Giảng sư là gì?

Trong cấu trúc đa dạng và sinh động của Hội Thánh Đấng Christ, Đức Thánh Linh đã lập lên những chức vụ đặc biệt để gây dựng thân thể Ngài. Một trong những chức vụ quan trọng, thường được nhắc đến nhưng đôi khi chưa được hiểu rõ về bản chất và phạm vi, đó là chức vụ Giảng sư. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát định nghĩa Kinh Thánh, phẩm chất, trách nhiệm và sự ứng dụng của chức vụ này trong đời sống Hội Thánh ngày nay, dựa trên nền tảng Lời Chúa.

Khái niệm rõ ràng nhất về "giảng sư" được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội Thánh Ê-phê-sô: "Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư" (Ê-phê-sô 4:11). Đây là một trong năm chức vụ mà Đấng Christ đã ban cho để "trang bị các thánh đồ cho công việc của chức vụ và gây dựng thân thể Đấng Christ" (câu 12).

Từ "thầy giảng" trong bản Truyền Thống 1925, hay "truyền đạo" trong một số bản dịch khác, là dịch từ danh từ Hy Lạp εὐαγγελιστής (euangelistēs). Từ này xuất phát từ gốc euangelion (tin lành, phúc âm) và hậu tố -tēs (chỉ người thực hiện). Vì vậy, euangelistēs có nghĩa đen là "người rao báo tin lành" hoặc "người công bố phúc âm". Tuy nhiên, trong bối cảnh của Ê-phê-sô 4:11, chức vụ này không chỉ giới hạn ở việc rao giảng phúc âm cho người chưa tin, mà còn là sự giảng dạy, giải thích và áp dụng Phúc Âm cách sâu sắc để gây dựng Hội Thánh. Một số học giả xem "mục sư và giáo sư" (có thể là một chức vụ kép) là người chăn bầy tại chỗ, còn "thầy giảng/truyền đạo" có thể mang tính di chuyển, đi đến nhiều nơi để rao giảng và dạy dỗ.

Kinh Thánh cung cấp cho chúng ta một số hình mẫu cụ thể về những người được xem là có chức vụ giảng sư/truyền đạo:

1. Phi-líp: Ông được gọi rõ ràng là "Phi-líp, người truyền đạo" (Công vụ 21:8). Chức vụ của ông được mô tả sinh động trong Công vụ đoạn 8: từ việc rao giảng tại Sa-ma-ri (câu 5), giải thích Kinh Thánh và rao báp-têm cho quan hoạn nước Ê-thi-ô-bi (câu 26-38), cho đến việc đi khắp các thành để giảng Tin Lành (câu 40). Ông là mẫu mực của một giảng sư vừa rao giảng đại chúng, vừa giảng giải cá nhân.

2. Ti-mô-thê: Sứ đồ Phao-lô đã khuyên Ti-mô-thê, người đồng công trẻ tuổi của mình: "Hãy rao giảng đạo, cố khuyên, bất luận gặp thời hay không gặp thời, hãy đổ lòng khuyên bảo, sửa trị, trách móc, với sự nhịn nhục đủ mọi cách và sự dạy dỗ" (2 Ti-mô-thê 4:2). Ông cũng khuyên: "Hãy chuyên lo... làm công việc của người giảng đạo" (2 Ti-mô-thê 4:5). Điều này cho thấy chức vụ giảng sư bao gồm sự trung tín trong giảng dạy, sửa dạy với tình yêu thương và lòng kiên nhẫn.

3. A-bô-lô: Ông được mô tả là "có tài hùng biện và biết cạo sách Kinh Thánh", "giảng dạy cặn kẽ những điều về Đức Chúa Jêsus" (Công vụ 18:24-25). Dù ban đầu sự hiểu biết chưa được đầy trọn, nhưng với sự giúp đỡ của A-qui-la và Bê-rít-sin, ông trở nên một giảng sư mạnh mẽ, biện luận công khai với người Giu-đa (Công vụ 18:26-28). Ông là hình ảnh của một giảng sư có năng khiếu, nhiệt thành và sẵn sàng học hỏi để hoàn thiện sự giảng dạy của mình.

Dựa trên các phân đoạn Kinh Thánh, chúng ta có thể tổng hợp những phẩm chất và trách nhiệm cốt lõi của một giảng sư:

1. Trung Tín Với Lời Chúa: Giảng sư không phải là người rao giảng ý tưởng cá nhân, mà là sứ giả trung thành của Đức Chúa Trời. Phao-lô nhấn mạnh: "Ví bằng chúng tôi, hay là thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-them!" (Ga-la-ti 1:8). Sứ mệnh tối thượng là "giảng lời, cố khuyên... theo sự dạy dỗ thanh sạch" (Tít 2:1).

