cấu thành từ hai phần:
- "Maran" (מָרָן): Có nghĩa là "Chúa chúng ta". Đây là hình thức số ít với hậu tố sở hữu số nhiều ("-an"), nghĩa đen là "Chúa của chúng ta". Danh hiệu này không phải là một tước hiệu chung chung, mà là một sự tuyên xưng đức tin vào thần tính và quyền tể trị của Chúa Giê-xu Christ. Cùng một gốc với từ "Maran" là danh xưng "Mary" trong tiếng A-ram, nghĩa là "chủ nhân" hoặc "quý bà".
- "Atha" (אָתָא): Là một động từ A-ram có nghĩa là "đã đến" hoặc "hãy đến!". Điều thú vị là hình thức của động từ này có thể được hiểu ở thì quá khứ ("Ngài đã đến") hoặc thể mệnh lệnh ("Xin Ngài hãy đến!").
Vậy, "Maranatha" mang hai lớp nghĩa song hành, cả hai đều giàu ý nghĩa thần học:
1. Lời Tuyên Xưng Khẳng Định: "Chúa chúng ta đã đến!" (Maran atha). Đây là lời công bố về sự nhập thể, sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu – một sự kiện lịch sử đã hoàn tất. Nó là nền tảng của đức tin Cơ Đốc.
2. Lời Cầu Nguyện Khẩn Thiết: "Lạy Chúa chúng ta, xin hãy đến!" (Marana tha). Đây là lời kêu cầu đầy hy vọng về sự tái lâm trong vinh quang của Ngài để hoàn tất kế hoạch cứu chuộc.
Sự kết hợp của hai thì này trong một từ duy nhất thật là mầu nhiệm: Nó nắm giữ cả lịch sử cứu chuộc đã hoàn thành (sự đến lần thứ nhất) lẫn hy vọng cánh chung (sự đến lần thứ hai). Đức tin Cơ Đốc luôn đứng trong khoảng lặng giữa "Ngài đã đến" và "Ngài sẽ đến lại".
II. Bối Cảnh Kinh Thánh: Phân Đoạn 1 Cô-rinh-tô 16:22
Từ "Maranatha" được tìm thấy trong 1 Cô-rinh-tô 16:22 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925):
"Ví bằng có ai không yêu mến Chúa, thì người ấy bị a-na-thema. Ma-ra-na-tha."
Để hiểu đầy đủ, chúng ta cần xem xét ngữ cảnh. Đoạn cuối thư 1 Cô-rinh-tô (16:13-24) chứa đựng những lời khuyên nhủ và chào thăm cuối cùng của Sứ đồ Phao-lô. Câu 22 đột ngột đưa ra một lời tuyên bố trang nghiêm và một lời cầu nguyện thống thiết.
- "A-na-thema" (ἀνάθεμα): Từ Hy Lạp này có nghĩa là "vật bị nguyền rủa" hoặc "dâng hiến cho sự hủy diệt". Trong bối cảnh Cựu Ước, nó liên quan đến những gì bị dâng cho Đức Chúa Trời qua sự hủy diệt (Lê-vi Ký 27:28). Ở đây, Phao-lô dùng từ này để chỉ sự đoán phạt và xa cách thuộc linh dành cho người "không yêu mến Chúa" – không phải chỉ là thiếu tình cảm, mà là sự khước từ quyền tể trị và ân điển của Chúa Cứu Thế Giê-xu.
- Mối Liên Hệ Với "Maranatha": Sự tương phản thật rõ ràng và mạnh mẽ. Một bên là lời cảnh báo nghiêm khắc về sự đoán phạt (a-na-thema) cho những ai khước từ Chúa. Bên kia là lời cầu nguyện đầy hy vọng và thân mật (Maranatha) của những người thuộc về Ngài. "Maranatha" ở đây rõ ràng mang sắc thái của một lời cầu nguyện ("Lạy Chúa, xin hãy đến!"). Đó là tiếng kêu của Hội Thánh đang bị bách hại, đang trông đợi Đấng Cứu Chuộc của mình đến để giải cứu và phán xét. Nó cũng là lời đáp lại thiết tha với lời cảnh báo về sự phán xét: "Lạy Chúa, Đấng Phán Xét công bình, xin hãy đến!"
