Ý nghĩa của việc suy nghĩ về những điều đáng mến (Phi-líp 4:8) là gì?

Cụm từ "Rốt lại" (tiếng Hy Lạp: to loipon) không chỉ đơn giản là "cuối cùng" mà mang nghĩa "về phần còn lại," "hơn nữa," hay "vậy thì." Nó đánh dấu một kết luận logic từ những điều vừa nói. Cách duy nhất để sự bình an của Đức Chúa Trời canh giữ tâm trí bạn là bạn phải chủ động canh giữ những gì mình cho phép cư ngụ trong tâm trí ấy. Động từ "nghĩ đến" (Hy Lạp: logizesthe) xuất phát từ logos (lời, lý tính). Nó không có nghĩa là những ý nghĩ thoáng qua, mà là sự suy tính có chủ ý, sự cân nhắc kỹ lưỡng, sự tập trung tâm trí một cách có kỷ luật. Đây là một hành động chủ động và liên tục.

Phao-lô liệt kê sáu cặp phẩm chất, được dịch là sáu "điều chi". Trong nguyên ngữ Hy Lạp, đây là những tính từ ở dạng trung tính số ít, có thể hiểu là "bất cứ điều gì mang đặc tính này." Chúng ta sẽ phân tích từng phẩm chất:

Từ này có nghĩa là "thật," "chân thật," "đáng tin cậy." Nó trái nghĩa với giả dối, hư cấu, hay sai lầm. Trong bối cảnh Kinh Thánh, Đức Chúa Trời là Đức Chân Thật (Giăng 3:33), Lời Ngài là chân lý (Giăng 17:17), và Chúa Giê-xu là "đường đi, chân lý, và sự sống" (Giăng 14:6). Suy nghĩ về những điều chân thật là lựa chọn tập trung vào thực tại theo cách nhìn của Đức Chúa Trời, chứ không phải những ảo tưởng, lời nói dối của ma quỷ (Giăng 8:44), hay những triết lý giả mạo của thế gian (Cô-lô-se 2:8).

Từ này mang nghĩa "trang nghiêm," "đáng kính," "có phẩm giá cao quý." Nó mô tả những gì gợi lên sự tôn trọng và kính trọng chân thành. Nó không có nghĩa là khô khan hay xa cách, mà là những điều cao cả, đáng để tôn vinh. Sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, sự hy sinh của Chúa Giê-xu, sự thánh khiết của Thánh Linh, và những hành động vĩ đại của đức tin trong lịch sử Hội Thánh đều thuộc phạm trù này.

Đây là từ then chốt trong thần học của Phao-lô, chỉ sự công chính, ngay thẳng, đúng đắn theo tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời. Nó nói đến những điều phù hợp với ý muốn và luật pháp hoàn hảo của Ngài. Suy nghĩ về điều công bình là suy ngẫm về bản tính công chính của Đức Chúa Trời (Thi Thiên 145:17), sự công chính mà chúng ta nhận được bởi đức tin nơi Đấng Christ (Rô-ma 3:22), và những hành vi công bình mà chúng ta được kêu gọi thực hiện (Ê-phê-sô 4:24).

Nghĩa là "thánh sạch," "tinh khiết," không bị ô uế về mặt đạo đức hay thuộc linh. Nó liên quan mật thiết đến sự thánh khiết. Đây là lời kêu gọi giữ cho tâm trí khỏi những ý nghĩ ô uế, tham lam, ghen tị, và tà dâm. Chúa Giê-xu dạy rằng ô uế đến từ trong lòng, từ những ý tưởng xấu (Mác 7:21-23). Suy nghĩ về điều thanh sạch là chủ động chiến đấu chống lại sự ô nhiễm của thế gian và xác thịt, tập trung vào sự thánh khiết của Chúa (1 Phi-e-rơ 1:16).

Từ hiếm gặp này chỉ những gì "dễ thương," "đáng yêu," "gợi lên tình yêu thương và thiện cảm." Nó vượt ra ngoài sự dễ chịu về mặt thẩm mỹ, đi vào lĩnh vực của sự nhân từ, ân cần và vẻ đẹp của tình yêu thương (agapē). Nó nhắc chúng ta suy nghĩ về lòng nhân từ của Đức Chúa Trời, những hành động yêu thương của anh em đồng đức tin, và vẻ đẹp của sự hiệp một.

Cặp từ cuối này có nghĩa là "có tiếng tốt," "đáng được nói tốt về," "đáng được ca ngợi." Nó hướng đến những điều tạo nên danh tiếng tốt và đáng được công nhận. Phao-lô không kêu gọi sự tâng bốc, nhưng suy ngẫm về những gì thực sự xuất sắc và xứng đáng với sự tán dương, cuối cùng hướng đến việc tôn vinh Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).

Lưu ý rằng sáu phẩm chất này không phải là những danh mục tách biệt, mà chúng giao thoa và bổ sung cho nhau, cùng vẽ nên một bức tranh toàn diện về đời sống tư tưởng được Chúa biến đổi.

