Tại sao Mi-chen và Sa-tan tranh cãi về thi thể của Môi-se? (Giu-đe 9)
Giữa bức thư ngắn của Giu-đe, một câu Kinh Thánh bí ẩn khiến nhiều tín hữu tò mò: “Song le, ngay cả đấng thiên sứ trưởng Mi-chen, khi tranh cãi với ma quỉ về xác Môi-se, cũng không dám lên án, chỉ nói: ‘Cầu Chúa quở trách ngươi.’” (Giu-đe 9). Sự kiện này không được ghi lại trong Cựu Ước, nhưng được Giu-đe nhắc đến dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh. Bài viết này sẽ khám phá bối cảnh, ý nghĩa thần học và những bài học thực tiễn từ cuộc tranh luận giữa thiên sứ trưởng Mi-chen và Sa-tan về thi thể của Môi-se.
1. Bối Cảnh Thư Giu-đe
Giu-đe, em của Gia-cơ và là anh em cùng mẹ khác cha với Chúa Giê-xu, viết thư này để cảnh báo Hội thánh về những giáo sư giả đang len lỏi vào, chối bỏ thẩm quyền, sống vô luân và nói phạm đến các đấng cầm quyền. Ông dùng nhiều minh họa từ Kinh Thánh và truyền thống Do Thái để vạch trần hậu quả của sự bội đạo. Một trong những minh họa đó là câu chuyện Mi-chen tranh cãi với ma quỉ về xác Môi-se.
2. Đoạn Kinh Thánh Giu-đe 8-10
Trước câu 9, Giu-đe miêu tả những kẻ giả mạo: “Thế mà những kẻ mộng tưởng kia cũng làm ô uế thân thể mình, khinh dể quyền thế và nói phạm đến vinh quang.” (c.8). Sau đó ông đối chiếu: “Ngay cả đấng thiên sứ trưởng Mi-chen... cũng không dám lên án...”. Hành vi của Mi-chen là tấm gương tương phản với thái độ ngạo mạn, nói phạm của các giáo sư giả. Mi-chen đã khiêm nhường, không dám lên án ngay cả kẻ thù, mà phó thác sự phán xét cho Đức Chúa Trời.
3. Mi-chen – Thiên Sứ Trưởng
Tên “Mi-chen” (מִיכָאֵל, Mīkhā'ēl) có nghĩa “Ai giống như Đức Chúa Trời?”. Kinh Thánh mô tả ông là một trong những thiên sứ trưởng (Đa-ni-ên 10:13), là vị thủ lĩnh thiên binh bảo vệ dân Y-sơ-ra-ên (Đa-ni-ên 12:1), và là người chiến đấu với con rồng trong Khải Huyền 12:7. Dù mạnh mẽ, Mi-chen luôn thuận phục Đức Chúa Trời, không tự tôn mà chỉ thực thi ý Chúa.
4. Sa-tan – Kẻ Kiện Cáo
Sa-tan (הַשָּׂטָן, haśśāṭān) nghĩa là “kẻ chống đối” hoặc “kẻ kiện cáo”. Trong Cựu Ước, ông ta đứng trước mặt Đức Chúa Trời để cáo buộc con người (Gióp 1-2; Xa-cha-ri 3). Sa-tan thù nghịch với Đức Chúa Trời và dân Ngài, luôn tìm cách phá hủy công việc của Chúa. Trong cuộc tranh cãi này, hắn xuất hiện như kẻ chống đối quyền tể trị của Đức Chúa Trời, có thể đòi quyền sở hữu xác Môi-se vì tội lỗi của ông.
5. Tại Sao Thi Thể Của Môi-se Lại Trở Thành Đối Tượng Tranh Chấp?
Kinh Thánh ghi lại cái chết của Môi-se trong Phục truyền 34:5-6: “Môi-se, tôi tớ của Đức Giê-hô-va, qua đời tại đó... Ngài chôn người trong trũng tại xứ Mô-áp... chẳng ai biết được mộ của người cho đến ngày nay.” Việc Đức Chúa Trời tự tay chôn Môi-se cho thấy sự tôn trọng đặc biệt. Tuy nhiên, Giu-đe tiết lộ rằng có một cuộc tranh cãi nổ ra giữa Mi-chen và Sa-tan về thi thể ấy.
Các học giả đưa ra một số giả thuyết:
- Truyền thống Do Thái (dựa trên sách “Sự Lên Trời của Môi-se” – một tác phẩm giả kinh) kể rằng Sa-tan muốn ngăn cản Môi-se được an táng trang trọng hoặc được đưa lên thiên đàng, vì cho rằng Môi-se đã phạm tội giết người Ai Cập (Xuất 2:12), nên hắn có quyền đòi thi thể. Mi-chen bảo vệ Môi-se dựa trên lòng thương xót và sự tha thứ của Đức Chúa Trời.
- Quan điểm thần học: Sa-tan muốn sở hữu thi thể Môi-se để biến nó thành đối tượng thờ phượng (như sau này dân Y-sơ-ra-ên từng thờ con bò vàng). Đức Chúa Trời không cho phép điều đó, nên đã giấu mộ Môi-se.
