Các Yếu Tố Trong Bữa Tiệc Vượt Qua Chỉ Về Đấng Christ
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc nhận biết Chúa Giê-xu Christ được bày tỏ trọn vẹn trong cả Cựu Ước lẫn Tân Ước là điều vô cùng quan trọng. Lễ Vượt Qua (Pesach - פֶּסַח) không chỉ là một sự kiện lịch sử giải cứu dân Y-sơ-ra-ên khỏi Ai Cập, mà toàn bộ nghi thức, biểu tượng của nó đều là những hình bóng (tupos - τύπος) chỉ thẳng về công cuộc cứu chuộc hoàn hảo của Chúa Giê-xu trên thập tự giá. Sứ đồ Phao-lô xác nhận điều này: “Vả, Đấng Christ là con sinh lễ Vượt Qua của chúng ta, đã bị giết rồi” (1 Cô-rinh-tô 5:7). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát từng yếu tố trong bữa tiệc Vượt Qua để thấy sự ứng nghiệm kỳ diệu nơi Chân Lý là chính Đấng Christ.
Lễ Vượt Qua được thiết lập trong Xuất Ê-díp-tô Ký chương 12, trước khi Đức Giê-hô-va giáng tai họa thứ mười – sự chết của các con đầu lòng – trên xứ Ai Cập. Chúa truyền lệnh rõ ràng cho dân sự Ngài qua Môi-se và A-rôn. Mỗi chi tiết đều mang tính chỉ định và chứa đựng lẽ thật thuộc linh sâu nhiệm.
- Thời điểm: “Tháng nầy, các ngươi hãy kể là tháng đầu” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:2). Điều này biểu thị một khởi đầu mới, một kỷ nguyên mới của sự giải phóng và giao ước. Trong Đấng Christ, chúng ta cũng bước vào một sáng tạo mới (2 Cô-rinh-tô 5:17).
- Đối tượng: Mỗi nhà phải bắt một chiên con (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:3). Sự cứu rỗi được áp dụng cho từng “nhà”, từng cá nhân, nhưng cũng trong cộng đồng. Đấng Christ là Chiên Con cho cả thế gian, nhưng sự cứu rỗi chỉ thuộc về “nhà” nào đã đặt máu Ngài trên khung cửa lòng mình.
- Tiêu chuẩn: Chiên con phải “không tì vít, giống đực, một tuổi” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:5). Đây là hình bóng trực tiếp về thân vị và công việc của Chúa Giê-xu – Đấng hoàn toàn vô tội, trọn vẹn, và trong thời điểm viên mãn (Ga-la-ti 4:4).
1. Chiên Con Vượt Qua: Hình Bóng Của Chúa Giê-xu, Chiên Con Đức Chúa Trời
Chiên con (שֶׂה - seh) là trung tâm của lễ Vượt Qua. Nó phải bị “giết” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:6) để huyết nó được dùng. Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, Chúa Giê-xu được Giăng Báp-tít giới thiệu: “Kìa, Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi” (Giăng 1:29). Từ “Chiên Con” ở đây là Ἀμνὸς (Amnos), thường dùng chỉ về Chiên Con của lễ hi sinh. Sứ đồ Phi-e-rơ cũng khẳng định: “...được chuộc... bởi huyết báu của Chiên Con không vết, không chỗ” (1 Phi-e-rơ 1:18-19). Sự vô tội của Chiên Con (không tì vít) ứng nghiệm nơi Chúa Giê-xu, Đấng “chẳng hề biết tội lỗi” (2 Cô-rinh-tô 5:21) và bị xét xử là “vô tội” bởi Phi-lát (Giăng 19:4,6).
2. Máu Bôi Trên Mày Cửa và Hai Cây Đố: Công Hiệu Của Huyết Chúa
Máu chiên phải được lấy và bôi lên hai cây đố và mày cửa (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:7). Đây không phải là ma thuật, mà là hành động của đức tin vâng lời. Dấu hiệu này khiến “Đức Giê-hô-va vượt qua... chẳng hành hại” (câu 23). Trong Tân Ước, huyết của Đấng Christ có quyền năng cứu chuộc và bảo vệ. “Huyết Đức Chúa Jêsus Christ, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta” (1 Giăng 1:7). Hình ảnh máu bôi trên cửa gợi nhớ đến thập tự giá – nơi hai cây đố tượng trưng cho thanh dọc, và mày cửa tượng trưng cho thanh ngang. Chỉ những ai bằng đức tin tiếp nhận và ‘bôi’ huyết Chúa Giê-xu lên đời sống mình – tức là tin nhận sự chết đền tội của Ngài – mới được cứu khỏi sự phán xét đời đời.
3. Thịt Chiên Quay Lửa và Bánh Không Men: Sự Hi Sinh Trọn Vẹn và Đời Sống Thánh Sạch
Thịt chiên phải được “quay lửa” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:8-9), không luộc với nước, càng không được ăn sống. Lửa biểu tượng cho sự phán xét thánh khiết của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu đã gánh chịu trọn vẹn “ngọn lửa” của sự thạnh nộ Đức Chúa Trời trên thập tự giá. Ngài phán: “Ta có phải chịu phép báp-tem... và Ta lấy làm cấp bách cho đến chừng nào!” (Lu-ca 12:50). Cùng với thịt chiên, dân sự phải ăn bánh không men (מַצָּה - matzah) và rau đắng. Men (שְׂאֹר - seor) trong Kinh Thánh thường tượng trưng cho tội lỗi, sự dối trá và giáo lý sai lạc (Ma-thi-ơ 16:6, 1 Cô-rinh-tô 5:8). Bánh không men nói về thân thể trọn vẹn, thánh sạch của Đấng Christ là “bánh hằng sống” (Giăng 6:35), và cũng kêu gọi tín đồ sống một đời sống mới, thánh sạch, không men tội lỗi. Sứ đồ Phao-lô giải thích rõ: “Vậy thì, hãy giữ lễ... bằng bánh không men của sự thật thà và của lẽ thật” (1 Cô-rinh-tô 5:8).