2. Giải Bày Lẽ Thật Cách Rõ Ràng và Thuyết Phục: Từ ngữ Hy Lạp διδασκαλία (didaskalia) - "sự dạy dỗ" - nhấn mạnh vào nội dung có hệ thống và giáo lý đúng đắn. Giảng sư cần có khả năng giải kinh (exposition), giải thích ý nghĩa nguyên văn, bối cảnh, và áp dụng thực tiễn. Điều này đòi hỏi sự nghiên cứu, suy ngẫm Lời Chúa cách nghiêm túc (1 Ti-mô-thê 4:13, 15).

3. Sống Phù Hợp Với Điều Mình Giảng: Đời sống cá nhân phải là minh chứng cho sứ điệp. Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: "Hãy giữ chính mình con và sự dạy dỗ của con; phải bền đỗ trong mọi sự đó, vì làm như vậy thì con và kẻ nghe con mới được cứu" (1 Ti-mô-thê 4:16). Sự chính trực và nếp sống tin kính là nền tảng cho thẩm quyền thuộc linh.

4. Rao Giảng Cho Mọi Đối Tượng: Giảng sư phải sẵn sàng giảng dạy "bất luận gặp thời hay không gặp thời" (2 Ti-mô-thê 4:2). Điều này bao gồm việc khích lệ tín hữu (gây dựng), sửa dạy người sai lầm (quở trách), và rao báo Tin Lành cứu rỗi cho người hư mất (truyền giáo).

Chức vụ giảng sư không chỉ dành cho một số ít người được xức dầu đặc biệt, mà còn là gương mẫu cho mọi Cơ Đốc nhân trong trách nhiệm chia sẻ Lời Chúa.

1. Cho Những Người Được Kêu Gọi Làm Giảng Sư Chính Thức:
- Hãy Đầu Tư Học Hỏi: Không ngừng nghiên cứu Kinh Thánh bằng nguyên ngữ, sử dụng các công cụ giải kinh, và học hỏi từ các bậc tiền bối. "Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật" (2 Ti-mô-thê 2:15).
- Nuôi Dưỡng Đời Sống Cầu Nguyện: Mọi sự giảng dạy phải bắt nguồn từ sự thông công với Chúa. Cần Chúa Thánh Linh mở mắt để thấy sự lạ lùng trong luật pháp Ngài (Thi thiên 119:18).
- Quan Tâm Đến Những Nhu Cầu Thực Tế: Bài giảng phải kết nối chân lý đời đời với những vấn đề hằng ngày của con người, đem lại sự an ủi, cảnh tỉnh và chỉ dẫn thiết thực.

2. Cho Mọi Tín Hữu Trong Chức Vụ Giảng Dạy Nói Chung:
Mỗi Cơ Đốc nhân đều được kêu gọi làm chứng và dạy dỗ Lời Chúa trong phạm vi của mình (Ma-thi-ơ 28:19-20). Cha mẹ dạy con cái (Phục truyền 6:7), người trưởng lão khuyên bảo người trẻ (Tít 2:3-4), các môn đệ chia sẻ lẫn nhau (Cô-lô-se 3:16). Tinh thần của giảng sư – trung tín, rõ ràng, yêu thương – cần thấm nhuần vào mọi sự chia sẻ Lời Chúa.
- Hãy Bắt Đầu Từ Việc Nhỏ: Chia sẻ một câu Kinh Thánh đã cảm động bạn trong buổi nhóm nhỏ, giải thích một phân đoạn cho con bạn, hay an ủi một người bạn bằng Lời Chúa.
- Chuẩn Bị Tâm Thế: Luôn sẵn sàng "trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em, với sự nhu mì và kính sợ" (1 Phi-e-rơ 3:15).

Giảng sư, xét theo nghĩa Kinh Thánh, là một ân tứ và chức vụ quý báu mà Đấng Christ ban cho Hội Thánh Ngài. Họ là những người được trang bị đặc biệt để rao giảng Phúc Âm cách rõ ràng, thuyết phục và giảng dạy Lời Chúa cách trung tín, có hệ thống nhằm gây dựng đức tin cho các thánh đồ và đem người hư mất đến với sự cứu rỗi. Dù không phải ai cũng được kêu gọi vào chức vụ giảng sư chính thức, nhưng tinh thần của chức vụ này – lòng yêu mến Lời Chúa, sự khao khát chia sẻ chân lý và đời sống phù hợp với đạo – phải là đặc điểm của mọi con cái Chúa.

Ước mong Hội Thánh ngày nay tiếp tục trân trọng, nâng đỡ và cầu nguyện cho những giảng sư chân chính; đồng thời, mỗi chúng ta cũng sốt sắng trong việc học hỏi, thực hành và truyền đạt Lời Hằng Sống, hầu cho thân thể Đấng Christ ngày càng được gây dựng trong tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:16).