Người Maronite là ai?

Trong khu vườn đa dạng của Cơ Đốc giáo toàn cầu, có những cộng đồng đã trung thành bảo tồn đức tin qua những thử thách khốc liệt nhất của lịch sử. Người Maronite là một trong những cộng đồng như vậy. Là một nhà nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, việc tìm hiểu về họ không nhằm mục đích tán dương truyền thống giáo hội hay nghi lễ đặc thù, mà để rút ra những bài học sâu sắc về sự kiên trì, trung tín và sự bảo vệ của Đức Chúa Trời dành cho dân Ngài. Bài viết này sẽ khám phá nguồn gốc, lịch sử của người Maronite dưới lăng kính Kinh Thánh, và quan trọng hơn, tìm kiếm những nguyên tắc thuộc linh phổ quát có thể làm phong phú đời sống đức tin của mọi Cơ Đốc nhân.

Người Maronite (tiếng Ả Rập: الموارنة, al-Mawārinah) là một cộng đồng Cơ Đốc giáo Đông phương mang tên của vị thánh bảo trợ, **Thánh Maron** (khoảng 350-410 SCN). Maron là một ẩn sĩ và tu sĩ sống ở phía bắc Syria (gần Antioch), người đã dành đời mình cho sự cầu nguyện, khổ hạnh và rao giảng. Cuộc đời ông phản chiếu tinh thần của nhiều nhân vật Kinh Thánh, như tiên tri Ê-li, người cũng tìm đến nơi thanh vắng để gặp gỡ Đức Chúa Trời (1 Các Vua 17:2-6), hay Giăng Báp-tít, người "ở trong đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên" (Lu-ca 1:80).

Sau khi Thánh Marôn qua đời, các môn đồ của ông đã thành lập một tu viện gần Apamea. Cộng đồng này phát triển và cuối cùng tìm thấy nơi ẩn náu và phát triển lâu dài ở vùng núi hiểm trở của **Liban**, nơi họ có thể tự do thực hành đức tin mà không bị đồng hóa. Từ "Maronite" ban đầu chỉ những tu sĩ và tín đồ theo truyền thống tu đức của Thánh Maron, nhưng theo thời gian, nó trở thành danh xưng cho cả một cộng đồng tôn giáo-dân tộc gắn bó chặt chẽ với bản sắc Liban.

Về mặt thần học, Giáo hội Maronite là một **Giáo hội Công giáo Đông phương** (Eastern Catholic Church). Điều này có nghĩa họ giữ nguyên các nghi lễ, phụng vụ bằng tiếng Syriac (một phương ngữ của tiếng Aram – ngôn ngữ Chúa Giê-xu có thể đã sử dụng), cấu trúc giáo hội và truyền thống riêng biệt của mình, nhưng hiệp thông trọn vẹn với Giám mục Rô-ma (Đức Giáo hoàng). Sự hiệp thông này được chính thức hóa trong các thế kỷ sau cuộc Thập tự chinh, nhưng bản sắc của họ đã được hình thành từ nhiều thế kỷ trước.

Từ góc nhìn Tin Lành, chúng ta tôn trọng lịch sử và sự kiên cường của họ, nhưng luôn quay về thước đo tối thượng là **Kinh Thánh**. Sách Công vụ ghi lại sự đa dạng ban đầu trong Hội Thánh (người Do Thái, người Hy Lạp, v.v.) nhưng tất cả đều hiệp một trong giáo lý của các sứ đồ (Công vụ 2:42). Bài học ở đây là sự hiệp nhất thuộc linh không nhất thiết phải là sự đồng nhất về văn hóa hoặc nghi thức, nhưng phải dựa trên nền tảng chân lý của Phúc Âm. Sứ đồ Phao-lô viết: "Chỉ có một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm" (Ê-phê-sô 4:5). "Một đức tin" đó là đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, là Đấng Cứu Rỗi duy nhất (Giăng 14:6; Công vụ 4:12).