Cấu trúc này nhắc nhở chúng ta về hai hướng đi của nhân loại: xa cách Chúa và đối diện với sự đoán phạt, hoặc kêu cầu Chúa và trông đợi sự giải cứu. "Maranatha" là dấu ấn của những người thuộc về Chúa.
III. "Maranatha" Trong Toàn Bộ Khuôn Khổ Thần Học Tân Ước
Lời cầu nguyện "Maranatha" không đứng riêng lẻ, mà là đỉnh cao của giáo lý về sự tái lâm của Đấng Christ được giảng dạy xuyên suốt Tân Ước.
1. Lời Hứa Về Sự Trở Lại Của Chúa Giê-xu:
Ngay từ buổi đầu, các thiên sứ đã tuyên bố với các môn đồ khi Chúa thăng thiên: "Hỡi người Ga-li-lê, sao các ngươi đứng ngóng lên trời làm chi? Giê-xu nầy đã được cất lên trời khỏi giữa các ngươi, cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy." (Công Vụ 1:11). Lời hứa "sẽ trở lại" (tiếng Hy Lạp: ὃν τρόπον - theo cách thức như vậy) là nền tảng cho niềm hy vọng "Maranatha".
2. Lời Cầu Nguyện Cuối Cùng Của Kinh Thánh:
Sách Khải Huyền kết thúc với một lời cầu nguyện vang vọng "Maranatha": "Đấng làm chứng cho những điều ấy, phán rằng: Phải, ta đến mau chóng. A-men, lạy Chúa Giê-xu, xin hãy đến!" (Khải Huyền 22:20). Trong tiếng Hy Lạp, cụm từ "xin hãy đến" chính là "ἔρχου" (erchou), thể mệnh lệnh của động từ "đến". Đây chính là bản dịch Hy Lạp của tinh thần "Marana tha". Lời đáp "A-men" của Hội Thánh với lời hứa "Ta đến mau chóng" của Chúa chính là tâm tình "Maranatha".
3. Sự Dạy Dỗ Về Ngày Chúa Đến:
Chúa Giê-xu dạy về sự tỉnh thức: "Vậy, hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến." (Ma-thi-ơ 24:42). Sứ đồ Phao-lô khích lệ: "Vì anh em đã biết tỏ tường rằng ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm trong ban đêm." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:2). Niềm trông đợi tích cực này không phải là sự thụ động, mà thúc giục một đời sống thánh khiết và phục vụ (xem 2 Phi-e-rơ 3:11-14). "Maranatha" là tiếng lòng của người đang tỉnh thức.
4. Sự Tương Phản Giữa Hai Sự Đến:
"Sự đến lần thứ nhất" (First Advent) của Chúa Giê-xu là trong khiêm nhường, chịu khổ nạn để làm của lễ chuộc tội. "Sự đến lần thứ hai" (Second Advent) sẽ là trong vinh quang và quyền phép để phán xét và cai trị. "Maranatha" bao hàm cả hai: tạ ơn vì Ngài đã đến (trong ân điển) và kêu xin Ngài hãy đến (trong vinh quang).
IV. Ứng Dụng "Maranatha" Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay
Lời cầu nguyện "Maranatha" không phải là một công thức ma thuật, mà là một thái độ sống, một định hướng cho toàn bộ đời sống đức tin.
1. Định Hướng Lại Các Ưu Tiên:
Sống với tâm tình "Maranatha" giúp chúng ta đặt lại giá trị đích thực cho mọi sự. Những tranh đua, lo lắng, ham muốn đời này sẽ mờ nhạt đi khi chúng ta hướng lòng về ngày Chúa hiện ra. Phao-lô viết: "Vì anh em đã chết, sự sống mình đã giấu với Đấng Christ trong Đức Chúa Trời. Khi nào Đấng Christ, là sự sống của anh em, sẽ hiện ra, bấy giờ anh em cũng sẽ hiện ra với Ngài trong sự vinh hiển." (Cô-lô-se 3:3-4). Cuộc đời chúng ta được ẩn giấu trong Ngài và sẽ được bày tỏ trong vinh quang khi Ngài đến.