- Ý nghĩa cứu chuộc: Một số nhà giải kinh cho rằng Môi-se đã được sống lại sau khi tranh cãi này, vì ông xuất hiện trên núi hóa hình cùng với Ê-li (Ma-thi-ơ 17:3). Nếu Môi-se đã được phục sinh, thì cuộc tranh cãi có thể liên quan đến việc Sa-tan tìm cách ngăn cản sự phục sinh đó, nhưng Đức Chúa Trời đã chiến thắng.
Dù lý do nào, sự kiện này nhấn mạnh sự quan tâm của Đức Chúa Trời đối với thân thể con dân Ngài và quyền tể trị tuyệt đối của Ngài trên cả sự sống lẫn sự chết.
6. Phản Ứng Của Mi-chen – “Cầu Chúa Quở Trách Ngươi”
Giữa cuộc tranh luận, Mi-chen không dùng uy quyền của mình để nguyền rủa hay lên án Sa-tan. Thay vào đó, ông nói: “Cầu Chúa quở trách ngươi.” Câu này xuất hiện trước đó trong Xa-cha-ri 3:2 khi Đức Giê-hô-va quở trách Sa-tan về việc cáo buộc thầy tế lễ Giô-sua. Mi-chen noi gương chính Đức Chúa Trời, giao sự phán xét lại cho Đấng Tối Cao.
Cụm từ “không dám lên án” trong tiếng Hy Lạp là “οὐκ ἐτόλμησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας” (ouk etolmēsen krisin epenegkein blasphēmias) – nghĩa là “không dám mang đến một sự kết án của sự phạm thượng”. Mi-chen cẩn trọng không vượt quá thẩm quyền của mình. Đây là bài học quý giá về sự khiêm nhường và tôn trọng trật tự thuộc linh.
7. Bài Học Cho Hội Thánh – Đừng Nói Phạm Đến Các Đấng Cầm Quyền
Giu-đe sử dụng ví dụ này để khiển trách những kẻ giả mạo “nói phạm đến những đấng tôn trọng” (c.8). Họ khinh thường các thiên sứ và các thế lực thuộc linh, trong khi ngay cả thiên sứ trưởng cũng không dám làm điều đó. Ngày nay, Cơ Đốc nhân cần thận trọng trong lời nói, đặc biệt khi bàn về các chủ đề thuộc linh, không nên xúc phạm hay tự ý phán xét điều mình không hiểu rõ.
8. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
- Khiêm nhường trong thuộc linh: Dù chúng ta có địa vị nào, hãy nhớ rằng thẩm quyền tối thượng thuộc về Đức Chúa Trời. Đừng tự tôn, nhưng học theo Mi-chen: không dám lên án mà phó mặc cho Chúa.
- Đối diện với sự cáo buộc của ma quỉ: Khi Sa-tan kiện cáo chúng ta vì tội lỗi, hãy nhớ rằng Chúa Giê-xu đã chiến thắng trên thập tự giá. Chúng ta không cần tự bào chữa, nhưng nói như Mi-chen: “Cầu Chúa quở trách ngươi” – tức là dựa vào quyền năng của Đấng Christ để đánh bại kẻ thù.
- Tôn trọng thẩm quyền thuộc linh: Tránh những lời nói phạm thượng đối với thiên sứ, các thế lực, hay ngay cả những người lãnh đạo Chúa đặt để. Chúa sẽ xử lý những kẻ phản loạn, còn chúng ta hãy tập trung vào việc vâng lời.
- Sự sống lại và hy vọng: Cuộc tranh chấp về xác Môi-se nhắc nhở chúng ta rằng thân thể chúng ta cũng sẽ được sống lại (1 Cô-rinh-tô 15). Sa-tan có thể tìm cách phá hủy, nhưng Đức Chúa Trời sẽ bảo vệ và phục hồi.
- Chiến đấu thuộc linh bằng Lời Chúa: Mi-chen không tranh luận dài dòng, ông chỉ đưa ra Lời quyền năng của Đức Chúa Trời. Trong chiến trận thuộc linh, chúng ta cũng nên sử dụng Lời Chúa (Ê-phê-sô 6:17) và cầu nguyện, chứ không dựa vào sự khôn ngoan riêng.
- Tránh xa giáo lý giả: Những kẻ được Giu-đe cảnh báo cậy vào sự mộng tưởng và phạm thượng. Chúng ta phải bám chặt vào Lẽ thật, thẩm vấn mọi giáo lý bằng Kinh Thánh, và khiêm tốn học hỏi.
9. Kết Luận
Cuộc tranh cãi giữa Mi-chen và Sa-tan về thi thể Môi-se là một sự kiện đầy bí ẩn nhưng chứa đựng nhiều bài học sâu sắc. Nó dạy chúng ta về sự khiêm nhường, tôn trọng thẩm quyền của Đức Chúa Trời, và cách thức chiến đấu thuộc linh. Dù Sa-tan có cố gắng cáo buộc hay phá hoại, Đức Chúa Trời vẫn giữ gìn những gì thuộc về Ngài. Hãy sống với lòng tin cậy nơi Chúa, luôn nhớ rằng “Đấng ở trong các con lớn hơn kẻ ở trong thế gian” (1 Giăng 4:4).