Phi-líp 4:8 không tồn tại trong chân không. Nó là một phần của giáo lý quan trọng trong Tân Ước về sự biến đổi của tâm trí. Trọng tâm được tìm thấy trong Rô-ma 12:2: "Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm trí mình".

Động từ "biến hóa" (Hy Lạp: metamorphousthe) giống với từ mô tả sự biến hình của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 17:2). Đây là một sự biến đổi từ bên trong ra ngoài. Công cụ của sự biến đổi này là "sự đổi mới của tâm trí" (anoikainōsei tou noos). Tâm trí (nous) là trung tâm của nhận thức, suy luận và hiểu biết. Sự đổi mới này không phải do nỗ lực tự cải thiện, mà là công việc của Đức Thánh Linh (Tít 3:5) thông qua Lời Chúa. Phi-líp 4:8 chính là bản hướng dẫn thực hành cho Rô-ma 12:2. Bằng cách kỷ luật suy nghĩ của mình tập trung vào những phẩm chất của Đấng Christ, tâm trí chúng ta được đổi mới và từ đó, toàn bộ đời sống được biến đổi.

Ngoài ra, Chúa Giê-xu dạy: "Vì bởi lòng đầy dẫy, thì miệng mới nói ra" (Lu-ca 6:45). Điều gì chiếm đầy tâm trí (lòng) cuối cùng sẽ biểu lộ ra ngoài qua lời nói và hành động. Kiểm soát tư tưởng là kiểm soát nguồn của hành vi.

Lời dạy này không chỉ là lý thuyết. Dưới đây là một số bước thực hành cụ thể:

Chúng ta phải kiểm duyệt có chủ ý những gì mình xem, nghe, đọc và trải nghiệm. Điều này áp dụng cho phương tiện giải trí, mạng xã hội, các mối quan hệ và đối thoại nội tâm. Hãy tự hỏi: "Điều này có chân thật, đáng tôn, công bình... không?" Nếu không, hãy dứt khoát tránh xa hoặc hạn chế tiếp xúc.

Lời Chúa là hiện thân của tất cả sáu phẩm chất. Thi Thiên 1:1-2 chúc phước cho người "lấy làm vui vẻ về luật pháp Đức Giê-hô-va, và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm." Hãy dành thời gian mỗi ngày để đọc Kinh Thánh không chỉ cho biết, mà để suy ngẫm (meditate) – nghĩ đi nghĩ lại, liên hệ với đời sống, và cầu nguyện về nó.

Thay vì để tâm trí xoay quanh những lo lắng, bực tức (trái ngược với Phi-líp 4:6), hãy chủ động tìm kiếm và ghi nhớ những điều tốt lành, những phước hạnh để tạ ơn Chúa. Điều này lập trình lại tâm trí hướng đến sự tốt lành của Đức Chúa Trời.

Khi một ý nghĩ tiêu cực, cay đắng, ô uế hoặc nghi ngờ xâm chiếm, đừng chỉ cố gắng "đừng nghĩ về nó" (vì điều đó càng khiến nó ám ảnh). Thay vào đó, hãy chủ động thay thế nó bằng một tư tưởng phù hợp với Phi-líp 4:8. Ví dụ, thay vì nghĩ về sự bất công mình gánh chịu, hãy suy nghĩ về sự công bình và sự xét đoán hoàn hảo của Đức Chúa Trời.

Những cuộc trò chuyện đầy ơn, những lời khích lệ, những bài giảng và sự thông công trong Hội Thánh là nguồn cung cấp dồi dào "những điều đáng mến" cho tâm trí. Hê-bơ-rơ 10:24-25 khuyên chúng ta khích lệ nhau về "lòng yêu thương và việc lành".

Phi-líp 4:8 không phải là công thức để có tư duy tích cực theo kiểu thế gian. Đó là chiến lược thuộc linh được Đức Thánh Linh ban cho, dẫn chúng ta trở lại với chính Chúa Giê-xu Christ. Khi chúng ta tập trung tâm trí vào những gì phản ánh bản tính của Ngài – chân thật, đáng tôn, công bình, thanh sạch, đáng yêu chuộng, đáng khen – chúng ta đang được "nên giống như hình ảnh Con Ngài" (Rô-ma 8:29).

Sự vâng theo mệnh lệnh này mở ra cánh cửa để kinh nghiệm trọn vẹn sự bình an của Đức Chúa Trời đã hứa trong câu 7. Một tâm trí được gìn giữ bởi sự bình an của Chúa là một tâm trí được nuôi dưỡng bởi những tư tưởng của Chúa. Ước mong mỗi chúng ta, mỗi ngày, chủ động và kỷ luật suy nghĩ về những điều đáng mến, để đời sống chúng ta ngày càng tỏ ra vẻ đẹp và quyền năng của Đấng Christ. A-men.