4. Rau Đắng và Dáng Đi Vội Vàng: Sự Ăn Năn và Tư Thế Của Người Được Cứu
Rau đắng (מְרֹרִים - merorim) nhắc nhở về sự cay đắng của kiếp nô lệ tại Ai Cập (Xuất Ê-díp-tô Ký 1:14). Đối với Cơ Đốc nhân, nó nhắc nhở về sự cay đắng của tội lỗi và sự nô lệ cho ma quỷ, thế gian, xác thịt trước khi được giải cứu. Nó cũng gợi lên sự ăn năn, xót xa về tội lỗi mình – một thái độ cần thiết khi đến với thập tự giá. Hơn nữa, dân sự phải ăn “lưng thắt gọn, chân đi dép, tay cầm gậy” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:11), trong tư thế sẵn sàng lên đường. Điều này nói lên rằng những ai đã ăn Chiên Con Vượt Qua thật là Chúa Giê-xu, thì phải sống với tư thế của khách lữ hành, “vội vàng” rời bỏ xứ nô lệ (thế gian) để tiến về Đất Hứa (thiên quốc), không vương vấn lại quá khứ tội lỗi.
Lẽ thật về Lễ Vượt Qua và Đấng Christ không chỉ để chiêm nghiệm, mà phải biến đổi đời sống chúng ta hằng ngày.
1. Sống Trong Sự Bảo Đảm Của Huyết Chúa: Mỗi ngày, chúng ta cần nhớ rằng sự an toàn đời đời của mình không dựa trên cảm xúc hay thành tích, mà dựa trên huyết báu Đấng Christ đã đổ ra một lần đủ cả. Khi bị kết tội, chúng ta có thể nhìn lên “máu trên mày cửa” và tuyên bố: “Tôi đã được chuộc bởi huyết Chiên Con, Đức Chúa Trời đã vượt qua tôi rồi!” (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:13).
2. Nuốt và Sống Với Lẽ Thật “Bánh Không Men”: Chúng ta được kêu gọi “giữ lễ” mỗi ngày (1 Cô-rinh-tô 5:8). Điều này có nghĩa là:
- Thanh tẩy “men cũ”: Kiểm điểm đời sống, xưng tội, từ bỏ những thói quen, tư tưởng tội lỗi cũ (men của sự độc ác, gian tà).
- Ăn bánh không men của lẽ thật và thật thà: Đắm mình trong Lời Chúa (là lẽ thật), sống chân thật với Đức Chúa Trời và với nhau, không đạo đức giả.
3. Nhớ Lại Sự Cay Đắng Của Tội Lỗi Để Trân Quý Ơn Cứu Chuộc: Giống như ăn rau đắng, thỉnh thoảng chúng ta cần suy ngẫm về sự hư mất, nô lệ và hậu quả thảm khốc của tội lỗi. Điều này không để tự hành xác, mà để lòng tràn ngập lòng biết ơn sâu xa hơn về giá chuộc quá đắt Chúa Giê-xu đã trả, và giữ mình khỏi tái phạm.
4. Giữ Tư Thế Lữ Hành – Sẵn Sàng và Vội Vã: Chúng ta không thuộc về thế gian này. Hãy sống với tâm thế “lưng thắt gọn” (kỷ luật, không buông thả), “chân đi dép” (sẵn sàng rao truyền tin lành – Ê-phê-sô 6:15), “tay cầm gậy” (nương cậy vào sự nâng đỡ của Cha). Đừng “đóng đô” ở những thành công, an nhàn vật chất, nhưng luôn hướng lòng về Si-ôn thiên quốc.
Lễ Vượt Qua là một trong những bức tranh tiên tri sống động và toàn vẹn nhất về Chúa Giê-xu Christ trong Cựu Ước. Từ Chiên Con vô tội bị giết, đến huyết bảo vệ, cho đến bánh không men và dáng đi vội vã, tất cả đều hội tụ và tìm thấy sự viên mãn trọn vẹn nơi Ngài. Khi chúng ta dự Tiệc Thánh (còn gọi là Bữa Tiệc Ly, được lập trong bối cảnh Lễ Vượt Qua – Ma-thi-ơ 26:17-29), chúng ta không chỉ nhớ đến sự chết của Chúa, mà còn thấy rõ ràng mình đang ăn thịt Chiên Con Vượt Qua thật, đang sống dưới sự bảo vệ của huyết Ngài, và đang hành trình về nhà Cha. Ước mong mỗi chúng ta, với sự hiểu biết sâu sắc này, sẽ sống mỗi ngày trong sự tự do của người đã được “vượt qua”, ra khỏi xứ nô lệ, và tiến bước về Đất Hứa trong sự vâng phục và biết ơn.
“Phước thay những kẻ được gọi đến dự tiệc cưới Chiên Con.” (Khải Huyền 19:9)