Lịch sử của người Maronite là một thiên sử thi về sự sinh tồn và trung thành. Họ chịu đựng những cuộc bách hại dưới nhiều đế chế, tìm thấy nơi núi non hiểm trở của Liban một "pháo đài" tự nhiên. Sự kiên cường này gợi nhớ đến lời hứa của Đức Chúa Trời dành cho dân Ngài: "Dầu ngươi đi qua nước, ta sẽ ở cùng; vượt qua sông, sẽ chẳng che lấp ngươi đâu; khi ngươi đi qua lửa, sẽ chẳng bị cháy, ngọn lửa chẳng đốt ngươi" (Ê-sai 43:2). Dù không phải là dân Y-sơ-ra-ên theo nghĩa đen, nhưng nguyên tắc thuộc linh vẫn đúng: Đức Chúa Trời là nơi ẩn náu và sức mạnh của những ai tìm kiếm Ngài (Thi thiên 46:1).

Cuộc di cư và bám trụ của họ cũng giống như hình ảnh Hội Thánh trong đồng vắng trong sách Khải Huyền: "Người đờn bà đó trốn vào đồng vắng, tại đó người có một nơi ở mà Đức Chúa Trời đã sửa soạn cho, để nuôi mình trong một ngàn hai trăm sáu mươi ngày" (Khải Huyền 12:6). Đây là hình ảnh về sự bảo vệ của Đức Chúa Trời dành cho cộng đồng trung tín của Ngài giữa những cơn bão của lịch sử.

Từ câu chuyện của người Maronite, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý giá cho hành trình đức tin cá nhân:

1. Đức Tin Cần Một "Nơi Ẩn Náu" Thuộc Linh: Người Maronite có núi Liban. Cơ Đốc nhân chúng ta có "Vầng Đá" là chính Chúa Giê-xu Christ. "Đức Chúa Trời là nơi ẩn náu và sức lực của chúng tôi" (Thi thiên 46:1). Trong cơn bão của cuộc sống, thử thách, hay thậm chí là sự thờ ơ thuộc linh, chúng ta cần học cách "trốn" vào trong Ngài qua sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa và sự thông công (Hê-bơ-rơ 4:16).

2. Sự Kiên Trì Trong Trung Tín: Lịch sử hàng thế kỷ của họ dạy về lòng nhẫn nại (ὑπομονή - hypomonē). Sứ đồ Gia-cơ viết: "Hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn lành toàn vẹn, không thiếu thốn chút nào" (Gia-cơ 1:2-4). Sự trung thành trong những điều nhỏ, qua thời gian dài, tạo nên một di sản đức tin vững chắc.

3. Bản Sắc Được Định Hình Bởi Đấng Christ, Không Chỉ Bởi Truyền Thống: Trong khi trân trọng di sản văn hóa, điều cốt lõi của Cơ Đốc nhân là được định hình bởi Chúa Giê-xu và Lời Ngài. "Ấy vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới" (2 Cô-rinh-tô 5:17). Bản sắc đầu tiên và quan trọng nhất của chúng ta là "người trong Đấng Christ".

4. Tình Yêu Thương và Sự Hiệp Nhất Thiết Thực: Dù có những khác biệt thần học và lịch sử với các anh em Maronite, chúng ta được kêu gọi bày tỏ tình yêu thương của Chúa. Chúa Giê-xu phán: "Ta ban cho các ngươi một điều răn mới, nghĩa là các ngươi phải yêu nhau; như ta đã yêu các ngươi thể nào, thì các ngươi cũng hãy yêu nhau thể ấy. Nếu các ngươi yêu nhau, thì ấy là tại điều đó mà thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ ta" (Giăng 13:34-35). Tình yêu chân thật vượt trên mọi rào cản lịch sử.

Câu chuyện của người Maronite là một lời nhắc nhở đầy mạnh mẽ về sự trường tồn của đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ qua các thời đại. Là những Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta có thể ngưỡng mộ sự kiên cường lịch sử của họ, đồng thời luôn kiểm định mọi sự dưới ánh sáng của Kinh Thánh. Điểm chung cuối cùng và quan trọng nhất không phải là nghi lễ, truyền thống hay cơ cấu giáo hội, mà là **ân điển cứu rỗi đến bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời**. Như Phao-lô tuyên bố: "Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:8).

Hãy để sự kiên trì của các cộng đồng như người Maronite thúc giục chúng ta sống trung thành hơn với Chúa và Phúc Âm của Ngài, xây dựng đời sống mình trên Vầng Đá không lay chuyển là Lời Chúa và chính Chúa Giê-xu Christ (Ma-thi-ơ 7:24-25).