2. Nguồn Động Lực Cho Sự Thánh Khiết:
Niềm hy vọng về sự tái lâm thúc giục chúng ta sống thánh khiết: "Ai có sự trông cậy trong Ngài thì tự làm nên thanh sạch, như Ngài là thanh sạch." (1 Giăng 3:3). "Maranatha" không phải là lời cầu nguyện cho một tương lai xa vời, mà là sự chuẩn bị thiết thực trong hiện tại. Chúng ta kêu xin Chúa đến, đồng thời cũng để Ngài đến và cai trị trong mọi ngõ ngách của đời sống chúng ta hôm nay.
3. Nguồn An Ủi Trong Khổ Nạn:
Đối với các tín hữu đang chịu bắt bớ, bệnh tật, mất mát hay bất cứ nỗi đau nào, "Maranatha" là tiếng kêu giải thoát. Nó nhắc nhở rằng sự đau đớn hiện thời chỉ là tạm thời, và Đấng Cứu Chuộc sẽ đến để lau sạch mọi giọt lệ (Khải Huyền 21:4). Nó biến đổi sự than van thành lời cầu nguyện đầy hy vọng.
4. Thúc Đẩy Tinh Thần Truyền Giáo:
Chúa Giê-xu phán: "Tin Lành nầy về nước Đức Chúa Trời sẽ được giảng ra khắp đất, để làm chứng cho muôn dân. Bấy giờ sự cuối cùng sẽ đến." (Ma-thi-ơ 24:14). Tâm tình "Maranatha" thôi thúc chúng ta tích cực chia sẻ Tin Lành, vì chúng ta mong muốn thấy nhiều người được cứu trước ngày Chúa đến. Mỗi linh hồn được cứu là một lời đáp "A-men" khác cho vương quốc Đức Chúa Trời.
5. Lời Cầu Nguyện Trong Sự Thờ Phượng:
Hội Thánh đầu tiên đã sử dụng "Maranatha" có lẽ trong các buổi nhóm lại, đặc biệt là Lễ Tiệc Thánh. Sứ đồ Phao-lô viết: "Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến." (1 Cô-rinh-tô 11:26). Tiệc Thánh vừa nhìn lại thập tự giá ("Chúa đã đến"), vừa hướng đến tương lai ("cho tới lúc Ngài đến"). Thốt lên "Maranatha" trong sự thờ phượng là làm mới lại giao ước của chúng ta với Chúa và tuyên bố niềm tin vào lời hứa của Ngài.
Kết Luận: Sống Với Tâm Tình "Maranatha"
"Maranatha" là một từ nhỏ bé nhưng chứa đựng toàn bộ lịch sử cứu rỗi và hy vọng cánh chung. Nó là lời tuyên xưng rằng Chúa Giê-xu Christ là Chúa chúng ta. Nó là lời cầu nguyện khẩn thiết rằng Chúa của chúng ta hãy đến để hoàn tất công trình cứu chuộc và thiết lập vương quốc vĩnh cửu của Ngài.
Sống với tâm tình "Maranatha" không có nghĩa là rút lui khỏi thế giới này, mà là sống trong thế giới này với tư cách là những công dân của thiên quốc, mang ánh sáng của hy vọng vào mọi nơi tối tăm. Nó là lao động cách trung tín trong cánh đồng Chúa giao, trong khi luôn ngước mắt lên trông đợi Chủ đến.
Ước gì lời cầu nguyện "Lạy Chúa Giê-xu, xin hãy đến!" không chỉ là một câu nói trên môi, mà trở thành nhịp đập của con tim, là la bàn định hướng cho mọi quyết định, và là nguồn an ủi vững chắc trong mọi hoàn cảnh của chúng ta. Cho đến ngày đó, chúng ta vừa làm việc, vừa trông đợi, và luôn thưa rằng: Maranatha!
"Nguyền xin ân điển của Đức Chúa Jêsus ở với mọi người!" (Khải Huyền 22:21).